کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 حضور تاریخی امام علی۷ در عراق، با دو شهر نجف و کوفه و اماکن مقدس منسوب به ایشان در این دو شهر، شامل آستان مقدس علوی در نجف اشرف، مسجد کوفه و جایگاه های مرتبط با امام۷ در این مسجد (همچون محراب محل ضربت خوردن آن حضرت و دو جایگاه تاریخی دکّة القضاء و دکّة الطشت) و نیز خانه منسوب به ایشان بیرون همین مسجد، شناخته می شود؛ حال آنکه در دیگر شهرها و مناطق عراق -از بصره در جنوب عراق تا موصل در شمال این کشور -جایگاه ها و زیارتگاه های متعددى منسوب به امام علی۷ است.<ref>خامه‌یار، احمد، «یادمان‌های امام علی علیه السلام در خاک عراق»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۵۳، ۱۴۰۱ش. ص۷۴.</ref>
+بیشتر این اماکن با حضور تاریخی امیر مؤمنان علی۷ در خاک عراق و وقایع مرتبط با سیره حیات ایشان ارتباط دارد و گاه مانند مسجد عتیقه یا منطقه در بغداد و مشهد الشمس حلّه، در محل وقوع برخی از معجزات آن حضرت ساخته شده است. شماری از این اماکن نیز در مسیر رفت وآمد ایشان به مناطق وقوع جنگ های دوره خلافت پنج ساله ایشان (جمل، صفین و نهروان) قرار دارد و به صورت واقعی یا نمادین، بیانگر مناطق محل اقامت ایشان در این مسیرهاست.<ref>ص۸۷.</ref>
+برخی دیگر از این اماکن نیز - مانند اماکن موجود در موصل، اربیل و عین التمر- به شکل پدیده هایی همچون قدمگاه، پنجه گاه یا حوض آب ظهور یافته است. هرچند بیشتر چنین زیارتگاه هایی، فاقد شواهد و مدارک کافی برای تأیید ارتباط واقعی و تاریخی آنها با امام۷ و حضور ایشان در این اماکن است، اما به هر حال علت شکل گیری چنین یادمان هایی را می توان حضور امام علی۷ در ضمیر و حافظه جمعی ساکنان این مناطق در دوره های تاریخی مختلف تفسیر کرد.<ref>ص۸۷.</ref>
 == مسجد عتیقه یا منطقه (مسجد براثای کنونی)، بغداد ==
@@ خط ۸۶: / خط ۹۰: @@
 سیوفی، که کتیبه های این زیارتگاه را بازخوانی کرده، از کتیبه ای یاد کرده که حاوی نام احمد بن حاجی عبدالله بن عمار و تاریخ ۷۸۴ قمرى بوده است. این کتیبه ممکن است بیانگر ساخت زیارتگاه در این تاریخ به دست شخص یادشده باشد. او همچنین از کتیبه دیگری که بیانگر ساخت (بازسازی) بنا در سال ۱۱۷۰ قمرى به دست علی بن رومی بوده، و نیز دو کتیبه حاوی صلوات بر چهارده معصوم در دو طرف طاق زیارتگاه یاد کرده است. (سیوفی، ۱۹۵۶م، ص۱۱۸ - ۱۱۹)
+== مسجد پنجه علی۷، موصل ==
+جایگاه دیگر منسوب به امام علی۷ در موصل، مسجد پنجه علی۷ است که از توصیف های موجود در تواریخ محلی موصل، می توان به اهمیت و جایگاه دینی آن در قرون گذشته پی برد. احتمالاً اشاره علی بن ابی بکر هروی به وجود جای کف دست امام علی۷ در «مشهد الطرح» موصل، کهن ترین اشاره تاریخی به این زیارتگاه است. (هروی، ۱۹۵۳م، ص۷۰) متأسفانه در سایر منابع کهن (پیش از دوره ایلخانی) درباره این زیارتگاه و وجه تسمیه آن به «مشهد الطرح» اشاره ای دیده نمی شود.<ref>ص۸۵.</ref>
+این زیارتگاه در گذشته، بیرون باروی شهر موصل واقع، و دارای گنبدی بود که اطراف آن، بقایای یک رباط وجود داشت؛ اما بعداً این رباط فرو ریخت و به یک تپه ویرانه تبدیل شد. (سیوفی، ۱۹۵۶م، ص۱۴۸ - ۱۴۹) در حال حاضر سردر و نیز محراب عالی و باشکوه به جامانده از این زیارتگاه، به موزه ملی عراق در بغداد منتقل شده است و از آثار معماری شاخص دوره اسلامی در این موزه به شمار می آید. (ر.ک: الجمعة، ۱۴۱۰ق، ص۹۷ - ۱۰۸)
+روی هر یک از سردر بنا و حاشیه محراب و ضلع جنوبی بنا، که در موزه بغداد نگهداری می شود، کتیبه‎های متعددی نوشته شده است. در طاق سردر بنا، کتیبه ای حاوی آیاتی از قرآن (ق: ۳۱ - ۳۴) و نیز کتیبه ای حاوی نام بانی زیارتگاه وجود دارد که متأسفانه بخش حاوی نام بانی در این کتیبه از بین رفته است؛ اما کتیبه جدیدتری بالای طاق سردر، حاوی تاریخ ۱۲۱۷ قمرى قرار دارد (سیوفی، ۱۹۵۶م، ص۱۴۹) که می تواند بیانگر بازسازی بنا در این سال باشد.<ref>ص۸۵.</ref>
+همچنین در کتیبه گرداگرد محراب آمده که این بنا به دستور محمد بن اسماعیل بن علی بن محمد بن احمد بن زید بن عبدالله حسینی، و به دست عزالدین ابوالحسن علی، و در زمان نقابت نصیرالدین محمد بن محمد بن مرتضی بن عبدالمطلب بن مرتضی بن محمد بن زید بن عبدالله حسینی در سال ۸۰۸ قمرى ساخته شده است. (همان، ص۱۴۹ - ۱۵۰) نصیرالدین یادشده در این کتیبه، از رجال خاندان نقبای موصل است که برای چندین قرن عهده دار نقابت سادات در این شهر بود.
+دو طرف محراب بنا دو طاقچه سنگی تعبیه شده که بالای آنها کتیبه ای بیانگر اینکه اینجا محل جای کف دست امام علی۷ و جای سم اسب ایشان است، وجود دارد. گویا در هر طاقچه، قطعه سنگی وجود داشته که درون قطعه سنگ سمت راست، نقش یک پنجه یا کف دست بوده است؛ اما در کمتر از یکصد سال گذشته، از محل خود کنده و ناپدید شده است! (سیوفی، ۱۹۵۶م، ص۱۵۰) در منابع تاریخی، گزارش هایی مبنی بر حضور امام علی۷ در موصل وجود ندارد.<ref>ص۸۵.</ref>
+== مسجد پنجه علی۷، اربیل ==
+در شهر اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق، مسجدی به نام «پنجه علی»۷ وجود دارد که وجه تسمیه آن، وجود سنگی حاوی نشان پنجه یا جای کف دست منسوب به امام علی۷ است. بی تردید این مسجد منطبق بر زیارتگاه تاریخی و کهنی است که ابن مستوفی اربلی (م.۶۳۷ق)، مورخ شهر اربیل، در تاریخ خود چندین بار از آن به نام «مشهد الکفّ» یاد کرده است. (ابن مستوفی، ۱۹۸۰م، ج۱، ص۲۲۳ و ۲۶۴) ازاین رو می توان قدمت اولیه آن را لااقل از سده ششم هجری تعیین کرد.<ref>ص۸۶.</ref>
+گفتنی است ابن مستوفی در شرح حال دو تن از اعلام این شهر به نام های ابوالحسن علی بن اسماعیل بغدادی اربلی (۵۵۹ - ۶۱۸ق) و ابوالعباس خضر بن محمد اربلی معروف به ابن نفیس (م.۶۱۸ق)، به دفن آنها در قبرستان مجاور «مشهد الکف» اشاره کرده است. (همان، ج۱، ص۲۱۳؛ همو، ۲۰۱۳م، ص۱۷۴) این گزارش ها نشان دهنده تقدس و جایگاه معنوی این زیارتگاه برای اهالی اربیل از دیرباز تاکنون است.<ref>ص۸۶.</ref>
 == پانویس ==