بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Indonesia2.jpg|بندانگشتی|اندونزی]] | [[پرونده:Indonesia2.jpg|بندانگشتی|اندونزی]] | ||
'''اندونزی''' پر جمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان در جنوب شرقی آسیا و بزرگ‌‌ترین مجمع الجزایر جهان و سومین کشور پهناور آسیا است. اندونزی در میان [[کشورهای حج‌‌گزار]] بیشترین شمار حاجیان را دارد و از دیرباز بسیاری از ساکنان و مجاوران [[مکه]] و [[مدینه]] را به خود اختصاص داده است. این افراد بیشتر برای تحصیل دانش و گاه برای تجارت بدین شهرها می‌آمدند. تاثیر جاوی‌ها بر مردم مکه به حدی بود که برخی لغات مالایی در بین مردم مکه مشهور شده بود و حتی بیشتر بازرگانان و پیشه‌وران مکه با زبان مالایی آشنا هستند.اندونزیایی‌هایی که برای کار به مکه و مدینه می‌آمدند، بیشتر به فروش [[آب زمزم]]، حنا و [[چوب اراک]] مشغول بودند و گاهی نیز به‌عنوان خدمتکار در خانه‌ها به‌کار می‌پرداختند. برخی اوقات نیز به‌‌نیابت از افراد، حج گزارده، گاه نیز خادم بزرگان کشورشان می‌شدند که برای ادای [[فریضه حج]] به مکه می‌آمدند. برخی ثروتمندان اندونزی که برای انجام فریضه حج به مکه می‌آمدند، رباط‌ها و کاروانسراهایی کنار [[حرم مکی]] بنا می‌کردند. دوره استعمار هلند از مهم‌‌ترین دوره‌های حج اندونزی به‌شمار می‌رود؛ زیرا در این دوره، حج نه‌تنها عاملی عبادی، بلکه عامل سیاسی ضداستعمار نیز به‌شمار می‌رفت. حج فرصتی مناسب برای انتشار افکار و باورهای انقلابی بود. بدین‌رو، حکومت هلندی اندونزی همیشه در زمینه این فریضه عبادی ـ سیاسی، سیاست‌های گوناگون را با توجه به شرایط مختلف اجرا می‌کرد. ساکنان اندونزی‌تبار مکه و مدینه نقشی مهم در پیروزی انقلاب و جمهوری اندونزی برعهده داشتند. آنها با گردهمایی و ایجاد کمیته‌هایی چون تشکیلات استقلال اندونزی، در نشر افکار استقلال‌طلبانه در میان زائران کشورهای اسلامی می‌کوشیدند. دانشوران مقیم مکه نیز گاه با صدور فتواهایی در حرمت حج، برای کمک به انقلاب اندونزی تلاش می‌کردند. | '''اندونزی''' پر جمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان در جنوب شرقی آسیا و بزرگ‌‌ترین مجمع الجزایر جهان و سومین کشور پهناور آسیا است. اندونزی در میان [[کشورهای حج‌‌گزار]] بیشترین شمار حاجیان را دارد و از دیرباز بسیاری از ساکنان و مجاوران [[مکه]] و [[مدینه]] را به خود اختصاص داده است. این افراد بیشتر برای تحصیل دانش و گاه برای تجارت بدین شهرها می‌آمدند. تاثیر جاوی‌ها بر مردم مکه به حدی بود که برخی لغات مالایی در بین مردم مکه مشهور شده بود و حتی بیشتر بازرگانان و پیشه‌وران مکه با زبان مالایی آشنا هستند.اندونزیایی‌هایی که برای کار به مکه و مدینه می‌آمدند، بیشتر به فروش [[آب زمزم]]، حنا و [[چوب اراک]] مشغول بودند و گاهی نیز به‌عنوان خدمتکار در خانه‌ها به‌کار می‌پرداختند. برخی اوقات نیز به‌‌نیابت از افراد، حج گزارده، گاه نیز خادم بزرگان کشورشان می‌شدند که برای ادای [[فریضه حج]] به مکه می‌آمدند. | ||
برخی ثروتمندان اندونزی که برای انجام فریضه حج به مکه می‌آمدند، رباط‌ها و کاروانسراهایی کنار [[حرم مکی]] بنا می‌کردند. دوره استعمار هلند از مهم‌‌ترین دوره‌های حج اندونزی به‌شمار می‌رود؛ زیرا در این دوره، حج نه‌تنها عاملی عبادی، بلکه عامل سیاسی ضداستعمار نیز به‌شمار می‌رفت. حج فرصتی مناسب برای انتشار افکار و باورهای انقلابی بود. بدین‌رو، حکومت هلندی اندونزی همیشه در زمینه این فریضه عبادی ـ سیاسی، سیاست‌های گوناگون را با توجه به شرایط مختلف اجرا می‌کرد. | |||
ساکنان اندونزی‌تبار مکه و مدینه نقشی مهم در پیروزی انقلاب و جمهوری اندونزی برعهده داشتند. آنها با گردهمایی و ایجاد کمیته‌هایی چون تشکیلات استقلال اندونزی، در نشر افکار استقلال‌طلبانه در میان زائران کشورهای اسلامی می‌کوشیدند. دانشوران مقیم مکه نیز گاه با صدور فتواهایی در حرمت حج، برای کمک به انقلاب اندونزی تلاش می‌کردند. | |||
==جغرافیایی طبیعی== | ==جغرافیایی طبیعی== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۸: | ||
[[شیخ مزروقی جاوه شافعی]] از دیگر دانشوران اندونزی است که 50 سال مجاور مکه بود. وی از دانشوران بسیاری در مکه بهره برد و سپس به تدریس در مسجدالحرام مشغول شد. مزروقی پیرو [[طریقت قادریه]] بود و به سال 1322ق. در مکه درگذشت.<ref>المختصر من کتاب نشر النور و الزهر، ص496؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص459-460؛ تاریخ مکه، ص686.</ref>[[شیخ اسماعیل بانتن]]، [[ارشد بن علوان]]، [[ارشد بن اسعد]]، [[احمد جاها]] و [[عبدالشکور]] نیز از دیگر دانشوران جاوی هستند که مجاور مکه شدند و در آن سرزمین به تدریس و تحصیل مشغول شدند و از مشایخ صوفیه گشتند.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص462-464؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص476.</ref> عبدالکریم بانتن که شیخ طریقت قادریه بود، هزاران تن از حاجیان و مقیمان مکه را به مسلک قادریه درآورد. | [[شیخ مزروقی جاوه شافعی]] از دیگر دانشوران اندونزی است که 50 سال مجاور مکه بود. وی از دانشوران بسیاری در مکه بهره برد و سپس به تدریس در مسجدالحرام مشغول شد. مزروقی پیرو [[طریقت قادریه]] بود و به سال 1322ق. در مکه درگذشت.<ref>المختصر من کتاب نشر النور و الزهر، ص496؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص459-460؛ تاریخ مکه، ص686.</ref>[[شیخ اسماعیل بانتن]]، [[ارشد بن علوان]]، [[ارشد بن اسعد]]، [[احمد جاها]] و [[عبدالشکور]] نیز از دیگر دانشوران جاوی هستند که مجاور مکه شدند و در آن سرزمین به تدریس و تحصیل مشغول شدند و از مشایخ صوفیه گشتند.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص462-464؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص476.</ref> عبدالکریم بانتن که شیخ طریقت قادریه بود، هزاران تن از حاجیان و مقیمان مکه را به مسلک قادریه درآورد. | ||
===تالیف کتب به زبان عربی=== | |||
دانشوران اندونزی مجاور مکه، افزون بر نشر کتب گوناگون به زبان مالایو، کتب بسیاری نیز به زبان عربی در شهر مکه تالیف کردند و به چاپ رساندند.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص465؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص481-485.</ref>چاپخانه دولتی مکه که به سال 1884م. تاسیس شد، افزون بر نشر کتب عربی، به انتشار و چاپ کتب مالایایی نیز می‌پرداخت که نقشی مهم در گسترش کتب به زبان مالایایی در مکه داشت.<ref>الکتاب العربی فی‌اندونسیا، ص25.</ref>گسترش و نشر کتب عربی در اندونزی و همچنین ترجمه بسیاری از کتب مهم فقهی، حدیثی و کلامی به زبان مالایایی نیز مرهون شمار بسیار حاجیان و دانشوران اندونزیایی در مکه است.<ref>الکتاب العربی فی‌اندونسیا، ص25؛ الکتاب العربی فی‌اندونسیا، ص80-90.</ref> | دانشوران اندونزی مجاور مکه، افزون بر نشر کتب گوناگون به زبان مالایو، کتب بسیاری نیز به زبان عربی در شهر مکه تالیف کردند و به چاپ رساندند.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص465؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص481-485.</ref>چاپخانه دولتی مکه که به سال 1884م. تاسیس شد، افزون بر نشر کتب عربی، به انتشار و چاپ کتب مالایایی نیز می‌پرداخت که نقشی مهم در گسترش کتب به زبان مالایایی در مکه داشت.<ref>الکتاب العربی فی‌اندونسیا، ص25.</ref>گسترش و نشر کتب عربی در اندونزی و همچنین ترجمه بسیاری از کتب مهم فقهی، حدیثی و کلامی به زبان مالایایی نیز مرهون شمار بسیار حاجیان و دانشوران اندونزیایی در مکه است.<ref>الکتاب العربی فی‌اندونسیا، ص25؛ الکتاب العربی فی‌اندونسیا، ص80-90.</ref> | ||
===تاسیس مدرسه=== | |||
تاسیس مدرسه در مکه، از دیگر تلاش‌های دانشوران اندونزیایی است. [[شیخ جنان محمد طبیب منکابوی]] که از دانشوران مسجدالحرام بود، به سال 1346ق. مدرسه‌ای برای طلاب اندونزی در مکه تاسیس کرد. این مدرسه ویژه طلاب اندونزیایی و مالزیایی مقیم مکه بود که در آن علوم دینی و اسلامی را به زبان‌های عربی و مالایی فرامی‌گرفتند. مدیریت این مدرسه نخست برعهده بنیان‌‌گذار آن بود و در پی او به دانشوران اندونزیایی اختصاص داشت. در آغاز تاسیس این مدرسه، طلاب فراوان به این مدرسه آمدند. اما تاسیس مدارس دولتی موجب استقبال اندک طلاب از این مدرسه و سرانجام تعطیلی آن به سال 1390ق. شد.<ref>موسوعة مکة المکرمه، ج4، ص1؛ اعلام المکیین، ص347-348.</ref> | تاسیس مدرسه در مکه، از دیگر تلاش‌های دانشوران اندونزیایی است. [[شیخ جنان محمد طبیب منکابوی]] که از دانشوران مسجدالحرام بود، به سال 1346ق. مدرسه‌ای برای طلاب اندونزی در مکه تاسیس کرد. این مدرسه ویژه طلاب اندونزیایی و مالزیایی مقیم مکه بود که در آن علوم دینی و اسلامی را به زبان‌های عربی و مالایی فرامی‌گرفتند. مدیریت این مدرسه نخست برعهده بنیان‌‌گذار آن بود و در پی او به دانشوران اندونزیایی اختصاص داشت. در آغاز تاسیس این مدرسه، طلاب فراوان به این مدرسه آمدند. اما تاسیس مدارس دولتی موجب استقبال اندک طلاب از این مدرسه و سرانجام تعطیلی آن به سال 1390ق. شد.<ref>موسوعة مکة المکرمه، ج4، ص1؛ اعلام المکیین، ص347-348.</ref> | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۹: | ||
برخی ثروتمندان اندونزی که برای انجام فریضه حج به مکه می‌آمدند، رباط‌ها و کاروانسراهایی کنار [[حرم مکی]] بنا می‌کردند. از آن جمله، پادشاه پونتیاناک (Pontianak) است که هنگام سفر حج برای مردمش در مکه رباطی تاسیس کرد. رباط مردم آچه که به زیبایی وصف شده، از دیگر رباط‌های موجود در مکه است. این رباط به دست یکی از مطوفان این منطقه بنا شد که برخی اتاق‌های آن به فقیران آچه اختصاص داشت. وجود این رباط‌ها و بنیادهای خیریه در مکه، مشکل اسکان بسیاری از حاجیان و محصلان جزایر هند شرقی را برطرف کرد.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص429-430.</ref> | برخی ثروتمندان اندونزی که برای انجام فریضه حج به مکه می‌آمدند، رباط‌ها و کاروانسراهایی کنار [[حرم مکی]] بنا می‌کردند. از آن جمله، پادشاه پونتیاناک (Pontianak) است که هنگام سفر حج برای مردمش در مکه رباطی تاسیس کرد. رباط مردم آچه که به زیبایی وصف شده، از دیگر رباط‌های موجود در مکه است. این رباط به دست یکی از مطوفان این منطقه بنا شد که برخی اتاق‌های آن به فقیران آچه اختصاص داشت. وجود این رباط‌ها و بنیادهای خیریه در مکه، مشکل اسکان بسیاری از حاجیان و محصلان جزایر هند شرقی را برطرف کرد.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص429-430.</ref> | ||
==ارتباط میان مکه و اندونزی== | |||
ارتباط میان مکه و اندونزی تنها یک سویه نبوده است. بسیاری از مردم مکه نیز به انگیزه‌های متفاوت به مجمع الجزایر اندونزی سفر کرده‌اند. در این میان، تاجران و دانشوران بیش از همه به چشم می‌خورند. این افراد در میان ساکنان اندونزی نفوذ فراوان داشتند و در صورتی که از دانشوران و مشایخ طریقت صوفیه بودند، مورد استقبال طبقه عامه مردم اندونزی قرار گرفته، هدایای بسیار از آنها دریافت می‌کردند. به همین دلیل، بسیاری از دانشوران صوفی مکه بدین کشور سفر می‌کردند. به دلیل نفوذ بالای مکیان بر مردم این کشور، این افراد منشا بسیاری از جنبش‌ها و حرکت‌های دینی و سیاسی در اندونزی می‌شدند. مسافران دیگر کشورها چون [[حضرموت]] چنین تاثیر و نفوذی را بر مردم اندونزی نداشتند. بر پایه گزارشی، اگر سیاست‌های بازدارنده دولت هلند در برابر این افراد نبود، مجمع الجزایر مالایی از اعراب [[مکه]] و [[مدینه]] پر می‌شد.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص371؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص388.</ref>در نیمه اول سده یازدهم ق. که پادشاهی آچه به اوج رسید، ارسال هدایای فراوان از مکه برای حکمرانان آچه گزارش شده است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج1، «آچه.</ref> | ارتباط میان مکه و اندونزی تنها یک سویه نبوده است. بسیاری از مردم مکه نیز به انگیزه‌های متفاوت به مجمع الجزایر اندونزی سفر کرده‌اند. در این میان، تاجران و دانشوران بیش از همه به چشم می‌خورند. این افراد در میان ساکنان اندونزی نفوذ فراوان داشتند و در صورتی که از دانشوران و مشایخ طریقت صوفیه بودند، مورد استقبال طبقه عامه مردم اندونزی قرار گرفته، هدایای بسیار از آنها دریافت می‌کردند. به همین دلیل، بسیاری از دانشوران صوفی مکه بدین کشور سفر می‌کردند. به دلیل نفوذ بالای مکیان بر مردم این کشور، این افراد منشا بسیاری از جنبش‌ها و حرکت‌های دینی و سیاسی در اندونزی می‌شدند. مسافران دیگر کشورها چون [[حضرموت]] چنین تاثیر و نفوذی را بر مردم اندونزی نداشتند. بر پایه گزارشی، اگر سیاست‌های بازدارنده دولت هلند در برابر این افراد نبود، مجمع الجزایر مالایی از اعراب [[مکه]] و [[مدینه]] پر می‌شد.<ref>صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص371؛ صفحات من تاریخ مکه، ج2، ص388.</ref>در نیمه اول سده یازدهم ق. که پادشاهی آچه به اوج رسید، ارسال هدایای فراوان از مکه برای حکمرانان آچه گزارش شده است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج1، «آچه.</ref> | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۲۰۸: | ||
|} | |} | ||
==کاهش و افزایش سفر به حج== | |||
حج اندونزی در میان سال‌های 1950-1965م. که هم‌زمان با دوران حکومت سوکارنو بر اندونزی است، از هیچ جنبه‌ای گسترش نیافت و شمار حاجیان اندونزی در این سال‌ها بسیار کاهش یافت. در قیاس با کشورهای همسایه در جنوب شرق آسیا چون [[تایلند]] و [[فیلیپین]]، این کاهش بسیار آشکار است.<ref>ضیوف الرحمن، ص277؛ ضیوف الرحمن، ص320.</ref>فقر شدید مردم و نبودِ یک مرکز مستقل و متمرکز برای اداره امور حج، از دلیل‌های این رویداد است. آمار گوناگون از شمار حاجیان در این سال‌ها گزارش شده است که از آن جمله می‌توان به آمار [[التاریخ القویم]] در سال‌های 1951-1954م./1370-1373ق. اشاره کرد که شمار حاجیان اندونزی را میان 1856 تا 13938 تن یاد کرده است.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص235-236.</ref>روزنامه الندوه چاپ مکه شمار حاجیان اندونزی را به سال 1964م./1383ق. برابر با 15207 تن یاد کرده است.<ref>خاطرات سفر مکه، ص220.</ref> | حج اندونزی در میان سال‌های 1950-1965م. که هم‌زمان با دوران حکومت سوکارنو بر اندونزی است، از هیچ جنبه‌ای گسترش نیافت و شمار حاجیان اندونزی در این سال‌ها بسیار کاهش یافت. در قیاس با کشورهای همسایه در جنوب شرق آسیا چون [[تایلند]] و [[فیلیپین]]، این کاهش بسیار آشکار است.<ref>ضیوف الرحمن، ص277؛ ضیوف الرحمن، ص320.</ref>فقر شدید مردم و نبودِ یک مرکز مستقل و متمرکز برای اداره امور حج، از دلیل‌های این رویداد است. آمار گوناگون از شمار حاجیان در این سال‌ها گزارش شده است که از آن جمله می‌توان به آمار [[التاریخ القویم]] در سال‌های 1951-1954م./1370-1373ق. اشاره کرد که شمار حاجیان اندونزی را میان 1856 تا 13938 تن یاد کرده است.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص235-236.</ref>روزنامه الندوه چاپ مکه شمار حاجیان اندونزی را به سال 1964م./1383ق. برابر با 15207 تن یاد کرده است.<ref>خاطرات سفر مکه، ص220.</ref> | ||
اصلاحات سوهارتو در وزارت شؤون دینی و همچنین بهتر شدن اوضاع مالی و سیاسی مردم، از دلیل‌های افزایش بسیار و ناگهانی شمار حاجیان در سال‌های پس از 1970م. است. در این دوران، مدیریت حج در دولت متمرکز شد و باعث نظم و دقت بیشتر در اعزام حاجیان و افزایش شمار آنان گشت. شمار حاجیان به سال 1984م./1404ق. برابر با 40928 تن گزارش شده است.<ref>مکتب اسلام، سال 24، ش8، ص25، «آمار حجاج بیت الله الحرام. </ref>این شمار همچنان رو به افزایش بود تا این که به سال 1986م. افزایشی چشم‌گیر در شمار حاجیان پدیدار گشت. در این هنگام که خصوصی‌سازی رو به افزایش بود، حج برای دولت به منبع عظیم درآمد تبدیل شد؛ به‌گونه‌ای که صنعت حج از صادرات اولیه اندونزی، یعنی چوب، سودآورتر شد.<ref>ضیوف الرحمن، ص283-284.</ref> دومین رئیس جمهور انقلاب اندونزی، سوهارتو، به سال 1991م. به حج رفت. در این سفر، خانواده او و برخی رجال کشوری نیز حضور داشتند. این سفر منشا بسیاری از تغییرات در نظام کشور اندونزی گشت. بسیاری از سیاستمداران و دولتمردان اندونزی نیز به سفر حج رفتند و از این سفر به عنوان عامل تبلیغ سیاسی استفاده کردند.<ref>ضیوف الرحمن، ص269؛ ضیوف الرحمن، ص275؛ ضیوف الرحمن، ص301.</ref> حاجیان بیشتر از سه منطقه جاکارتا، جاوه و سوماترا به حج اعزام می‌شدند که در این میان، شمار حاجیان جاکارتا بیش از مناطق دیگر و شمار حاجیان جاوه و سوماترا به هم نزدیک بوده است. این نسبت، به دلیل‌های سیاسی و اقتصادی گاه دستخوش تغییر می‌شد. برای نمونه، در دوره سوکارنو، شمار حاجیان سوماترا از جاوه بیشتر و در دوره سوهارتو، شمار حاجیان جاوه از سوماترا افزون‌تر گشت.<ref>نک: ضیوف الرحمن، ص285-296.</ref> | اصلاحات سوهارتو در وزارت شؤون دینی و همچنین بهتر شدن اوضاع مالی و سیاسی مردم، از دلیل‌های افزایش بسیار و ناگهانی شمار حاجیان در سال‌های پس از 1970م. است. در این دوران، مدیریت حج در دولت متمرکز شد و باعث نظم و دقت بیشتر در اعزام حاجیان و افزایش شمار آنان گشت. شمار حاجیان به سال 1984م./1404ق. برابر با 40928 تن گزارش شده است.<ref>مکتب اسلام، سال 24، ش8، ص25، «آمار حجاج بیت الله الحرام. </ref>این شمار همچنان رو به افزایش بود تا این که به سال 1986م. افزایشی چشم‌گیر در شمار حاجیان پدیدار گشت. در این هنگام که خصوصی‌سازی رو به افزایش بود، حج برای دولت به منبع عظیم درآمد تبدیل شد؛ به‌گونه‌ای که صنعت حج از صادرات اولیه اندونزی، یعنی چوب، سودآورتر شد.<ref>ضیوف الرحمن، ص283-284.</ref> دومین رئیس جمهور انقلاب اندونزی، سوهارتو، به سال 1991م. به حج رفت. در این سفر، خانواده او و برخی رجال کشوری نیز حضور داشتند. این سفر منشا بسیاری از تغییرات در نظام کشور اندونزی گشت. بسیاری از سیاستمداران و دولتمردان اندونزی نیز به سفر حج رفتند و از این سفر به عنوان عامل تبلیغ سیاسی استفاده کردند.<ref>ضیوف الرحمن، ص269؛ ضیوف الرحمن، ص275؛ ضیوف الرحمن، ص301.</ref> حاجیان بیشتر از سه منطقه جاکارتا، جاوه و سوماترا به حج اعزام می‌شدند که در این میان، شمار حاجیان جاکارتا بیش از مناطق دیگر و شمار حاجیان جاوه و سوماترا به هم نزدیک بوده است. این نسبت، به دلیل‌های سیاسی و اقتصادی گاه دستخوش تغییر می‌شد. برای نمونه، در دوره سوکارنو، شمار حاجیان سوماترا از جاوه بیشتر و در دوره سوهارتو، شمار حاجیان جاوه از سوماترا افزون‌تر گشت.<ref>نک: ضیوف الرحمن، ص285-296.</ref> | ||
| خط ۲۱۳: | خط ۲۲۰: | ||
بیشتر کارهای اجرایی موسم حج برعهده اداره کل خدمات حج است که از آن جمله می‌توان به ثبت نام و حمل و نقل حاجیان اشاره کرد. خواستاران حج در دو گروه با هزینه‌ها و شرایط گوناگون دسته‌بندی می‌شوند. گروه اول حاجیان عادی هستند که خواهان اعزام از مجاری رسمی و دولتی هستند و به طور کامل از سوی دولت سازما‌‌ن‌دهی می‌گردند. گروه دوم که دریافت خدمات رفاهی بیشتر و مدت اقامت کمتر در عربستان را می‌خواهند، گروه ویژه هستند. این گروه از طریق آژانس‌های جهانگردی خصوصی که از دولت مجوز دارند، اعزام می‌شوند و فرایند ثبت نام آنان با حاجیان عادی متفاوت است. مبلغ دریافتی از حاجیان عادی در حج سال 1428ق. برابر با 2100 دلار و از حاجیان ویژه 3000 دلار گزارش شده است. سهمیه کشور اندونزی برای [[حج تمتع]] 1428ق. 207000 تن بوده است. از این میزان، 191 هزار تن به حاجیان عادی و 16 هزار تن به حاجیان ویژه اختصاص یافته بود.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص38-39.</ref> حاجیان با سرمایه‌‌‌گذاری در بانک‌ها و مؤسسه‌های دولتی، بسته به درآمد و قدرت مالیشان، مبلغ سفر را طی یک تا پنج سال پس‌انداز می‌کنند. نوعی دیگر از اعزام حاجیان در اندونزی گزارش شده است که آن را ویژه رجال سیاسی و دولتی و افراد صاحب نفوذ دانسته‌اند. هزینه این سفر میان پنج تا هشت هزار دلار یاد شده و از آن به سبب فراهم بودن همه زمینه‌های رفاه و آسایش، به «حج الفنادق» تعبیر کرده‌اند.<ref>طرق الحج الآسیویه، ص162.</ref> | بیشتر کارهای اجرایی موسم حج برعهده اداره کل خدمات حج است که از آن جمله می‌توان به ثبت نام و حمل و نقل حاجیان اشاره کرد. خواستاران حج در دو گروه با هزینه‌ها و شرایط گوناگون دسته‌بندی می‌شوند. گروه اول حاجیان عادی هستند که خواهان اعزام از مجاری رسمی و دولتی هستند و به طور کامل از سوی دولت سازما‌‌ن‌دهی می‌گردند. گروه دوم که دریافت خدمات رفاهی بیشتر و مدت اقامت کمتر در عربستان را می‌خواهند، گروه ویژه هستند. این گروه از طریق آژانس‌های جهانگردی خصوصی که از دولت مجوز دارند، اعزام می‌شوند و فرایند ثبت نام آنان با حاجیان عادی متفاوت است. مبلغ دریافتی از حاجیان عادی در حج سال 1428ق. برابر با 2100 دلار و از حاجیان ویژه 3000 دلار گزارش شده است. سهمیه کشور اندونزی برای [[حج تمتع]] 1428ق. 207000 تن بوده است. از این میزان، 191 هزار تن به حاجیان عادی و 16 هزار تن به حاجیان ویژه اختصاص یافته بود.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص38-39.</ref> حاجیان با سرمایه‌‌‌گذاری در بانک‌ها و مؤسسه‌های دولتی، بسته به درآمد و قدرت مالیشان، مبلغ سفر را طی یک تا پنج سال پس‌انداز می‌کنند. نوعی دیگر از اعزام حاجیان در اندونزی گزارش شده است که آن را ویژه رجال سیاسی و دولتی و افراد صاحب نفوذ دانسته‌اند. هزینه این سفر میان پنج تا هشت هزار دلار یاد شده و از آن به سبب فراهم بودن همه زمینه‌های رفاه و آسایش، به «حج الفنادق» تعبیر کرده‌اند.<ref>طرق الحج الآسیویه، ص162.</ref> | ||
در اندونزی تقریباً هیچ‌گونه اولویت ویژه برای اعزام خواستاران حج وجود ندارد. افراد به محض نام‌نویسی و پرداخت مبلغ، از جانب اداره کل حج در نوبت جای می‌گیرند و حتی امکان جا به جایی یا خرید و فروش این نوبت وجود ندارد. در این کشور، هیچ اولویتی برای افراد کهنسال یا معرفی شده از سوی ادارات دولتی نیست.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص41.</ref>خواستار حج باید سابقه تشرف نداشته، بیش از 17 سال داشته باشد. نیز زنان باید محرمی همراه داشته باشند.<ref>الحج و العمره، صفر 1429ق.، ص73.</ref> ظرفیت هر استان بر پایه شمار مسلمانان آن تعیین می‌شود، نه تعداد خواستاران. بدین سبب، زمان انتظار در استان‌های گوناگون متفاوت است و بین دو تا شش سال می‌باشد. ملاک ثبت نام، محل اقامت یا شغل افراد است.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص41-42.</ref>هزینه سفر حج دولتی در سال‌های 1428 و 1429ق. حدود 2900 تا 3200 دلار و هزینه سفر از طریق شرکت‌های خصوصی 4000 تا 5000 دلار بوده است. این مبالغ در دو مرحله، یکی زمان ثبت نام و دیگری پیش از موسم حج دریافت می‌شود. برای حاجیان زیر پوشش دولت تنها در ایام مشاعر غذا سرو می‌شود؛ اما شرکت‌های جهانگردی معمولاً غذای حاجیان را فراهم می‌کنند و آنها را در هتل‌های پیرامون [[مسجدالحرام]] اسکان می‌دهند. قیمت تمام شده حج در پی بررسی و برآورد کارشناسان امور مذهبی، از جانب رئیس جمهور اعلان می‌شود و بازنگری در آن امکان‌پذیر نیست.<ref>الحج و العمره، صفر 1429ق.، ص73، «مصاحبه. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص57.</ref> | در اندونزی تقریباً هیچ‌گونه اولویت ویژه برای اعزام خواستاران حج وجود ندارد. افراد به محض نام‌نویسی و پرداخت مبلغ، از جانب اداره کل حج در نوبت جای می‌گیرند و حتی امکان جا به جایی یا خرید و فروش این نوبت وجود ندارد. در این کشور، هیچ اولویتی برای افراد کهنسال یا معرفی شده از سوی ادارات دولتی نیست.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص41.</ref>خواستار حج باید سابقه تشرف نداشته، بیش از 17 سال داشته باشد. نیز زنان باید محرمی همراه داشته باشند.<ref>الحج و العمره، صفر 1429ق.، ص73.</ref> ظرفیت هر استان بر پایه شمار مسلمانان آن تعیین می‌شود، نه تعداد خواستاران. بدین سبب، زمان انتظار در استان‌های گوناگون متفاوت است و بین دو تا شش سال می‌باشد. ملاک ثبت نام، محل اقامت یا شغل افراد است.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص41-42.</ref>هزینه سفر حج دولتی در سال‌های 1428 و 1429ق. حدود 2900 تا 3200 دلار و هزینه سفر از طریق شرکت‌های خصوصی 4000 تا 5000 دلار بوده است. این مبالغ در دو مرحله، یکی زمان ثبت نام و دیگری پیش از موسم حج دریافت می‌شود. برای حاجیان زیر پوشش دولت تنها در ایام مشاعر غذا سرو می‌شود؛ اما شرکت‌های جهانگردی معمولاً غذای حاجیان را فراهم می‌کنند و آنها را در هتل‌های پیرامون [[مسجدالحرام]] اسکان می‌دهند. قیمت تمام شده حج در پی بررسی و برآورد کارشناسان امور مذهبی، از جانب رئیس جمهور اعلان می‌شود و بازنگری در آن امکان‌پذیر نیست.<ref>الحج و العمره، صفر 1429ق.، ص73، «مصاحبه. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص57.</ref> | ||
وزارت شؤون دینی اندونزی شمار حاجیان این کشور را به سال 1428ق. 210 هزار تن اعلام کرد. از این شمار 194 هزار تن از طریق وزارت امور مذهبی و 16 هزار تن با آژانس‌های مسافرتی خصوصی به حج اعزام شدند.<ref>الحج و العمره، صفر 1429ق.، ص73.</ref>ظرفیت هر هواپیما به کاروان‌های حدود 50 نفره تقسیم می‌شود و هر پرواز را یک مدیر، یک پزشک، دو پرستار و یک روحانی همراهی می‌کنند. از میان افراد هر کاروان 50 نفری یک تن به عنوان مدیر انتخاب می‌شود. نیز هر کاروان به پنج گروه 10 نفری تقسیم می‌گردد و از میان افراد هر گروه یک تن به عنوان مدیر انتخاب می‌شود. این مدیران دستمزدی از بعثه اندونزی دریافت می‌کنند.<ref>کاروان نور، ش14، ص18، «حج‌گزاری در سایر کشورها. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص51؛کاروان نور، ش14، ص18، «حج‌گزاری در سایر کشورها. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص56-57؛ کاروان نور، ش14، ص18، «حج‌گزاری در سایر کشورها. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص60.</ref> | وزارت شؤون دینی اندونزی شمار حاجیان این کشور را به سال 1428ق. 210 هزار تن اعلام کرد. از این شمار 194 هزار تن از طریق وزارت امور مذهبی و 16 هزار تن با آژانس‌های مسافرتی خصوصی به حج اعزام شدند.<ref>الحج و العمره، صفر 1429ق.، ص73.</ref>ظرفیت هر هواپیما به کاروان‌های حدود 50 نفره تقسیم می‌شود و هر پرواز را یک مدیر، یک پزشک، دو پرستار و یک روحانی همراهی می‌کنند. از میان افراد هر کاروان 50 نفری یک تن به عنوان مدیر انتخاب می‌شود. نیز هر کاروان به پنج گروه 10 نفری تقسیم می‌گردد و از میان افراد هر گروه یک تن به عنوان مدیر انتخاب می‌شود. این مدیران دستمزدی از بعثه اندونزی دریافت می‌کنند.<ref>کاروان نور، ش14، ص18، «حج‌گزاری در سایر کشورها. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص51؛کاروان نور، ش14، ص18، «حج‌گزاری در سایر کشورها. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص56-57؛ کاروان نور، ش14، ص18، «حج‌گزاری در سایر کشورها. </ref><ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص60.</ref> | ||
شمار حاجیان در سال 1430ق. به بیش از 240 هزار تن رسید. از این شمار 235 هزار تن از طریق وزارت امور مذهبی و پنج هزار تن با آژانس‌های مسافرتی به حج اعزام شدند.<ref>طرق الحج الآسیویه، ص163.</ref>55% از حاجیان اندونزی با خطوط هواپیمایی اندونزی و 45% با خطوط هواپیمایی عربستان سعودی به حج اعزام می‌شوند. شرکت هواپیمایی اندونزی برای انتقال حاجیان اندونزی از دیگر کشورها هواپیما اجاره می‌کند و از پنج فرودگاه محلی در اندونزی، وظیفه انتقال حاجیان را برعهده دارد.<ref>ضیوف الرحمن، ص281؛ مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص54.</ref> حاجیان اندونزی با گذرنامه‌های ویژه حج به [[عربستان]] می‌روند که فقط در [[موسم حج]] معتبر است و برای سفرهای دیگر ارزشی ندارد. این گذرنامه به دست وزارت امور مذهبی برای کنترل بهتر و پیش‌گیری از سوء استفاده از گذرنامه‌های بین المللی صادر می‌شود.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص43؛ کاروان نور، ش14، ص18.</ref> | شمار حاجیان در سال 1430ق. به بیش از 240 هزار تن رسید. از این شمار 235 هزار تن از طریق وزارت امور مذهبی و پنج هزار تن با آژانس‌های مسافرتی به حج اعزام شدند.<ref>طرق الحج الآسیویه، ص163.</ref>55% از حاجیان اندونزی با خطوط هواپیمایی اندونزی و 45% با خطوط هواپیمایی عربستان سعودی به حج اعزام می‌شوند. شرکت هواپیمایی اندونزی برای انتقال حاجیان اندونزی از دیگر کشورها هواپیما اجاره می‌کند و از پنج فرودگاه محلی در اندونزی، وظیفه انتقال حاجیان را برعهده دارد.<ref>ضیوف الرحمن، ص281؛ مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص54.</ref> حاجیان اندونزی با گذرنامه‌های ویژه حج به [[عربستان]] می‌روند که فقط در [[موسم حج]] معتبر است و برای سفرهای دیگر ارزشی ندارد. این گذرنامه به دست وزارت امور مذهبی برای کنترل بهتر و پیش‌گیری از سوء استفاده از گذرنامه‌های بین المللی صادر می‌شود.<ref>مدیریت حج در کشورهای اسلامی، ص43؛ کاروان نور، ش14، ص18.</ref> | ||
| خط ۲۲۸: | خط ۲۳۸: | ||
از مشکلات حاجیان، مراسم و مهمانی‌های پس از سفر است که گاه هزینه و تشریفات آن، از هزینه خود سفر نیز بیشتر است.<ref>طرق الحج الآسیویه، ص163.</ref>حاجیان اندونزی همچون دیگر حاجیان، سوغاتی چون [[آب زمزم]]، خرما، تسبیح و سجاده همراه می‌آورند.<ref>تاریخ الحج، ص83.</ref>در این میان، بیشتر به خرید نوعی تسبیح از جنس چوب کوک دلبستگی نشان می‌دهند و حتی به قیمت بالا آن را خریداری می‌کنند؛ زیرا بر این باورند که [[کشتی حضرت نوح|کشتی]] [[حضرت نوح]] از این چوب ساخته شده بود.<ref>الحج و العمره، سال 59، ش1، ص48.</ref> | از مشکلات حاجیان، مراسم و مهمانی‌های پس از سفر است که گاه هزینه و تشریفات آن، از هزینه خود سفر نیز بیشتر است.<ref>طرق الحج الآسیویه، ص163.</ref>حاجیان اندونزی همچون دیگر حاجیان، سوغاتی چون [[آب زمزم]]، خرما، تسبیح و سجاده همراه می‌آورند.<ref>تاریخ الحج، ص83.</ref>در این میان، بیشتر به خرید نوعی تسبیح از جنس چوب کوک دلبستگی نشان می‌دهند و حتی به قیمت بالا آن را خریداری می‌کنند؛ زیرا بر این باورند که [[کشتی حضرت نوح|کشتی]] [[حضرت نوح]] از این چوب ساخته شده بود.<ref>الحج و العمره، سال 59، ش1، ص48.</ref> | ||
==پیوند به بیرون== | |||
[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/260222/اندونزی نوریانی، پرویز؛ اندونزی،مجله آیین اسلام، 16 دی 1328 - شماره 255 (1 صفحه - از 7 تا 7).] | |||
[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/926226/از-نگاهی-دیگر---سفر-مردم-نوسانتارا---اندونزی---به-مکه مترجم: ماریا تنگ؛ از نگاهی دیگر : سفر مردم نوسانتارا - اندونزی - به مکه، مجله میقات حج، زمستان 1385 - شماره 58 (10 صفحه - از 207 تا 216).] | |||
[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1192333/بررسی-سیاست-های-رهبران-اندونزی-در-قبال-اسلام-و-اسلام-گرایان مرتضوی امامی زواره، سیدعلی؛ بررسی سیاست های رهبران اندونزی در قبال اسلام و اسلام گرایان، مجله مطالعات راهبردی جهان اسلام، پاییز 1387 - شماره 35 (20 صفحه - از 95 تا 114).] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||