پرش به محتوا

استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
خود ارضایی بدین معناست که مرد یا زن به تنهایی و بدون داشتن شریک جنسی خود را به اوج شهوت جنسی ـ که معمولاً برای مرد همراه با خارج شدن منی است ـ برساند.
خود ارضایی بدین معنا است که مرد یا زن به تنهایی و بدون داشتن شریک جنسی، خود را به اوج شهوت جنسی ـ که معمولاً برای مرد همراه با خارج شدن منی است ـ برساند. در منابع فقهی از خود ارضایی مرد به «استمناء»<ref>المقنعه، ص۷۹۱؛ الاستبصار، ج۴، ص۲۲۶؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷–۳۰۸.</ref> و «خَضخَضه»<ref>المصنف، ابن ابی شیبه، ج۳، ص۴۴۲؛ الکافی، ج۵، ص۵۴۰، ۵۴۱؛ جواهر الکلام، ج۴۱، ص۶۴۷–۶۴۸.</ref> و «جَلد عُمَیره»<ref>فقه الحدود و التعزیزات، ج۲، ص۲۳۹؛ الفقه و مسائل الطیبه، ج۱، ص۴۵۸.</ref> تعبیر شده است.  
 
در منابع فقهی از خود ارضایی مرد به «استمناء»<ref>المقنعه، ص۷۹۱؛ الاستبصار، ج۴، ص۲۲۶؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷–۳۰۸.</ref> و «خَضخَضه»<ref>المصنف، ابن ابی شیبه، ج۳، ص۴۴۲؛ الکافی، ج۵، ص۵۴۰، ۵۴۱؛ جواهر الکلام، ج۴۱، ص۶۴۷–۶۴۸.</ref> و «جَلد عُمَیره»<ref>فقه الحدود و التعزیزات، ج۲، ص۲۳۹؛ الفقه و مسائل الطیبه، ج۱، ص۴۵۸.</ref> تعبیر شده است. در منابع فقهی عربی معاصر از خود ارضایی مرد یا زن به «العادة السرّیه» (عادت پنهانی) تعبیر شده است.<ref>فتاوی اللجنه الدائمه، ج۱۰، ص۲۵۷، ۲۵۸؛ الف مسئله فی بلاد الغرب، ص۲۵۹؛ الفقه و مسائل طبیه، ج۱، ص۴۵۹.</ref>


هر چند بیشتر فقهای امامی<ref>مسالک الافهام، ج۲، ص۴۷۷؛ مدارک الاحکام، ج۶، ص۶۱؛ ریاض المسائل، ج۵، ص۳۱۲.</ref> و اهل سنت<ref>مغنی المحتاج، ج۱، ص۴۳۰؛ حاشیه رد المحتار، ج۲، ص۴۳۹</ref> گفته‌اند: استمناء هرگونه التذاذ جنسی با انجام عملی غیر از آمیزش جنسی، از جمله دست کشیدن بر آلت یا بازی با آن، بوسیدن و لمس بدن همسر یا غیر او است که به قصد خروج منی انجام می‌شود؛ اما برخی فقهای امامی استمناء را به معنای خارج کردن منی از خود تنها به وسیله دست (کشیدن بر آلت) دانسته‌اند.<ref>المختصر النافع، ص۱۰۷؛ الجامع للشرائع، ص۱۸۸؛ نک: جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۶۷.</ref>
هر چند بیشتر فقهای امامی<ref>مسالک الافهام، ج۲، ص۴۷۷؛ مدارک الاحکام، ج۶، ص۶۱؛ ریاض المسائل، ج۵، ص۳۱۲.</ref> و اهل سنت<ref>مغنی المحتاج، ج۱، ص۴۳۰؛ حاشیه رد المحتار، ج۲، ص۴۳۹</ref> گفته‌اند: استمناء هرگونه التذاذ جنسی با انجام عملی غیر از آمیزش جنسی، از جمله دست کشیدن بر آلت یا بازی با آن، بوسیدن و لمس بدن همسر یا غیر او است که به قصد خروج منی انجام می‌شود؛ اما برخی فقهای امامی استمناء را به معنای خارج کردن منی از خود تنها به وسیله دست (کشیدن بر آلت) دانسته‌اند.<ref>المختصر النافع، ص۱۰۷؛ الجامع للشرائع، ص۱۸۸؛ نک: جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۶۷.</ref>
خط ۳۸: خط ۳۶:
به اجماع فقیهان امامی<ref>شرائع الاسلام، ج۱، ص۲۲۵؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۱۷۸؛ مجمع الفائده، ج۷، ص۱۴</ref> و اهل سنت<ref>المجموع، ج۷، ص۲۹۲؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۲؛ الدر المختار، ج۲، ص۶۱۰</ref> با توجه به روایات،<ref>المصنّف، ابن ابی شیبه، ج۴، ص۲۰۰؛ الکافی، ج۴، ص۳۷۵، ۳۷۷؛ الاستبصار، ج۲، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref> خود ارضایی از محرّمات احرام است؛ ولی در مورد مقدار کفاره آن در صور گوناگون اختلاف وجود دارد:
به اجماع فقیهان امامی<ref>شرائع الاسلام، ج۱، ص۲۲۵؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۱۷۸؛ مجمع الفائده، ج۷، ص۱۴</ref> و اهل سنت<ref>المجموع، ج۷، ص۲۹۲؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۲؛ الدر المختار، ج۲، ص۶۱۰</ref> با توجه به روایات،<ref>المصنّف، ابن ابی شیبه، ج۴، ص۲۰۰؛ الکافی، ج۴، ص۳۷۵، ۳۷۷؛ الاستبصار، ج۲، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref> خود ارضایی از محرّمات احرام است؛ ولی در مورد مقدار کفاره آن در صور گوناگون اختلاف وجود دارد:


۱. خودارضایی با دست و امثال آن: امامیان،<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳؛ السرائر، ج۱، ص۵۵۲؛ مناسک حج، تبریزی، ص۱۰۲.</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ شرح مختصر خلیل، خرشی، ج۲، ص۳۵۸، ۳۶۰؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۶۸.</ref> و حنبلیان<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰.</ref> به استناد احادیث<ref>المصنّف، ابن ابی شیبه، ج۴، ص۲۰۰؛ الکافی، ج۴، ص۳۷۵، ۳۷۷؛ الاستبصار، ج۲، ص۱۹۲،۱۹۳.</ref> و ادله دیگر<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰؛ شرح مختصر خلیل، ج۲، ص۳۵۸،۳۵۹.</ref> کفّاره خود ارضائی برای احرامگزار را قربانی کردن شتر، ولی شافعیان<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۱؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۹، ۲۴۰؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۲۲</ref> و حنفیان. المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۱؛ البحر الرائق، ج۳، ص۲۶</ref> آن را ذبح گوسفند دانسته‌اند.
۱. خودارضایی با دست و امثال آن: امامیان،<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳؛ السرائر، ج۱، ص۵۵۲؛ مناسک حج، تبریزی، ص۱۰۲.</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ شرح مختصر خلیل، خرشی، ج۲، ص۳۵۸، ۳۶۰؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۶۸.</ref> و حنبلیان<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰.</ref> به استناد احادیث<ref>المصنّف، ابن ابی شیبه، ج۴، ص۲۰۰؛ الکافی، ج۴، ص۳۷۵، ۳۷۷؛ الاستبصار، ج۲، ص۱۹۲،۱۹۳.</ref> و ادله دیگر<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰؛ شرح مختصر خلیل، ج۲، ص۳۵۸،۳۵۹.</ref> کفّاره خود ارضائی برای احرامگزار را قربانی کردن شتر، ولی شافعیان<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۱؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۹، ۲۴۰؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۲۲</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۱؛ البحر الرائق، ج۳، ص۲۶.</ref> آن را ذبح گوسفند دانسته‌اند.


۲. خود ارضایی به وسیله نگاه شهوت آلود مداوم (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): امامیان،<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۹، ۳۳۰؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> بر آن‌اند که کفاره این مورد نیز، شتر است. امامیان به استناد احادیث، این کفاره را در مورد نگاه به غیر همسر به گونه ترتیبی دانسته‌اند: شخص توانگر، شتر، شخص معمولی، گاو و شخص فقیر، گوسفند باید قربانی کند.<ref>شرایع الاسلام، ج۱، ص۲۲۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۶۱؛ المعتمد، ج۴، ص۱۰۴.</ref> حنبلیان نگاه اولی که باعث نزول منی شود را مستلزم کفاره ذبح گوسفند دانسته‌اند؛ . کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> ولی شافعیان<ref>حواشی الشروانی، ج۴، ص۱۷۴؛ اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰–۱۲۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵</ref> خودارضایی بوسیله نگاه مداوم را موجب کفاره نمی‌دانند. برخی فقهای امامی تحقق انزال در اثر نگاه به مرد یا مردان آمیزش کننده با یکدیگر یا مرد آمیزش کننده با حیوان را موجب کفاره ندانسته‌اند. برخی نگاه به هر دو و برخی نگاه به کسی که عمل آمیزش را انجام می‌دهد را جائز ندانسته‌اند.<ref>المهذب، ج۱، ص۲۲۹؛ کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۹۳</ref>
۲. خود ارضایی به وسیله نگاه شهوت آلود مداوم (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): امامیان،<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۹، ۳۳۰؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> بر آن‌اند که کفاره این مورد نیز، شتر است. امامیان به استناد احادیث، این کفاره را در مورد نگاه به غیر همسر به گونه ترتیبی دانسته‌اند: شخص توانگر، شتر، شخص معمولی، گاو و شخص فقیر، گوسفند باید قربانی کند.<ref>شرایع الاسلام، ج۱، ص۲۲۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۶۱؛ المعتمد، ج۴، ص۱۰۴.</ref> حنبلیان نگاه اولی که باعث نزول منی شود را مستلزم کفاره ذبح گوسفند دانسته‌اند؛<ref>کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰.</ref> ولی شافعیان<ref>حواشی الشروانی، ج۴، ص۱۷۴؛ اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰–۱۲۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵</ref> خودارضایی بوسیله نگاه مداوم را موجب کفاره نمی‌دانند. برخی فقهای امامی تحقق انزال در اثر نگاه به مرد یا مردان آمیزش کننده با یکدیگر یا مرد آمیزش کننده با حیوان را موجب کفاره ندانسته‌اند. برخی نگاه به هر دو و برخی نگاه به کسی که عمل آمیزش را انجام می‌دهد را جائز ندانسته‌اند.<ref>المهذب، ج۱، ص۲۲۹؛ کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۹۳</ref>


۳. خود ارضایی به وسیله فکر و خیال پردازی (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): مالکیان<ref>مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۲؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و مشهور امامیان<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ مناسک حج، محشی، ص۲۰۵</ref> این مورد را نیز موجب کفاره دانسته‌اند، البته اینان فکر و خیالی که بی‌اختیار بر انسان چیره شود و موجب خروج منی شود را مستلزم کفاره نمی‌دانند.<ref>منتهی المطلب، ج۱۲، ص۴۳۶؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> بنا بر فقه شافعی،<ref>اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> حنفی،<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰</ref> حنبلی<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> و به نظر برخی امامیان<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵</ref> خود ارضایی بوسیله فکر و خیال پردازی کفاره ای در پی نخواهد داشت. طبق نظر شماری از فقهای امامی شنیدن صدای آمیزش کننده، شنیدن صدای زن یا شنیدن وصف زن اگر– بدون قصد خود ارضایی- موجب بیرون آمدن منی شود، کفاره ای نخواهد داشت.<ref>کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶؛ مستند الشیعه، ج۱۱، ص۳۶۴ و ج۱۳، ص۲۶۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۸</ref> ولی برخی از آنان در این صورت ذبح گوسفند را لازم می‌دانند.<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳</ref> البته قائلان به عدم وجوب کفاره بر آن‌اند کسی که در چنین شرائطی عادت به امناء و خارج شدن منی از خود دارد، در صورت انزال منی، باید کفاره بپردازد.<ref>جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱؛ کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶</ref>
۳. خود ارضایی به وسیله فکر و خیال پردازی (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): مالکیان<ref>مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۲؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و مشهور امامیان<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ مناسک حج، محشی، ص۲۰۵</ref> این مورد را نیز موجب کفاره دانسته‌اند، البته اینان فکر و خیالی که بی‌اختیار بر انسان چیره شود و موجب خروج منی شود را مستلزم کفاره نمی‌دانند.<ref>منتهی المطلب، ج۱۲، ص۴۳۶؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> بنا بر فقه شافعی،<ref>اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> حنفی،<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰</ref> حنبلی<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> و به نظر برخی امامیان<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵</ref> خود ارضایی بوسیله فکر و خیال پردازی کفاره ای در پی نخواهد داشت. طبق نظر شماری از فقهای امامی شنیدن صدای آمیزش کننده، شنیدن صدای زن یا شنیدن وصف زن اگر– بدون قصد خود ارضایی- موجب بیرون آمدن منی شود، کفاره ای نخواهد داشت.<ref>کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶؛ مستند الشیعه، ج۱۱، ص۳۶۴ و ج۱۳، ص۲۶۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۸</ref> ولی برخی از آنان در این صورت ذبح گوسفند را لازم می‌دانند.<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳</ref> البته قائلان به عدم وجوب کفاره بر آن‌اند کسی که در چنین شرائطی عادت به امناء و خارج شدن منی از خود دارد، در صورت انزال منی، باید کفاره بپردازد.<ref>جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱؛ کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶</ref>
۱۵٬۶۱۴

ویرایش