زینت: تفاوت میان نسخه‌ها

=== تزیین در حال احرام ===

در این که زینت کردن آیا در حال احرام حرام است یا خیر در میان فقیهان مذاهب اسلامی اختلاف‌نظر است. عموم فقیهان شیعه زینت را از محرمات احرام شمرده‌اند. برخی از فقیهان هر گونه زینتی را در حال احرام حرام دانسته<ref>کتاب الحج، خوئی، ج۳، ص۳۶۰؛ التهذیب فی مناسک العمره و الحج، ج۲، ص۲۰۳؛ منتخب الاحکام، ص۱۶۱.</ref> و برخی تنها مصداق‌های خاصی از آن اشاره کرده‌اند.<ref>تذکره الفقهاء، ج۷، ص۳۲۴؛ الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۴۴۶ و ۴۴۷؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۷۴–۳۷۰.</ref> فقیهان اهل سنت نیز تنها برخی مصادیق زینت را برای محرم حرام شمرده‌اند.<ref>الاقناع، ج۲، ص۲۹۶؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۲۹؛ المغنی، ج۳، ص۳۰۶.</ref> بعضی از مصادیق زینت‌ در حال احرام چنین است:

به نظر بیشتر فقیهان شیعه پوشیدن زیور آلات جدید برای زنان در حال احرام حرام است؛ اما پوشیدن زیور آلاتی که به آنها عادت داشته‌اند، در صورتی که قصد زینت با آنها را نداشته و برای مردان از جمله شوهر نیز آشکار نکنند جایز است.<ref>المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۲۰؛ تذکره الفقهاء، ج۷، ص۳۲۸؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۷۳.</ref> در مقابل، برخی از فقیهان پوشیدن زیور آلات جدید و نشان دادن زیور آلاتی که عادت داشته‌اند را به مردان-چه شوهر یا غیر شوهر- مکروه شمرده‌اند.<ref>مستند الشیعه، ج۱۲، ص۴۵؛ الجمل والعقود، ص۱۳۶.</ref>  

برخی از فقیهان حنبلیه نیز پوشیدن زیورآلات را برای زنان در حال احرام جایز نمی‌دانند؛<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۹.</ref> ولی حنفیه<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۸.</ref> مالکیه<ref>المدونه الکبری، امام مالک، ج۱، ص۴۶۲.</ref> و شافعیه<ref>فتح العزیز، عبد الکریم الرافعی، ج۵، ص۲۷ – ۲۸.</ref> پوشیدن زیورآلات را بر زنان در حال احرام روا می‌دانند. برخی از فقیهان اهل سنت نیز پوشیدن زیورآلات را برای زنان مکروه شمرده‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۹.</ref>

به نظر فقیهان، پوشیدن انگشتر در حال احرام به قصد زینت حرام است؛ اما به قصد عمل به سنت و برخورداری از ثواب مستحب است.<ref>تذکره الفقهاء، ج۷، ص۳۲۸؛ الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۴۴۸؛ کتاب الحج، گلپایگانی، ج۲، ص۱۵۶.</ref> شافعیه پوشیدن انگشتر را جایز شمرده‌اند،<ref>مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۱۸.</ref> در فقه مالکی هم قول به جواز و هم منع نقل شده است<ref>مواهب الجلیل، ج۳، ص۴۳۲؛ حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۵۹.</ref> فقیهان حنبلی نیز از جواز این عمل برای مُحرم یاد کرده‌اند.<ref>کشاف القناع، ج۲، ص۵۲۲؛ المغنی، ج۳، ص۲۷۸.</ref>

به نظر فقهای شیعه، پوشیدن لباس حریر بر مردان در حال احرام حرام است؛<ref>الروضه البهیه، ج۲، ص۲۳۱؛ کتاب الحج، گلپایگانی، ج۱، ص۳۰۳.</ref> اما در مورد زنان اختلاف‌نظر است. برخی فقیهان شیعه از جمله بیشتر متأخرین با استناد به روایاتی از اهل بیت(ع) پوشیدن لباس یاد شده را برای زنان در حال احرام جایز شمرده‌اند.<ref>تذکره الفقهاء، ج۷، ص۲۴۰؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۲۷۶؛ الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۸۲.</ref> در مقابل، گروهی دیگر با استناد به روایاتی که در آنها زنان از پوشیدن لباس حریر در حال احرام منع شده‌اند و نیز اصل احتیاط این عمل را بر آنان حرام شمرده‌اند.<ref>مستند الشیعه، ج۱۱، ص۲۹۹؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۲۷۶؛ الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۸۸–۸۳.</ref>  

برخی فقیهان بر آنند که پوشیدن لباس‌هایی با رنگ روشن از سوی مردان که زینت به شمار می‌رود یا مُحرم قصد زینت دارد در حال احرام حرام است<ref>کلمه التقوی، ج۳، ص۳۲۵.</ref> و نیز پوشیدن لباس‌های زینتی برای زنان در حال احرام حرام است.<ref>صراط النجاه، خوئی، (التعلیق تبریزی)، ج۱، ص۲۲۳، ج۴، ص۱۱۲</ref> در روایات اهل بیت(ع) نیز از پوشیدن لباسهایی خاص از جمله لباسهای راه راه و رنگارنگ یا رنگ زرد<ref>الکافی، ج۴، ص۳۴۲؛ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۴۷۸ و ۴۸۰.</ref> یا رنگ قرمز شدید<ref>تهذیب الاحکام، ج۵، ص۷۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۴۸۰.</ref> نهی شده است که فقیهان این روایات را حمل بر کراهت کرده‌اند.<ref>الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۵۵۳؛ مهذب الاحکام، ج۱۳، ص۲۱۶.</ref> برخی نیز سبب نهی از پوشیدن چنین لباس‌هایی را استفاده معمول آنها برای زینت و عدم تناسب آن با فلسفه احرام دانسته‌اند.<ref>مهذب الاحکام، ج۱۳، ص۲۱۶.</ref>

در مورد حکم حنا زدن در حال احرام فتوای فقیهان مختلف است. بیشتر فقیهان شیعه حنا کردن در حال احرام برای زینت و نیز قبل از احرام در صورتی که اثر آن تا بعد از احرام باقی بماند را مکروه شمرده‌اند.<ref>مستند الشیعه، ج۱۲، ص۴۷ و ۴۸؛ الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۵۶۰؛ کتاب الحج، گلپایگانی، ج۱، ص۲۶۳.</ref> در مقابل برخی فقیهان این عمل را بر محرم حرام دانسته‌اند. یکی از دلالیل آنها حرام بودن هر گونه زینتی در حال احرام است.<ref>الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۵۶۱؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۷۷.</ref>  

شافعیه استعمال حنا برای زنان را قبل از احرام مستحب و بعد از احرام مکروه شمرده‌اند.<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۲۵۲؛ المجموع، ج۷، ص۲۱۹.</ref> ولی حنفیه بدان سبب که آن را از اقسام داروهای خوشبو دانسته‌اند استعمال آن را در حال احرام بر محرم حرام شمرده‌اند.<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۵؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۱.</ref> برخی حکم یاد شده را به همه فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت نسبت داده‌اند.<ref>الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل البیت، ج۱، ص۸۳۷.</ref>

به نظر مشهور فقیهان امامیه سرمه کشیدن مُحرم برای زینت حرام است. دلیل حرمت افزون بر رفاه طلبی بودن این عمل که با حکمت احرام منافات دارد، روایات اهل بیت است که در آنها استفاده از سرمه سیاه به‌طور مطلق و از سرمه کشیدن برای زینت نهی شده است.<ref>تذکره الفقهاء، ج۷، ص۳۲۶؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۷۶؛ الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۴۰.</ref>به نظر برخی از پیروان این دیدگاه سرمه کشیدن با سرمه سیاه با قصد زینت به یقین حرام است، اما استفاده از سرمه غیر سیاه در صورتی که قصد زینت داشته باشد بنا بر احتیاط باید از آن اجتناب شود.<ref>کتاب الحج، خوئی، ج۴، ص۱۴۵.</ref> در مقابل برخی این عمل را بر محرم جایز و مکروه دانسته‌اند. دلیل اینان افزون بر اصل اباحه، روایاتی نهی کننده از سرمه است که از اثبات حرمت قاصر بوده، ولی بر کراهت این عمل دلالت دارند.<ref>مختلف الشیعه، ج۴، ص۷۶؛ مستند الشیعه، ج۱۲، ص۴۳.</ref>برخی احتمال داده‌اند که مستند قائلین این دیدگاه روایاتی باشد که از جواز استفاده محرم از سرمه سخن به میان آورده است که در پاسخ گفته‌اند: مقتضای جمع میان این دسته از روایات و روایات ناهیه آن است که روایات جواز حمل بر سرمه غیر سیاه شود.<ref>الحدائق الناضره، ج۱۵، ص۴۵۲.</ref> از میان فقهای اهل سنت مالک سرمه کشیدن محرم به قصد زینت را حرام شمرده است، ولی گفته است برای مداوا و ضرورت جایز است.<ref>المدونه الکبری، ج۱، ص۴۵۸؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۳۰.</ref> اما حنفیه<ref>مرعاه المفاتیح، ج۹، ص۳۶۶؛ البحر الرائق، ج۳، ص۴.</ref> شافعیه<ref>کتاب الام، ج۲، ص۱۶۴؛ المجموع، ج۷، ص۳۵۳، ۳۵۴.</ref> و حنابله،<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۶؛ الموسوعه الفقهیه الکویتیه، ج۲، ص۱۶۹.</ref>سرمه کشیدن به‌قصد زینت را مکروه دانسته‌اند.