در حال ویرایش ارکان حج (بخش)

== معناشناسی ==
واژه ارکان، جمع [[رکن]] به معنای تکیه‌گاه و بخش اساسی هر چیز است.<ref>النهایه، ج۲، ص۲۶۰؛ لسان العرب، ج۱۳، ص۱۸۶، «رکن».</ref> در [[فقه]] نیز به جزء اصلی هر کار رکن گفته می‌شود.<ref>مصطلحات الفقه، ص۲۷۴؛ معجم المصطلحات، ج۲، ص۱۷۹.</ref>مقصود از ارکان حج در فقه [[امامیه|امامی]]، آن بخش از [[مناسک حج]] است که ترک عمدی آن‌ها موجب بطلان حج می‌شود.<ref>السرائر، ج۱، ص۵۳۸؛ مسالک الافهام، ج۲، ص۲۷۵؛ الحدائق، ج۱۵، ص۶۵.</ref> ارکان حج که در پاره‌ای منابع «فرض» خوانده شده<ref>التهذیب، ج۵، ص۲۸۳؛ حاشیة الصاوی، ج۲، ص۱۶.</ref> در فقه [[اهل سنت]] به گونه‌های مختلف تعریف شده است؛ از جمله: [[واجب|واجباتی]] از مناسک که ماهیت [[حج]] وابسته به آن‌ها است<ref>نهایة المحتاج، ج۱۰، ص۴۶۹.</ref>؛ واجباتی که [[تحلل]] (<small>بیرون آمدن از احرام</small>) به آن‌ها موکول شده است<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۳۹۱–۳۹۲.</ref>؛ مناسکی که ترک آن‌ها موجب فساد حج می‌گردد<ref>مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۱۳.</ref>؛ و واجباتی که با [[کفاره]] جبران‌پذیر نیستند.<ref>حاشیة الدسوقی، ج۲، ص۲۱.</ref> گفتنی است که مقصود از رکن در نماز، بخشی از واجبات آن است که ترک عمدی و سهوی آن موجب بطلان [[نماز]] می‌شود.<ref>تذکرة الفقهاء، ج۳، ص۳۰۴؛ جامع المقاصد، ج۲، ص۲۰۰؛ جواهر الکلام، ج۹، ص۲۳۹.</ref> بر پایه فقه امامی، رکن به این مفهوم در باب حج تنها درباره ترک [[وقوفین|وقوفَین]] (<small>انجام ندادن وقوف در [[عرفات]] و [[مشعر]]</small>)صدق می‌کند که حتی ترک سهوی آن‌ها نیز موجب بطلان حج است؛ ولی این مفهوم درباره دیگر ارکان حج صادق نیست.<ref>مسالک الافهام، ج۲، ص۲۷۵؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۲۴۱.</ref>بر پایه دیدگاه برخی از اهل سنت، تفاوت رکن در باب حج با رکن نماز آن است که تکرار رکن حج و افزودن برآن، جز در پاره‌ای موارد، حج را باطل نمی‌سازد.<ref>تحفة الفقهاء، ج۱، ص۲۱۱؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۲۷.</ref>