کتابخانه آقابزرگ تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
←وقف‌نامه
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | ||
که به مکتبة صاحب الذریعة نیز مشهور است<ref>[https://www.imamali.net/?id=5582 مكتبة صاحب الذريعة]، شبکة الامام علی(ع).</ref>، | که به مکتبة صاحب الذریعة نیز مشهور است<ref name=":2">[https://www.imamali.net/?id=5582 مكتبة صاحب الذريعة]، شبکة الامام علی(ع).</ref>، | ||
== | ==پایه‌گزار== | ||
شيخ آقابزرگ تهرانى (١٢٩٣- ١٣٨٩ق) صاحب موسوعه «الذريعه إلى تصانيف الشيعه»، از شاگردان ميرزاى شيرازى و يكى از متفكّران و پژوهشگران برجسته تشيع كه از يادگارهاى او تأسيس كتابخانه‌اى با آثار فاخر در نجف اشرف است.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> | شيخ آقابزرگ تهرانى (١٢٩٣- ١٣٨٩ق) صاحب موسوعه «الذريعه إلى تصانيف الشيعه»، از شاگردان ميرزاى شيرازى و يكى از متفكّران و پژوهشگران برجسته تشيع كه از يادگارهاى او تأسيس كتابخانه‌اى با آثار فاخر در نجف اشرف است.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴.</ref> اين عالم خدوم به فرهنگ و تمدن اسلامى، پس از فوت بنا بر وصيتش در زيرزمين كتابخانه به خاك سپرده شد.<ref name=":0">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۶.</ref> متأسفانه امروزه كتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعيت مناسبى برخوردار نيست.<ref name=":0" /> | ||
اين عالم خدوم به فرهنگ و تمدن اسلامى، پس از فوت بنا بر وصيتش در زيرزمين كتابخانه به خاك سپرده شد.<ref name=":0">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۶.</ref> متأسفانه امروزه كتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعيت مناسبى برخوردار نيست.<ref name=":0" /> | |||
<br /> | |||
==شکل‌گیری== | ==شکل‌گیری== | ||
اين كتابخانه را آقابزرگ از زمان آغاز تحصيل گردآورى كرده است. تأسيس ابتدايى كتابخانه در سامراء بود و خود شيخ نيز مقيم اين شهر شده بود؛ اما آن هنگام كه براى سكونت به نجف آمد، كتابخانه‌اش را نيز به آن‌جا منتقل كرد و تمام همّت و توجّه و عنايت بى‌بديل خود را متوجه آن نمود و توانست كتاب‌هايى از دورترين نقاط جهان گرد آورد؛ به‌ويژه از مصر و ايران.<ref name=":1">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۵.</ref> | اين كتابخانه را آقابزرگ از زمان آغاز تحصيل گردآورى كرده است. تأسيس ابتدايى كتابخانه در سامراء بود و خود شيخ نيز مقيم اين شهر شده بود؛ اما آن هنگام كه براى سكونت به نجف آمد، كتابخانه‌اش را نيز به آن‌جا منتقل كرد و تمام همّت و توجّه و عنايت بى‌بديل خود را متوجه آن نمود و توانست كتاب‌هايى از دورترين نقاط جهان گرد آورد؛ به‌ويژه از مصر و ايران.<ref name=":1">وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۵.</ref> | ||
این کتابخانه، در سال ۱۳۴۵ق. پایه‌گذاری و در سال ۱۳۷۵ق. وقف شد. | |||
متأسفانه امروزه كتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعيت مناسبى برخوردار نيست.<ref name=":0" /> | متأسفانه امروزه كتابخانه و مزار آقابزرگ از وضعيت مناسبى برخوردار نيست.<ref name=":0" /> | ||
== | ==ویژگی‌ها== | ||
امروزه يكى از نفيس‌ترين كتابخانه‌هاى جهان اسلام به شمار مى‌رود و كتاب‌هاى چاپى و خطّى ارزشمندى را در خود جاى داده است. | امروزه يكى از نفيس‌ترين كتابخانه‌هاى جهان اسلام به شمار مى‌رود و كتاب‌هاى چاپى و خطّى ارزشمندى را در خود جاى داده است. | ||
آقا بزرگ با كمك همين كتابخانه بود كه توانست دو موسوعۀ «الذريعه إلى تصانيف الشيعه» و «طبقات اعلام الشيعه» را تأليف كند. كتابخانه آقابزرگ داراى ۵٠٠٠ | آقا بزرگ با كمك همين كتابخانه بود كه توانست دو موسوعۀ «الذريعه إلى تصانيف الشيعه» و «طبقات اعلام الشيعه» را تأليف كند. كتابخانه آقابزرگ داراى ۵٠٠٠ جلد<ref name=":1" /> که در آن میان موسوعه‌های تاریخی، رجالی و نسخه‌های کم‌یاب خطی است.<ref name=":2" /> | ||
== نسخه‌های خطی == | |||
این کتابخانه دارای هزار نسخه خطی است؛<ref name=":1" /> برخی از آنها عبارتند از: | |||
-مناهل الضرب فى انساب العرب؛ سيدجعفر أعرجى | -مناهل الضرب فى انساب العرب؛ سيدجعفر أعرجى | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۴: | ||
-بعض المباحث فى احكام الكلام، سيد شريف مرتضى<ref name=":1" /> | -بعض المباحث فى احكام الكلام، سيد شريف مرتضى<ref name=":1" /> | ||
1- الذريعة إلى تصانيف الشيعة ، بخط مؤسس المكتبة مؤلف الكتاب .2 ـ طبقات أعلام الشيعة ، له أيضا وبخطه .3- إجازات القرون الثلاثة الأخيرة ، له أيضا وبخطه .4- مجموعة الفوائد المتفرقة ، له أيضا وبخطه .5- مستدرك الذريعة ، له أيضا وبخطه .6- آداب المناضرة ، للعضدي، وبخط مؤسس المكتبة .7ـ آداب المناضرة ، للكاشي ، بخط مؤسس المكتبة .8 ـ الأعلام ، للشيخ المفيد، بخط مؤسس المكتبة .9ـ الجبر والتفويض للإمام الهادي عليه السلام ، بخط مؤسس المكتبة .10ـ رسالة أبي غالب الزراري ، بخط مؤسس المكتبة .11ـ ثماني عشرة رسالة في موضوعات مختلفة ، للسيد المرتضى، بخط مؤسس المكتبة .12- جنة المأوى فيمن رآه (عج) في الغيبة الكبرى ، للميرزا النوري المتوفّى 1320هـ ، بخط المؤلّف كتبها سنة 1302هـ .13- خاتمة المستدرك، للميرزا النوري ، بخط المؤلف فرغ منه سنة 1319هـ .14- دار السلام في الرؤيا والمنام ، للميرزا النوري ، بخط المؤلّف فرغ منه سنة 1292هـ .15- الصحيفة العلوية الثانية ، للميرزا النوري ، بخط المؤلّف كتبت سنة 1303هـ .16- ميزان السماء في ميلاد خاتم الأنبياء ، للميرزا النوري ، بخط المؤلّف فرغ منه سنة 1281هـ .17- آداب البحث والمتعلمين ، للمولى محمد القومشهي، بخط المؤلف .18- التبصرة في التجويد ، للقومشهي ، بخط المؤلف فرغ منه سنة 1252هـ .9- الحسن والقبح العقليين ، للقومشهي ، بخط المؤلّف فرغ منه سنة 1281هـ .20- إرشاد الأذهان ، للعلامة الحلي ، كتب سنة 1105هـ .21- الأنموذج في النحو ، للأردبيلي ، كتب سنة 1239هـ .22- التذكرة في الأُصول الخمسة ، للصاحب بن عباد .23- التصريح ، للأزهري ، كتب سنة 1037 هـ .24- تهذيب الأصول ، كتب سنة 1044هـ .25- جامع السعادات ، للنراقي ، كتب سنة 1208هـ .26- رسالة في الجمع بين الفاطميتين ، للوحيد البهبهاني ، كتب في عصر المؤلّف .27ـ خلاصة الأذكار ، لفيض الكاشاني ، كتب في عصر المؤلف .28ـ الدروس الشرعية ، للشهيد الأوّل ، كتب سنة 830هـ .29ـ رجال الشيخ مرتضى الأنصاري .30ـ الروضة البهية ، للشهيد الثاني ، بورق ترمة ، ونسختان أخريان ، كتابة إحداهما 1247هـ ، وكتابة الأخرى 1271هـ .31ـ شرائع الإسلام ، للمحقق الحلي ، كتب سنة 1240هـ .32ـ عقاب الأعمال ، للصدوق ، كتب سنة 1267هـ .33ـ الملاحم والفتن ، لابن طاووس كتبت عن نسخة المؤلف وقوبلت عليها .34ـ الفصول النصرية ، لنصير الدين الطوسي .35ـ القول الصراح في نقد الصحاح ، لشيخ الشريعة الأصفهاني ، كتب عن نسخة بخط المؤلف سنة 1341هـ .36ـ كنـز العرفان في فقه القران ، للمقداد السيوري ، كتب 1248هـ .37ـ م سند محمد بن سليمان المغربي .38 ـ مهج الدعوات، لابن طاووس ، كتب 1035هـ .39ـ المقنع ، للصدوق ، كتب 1239هـ .40 ـ النكت الاعتقادية ، للمفيد ، كتب 1147هـ .وتقع هذه المكتبة في دار مؤسسها بمحلة الجديدة . | |||
==وقف‌نامه== | ==وقف‌نامه== | ||
<br /> | |||
وقف‌نامه به امضاى این عالمان رسیده است: | |||
* سيد محمدطاهر شيرازى | |||
* حسين مشكور | |||
* محمدرضا مروّجى طبسىّ نجفى | |||
* ابراهيم حسينى شيرازى، مشهور به ميرزاى اصطهباناتى.<ref>وقف‌نامه کتابخانه شیخ آقا بزرگ تهرانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص۱۶۴؛ به نقل از موسوعة النجف الاشرف، ج٧، ص٢۶١.</ref><br /> | |||
====متن وقف‌نامه==== | ====متن وقف‌نامه==== | ||
| خط ۵۴: | خط ۶۹: | ||
}} | }} | ||
<br /> | |||
<br /> | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||