مزار امامزاده شریفه بنت الحسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
مزار شریفه بنت‌الحسن در کشور عراق، نُه کیلومتری از مرکز شهر [[شهر حله|حله]] در منطقه طهمازیه، در ناحیه ابو غرق قرار دارد.<ref>زیارتگاههای عراق، ج۲، ص۱۳۴.</ref> | مزار شریفه بنت‌الحسن در کشور عراق، نُه کیلومتری از مرکز شهر [[شهر حله|حله]] در منطقه طهمازیه، در ناحیه ابو غرق قرار دارد.<ref>زیارتگاههای عراق، ج۲، ص۱۳۴.</ref> | ||
[[محمد حرزالدین]] عالم شیعه (درگذشت ۱۳۶۵ق) در کتاب [[مراقد المعارف (کتاب)|مراقد المعارف]] بنای مزار شریفه را قدیمی توصیف کرده است.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۴؛ ج۲، ص۱۹۲.</ref> برخی از محققان با توجه به گنبد بنا، آجرهای قدیمی و استفاده از ساروج در ساخت بنا، قدمت ساختمان را از دوره صفویه دانسته‌اند.<ref>«بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۹۷.</ref> | [[محمد حرزالدین]] عالم شیعه (درگذشت ۱۳۶۵ق) در کتاب [[مراقد المعارف (کتاب)|مراقد المعارف]] بنای مزار شریفه را قدیمی توصیف کرده است.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۴؛ ج۲، ص۱۹۲.</ref> برخی از محققان با توجه به گنبد بنا، آجرهای قدیمی و استفاده از ساروج در ساخت بنا، قدمت ساختمان را از دوره صفویه دانسته‌اند.<ref>«بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۹۷.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۴۰
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | زیارتگاه |
| مکان | عراق * حله |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | اتاق و رواق بزرگ و صحن وسیع |
| اربعین حسینی |
|
| مفاهیم |
| اربعین |
| کتاب‌شناسی اربعین |
| تحقیق درباره اول اربعین • لؤلؤ و مرجان • مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین • پیاده‌روی اربعین تأملات جامعه‌شناختی • پیاده‌روی اربعین |
| آیین‌ها |
| پیاده‌روی اربعین • زیارت اربعین • هوسه‌خوانی |
| نخستین زائران |
| جابر بن عبدالله انصاری • عطیه کوفی |
| مقاله‌های وابسته |
| موکب • مسیرهای پیاده‌روی اربعین • راهنمای اربعین • پیاده‌روی جاماندگان اربعین |
مزار امامزاده شریفه بنت الحسن، در منطقه «طهمازیه» و در فاصله نُه کیلومتری از مرکز شهر حله، در کشور عراق قرار دارد. این مکان از زیارتگاههای مورد توجه مردم حله است.
اطلاع دقیقی از شخصیت مدفون در مزار در دست نیست. این مقبره نزد اهالی منطقه، متعلق به «شریفه بنت الحسن(ع)» دانسته می‌شود اما در کتب تاریخی، نامی از شریفه در شمار دختران بلا فصل امام حسن(ع) ذکر نشده است. بنابراین به نظر می‌رسد شخصیت مدفون در مزار یکی از نوادگان امام حسن(ع) باشد.
بر اساس یک پژوهش، فرد مدفون در این مقبره شرف الاشراف، دختر سید بن طاووس از علمای مشهور شیعه و از نوادگان حسن مثنی است.
مکان
مزار شریفه بنت‌الحسن در کشور عراق، نُه کیلومتری از مرکز شهر حله در منطقه طهمازیه، در ناحیه ابو غرق قرار دارد.[۱]
محمد حرزالدین عالم شیعه (درگذشت ۱۳۶۵ق) در کتاب مراقد المعارف بنای مزار شریفه را قدیمی توصیف کرده است.[۲] برخی از محققان با توجه به گنبد بنا، آجرهای قدیمی و استفاده از ساروج در ساخت بنا، قدمت ساختمان را از دوره صفویه دانسته‌اند.[۳]
توصیف بنا
ساختمان زیارتگاه، دارای اتاق و رواق بزرگ و گنبدی بر فراز آن است و صحن وسیعی نیز آن را فراگرفته است.
مدفون در مزار
درباره اینکه فرد مدفون در این مزار چه کسی است نظرات مختلفی وجود دارد:
دختر امام حسن مجتبی
در میان مردم عراق چنین مشهور است که شخص مدفون در این بقعه شریفه دختر امام حسن(ع) است.[۴] فردی که با کاروان اسرای کربلا همراه بوده است و مردم او را طبیب آل الله می‌نامند.[۵] مردم برای شفای بیماری یا روا شدن حاجت به شخص مدفون در این بارگاه متوسل می‌شوند.[۶]
از آنجا که امام حسن مجتبی(ع) دختری به این نام نداشته است، مزارشناسان انتساب این قبر به فردی به نام شریفه دختر امام حسن(ع) تایید نمی‌کنند.[۷][۸]
دختر حسن مثنی
نویسنده کتاب مشاهد المشرفه، در جایی از کتاب خود شریفه را دختر حسن بن مثنی معرفی کرده است هر چند اشاره می‌کند که حسن مثنی نیز دختری به این نام نداشته است.[۹]
دختر سید بن طاووس
یکی از پژوهشگران مزارشناسی به تازگی (سال ۱۳۹۹شمسی) در مقاله‌ای[۱۰] این نظریه را مطرح کرده است که فرد مدفون در این مقبره، «شرف الاشراف» دختر سید بن طاووس(درگذشت664ق.) عالم و نویسنده سرشناس شیعه است.[۱۱] بر اساس این نظریه از آنجا که خاندان آل طاووس از نوادگان حسن مثنی هستند این مزار احتمالا زمانی به مزار شریفه بنت الحسن المثنی شهرت یافته و بعدها در میان مردم به اشتباه دختر امام حسن مجتبی(ع) دانسته شده است.[۱۲]
ابن طاووس در نوشته‌هایش دخترش شرف الاشراف را به علم و تقوا ستوده و او را دارای کرامات معرفی کرده است.[۱۳]
ام راضی یا اخت رضی؟
امامزاده شریفه در میان مردم عراق، به «اُمّ راضی» نیز مشهور است. نویسنده مقاله بر آن است که شهرت آن در ابتدا «اُخْتُ الرَّضی» بوده و به مرور زمان به «ام راضی» تبدیل شده است. به باور او شریفه دختر ابن طاووس و خواهر رضی‌الدین علی است؛ به همین دلیل به اخت الرضی شهرت داشته است.[۱۲]
مزارهای دیگر
در استان بابلِ عراق چند مزار دیگر منسوب به شریفه وجود دارد. برخی از آنها چنین‌اند:
- مزار شریفه در ناحیه محاویل
- مزار شریفه در منطقه یاسین هاشمیه
- مزار شریفه در هاشمیه به طرف مسیر حله به دیوانیه، قبل از چهارراهی که به منطقه مدحتیه می‌رود.[۱۴]
- مزار شریفه در منطقه جربوعیه[۱۵]
سید حسین ابوسعیده موسوی تاریخ‌پژوه شیعه، معتقد است این مزارها بدون سند و جعلی است.[۱۶]
تک‌نگاری
کتابی با نام مزارُ شریفة بنتِ الحسن(ع) قِراءات تحقیقیه، نوشته سید محمدعلی حلو توسط انتشارات دار الکفیل در نجف، در سال ۱۴۳۷ق چاپ شده است.[۱۷] در این کتاب به بررسی احتمالاتی مانند اینکه شریفه دختر امام حسن(ع) است و اینکه از اسیران واقعه کربلا است پرداخته شده است.[۱۸]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ زیارتگاههای عراق، ج۲، ص۱۳۴.
- ↑ مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۴؛ ج۲، ص۱۹۲.
- ↑ «بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۹۷.
- ↑ مراقد المعارف، ج۱، ۳۸۵
- ↑ مجله موعود، شماره ۱۸۷، ص ۵۷
- ↑ زیارتگاههای عراق، ج۲، ص۱۳۴.
- ↑ مراقد المعارف، ج۱، ص ۳۸۵
- ↑ المشاهد المشرفه، ج۳، ص ۲۶۸
- ↑ المشاهد المشرفه، ج ۳، ص ۳۶۸-۳۶۹
- ↑ «بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴۵
- ↑ بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن،ص ۹۸
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن،ص ۱۰۰
- ↑ الامان من اخطار الاسفار و الزمان، ص۱۱۶.
- ↑ المشاهد المشرفه، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۷۰.
- ↑ زیارتگاههای عراق، ج۲، ص۱۳۴.
- ↑ المشاهد المشرفه، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۸۵ و ۸۶.
- ↑ مزار شریفة بنت الحسن قراءات تحقیقیه، شناسنامه کتاب.
- ↑ مزار شریفة بنت الحسن قراءات تحقیقیه، فهرست کتاب.
منابع
- الامان من اخطار الاسفار و الزمان، سید بن طاووس، نجف، مکتبة الحیدریه، بی‌تا.
- المشاهد المشرفه، سید حسین ابو سعیده، بیروت، موسسه البلاغ، ۱۴۳۳ق.
- بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴۵، زمستان ۱۳۹۹ش.
- زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاه های مشهور در کشور عراق)، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، تهران، مشعر، بی‌تا.
- مراقد المعارف، محمد حرز الدین، بی جا، ناشر سعید بن جبیر، بی تا.