اندلس: تفاوت میان نسخه‌ها

تاریخ ‌اندلس در دوران 800 ساله مسلمانان به چند دوره تقسیم می‌شود: از 92 تا 138ق. یعنی فتح اسپانیا به دست طارق بن زیاد تا روی کارآمدن [[امویان]] ‌اندلس. از 138 تا 422ق. که حکومت امویان ‌اندلس به طول انجامید و در این دوره، بیش از 16 امیر اموی، از عبدالرحمن داخل تا [[هشام بن محمد]]، به حکومت رسیدند.<ref>تاریخ العلماء الاندلس، ج1، ص33-37؛ نک: سلسله‌های اسلامی جدید، ص54.</ref> در روزگار اموی، تختگاه امیران از طلیطله (تولدو) که در روزگار گوت‌ها اعتبار داشت، به قرطبه تغییر یافت.<ref>المسالک و الممالک، ص89؛ احسن التقاسیم، ج1، ص317؛ احسن التقاسیم، ج1، ص337؛ برای مطالعه فاصله نواحی، نک: احسن التقاسیم، ج1، ص356.</ref> [[فاطمیان]] همواره در ستیز با حاکمان ‌اندلس بودند؛ اما نتواستند بر آن سرزمین چیره شوند.<ref>تاریخ العرب، ص169-172؛ الدولة العربیة فی اسبانیه، ص310.</ref> از422 تا 479ق. که دوره ملوک الطّوایفی بود و حدود 39 حاکم محلی در سرزمین‌های گوناگون ‌اندلس به حکومت رسیدند.<ref>سلسله‌های اسلامی جدید، ص57؛ برای مطالعه فهرست آن‌ها، نک: تاریخ الادب العربی، فروخ، ج4، ص386-388.</ref> از 479 تا 543ق. که دوره حکومت [[مرابطون|مُرابطون]] بود و [[یوسف بن تاشفین مرابطی]] در نبرد با شاه کاستیل در479ق. در زَلاقِه نزدیک بَطلیُوس، بیشتر سرزمین‌های از دست رفته را بازگرداند و چند سال بعد ملوک طوایف را از میان برد و تنها به هُودیان اجازه داد تا در سرقسطه (زاراگزا) باقی بمانند.<ref>نک: مآسی الاندلس، ص195-198؛ سلسله‌های اسلامی جدید، ص96.</ref> از543 تا 632ق. که دوره حکومت [[موحدون]] بود و ‌اندلس دچار نابسامانی شد و مسیحیان سرزمین‌های بسیار را تصرف کردند. در اواخر سده هفتم ق. جز در غرناطه و چند شهر کوچک، جایی برای حکومت مسلمانان باقی نمانده بود.<ref>نک: سلسله‌های اسلامی جدید، ص96؛ سلسله‌های اسلامی جدید، ص99-100؛ نک: محنة العرب فی الاندلس، ص350-370.</ref> از سال 632 تا 897ق. حکومت [[خاندان بنی‌نصر]] برقرار گشت. اما پس از سقوط موحدون و سیطره مسیحیان بر سراسر اسپانیا، حاکمیت مسلمانان بر سرزمین‌های ‌اندلس یکسره برچیده شد. مسیحیان پس از سلطه بر سرزمین ‌اندلس، برای خوارشماری، باقیمانده مسلمانان ‌اندلس را موریسکوها (مور کوچک یا به اصطلاح عربی مُدَجَنین<ref>دائرة المعارف مستشرقان، ص93، «پاورقی.</ref> ) نامیدند.<ref>جمهرة الرحلات، ج1، ص114.</ref>