مدرسه حسن‌خان (کربلا): تفاوت میان نسخه‌ها
←بزرگان
(←موقعیت) |
(←بزرگان) |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
}} | }} | ||
== | ==مکان== | ||
مدرسه حسن‌خان یا مدرسة السردار حسن‌خان، در گوشه شمال شرقى صحن [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]<ref name=":0">تراث کربلاء، ص۳۶۸.</ref> و بين باب الشهدا و باب الكرامه قرار داشت. ورودى آن در مسجد و در راهرو باب‌الكرامه قرار گرفته بود. باب الكرامه را «باب مدرسه حسن‌خان» نيز مى‌گويند، كه همراه با مجموعه پيرامون آن، جزئى از مسجد مدرسه حسن‌خان بوده است. بخشى از مدرسه در صحن و بخشى نيز در بيرون صحن قرار داشت؛ از اين روی، به نسبت امروز، بخش بزرگى از مدرسه در خيابان اطراف صحن و بخش كوچكى از آن در ضلع شمال شرق صحن واقع بود.<ref name=":1">حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص235.</ref> | مدرسه حسن‌خان یا مدرسة السردار حسن‌خان، در گوشه شمال شرقى صحن [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]<ref name=":0">تراث کربلاء، ص۳۶۸.</ref> و بين باب الشهدا و باب الكرامه قرار داشت. ورودى آن در مسجد و در راهرو باب‌الكرامه قرار گرفته بود. باب الكرامه را «باب مدرسه حسن‌خان» نيز مى‌گويند، كه همراه با مجموعه پيرامون آن، جزئى از مسجد مدرسه حسن‌خان بوده است. بخشى از مدرسه در صحن و بخشى نيز در بيرون صحن قرار داشت؛ از اين روی، به نسبت امروز، بخش بزرگى از مدرسه در خيابان اطراف صحن و بخش كوچكى از آن در ضلع شمال شرق صحن واقع بود.<ref name=":1">حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص235.</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
حسن خان قزوینی، فرزند محمدخان قاجار ایروانی، فرمانده لشکر [[قاجار]] بود؛ از این روی به سردار شهرت داشت. وی در جنگ بین [[ايران|ایران]] و [[شوروی|روس]]، شجاعتش را اثبات کرد. او و برادرش حسین، از خیرین بوده و چندین مؤسسه علمی-فرهنگی ساخته بودند. وی در سال ۱۲۷۱ق. در [[کرمان]] درگذشت. بدن وی به [[نجف]] حمل شده و در جوار [[امام علی(ع)]] دفن شد.<ref>دائرة المعارف الحسینیه، ج۸، ص۱۵۲.</ref> | حسن خان قزوینی، فرزند محمدخان قاجار ایروانی، فرمانده لشکر [[قاجار]] بود؛ از این روی به سردار شهرت داشت. وی در جنگ بین [[ايران|ایران]] و [[شوروی|روس]]، شجاعتش را اثبات کرد. او و برادرش حسین، از خیرین بوده و چندین مؤسسه علمی-فرهنگی ساخته بودند. وی در سال ۱۲۷۱ق. در [[کرمان]] درگذشت. بدن وی به [[نجف]] حمل شده و در جوار [[امام علی(ع)]] دفن شد.<ref>دائرة المعارف الحسینیه، ج۸، ص۱۵۲.</ref> | ||
وی، مبالغ زیادی برای پایه‌گذاری مدرسه و راه‌اندازی اوقافی برای هزینه‌های آن، وقف کرد.<ref name=":0" /> | |||
== | ==ساخت== | ||
این مدرسه، در سال ۱۱۸۰ق. (۱۷۶۶م)، توسط سردار حسن‌خان ساخته شد<ref name=":0" /> و آخرین متولی آن، پیش از تخریب، سید عباس طباطبایی بود.<ref name=":3" /> | |||
زیباترین بخش این مدرسه، دیوارهای پوشیده از تزیینات هندسی | مدرسه حسن‌خان، مدرسه وسیعی بوده، دارای ۷۰ اتاق<ref name=":0" /> و چند سالن بود.<ref name=":3">دائرة المعارف الحسینیة، ج۲، ص۲۳۶.</ref> زیباترین بخش این مدرسه، دیوارهای پوشیده از تزیینات هندسی نفیس، با شکل‌های هنرمندانه بود. بالای آن، کتیبه‌هایی از آیات قرآن وجود داشته و نقش‌های ماهرانه‌ای داشت.<ref name=":0" /> | ||
<br /> | |||
==مدرسه بزرگان== | |||
این مدرسه، بزرگترین مؤسسه دینی در [[کربلا]] بوده، کمتر مدرسه‌ای در [[عتبات عالیات]] مانند آن یافت می‌شد. در این مدرسه، عالمان سرشناسی مانند سید جمال‌الدین اسدآبادی معروف به افغانی و شیخ شریف العلماء مازندرانی درس خوانده‌اند.<ref name=":0" /> و عالمانی مانند آغابزرگ شهرستانی، فاضل دربندی، علامه اردکانی و شیخ اسماعیل یزدی حائری در آن تدریس کرده‌اند.<ref name=":4">مدینة الحسین(ع)، ج۴، ص۱۳.</ref> | |||
حاج آقا حسين قمى از مدرسه حسن‌خان وارد صحن مى‌شد و در بخش شرقى صحن نماز جماعت را اقامه مى‌كرد.<ref name=":1" /> ال طعمه، می گوید: يادم هست كه «حاج آقا حسين قمى» كه در صحن نماز مى‌خواندند، «ميرزا مهدى شيرازى» هم ايشان را همراهى مى‌كرد و از طاق زغفرانيه به مدرسه حسن خان مى‌آمدند و مدتى در مدرسه مى‌نشستند.<ref name=":2">گفت و گو با نويسنده سخت كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص۵۳.</ref> | |||
==تخریب== | ==تخریب== | ||