اخبار مکه (ابن منده): تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''اخبار مکه'''، از آثار گمشده تاریخ محلی مکه، نوشته عبدالرحمن بن محمد بن منده عبدی اصفهانی (درگذشت ۴۷۰ق)

ابوالقاسم عبدالرحمن بن ابی‌عبدالله محمد بن اسحاق بن محمد بن یحیی بن مندة العبدی الاصفهانی، [[حافظ قرآن|حافظ]] و [[محدث|مُحَدِّث]]، در سال ۳۸۱ق در [[اصفهان]] زاده شد.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۴۹-۳۵۰.</ref> او و دیگر اعضای خاندانش را «ابن مَنده» لقب داده‌اند. این کلمه لقب نیای آنان ابراهیم، فرزند نتیجه فیروزان بن چهار بُخت است.<ref>المنتظم، ج۱۶، ص۱۹۴؛ تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۰۳۱.</ref> گفته‌اند که فیروزان از صاحب منصبان لشکری ساسانیان بوده که در رویداد فتح اصفهان، [[اسلام]] آورده است.<ref>تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۰۳۱.</ref> لقب «عبدی» این خاندان ازاین‌روست که یحیی بن منده با زنی از بنی‌عبد یالیل ازدواج کرد.<ref>شذرات الذهب، ج۴، ص۵۰۵.</ref> این خاندانِ دارای اصالت [[ایران|ایرانی]] و [[مذهب حنبلی]]، دست‌کم از سده سوم تا هفتم قمری در اصفهان می‌زیسته و در دانش حدیث شهرت داشته‌اند.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۶۹۷-۶۹۸، «ابن منده».</ref>

منابع تاریخی، عبدالرحمن بن منده را بسیار ستوده و نام مشایخش را به تفصیل نوشته‌اند.<ref>المنتظم، ج۱۶، ص۱۹۴؛ سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۴۹-۳۵۰.</ref> او در جست‌وجوی دانش به شهرهای بسیار سفر کرد و در اصفهان، [[نیشابور]]، [[واسط]]، [[بغداد]]، [[مکه]] و دیگر شهرهای سرزمین‌های اسلامی از مشایخ فراوان [[حدیث]] شنید.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۴۹-۳۵۰.</ref> نخستین استاد ابن منده، پدرش محمد (درگذشت ۳۰۱ق)<ref>طبقات المحدثین باصبهان، ج۳، ص۴۴۲.</ref> از دانشوران سرشناس آن روزگار و نام‌آورترین دانشور خاندان ابن منده<ref>نک: تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۰۳۲.</ref> بود. ابن منده‌ در گزارش حدیث بسیار وسواس داشت و جز بر شیوه اجازه، حدیثی روایت نمی‌کرد.<ref>تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۱۶۵.</ref> او از دانشورانی سرشناس مانند حاکم‌ نیشابوری‌ و زاهر بن‌ احمد سرخسی [[اجازه روایت]] گرفت.<ref>تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۱۶۵؛ سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۵۱.</ref> گفته‌اند به سنّت سخت پایبند بود و با آن چه بدعت می‌شمرد، ستیز می‌کرد و در این راه از کسی باک نداشت.<ref>المنتظم، ج۱۶، ص۱۹۴.</ref> وی سرانجام به سال ۴۷۰ق در اصفهان درگذشت و جمعیتی بسیار در تشییع جنازه او شرکت جستند.<ref>المنتظم، ج۱۶، ص۱۹۴؛ سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۵۴.</ref>