پرش به محتوا

استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۰۸۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۱
خط ۱۹: خط ۱۹:
در مورد مقدار کفاره خودارضایی در حال احرام، در صورت‌های گوناگون اختلاف نظر وجود دارد:
در مورد مقدار کفاره خودارضایی در حال احرام، در صورت‌های گوناگون اختلاف نظر وجود دارد:


۱. خودارضایی با دست و امثال آن: امامیان،<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳؛ السرائر، ج۱، ص۵۵۲؛ مناسک حج، تبریزی، ص۱۰۲.</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ شرح مختصر خلیل، خرشی، ج۲، ص۳۵۸، ۳۶۰؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۶۸.</ref> و حنبلیان<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰.</ref> به استناد احادیث<ref>المصنّف، ابن ابی شیبه، ج۴، ص۲۰۰؛ الکافی، ج۴، ص۳۷۵، ۳۷۷؛ الاستبصار، ج۲، ص۱۹۲،۱۹۳.</ref> و ادله دیگر<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰؛ شرح مختصر خلیل، ج۲، ص۳۵۸،۳۵۹.</ref> کفّاره خود ارضائی برای احرامگزار را قربانی کردن شتر، ولی شافعیان<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۱؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۹، ۲۴۰؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۲۲</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۱؛ البحر الرائق، ج۳، ص۲۶.</ref> آن را ذبح گوسفند دانسته‌اند.
* '''خودارضایی با دست و مانند آن''': شیعیان،<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳؛ السرائر، ج۱، ص۵۵۲؛ مناسک حج، تبریزی، ص۱۰۲.</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ شرح مختصر خلیل، خرشی، ج۲، ص۳۵۸، ۳۶۰؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۶۸.</ref> و حنبلیان<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰.</ref> کفّاره آن را برای احرامگزار قربانی کردن شتر، ولی شافعیان<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۱؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۹، ۲۴۰؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۲۲</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۱؛ البحر الرائق، ج۳، ص۲۶.</ref> آن را ذبح گوسفند دانسته‌اند.
 
* '''خود ارضایی به وسیله نگاه شهوت آلود مداوم''' (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): در نظر شیعیان،<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۹، ۳۳۰؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> کفاره آن شتر است. شیعیان به استناد احادیث، این کفاره را در مورد نگاه به غیر همسر به گونه ترتیبی دانسته‌اند: شخص توانگر، شتر، شخص معمولی، گاو و شخص فقیر، گوسفند باید قربانی کند.<ref>شرایع الاسلام، ج۱، ص۲۲۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۶۱؛ المعتمد، ج۴، ص۱۰۴.</ref> در برابر، شافعیان<ref>حواشی الشروانی، ج۴، ص۱۷۴؛ اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰–۱۲۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵</ref> خودارضایی بوسیله نگاه مداوم را موجب کفاره نمی‌دانند.  
۲. خود ارضایی به وسیله نگاه شهوت آلود مداوم (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): امامیان،<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱</ref> مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۹، ۳۳۰؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> بر آن‌اند که کفاره این مورد نیز، شتر است. امامیان به استناد احادیث، این کفاره را در مورد نگاه به غیر همسر به گونه ترتیبی دانسته‌اند: شخص توانگر، شتر، شخص معمولی، گاو و شخص فقیر، گوسفند باید قربانی کند.<ref>شرایع الاسلام، ج۱، ص۲۲۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۶۱؛ المعتمد، ج۴، ص۱۰۴.</ref> حنبلیان نگاه اولی که باعث نزول منی شود را مستلزم کفاره ذبح گوسفند دانسته‌اند؛<ref>کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰.</ref> ولی شافعیان<ref>حواشی الشروانی، ج۴، ص۱۷۴؛ اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> و حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰–۱۲۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵</ref> خودارضایی بوسیله نگاه مداوم را موجب کفاره نمی‌دانند. برخی فقهای امامی تحقق انزال در اثر نگاه به مرد یا مردان آمیزش کننده با یکدیگر یا مرد آمیزش کننده با حیوان را موجب کفاره ندانسته‌اند. برخی نگاه به هر دو و برخی نگاه به کسی که عمل آمیزش را انجام می‌دهد را جائز ندانسته‌اند.<ref>المهذب، ج۱، ص۲۲۹؛ کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۹۳</ref>
* '''خود ارضایی به وسیله خیال پردازی''' (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): مالکیان<ref>مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۲؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و بیشتر شیعیان<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ مناسک حج، محشی، ص۲۰۵</ref> این مورد را موجب کفاره دانسته‌اند، البته اینان فکر و خیالی که بی‌اختیار بر انسان چیره شود و موجب خروج منی شود را مستلزم کفاره نمی‌دانند.<ref>منتهی المطلب، ج۱۲، ص۴۳۶؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> بنا بر فقه شافعی،<ref>اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> حنفی،<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰</ref> حنبلی<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> و به نظر برخی شیعیان<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵</ref> خود ارضایی بوسیله فکر و خیال پردازی کفاره ای در پی نخواهد داشت.
 
* '''خود ارضایی ناشی از بوسیدن شهوت آمیز همسر یا غیر او''': به نظر فقیهان شیعه کفاره آن- به استناد برخی احادیث- نحر شتر<ref>المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۳۷، ۳۳۸؛ رسائل المرتضی، ج۳، ص۷۰.</ref> و به نظر بیشتر فقهای اهل‌سنت ذبح گوسفند است.<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۴، ۳۲۸؛ البحر الرائق، ج۳، ص۲۵.</ref>
۳. خود ارضایی به وسیله فکر و خیال پردازی (بدون تماس چیزی یا جایی از بدن با آلت): مالکیان<ref>مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۲؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> و مشهور امامیان<ref>الدروس، ج۱، ص۳۷۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷؛ مناسک حج، محشی، ص۲۰۵</ref> این مورد را نیز موجب کفاره دانسته‌اند، البته اینان فکر و خیالی که بی‌اختیار بر انسان چیره شود و موجب خروج منی شود را مستلزم کفاره نمی‌دانند.<ref>منتهی المطلب، ج۱۲، ص۴۳۶؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> بنا بر فقه شافعی،<ref>اعانه الطالبین، ج۲، ص۳۶۰</ref> حنفی،<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۰</ref> حنبلی<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۴۱؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۳۰</ref> و به نظر برخی امامیان<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵</ref> خود ارضایی بوسیله فکر و خیال پردازی کفاره ای در پی نخواهد داشت. طبق نظر شماری از فقهای امامی شنیدن صدای آمیزش کننده، شنیدن صدای زن یا شنیدن وصف زن اگر– بدون قصد خود ارضایی- موجب بیرون آمدن منی شود، کفاره ای نخواهد داشت.<ref>کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶؛ مستند الشیعه، ج۱۱، ص۳۶۴ و ج۱۳، ص۲۶۱؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۸</ref> ولی برخی از آنان در این صورت ذبح گوسفند را لازم می‌دانند.<ref>الکافی فی الفقه، ص۲۰۳</ref> البته قائلان به عدم وجوب کفاره بر آن‌اند کسی که در چنین شرائطی عادت به امناء و خارج شدن منی از خود دارد، در صورت انزال منی، باید کفاره بپردازد.<ref>جامع المقاصد، ج۳، ص۳۵۱؛ کشف اللثام، ج۶، ص۴۵۶</ref>
* '''خود ارضایی در اثر لمس شهوت آلود دیگری''': به نظر فقهای شیعه<ref>تحریر الاحکام، ج۲، ص۶۲؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۳، ۳۸۹؛ المعتمد، ج۴، ص۱۰۱.</ref> ـ به استناد احادیث ـ و به نظر مشهور فقهای اهل‌سنت<ref>المجموع، ج۲، ص۱۹۴؛ المغنی، ج۳، ص۳۲۸.</ref> کفاره آن گوسفند است؛ ولی برخی از اهل سنت کفاره آن را کفاره آمیزش یعنی شتر دانسته‌اند.<ref>ر. ک. المغنی، ج۳، ص۳۲۲؛ الموسوعه الفقهیه، ج۳، ص۹۵.</ref>
 
۴. خود ارضایی ناشی از بوسیدن شهوت آمیز همسر یا غیر او: به نظر فقیهان امامی کفاره آن- به استناد برخی احادیث- نحر شتر<ref>المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۳۷، ۳۳۸؛ رسائل المرتضی، ج۳، ص۷۰.</ref> و به نظر بیشتر فقهای اهل‌سنت ذبح گوسفند است.<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۴، ۳۲۸؛ البحر الرائق، ج۳، ص۲۵.</ref>
 
۵. خود ارضایی در اثر لمس شهوت آلود دیگری: به نظر فقهای امامی<ref>تحریر الاحکام، ج۲، ص۶۲؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۳، ۳۸۹؛ المعتمد، ج۴، ص۱۰۱.</ref> ـ به استناد احادیث ـ و به نظر مشهور فقهای اهل‌سنت<ref>المجموع، ج۲، ص۱۹۴؛ المغنی، ج۳، ص۳۲۸.</ref> کفاره آن گوسفند است، ولی برخی از اهل سنت کفاره آن را کفاره جماع یعنی شتر دانسته‌اند.<ref>ر. ک. المغنی، ج۳، ص۳۲۲؛ الموسوعه الفقهیه، ج۳، ص۹۵.</ref>
 
ب) فساد حج یا عمره


=== فساد حج یا عمره ===
فقیهان مالکی<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۱، ۲۴۲؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> خود ارضایی قبل از تحلّل اول و شماری از فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۳۷؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۱۵۴؛ مستند الشیعه، ج۱۳، ص۲۶۳.</ref> خود ارضایی قبل از وقوف در مشعر را به استناد احادیث<ref>الکافی، ج۴، ص۳۷۶؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۳۲۴</ref> موجب فساد حج و قبل از پایان سعی در عمره موجب فساد عمره دانسته‌اند. در مقابل فقهای شافعی،<ref>المجموع، ج۷، ص۲۹۲؛ الاقناع، ج۱، ص۲۴۰</ref> حنفی،<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵؛ الدر المختار، ج۲، ص۶۱۰</ref> حنبلی<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۲–۳۲۳؛ الشرح البیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۱۵، ۳۱۷</ref> و گروهی از فقهای امامی<ref>مجمع الفائده، ج۶، ص۲۷۹ و ج۷، ص۱۲، ۱۳؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۳۱۴ و ج۸، ص۴۱۷، ۴۱۸؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۲۸، ۳۲۹</ref> به دلائلی، از جمله اختصاص فساد حج یا عمره به آمیزش جنسی، ضعف سندی احادیث دال بر فساد حج با خود ارضایی یا حمل آنها بر استحباب، خود ارضایی احرامگزار را موجب فساد حج یا عمره وی نمی‌دانند. شماری دیگر از فقیهان امامی با تفصیل بین مفاد احادیث<ref>الکافی، ج۴، ص۳۷۶؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۳۲۴</ref> بر آن‌اند که اگر استمناء احرامگزار بوسیله مالش دست یا چیز دیگر بر آلت یا ملاعبه با دیگری انجام شود، موجب فساد حج یا عمره است و اگر به وسیله بوسیدن، لمس یا فکر و خیال پردازی انجام شود، موجب فساد نیست.<ref>المعتمد، ج۴، ص۱۱۰–۱۱۱؛ مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵؛ مناسک الحج، تبریزی، ص۱۱۴، ۱۱۵</ref> برخی دیگر از فقیهان امامی تنها خود ارضایی ناشی از مالش دست بر آلت را موجب فساد حج یا عمره می‌دانند و دیگر انواع استمناء را موجب فساد حج یا عمره ندانسته‌اند.<ref>الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۳۹۵؛ مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵</ref> به نظر فقهای امامی<ref>منتهی المطلب، ج۱۲، ص۴۳۶؛ المعتمد، ج۴، ص۱۱۰–۱۱۱؛ مناسک الحج، تبریزی، ص۱۱۴–۱۱۵</ref> و مالکی<ref>مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> خود ارضایی که به وسیله نگاه ابتدایی انجام شود، موجب فساد حج یا عمره نخواهد بود. شماری از فقهای اهل‌سنت<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۴–۳۲۵؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۶۸؛ بدایه المجتهد، ج۱، ص۲۹۷.</ref> (از جمله برخی مالکیان و حنبلیان) بر آن‌اند که خود ارضایی در اثر بوسیدن دیگری موجب فساد حج یا عمره است. برخی فقهای اهل سنت، خود ارضایی ناشی از لمس شهوت‌آمیز را موجب بطلان حج دانسته‌اند.<ref>ر. ک. الموسوعه الفقهیه، ج۳، ص۷۹.</ref> برخی فقهای امامی بر این نکته تصریح دارند که اگر احرامگزار هنگام احرام قصد انجام خود ارضایی در طول مدت احرام را داشته باشد، احرام وی باطل است.<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص۹۳</ref>
فقیهان مالکی<ref>مختصر خلیل، ص۷۳؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۱، ۲۴۲؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> خود ارضایی قبل از تحلّل اول و شماری از فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۳۷؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۱۵۴؛ مستند الشیعه، ج۱۳، ص۲۶۳.</ref> خود ارضایی قبل از وقوف در مشعر را به استناد احادیث<ref>الکافی، ج۴، ص۳۷۶؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۳۲۴</ref> موجب فساد حج و قبل از پایان سعی در عمره موجب فساد عمره دانسته‌اند. در مقابل فقهای شافعی،<ref>المجموع، ج۷، ص۲۹۲؛ الاقناع، ج۱، ص۲۴۰</ref> حنفی،<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵؛ الدر المختار، ج۲، ص۶۱۰</ref> حنبلی<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۲–۳۲۳؛ الشرح البیر، ابن قدامه، ج۳، ص۳۱۵، ۳۱۷</ref> و گروهی از فقهای امامی<ref>مجمع الفائده، ج۶، ص۲۷۹ و ج۷، ص۱۲، ۱۳؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۳۱۴ و ج۸، ص۴۱۷، ۴۱۸؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۲۸، ۳۲۹</ref> به دلائلی، از جمله اختصاص فساد حج یا عمره به آمیزش جنسی، ضعف سندی احادیث دال بر فساد حج با خود ارضایی یا حمل آنها بر استحباب، خود ارضایی احرامگزار را موجب فساد حج یا عمره وی نمی‌دانند. شماری دیگر از فقیهان امامی با تفصیل بین مفاد احادیث<ref>الکافی، ج۴، ص۳۷۶؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۳۲۴</ref> بر آن‌اند که اگر استمناء احرامگزار بوسیله مالش دست یا چیز دیگر بر آلت یا ملاعبه با دیگری انجام شود، موجب فساد حج یا عمره است و اگر به وسیله بوسیدن، لمس یا فکر و خیال پردازی انجام شود، موجب فساد نیست.<ref>المعتمد، ج۴، ص۱۱۰–۱۱۱؛ مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵؛ مناسک الحج، تبریزی، ص۱۱۴، ۱۱۵</ref> برخی دیگر از فقیهان امامی تنها خود ارضایی ناشی از مالش دست بر آلت را موجب فساد حج یا عمره می‌دانند و دیگر انواع استمناء را موجب فساد حج یا عمره ندانسته‌اند.<ref>الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۳۹۵؛ مناسک الحج، سیستانی، ص۱۱۵</ref> به نظر فقهای امامی<ref>منتهی المطلب، ج۱۲، ص۴۳۶؛ المعتمد، ج۴، ص۱۱۰–۱۱۱؛ مناسک الحج، تبریزی، ص۱۱۴–۱۱۵</ref> و مالکی<ref>مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۴۳؛ الشرح الکبیر، ابو البرکات، ج۲، ص۶۸</ref> خود ارضایی که به وسیله نگاه ابتدایی انجام شود، موجب فساد حج یا عمره نخواهد بود. شماری از فقهای اهل‌سنت<ref>المغنی، ج۳، ص۳۲۴–۳۲۵؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۶۸؛ بدایه المجتهد، ج۱، ص۲۹۷.</ref> (از جمله برخی مالکیان و حنبلیان) بر آن‌اند که خود ارضایی در اثر بوسیدن دیگری موجب فساد حج یا عمره است. برخی فقهای اهل سنت، خود ارضایی ناشی از لمس شهوت‌آمیز را موجب بطلان حج دانسته‌اند.<ref>ر. ک. الموسوعه الفقهیه، ج۳، ص۷۹.</ref> برخی فقهای امامی بر این نکته تصریح دارند که اگر احرامگزار هنگام احرام قصد انجام خود ارضایی در طول مدت احرام را داشته باشد، احرام وی باطل است.<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص۹۳</ref>


۱۵٬۶۱۴

ویرایش