بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح سجاوندی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
که به مکتبة صاحب الذریعة نیز مشهور است،<ref name=":2">[https://www.imamali.net/?id=5582 مکتبة صاحب الذریعة]، شبکة الامام علی (ع).</ref> | که به مکتبة صاحب الذریعة نیز مشهور است،<ref name=":2">[https://www.imamali.net/?id=5582 مکتبة صاحب الذریعة]، شبکة الامام علی (ع).</ref> | ||
== پایه‌گزار == | ==پایه‌گزار== | ||
شیخ آقابزرگ تهرانی (١٢٩٣- ١٣٨٩ق) صاحب موسوعه «الذریعه إلی تصانیف الشیعه»، از شاگردان میرزای شیرازی و یکی از متفکّران و پژوهشگران برجسته تشیع که از یادگارهای او تأسیس کتابخانه‌ای با آثار فاخر در نجف اشرف است.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> این عالم خدوم به فرهنگ و تمدن اسلامی، پس از فوت بنا بر وصیتش در زیرزمین کتابخانه به خاک سپرده شد.<ref name=":0">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۶.</ref> متأسفانه امروزه کتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.<ref name=":0"/> | شیخ آقابزرگ تهرانی (١٢٩٣- ١٣٨٩ق) صاحب موسوعه «الذریعه إلی تصانیف الشیعه»، از شاگردان میرزای شیرازی و یکی از متفکّران و پژوهشگران برجسته تشیع که از یادگارهای او تأسیس کتابخانه‌ای با آثار فاخر در نجف اشرف است.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> این عالم خدوم به فرهنگ و تمدن اسلامی، پس از فوت بنا بر وصیتش در زیرزمین کتابخانه به خاک سپرده شد.<ref name=":0">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۶.</ref> متأسفانه امروزه کتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.<ref name=":0" /> | ||
== شکل‌گیری == | ==شکل‌گیری== | ||
این کتابخانه را آقابزرگ از زمان آغاز تحصیل گردآوری کرده است. تأسیس ابتدایی کتابخانه در سامراء بود و خود شیخ نیز مقیم این شهر شده بود؛ اما آن هنگام که برای سکونت به نجف آمد، کتابخانه‌اش را نیز به آن‌جا منتقل کرد و تمام همّت و توجّه و عنایت بی‌بدیل خود را متوجه آن نمود و توانست کتاب‌هایی از دورترین نقاط جهان گرد آورد؛ به‌ویژه از مصر و ایران.<ref name=":1">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۵.</ref> | این کتابخانه را آقابزرگ از زمان آغاز تحصیل گردآوری کرده است. تأسیس ابتدایی کتابخانه در سامراء بود و خود شیخ نیز مقیم این شهر شده بود؛ اما آن هنگام که برای سکونت به نجف آمد، کتابخانه‌اش را نیز به آن‌جا منتقل کرد و تمام همّت و توجّه و عنایت بی‌بدیل خود را متوجه آن نمود و توانست کتاب‌هایی از دورترین نقاط جهان گرد آورد؛ به‌ویژه از مصر و ایران.<ref name=":1">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۵.</ref> | ||
این کتابخانه، در سال ۱۳۴۵ق. پایه‌گذاری و در سال ۱۳۷۵ق. وقف شد. | این کتابخانه، در سال ۱۳۴۵ق. پایه‌گذاری و در سال ۱۳۷۵ق. وقف شد. | ||
متأسفانه امروزه کتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.<ref name=":0"/> | متأسفانه امروزه کتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.<ref name=":0" /> | ||
== ویژگی‌ها == | ==ویژگی‌ها== | ||
امروزه یکی از نفیس‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام به شمار می‌رود و کتاب‌های چاپی و خطّی ارزشمندی را در خود جای داده است. | امروزه یکی از نفیس‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام به شمار می‌رود و کتاب‌های چاپی و خطّی ارزشمندی را در خود جای داده است. | ||
آقا بزرگ با کمک همین کتابخانه بود که توانست دو موسوعۀ «الذریعه إلی تصانیف الشیعه» و «طبقات اعلام الشیعه» را تألیف کند. کتابخانه آقابزرگ دارای ۵٠٠٠ جلد<ref name=":1"/> که در آن میان موسوعه‌های تاریخی، رجالی و نسخه‌های کم‌یاب خطی است.<ref name=":2"/> | آقا بزرگ با کمک همین کتابخانه بود که توانست دو موسوعۀ «الذریعه إلی تصانیف الشیعه» و «طبقات اعلام الشیعه» را تألیف کند. کتابخانه آقابزرگ دارای ۵٠٠٠ جلد<ref name=":1" /> که در آن میان موسوعه‌های تاریخی، رجالی و نسخه‌های کم‌یاب خطی است.<ref name=":2" /> | ||
== نسخه‌های خطی == | ==نسخه‌های خطی== | ||
این کتابخانه دارای هزار نسخه خطی است؛<ref name=":1"/> برخی از آن‌ها عبارتند از: | این کتابخانه دارای هزار نسخه خطی است؛<ref name=":1" /> برخی از آن‌ها عبارتند از: | ||
مناهل الضرب فی انساب العرب؛ سیدجعفر أعرجی | مناهل الضرب فی انساب العرب؛ سیدجعفر أعرجی | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
اخلاق ناصری؛ شیخ نصیرالدین طوسی | اخلاق ناصری؛ شیخ نصیرالدین طوسی | ||
بعض المباحث فی احکام الکلام، سید شریف مرتضی<ref name=":1"/> | بعض المباحث فی احکام الکلام، سید شریف مرتضی<ref name=":1" /> | ||
آداب المناضرة، نوشته عضدی، به خط پایه‌گذار کتابخانه | آداب المناضرة، نوشته عضدی، به خط پایه‌گذار کتابخانه | ||
آداب المناضرة، نوشته کاشی، به خط پایه‌گذار کتابخانه | |||
الأعلام، نوشته [[شیخ مفید]]، به خط پایه‌گذار کتابخانه | |||
الجبر والتفویض [[امام هادی(ع)|للإمام الهادی(ع)]]، به خط پایه‌گذار کتابخانه | |||
رسالة أبی غالب الزراری، به خط پایه‌گذار کتابخانه | |||
ثمانی عشرة رسالة فی موضوعات مختلفة، نوشته [[سید مرتضی]]، به خط پایه‌گذار کتابخانه | |||
جنة المأوی فیمن رآه(ع) فی الغیبة الکبری، نوشته [[میرزا نوری]]، به خط نویسنده که در سال 1302ق. نگاشته است | |||
خاتمة المستدرک، نوشته میرزای نوری، به خط نویسنده که در سال 1319ق. به پایان رسیده است | |||
دار السلام فی الرؤیا والمنام، نوشته میرزای نوری، به خط نویسنده که در سال 1292ق.15- الصحیفة العلویة الثانیة، نوشته میرزای نوری، به خط نویسنده که در سال 1303ق. نگاشته است | |||
میزان السماء فی میلاد خاتم الأنبیاء، نوشته میرزای نوری، به خط نویسنده که در سال 1281ق. به پایان رسانده است | |||
آداب البحث والمتعلمین، نوشته محمد قومشهی، به خط نویسنده | |||
التبصرة فی التجوید، نوشته محمد قومشهی، به خط نویسنده که در سال 1252ق. به پایان رسانده است | |||
الحسن والقبح العقلیین، نوشته محمد قومشهی، به خط نویسنده که در سال 1281ق.به پایان رسانده است | |||
إرشاد الأذهان، نوشته [[علامه حلی]]، که در سال 1105ق. نگاشته است | |||
الأنموذج فی النحو، نوشته اردبیلی، که در سال 1239ق. نگاشته است | |||
التذکرة فی الأُصول الخمسة، نوشته صاحب بن عباد | |||
التصریح، نوشته أزهری، که در سال 1037 ق. نگاشته است | |||
تهذیب الأصول، که در سال 1044ق. نگاشته است | |||
جامع السعادات، نوشته [[مهدی نراقی]]، که در سال 1208ق.26 نگاشته است | |||
رسالة فی الجمع بین الفاطمیتین، نوشته [[وحید بهبهانی]]، که در دوره نویسنده نگاشته شده است | |||
خلاصة الأذکار، نوشته [[فیض کاشانی]]، که در دوره نویسنده نگاشته شده است | |||
الدروس الشرعیة، نوشته [[شهید اول]]، که در سال 830ق. نگاشته شده است | |||
رجال مرتضی انصاری | |||
الروضة البهیة، نوشته [[شهید ثانی]]، با کاغذ ترمه و دو نسخه دیگر که یکی در 1247ق. و دیگری در 1271ق. نگاشته شده است | |||
شرائع الإسلام، نوشته [[محقق حلی]]، که در سال 1240ق. نگاشته شده است | |||
عقاب الأعمال، نوشته [[صدوق]]، که در سال 1267ق. نگاشته شده است | |||
الملاحم والفتن، نوشته [[ابن طاووس]]، که از روی نسخه به خطه نویسنده نگاشته شده و با آن مطابقت داده شده است | |||
الفصول النصریة، لنصیر الدین الطوسی .35ـ القول الصراح فی نقد الصحاح، لشیخ الشریعة الأصفهانی، کتب عن نسخة به خط نویسنده سنة 1341ق.36ـ کنز العرفان فی فقه القران، للمقداد السیوری، کتب 1248ق.37ـ م سند محمد بن سلیمان المغربی .38 ـ مهج الدعوات، لابن طاووس، کتب 1035ق.39ـ المقنع، للصدوق، کتب 1239ق.40 ـ النکت الاعتقادیة، للمفید، کتب 1147هـ. وتقع هذه المکتبة فی دار مؤسسها بمحلة الجدیدة. | |||
الذریعة إلی تصانیف الشیعة، به خط مؤلف و پایه‌گذار کتابخانه | الذریعة إلی تصانیف الشیعة، به خط مؤلف و پایه‌گذار کتابخانه | ||
| خط ۵۱: | خط ۱۰۵: | ||
مستدرک الذریعة، به خط مؤلف و پایه‌گذار کتابخانه | مستدرک الذریعة، به خط مؤلف و پایه‌گذار کتابخانه | ||
== وقف‌نامه == | ==وقف‌نامه== | ||
وقف‌نامه به امضای این عالمان رسیده است: | وقف‌نامه به امضای این عالمان رسیده است: | ||
==== متن وقف‌نامه ==== | *سید محمدطاهر شیرازی | ||
*حسین مشکور | |||
*محمدرضا مروّجی طبسیّ نجفی | |||
*ابراهیم حسینی شیرازی، مشهور به میرزای اصطهباناتی.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴؛ به نقل از موسوعة النجف الاشرف، ج٧، ص٢۶١.</ref> | |||
====متن وقف‌نامه==== | |||
{{گفتاورد | {{گفتاورد | ||
| متن = <small> | | متن = <small> | ||
| خط ۷۰: | خط ۱۲۵: | ||
}} | }} | ||
== پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
*[https://ebookshia.com/books/view/3074/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%A9+%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8+%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%A9+%281%29 فهرست کتابخانه آقابزرگ تهرانی]. | *[https://ebookshia.com/books/view/3074/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%A9+%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8+%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%A9+%281%29 فهرست کتابخانه آقابزرگ تهرانی]. | ||
== پانوشت == | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||