مأخذشناسی حج و حرمین شریفین در مغرب اسلامی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان          =ماخذ شناسی حج و حرمین شریفین

| تصویر          =ماخذ شناسی مغرب تصویر جلد.jpg

| موضوع          =کتاب‌شناسی توصیفی  

| تاریخ نشر      =1399

| ترجمه به       =

|رده‌بندی دیویی    =016/297357

'''مأخذشناسی حج و حرمین شریفین در مغرب اسلامی'''، کتاب‌شناسی تفصیلی آثار مسلمانان [[مغرب]] درباره [[حج]] و [[حرمین]] شریفین است. این کتاب از آثار [[پژوهشکده حج و زیارت]] است که به همت دبیرخانه همایش بین المللی مغرب اسلامی، حج و حرمین شریفین، در سال ۱۳۹۹ به چاپ رسیده است.

در این اثر در مجموع ۴۹۵ کتاب و رساله که در طول تاریخ به قلم مسلمانان کشورهای [[تونس]]، [[الجزایر]]، [[مراکش]] و [[لیبی]] در موضوع تاریخ حرمین، سفرنامه حج یا فقه و مناسک حج نگاشته شده فهرست و چکیده‌ای از محتوای هر کتاب ارائه شده است.

گذشته از اینکه مغرب اسلامی نزد تاریخ‌نگاران و جغرافی‌نگاران اسلامی چه محدوده‌ای را شامل می‌شده است، بنابر اهداف همایش مغرب اسلامی، که این کتاب از سلسله انتشارات آن به حساب می‌آید، در این تحقیق مغرب عنوانی ناظر به چهار کشور [[تونس]]، [[الجزایر]]، [[مراکش]] و [[لیبی]] است و میراث حج‌گزاری [[اندلس]] و [[موریتانی]] و [[سنگال]] را در بر نمی‌گیرد.  

==ساختار و محتوا==

تعداد منابع حج مغربی که در این کتاب معرفی شده است، اعم از کتاب، پایان نامه، و مقاله به ۴۹۵ منبع بالغ می‌گردد که در سه مبحث بر پایه الفبای عناوین تنظیم شده است:

۸۴ منبع در این بخش معرفی شده است. موضوع بیشتر این منابع تاریخ و جغرافیای [[حرمین]] شریفین، [[کعبه]]، [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] و [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] است. گاه موضوعات مرتبط دیگری نیز در این شاخه جا داده شده است. از جمله منابع درباره [[فضائل حرمین شریفین]] از نظر مولفان مغربی ، منابع درباره اوقاف حرمین در مغرب، منابع مغربی درباره سیره‌نگاری در حرمین شریفین، منابع درباره [[مجاوران مکه|مجاوران]] مغربی حرمین و منابع درباره روابط [[حجاز]] و مغرب.<ref>ماخذ‌شناسی حج و حرمین شریفین در مغرب اسلامی،ص 65</ref>

در این فصل ۳۴۹ منبع در موضوع [[سفرنامه‌نگاری|سفرنامه حج]] در میراث و مطالعات مغرب شناسایی و چکیده شده است. غالب نگاشته های این بخش سفرنامه‌های حجازی نگاشته شده توسط اهالی حج‌گزار تونس، الجزائر، مراکش و لیبی است که بخشی منتشر شده و شماری هنوز مخطوط است.  

در معرفی کتاب‌ها و مقالات پیرامون سفرنامه‌های حجازی مغرب، صرفا منابع مرتبط با سفر حج معرفی شده و از پژوهش‌های مربوط به وجوه ادبی سفرنامه و ابعاد دیگر شخصیت مولفان سفرنامه‌ها صرف نظر شده است. <ref>ماخذ‌شناسی حج و حرمین شریفین در مغرب اسلامی، ص 111-112</ref>

۶۳ منبع معرفی شده در بخش [[مناسک حج]]، کتب فقهی، و مناسک الحج نگاشته عالمان تونس، الجزایر، مراکش و لیبی است.  در این بخش شماری از منابع مرتبط با فقه حج مغربی مانند منابع درباره [[عمل اهل مدینه|اجماع اهل المدینه]] و منابع درباره [[اسرار حج]] و منابع درباره [[فضايل حج]] نیز معرفی و چکیده شده است. <ref>ماخذ‌شناسی حج و حرمین شریفین در مغرب اسلامی، ص 299-300</ref>

==اطلاعات نشر==

این کتاب توسط پژوهشکده حج و زیارت به سفارش «دبیرخانه همایش بین المللی مغرب اسلامی، حج و حرمین شریفین» در ۳۴۸ صفحه توسط نشر مشعر به سال ۱۳۹۹ به چاپ رسیده است.

==پانویس==