در حال ویرایش آل ضبه (بخش)

==آل ضبه و تولیت کعبه==
در منابع گزارشی درباره ضبه و خاندانش ارائه شده که حاکی از نقش و ارتباط برخی از ایشان با [[مکه|مکه مکرمه]] است. برخی ضبة بن اُدّ را همان کسی می‌دانند که تخت [[بلقیس|ملکه سبا]] را برای [[حضرت سلیمان(ع)|سلیمان(ع)]] آورد.<ref>البحر المحیط، ج۸، ص۲۴۰؛ روح المعانی، ج۱۰، ص۱۹۸.</ref> در نقلی ضبه پس از حضرت سلیمان(ع)، حکومت [[یمن]] و [[حجاز]] را عهده‌دار بود و سرپرستی [[کعبه]] از او به پسرش سعد منتقل شد و پس از مرگ سعد، تولیت کعبه از بنی‌‌ضبه به [[اسد بن خزیمة|اَسد بن خُزیمه]] رسید.<ref>اخبار مکه، ج۵، ص۱۵۱؛ شفاء الغرام، ج۲، ص۵۲-۵۳.</ref> 

بر اساس خبری، حُر بن مَنیع ضَبِی از سخاوتمندان عرب در دوران [[جاهلیت|جاهلی]] بود. داستان هدیه مشهور او به کعبه، ۱۰۰ ماده شتر همراه بچه‌هایشان با وسایل کامل، در منابع تاریخی آمده است.<ref>المحبّر، ص۱۴۲-۱۴۳؛ انساب الاشراف، ج۱۱، ص۳۸۴، ۳۹۲.</ref> گزارش‌های پراکنده دیگر به حرمت شکنی برخی از آل ضبه در مکه اشاره دارد؛ از جمله داستانی که نشان می‌دهد مردم ضبة بن اُدّ را سرزنش کردند؛ زیرا قاتل فرزندش سعید را در ناحیه [[حرم مکی|حرم]] یا در [[ماه‌های حرام]] کشت و چون به او اعتراض کردند، جمله «سَبق السیفُ العَذْل: شمشیر از سرزنش پیشی گرفت» را بر زبان جاری ساخت و از آن پس، این جمله ضرب المثل شد.<ref>انساب الاشراف، ج۱۱، ص۳۶۲.</ref> نیز ابواللیل از بنی‌‌هِلال بن ضبه، قاتل مالک بن مُنْتَفِق، رئیس بنی‌‌ضبه در اواخر عصر جاهلی<ref>الاعلام، ج۵، ص۲۶۶.</ref> تا حرم تعقیب و درآن‌جا کشته شد.<ref>انساب الاشراف، ج۱۱، ص۳۷۹.</ref> به گزارشی در پی قتل فردی از بنی‌‌ضبه به نام خماص، بنی‌‌تمیم، عموزادگان مقتول، أشْیم بن شَراحِیل ضبی را که به قصد [[حج]] از ناحیه آنان می‌گذشت، در ماه حرام کشتند.<ref>الانساب، ج۱، ص۵۰-۵۱؛ الاصابه، ج۴، ص۴۵۲.</ref> بر پایه نقلی، بنی‌‌ضبه در جاهلیت بت شمس را می‌پرستیدند.<ref>معجم البلدان، ج۳، ص۳۶۲؛ المفصل، ج۱، ص۲۸۱.</ref>