در حال ویرایش فخ
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
براساس برخی روایات، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر]] در این مکان [[نماز]] خوانده و خبر از شهادت یکی از فرزندانش داده است و در رثای ایشان گریسته است. | براساس برخی روایات، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر]] در این مکان [[نماز]] خوانده و خبر از شهادت یکی از فرزندانش داده است و در رثای ایشان گریسته است. | ||
== موقعیت == | |||
== موقعیت | |||
فَخّ یا وادی زاهر،<ref>شفاء الغرام، ج۱ ص۴۷۲.</ref> نام منطقهای در شمال مکه، نزدیک [[مسجد تنعیم]] است. این مکان در ۴ کیلومتری [[مسجد الحرام]] قرار دارد. امروزه از این مکان به نام «حَیُّ الشهداء» (کوی شهدا) یاد میشود. | فَخّ یا وادی زاهر،<ref>شفاء الغرام، ج۱ ص۴۷۲.</ref> نام منطقهای در شمال مکه، نزدیک [[مسجد تنعیم]] است. این مکان در ۴ کیلومتری [[مسجد الحرام]] قرار دارد. امروزه از این مکان به نام «حَیُّ الشهداء» (کوی شهدا) یاد میشود. | ||
== مقبره شهدای فخ == | == مقبره شهدای فخ == | ||
{{اصلی|مقبره شهدای فخ}} | {{اصلی|مقبره شهدای فخ}} | ||
در منطقه فخ، تپهای وجود دارد که در دامنه آن مقبرهای است که به مقبره شهدای فخ مشهور است.<ref name=":0" /> شهدای فخ، عدهای از [[سادات حسنی]] بودند که در نبرد با [[عباسیان]] در سال ۱۶۹ قمری در این مکان به شهادت رسیدند.<ref>تاریخ ابن خلدون، ح5، ص148.</ref> | در منطقه فخ، تپهای وجود دارد که در دامنه آن مقبرهای است که به مقبره شهدای فخ مشهور است.<ref name=":0" /> شهدای فخ، عدهای از [[سادات حسنی]] بودند که در نبرد با [[عباسیان]] در سال ۱۶۹ قمری در این مکان به شهادت رسیدند.<ref>تاریخ ابن خلدون، ح5، ص148.</ref> | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۳: | ||
مطابق آخرین منابع معاصر، این مقبره نسبتا وسیع بوده ولی به خاطر راه، به سه بخش تقسیم شده، بخشی از آن با حدود دو متر ارتفاع از سطح خیابان قرار دارد و بخش اصلی از آن هم با یک چهار دیواری و دری همیشه بسته، محصور شده است. گفته می شود قبر حسین بن علی یا شهید فخ در این چهار دیواری قرار دارد.<ref name=":0">نگا: آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۹۹ و ۲۰۰.</ref> براساس برخی اخبار مربوط به سال 1391شمسی، قبرستان شهدای «فخ» تخریب و به یک زبالهدانی تبدیل شده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/91090602351/%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C ایسنا، کد خبر: 91090602351]</ref> | مطابق آخرین منابع معاصر، این مقبره نسبتا وسیع بوده ولی به خاطر راه، به سه بخش تقسیم شده، بخشی از آن با حدود دو متر ارتفاع از سطح خیابان قرار دارد و بخش اصلی از آن هم با یک چهار دیواری و دری همیشه بسته، محصور شده است. گفته می شود قبر حسین بن علی یا شهید فخ در این چهار دیواری قرار دارد.<ref name=":0">نگا: آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۹۹ و ۲۰۰.</ref> براساس برخی اخبار مربوط به سال 1391شمسی، قبرستان شهدای «فخ» تخریب و به یک زبالهدانی تبدیل شده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/91090602351/%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C ایسنا، کد خبر: 91090602351]</ref> | ||
== شهید فخ == | ==شهید فخ== | ||
{{اصلی|شهید فخ}} | {{اصلی|شهید فخ}} | ||
حسین بن علی بن حسن مثلث بن حسن مثنّی فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]] مشهور به صاحب فخ،<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۶۴.</ref> رهبر قیامی علیه حکومت عباسیان بوده که از آن به واقعه فخ یا [[قیام فخ]] یاد می شود.<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۶۶–۳۶۷.</ref> | حسین بن علی بن حسن مثلث بن حسن مثنّی فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]] مشهور به صاحب فخ،<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۳۶۴.</ref> رهبر قیامی علیه حکومت عباسیان بوده که از آن به واقعه فخ یا [[قیام فخ]] یاد می شود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۳۶۶–۳۶۷.</ref> | ||
صاحب فخ در روز [[۸ ذیالحجه]] سال ۱۶۹ق ([[ترویه|یوم الترویه]]) در منطقه فخ در جنگ با سپاه هادی عباسی(حک: ۱۶۹ - ۱۷۰ ق)، با اکثر سپاهیانش از جمله حدود ۱۰۰ نفر از سادات حسنی به شهادت رسیدند.<ref>اعیان الشیعه،ج ۶ص ۹۷ ؛ فرهنگ اعلام جغرافیائی، ص۱۹۹.</ref> به گزارش حموی تاریخنویس | صاحب فخ در روز [[۸ ذیالحجه]] سال ۱۶۹ق ([[ترویه|یوم الترویه]]) در منطقه فخ در جنگ با سپاه هادی عباسی(حک: ۱۶۹ - ۱۷۰ ق)، با اکثر سپاهیانش از جمله حدود ۱۰۰ نفر از سادات حسنی به شهادت رسیدند.<ref>اعیان الشیعه،ج ۶ص ۹۷ ؛ فرهنگ اعلام جغرافیائی، ص۱۹۹.</ref> به گزارش حموی تاریخنویس هفتم قمری، بدنهای شهدا پس از سه روز که روی زمین باقی ماند و طعمه درندگان قرار گرفت، در جایی که اکنون به عنوان «مقبره شهدای فخ» از آن یاد میشود، دفن شدند.<ref>معجم البلدان، ج۴ ص۲۳۸.</ref> | ||
شهید فخ یا صاحبِ فخ، قیامش را از [[مدینه]] آغاز کرد.<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۷۲.</ref> وی پس از تسلط بر شهر؛ به علت نزدیکی [[ایام حج]]، با ۳۰۰ تن از یاران و نزدیکانش به سوی [[مکه]] حرکت کرد. اما پس از رسیدن به منطقه فخ، با سپاه عباسی که فرماندهی آن را عباس بن محمد یکی از نوادگان عبدالله بن عباس به عهده داشت روبرو شد و در این نبرد همه سپاه او شهید و تعداد اندکی اسیر شدند. برخی از خویشاوندانش نیز مانند دایی او [[ادریس بن عبدالله]] موفق به فرار شدند. ادریس به مغرب فرار کرد و [[سلسله ادریسیان]] را در آنجا پایهگذاری کرد.<ref>تاریخ تشیع، ج۱ ص۲۶۳.</ref> | شهید فخ یا صاحبِ فخ، قیامش را از [[مدینه]] آغاز کرد.<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۷۲.</ref> وی پس از تسلط بر شهر؛ به علت نزدیکی [[ایام حج]]، با ۳۰۰ تن از یاران و نزدیکانش به سوی [[مکه]] حرکت کرد. اما پس از رسیدن به منطقه فخ، با سپاه عباسی که فرماندهی آن را عباس بن محمد یکی از نوادگان عبدالله بن عباس به عهده داشت روبرو شد و در این نبرد همه سپاه او شهید و تعداد اندکی اسیر شدند. برخی از خویشاوندانش نیز مانند دایی او [[ادریس بن عبدالله]] موفق به فرار شدند. ادریس به مغرب فرار کرد و [[سلسله ادریسیان]] را در آنجا پایهگذاری کرد.<ref>تاریخ تشیع، ج۱ ص۲۶۳.</ref> | ||
=== قبرهای دیگر === | === قبرهای دیگر === | ||
گفته میشود عبدالله بن عمر بن خطاب<ref>الطبقات الکبری، ج۴ ص۱۴۲.</ref> و عدهای از [[صحابه پیامبر]] نیز در منطقه فخ مدفوناند.<ref>معجم البلدان، ج۴ ص۲۳۸.</ref> گزارشی از دفن عبدالله بن زبیر در فخ نیز وجود دارد.<ref>آثار اسلامی مکه ومدینه، ص۲۰۰.</ref> | گفته میشود عبدالله بن عمر بن خطاب<ref>الطبقات الکبری، ج۴ ص۱۴۲.</ref> و عدهای از [[صحابه پیامبر]] نیز در [[منطقه فخ]] مدفوناند.<ref>معجم البلدان، ج۴ ص۲۳۸.</ref> گزارشی از دفن عبدالله بن زبیر در فخ نیز وجود دارد.<ref>آثار اسلامی مکه ومدینه، ص۲۰۰.</ref> | ||
==فضیلت== | |||
بر اساس روایتی، [[رسول خدا(ص)]] هنگامی که از مدینه به مکه میرفت، قبل از وارد شدن به مکه در فخ که شش میلی مکه بود [و اکنون جزء شهر مکه شده]، غسل کرد.<ref>الروض المعطار، ص۴۳۶.</ref> بنابر روایتی دیگر، پیامبر(ص) در این مکان به نماز ایستاد و در نماز گریست. پیامبر علت گریستنش را شهادت یکی از فرزندانش در این مکان عنوان کرد.<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۶۶ و ۳۶۷.</ref> همچنین [[امام صادق(ص)]] در گذر از این مکان، از شهادت یکی از اهلبیتش در این مکان خبر داد.<ref>مقاتل الطالبیین ، ص۳۶۷؛ منتهی الآمال، ج۱ ص۲۶۱.</ref> شیخ طوسی در کتاب رجال خود، صاحب فخ را از اصحاب امام صادق(ص) دانسته است.<ref>رجال الطوسی، ص۴۸۹.</ref> روایت شده [[امام کاظم(ع)]] از شهید فخ تجلیل کرده است.<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۸۰.</ref> | |||
== میقات کودکان== | == میقات کودکان== | ||
[[فقیه|فقیهان شیعه]] بر اساس روایات، فخ را محل [[میقات|میقات کودکان]] میدانند.<ref> | [[فقیه|فقیهان شیعه]] بر اساس روایات، فخ را محل [[میقات|میقات کودکان]] میدانند.<ref>المرتقی،ج ۲ص۲۸.</ref> در روایتی، [[امام صادق(ع)]] در پاسخ به این سؤال که در کجا میتوان لباسهای دوخته را از تن کودکان بیرون آورد؟ [و آنها را محرم ساخت؟]، فرمود: پدرم [[امام باقر(ع)]] در فخ؛ لباسهای کودکان را میکَند [و آنها را [[احرام|محرِم]] میساخت].<ref>الکافی، ج۴ ص۳۰۳؛ من لایحضره الفقیه، ج۲ ص۴۳۳.</ref> برخی از فقیهان معتقدند ولیِّ کودک میتواند کودک را در یکی از [[میقات|میقاتهای پنجگانه]] مُحرم کند بدین معنا که به نیابت از او نیت کند و [[تلبیه|لبیک گوید]] اما کندن لباس کودک و پوشاندن [[لباس احرام]] بر او را میتواند تا فخ به تاخیر اندازد.<ref>معالم الدین، ج۱ ص۲۳۰؛ المرتقی، ج۲ص ۲۸.</ref> بیشتر فقهای شیعه معتقدند اصل [[احرام]] کودکان میتواند از فخ به عنوان یک میقات برای آنها قرار گیرد.<ref>موسوعه احکام الاطفال و ادلتها، ج۵ ص۲۸۲.</ref>البته این در مورد غیر از [[حج تمتع]] است. | ||
برخی فقهای معاصر نیز مانند محمدتقی بهجت معتقدند؛ ولیِّ کودک، او را در یکی از میقاتهای معروف محرِم کند و میتواند، کندن لباس دوخته و پوشاندن لباس احرام بر کودک را تا فخ به تاخیر بیندازد.<ref>آراء المراجع فی الحج،ج ۱ ص۳۴.</ref> | برخی فقهای معاصر نیز مانند محمدتقی بهجت معتقدند؛ ولیِّ کودک، او را در یکی از میقاتهای معروف محرِم کند و میتواند، کندن لباس دوخته و پوشاندن لباس احرام بر کودک را تا فخ به تاخیر بیندازد.<ref>آراء المراجع فی الحج،ج ۱ ص۳۴.</ref> | ||
[[فقهای اهل سنت|فقهای اهلسنت]] در این مورد مخالف یا ساکتاند. اما برخی از آنها میگویند که مشکلی ندارد که احرام صبی (کودک) را تا حرم یا نزدیک حرم به تاخیر انداخت.<ref>الکافی فی فقه اهل | [[فقهای اهل سنت|فقهای اهلسنت]] در این مورد مخالف یا ساکتاند. اما برخی از آنها میگویند که مشکلی ندارد که احرام صبی (کودک) را تا حرم یا نزدیک حرم به تاخیر انداخت.<ref>الکافی فی فقه اهل المدینه،ج ۱ ص۴۱۱.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||