پرش به محتوا

بنی‌حمان: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۵۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ اکتبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
{{جعبه اطلاعات خاندان
| نام            = بنی‌حمان
| تصویر          =
| اندازه تصویر    =
| نام کامل        = بنی‌حمان
| نسب            = حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد
| محل حکومت      =
| مدت حکومت      =
| مکان قبیله      = [[مکه]]، [[بصره]]
| سرسلسله        = حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد
| اشخاص مهم      =
| جمعیت          =
| جنگ‌ها          =
| شاخه‌ای از      = [[بنی‌تمیم]]
| زیرشاخه‌ها      =
| مهم‌ترین اقدامات =
| مناصب مهم      = تولیت [[کعبه]]
| مذهب            =
}}
 
 
بنی‌حِمّان: از متولیان کعبه در عصر جاهلی
بنی‌حِمّان: از متولیان کعبه در عصر جاهلی
حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص374.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93.</ref>از بزرگان تیره بنی‌سعد بن زید مناة از قبیله بنی‌تمیم از عرب عدنانی (شمالی) بود.<ref>. الاشتقاق، ص246.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref>حمان فرزندانی به نام مُره، خیزَق/ خیسق، هَمام، مخاشن و عامر داشت.<ref>. انساب الاشراف، ج13، ص374.</ref>از این رو، اینان را بنی‌حمان و حمانی خوانده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref>در برخی از منابع، از او با عنوان بنی‌جمان یاد شده که تصحیف حمان است.<ref>. نک: الغدیر، ج3، ص57.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج6، ص225.</ref>
 
به گزارش فاکهی و فاسی، در دوران جاهلی و پس از مرگ ابوخفاد اسدی، تولیت خانه خدا را فرزندان حمان/ جمان بر عهده گرفتند و سپس این مقام به اضبط بن قُرَیع<ref>. اخبار مکه، ج5، ص152.</ref><ref>شفاء الغرام، ج2، ص36.</ref> (عمرو) بن عوف بن کعب از بزرگان بنی‌تمیم، از تیره بنی‌سعد بن زید مناة واگذار شد.<ref>. معجم البلدان، ج1، ص219.</ref><ref>الصحاح، ج3، ص1264.</ref><ref>الانساب، ج1، ص298، «پاورقی. </ref>منابع درباره این که کدام یک از فرزندان حمان متولی کعبه بود، ساکت هستند. نیز از هنگام و مدت تولیت و کارهای آن‌ها در مکه، گزارشی در دست نیست.
==پیشینه==
بر پایه گزارش برخی از جغرافی‌نویسان، در بصره محل‌هایی به نام قبیله «حمان» وجود داشته است.<ref>. الاماکن، ص87.</ref><ref>معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص423.</ref>برخی از افرادی که در این محله سکونت داشته‌اند، به این نام معروف شده‌اند، هر چند از این قبیله نبوده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57.</ref>به نظر می‌رسد که بنی‌حمان پس از فتوحات در آن شهر ساکن شده و محله‌ای به خود اختصاص داده باشند. برخی از منابع از سکونت آن‌ها در کوفه گزارش داده‌اند.<ref>. الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93، «پاورقی. </ref>گزارش‌هایی از وجود فقیهان و دانشوران بنی‌حمان در یمن و بصره حکایت دارند.<ref>. معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref><ref>الاماکن، ص87.</ref>از محدثان آن‌ها می‌توان به یحیی بن عبدالحمید حمانی اشاره کرد که فاکهی از او در چند جای کتابش یاد کرده و روایاتی از وی درباره چگونگی طواف برخی از صحابه آورده است.<ref>. اخبار مکه، ج1، ص284، 342.</ref>نباتة بن عبدالله حمانی معروف به ابوالاسد از مردم دینور<ref>. الاغانی، ج14، ص340.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص7.</ref>و ابونخیله ابوالجنید بن زائده (م. 145ق.) از شاعران مشهور<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص375، الاصابه، ج2، ص474.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص15.</ref>و شخصیت‌های بنی‌حمان هستند. ابوالحسین علی بن محمد افوه حمانی (م. 301ق.)  از همین خاندان، در وصف امام علی (علیه‌السّلام) و روز غدیر سروده‌ای دارد.<ref>. المناقب، ج2، ص147.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57، 274.</ref><ref>علی فی الکتاب و السنة و الادب، ج4، ص69-70.</ref>حصین بن مُشمت از جمله صحابه‌ای است که پس از بیعت با رسول خدا(ص) آبی را به عنوان اقطاع از او دریافت کرد.<ref>. الاستیعاب، ج1، ص354.</ref><ref>الامکنة و المیاه، ج2، ص46.</ref>نیز محرز بن ورز بن عمران بن شعیب از محدثان است و به بنی‌حمان نسب می‌برد.<ref>. جمهرة انساب العرب، ص220</ref>
[[حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد]]<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص374.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93.</ref> از بزرگان تیره [[بنی‌سعد بن زید مناة]] از قبیله [[بنی‌تمیم]] از [[عرب عدنانی]] (شمالی) بود.<ref>. الاشتقاق، ص246.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref> حمان فرزندانی به نام مُره، خیزَق/ خیسق، هَمام، مخاشن و عامر داشت.<ref>. انساب الاشراف، ج13، ص374.</ref> از این رو، اینان را بنی‌حمان و حمانی خوانده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref> در برخی از منابع، از او با عنوان بنی‌جمان یاد شده که تصحیف حمان است.<ref>. نک: الغدیر، ج3، ص57.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج6، ص225.</ref>
 
==تولیت کعبه==
به گزارش فاکهی و [[فاسی]]، در دوران جاهلی و پس از مرگ [[ابوخفاد اسدی]]، تولیت خانه خدا را فرزندان حمان/ جمان بر عهده گرفتند و سپس این مقام به [[اضبط بن قریع|اضبط بن قُرَیع]]<ref>. اخبار مکه، ج5، ص152.</ref><ref>شفاء الغرام، ج2، ص36.</ref> (عمرو) بن عوف بن کعب از بزرگان بنی‌تمیم، از تیره بنی‌سعد بن زید مناة واگذار شد.<ref>. معجم البلدان، ج1، ص219.</ref><ref>الصحاح، ج3، ص1264.</ref><ref>الانساب، ج1، ص298، «پاورقی. </ref> منابع درباره این که کدام یک از فرزندان حمان متولی [[کعبه]] بود، ساکت هستند. نیز از هنگام و مدت تولیت و کارهای آن‌ها در [[مکه]]، گزارشی در دست نیست.
 
==سکونت در بصره==
بر پایه گزارش برخی از جغرافی‌نویسان، در [[بصره]] محل‌هایی به نام قبیله «حمان» وجود داشته است.<ref>. الاماکن، ص87.</ref><ref>معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص423.</ref> برخی از افرادی که در این محله سکونت داشته‌اند، به این نام معروف شده‌اند، هر چند از این قبیله نبوده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57.</ref> به نظر می‌رسد که بنی‌حمان پس از فتوحات در آن شهر ساکن شده و محله‌ای به خود اختصاص داده باشند. برخی از منابع از سکونت آن‌ها در کوفه گزارش داده‌اند.<ref>. الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93، «پاورقی. </ref> گزارش‌هایی از وجود فقیهان و دانشوران بنی‌حمان در [[یمن]] و بصره حکایت دارند.<ref>. معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref><ref>الاماکن، ص87.</ref>
 
==نام‌آوران==
 
از محدثان آن‌ها می‌توان به [[یحیی بن عبدالحمید حمانی]] اشاره کرد که [[فاکهی]] از او در چند جای کتابش یاد کرده و روایاتی از وی درباره چگونگی [[طواف]] برخی از [[صحابه]] آورده است.<ref>. اخبار مکه، ج1، ص284، 342.</ref> [[نباتة بن عبدالله حمانی]] معروف به ابوالاسد از مردم دینور<ref>. الاغانی، ج14، ص340.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص7.</ref> و ابونخیله [[ابوالجنید بن زائده]] (م. 145ق.) از شاعران مشهور<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص375، الاصابه، ج2، ص474.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص15.</ref> و شخصیت‌های بنی‌حمان هستند.
 
ابوالحسین علی بن محمد افوه حمانی (م. 301ق.)  از همین خاندان، در وصف [[امام علی(ع)]] و روز [[غدیر]] سروده‌ای دارد.<ref>. المناقب، ج2، ص147.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57، 274.</ref><ref>علی فی الکتاب و السنة و الادب، ج4، ص69-70.</ref> [[حصین مشمت|حصین بن مُشمت]] از جمله صحابه‌ای است که پس از بیعت با [[رسول خدا(ص)]] آبی را به عنوان اقطاع از او دریافت کرد.<ref>. الاستیعاب، ج1، ص354.</ref><ref>الامکنة و المیاه، ج2، ص46.</ref> نیز محرز بن ورز بن عمران بن شعیب از محدثان است و به بنی‌حمان نسب می‌برد.<ref>. جمهرة انساب العرب، ص220</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۵۸: خط ۹۰:


*'''مناقب آل ابی‌طالب''': ابن شهرآشوب (م. 588ق.)، به کوشش گروهی از اساتید نجف، نجف، المکتبة الحیدریه، 1376ق.
*'''مناقب آل ابی‌طالب''': ابن شهرآشوب (م. 588ق.)، به کوشش گروهی از اساتید نجف، نجف، المکتبة الحیدریه، 1376ق.
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
۱٬۲۴۴

ویرایش