در حال ویرایش آیه ۲۵ سوره حج (بخش)

=== منع از ورود به مسجدالحرام ===
جمله {{آیه|وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ
}} به بازداشتن مردم از مسجدالحرام توسط کافران پرداخته است. به گفته برخی از مفسران، مراد، بازداشتن مردم از ورود به مسجدالحرام و انجام [[طواف]] و خواندن [[نماز]] و دیگر مناسک است.<ref>تفسيرتبيان، ج٧، ص٣٠۴؛ الميزان،ج١۴، ص٣۶۶.</ref>

اگرچه در عبارت قرآن، «مسجدالحرام» آمده؛ ولی میان مفسران در تفسیر آن اختلاف نظر وجود دارد:

* بسیاری از مفسران، مسجدالحرام را به همان محدوده مسجد معنا کرده و استدلالشان ظاهر عبارت آیه است.<ref>تفسير تبيان، ج ٧، ص٣٠۴؛ مجمع البيان، ج۴، ص٨٠؛ تفسير كشاف، ج٣، ص١۵١؛ تفسير كبير، ج٢٣، ص ٢٣؛ تفسير بيضاوى، جزء۴، ص۵٢؛ الجامع لاحكام القرآن، ج١٢، ص ٣١؛ الميزان،ج١۴، ص٣۶۶.</ref>
* به باور برخی، منظور همه [[حرم مکی|حرم]] است؛<ref>كشف الاسرار، ج۶، ص٣۵١.</ref> زیرا در جریان [[صلح حدیبیه]]، پیامبر(ص) و مسلمانان خارج از حرم بودند و از آنجا ممنوع الورود شدند. از سوی دیگر، اطلاق واژه «مسجدالحرام» بر حرم نیز جایز است؛ چنانچه در آیه اول سوره اسراء، برای اشاره به حرم از واژه مسجدالحرام استفاده شده است؛<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۲۴ و ۳۲۵.</ref> البته برخی، این دلایل را رد کرده‌اند.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۲۵.</ref>
به نظر برخی دیگر، مراد [[مکه]] است.<ref>تفسير كشاف، ج٣، ص١۵١؛ تفسير بيضاوى، جزء۴، ص۵٢.</ref> استدلال آنها به ادامه آیه است که درباره قرار دادن مسجدالحرام به صورت مساوی برای [[مقیمان مکه]] و غیر مقیمان مکه سخن گفته است؛ چراکه شهر مکه و خانه‌های آن برای مقیم و مسافر یکسان بوده و کسی حق ندارد از مسافران اجاره بگیرد؛ پس معلوم می‌شود منظور از مسجدالحرام شهر مکه است نه خصوص مسجدالحرام.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۲۵.</ref> در روایات نیز به این مطلب اشاره شده است.<ref>وسائل الشيع، ج٩، ص٣٢؛ نهج البلاغه، نامه۶٧؛ من لايحضره الفقيه، ج٢، ص١٩۴.</ref>