در حال ویرایش امرای مکه (بخش)

==امیران مکه در دوران امام علی==

با آغاز خلافت امیر مؤمنان، ایشان [[خالد بن سعید مخزومی]] را که کار‌گزار عثمان بر مکه بود، برکنار نمود و حارث بن رِبعی بن بلدمه انصاری، معروف به [[ابوقتاده]] از بنی‌سلمة بن سعد خزرجی، از بزرگان انصار را به امارت برگزید.<ref>تاریخ خلیفه، ص122؛ الاستیعاب، ج3، ص1304.</ref> 

امام علی(ع) در پی مدتی کوتاه، ابوقتاده را از امارت مکه برکنار و به جای او [[قثم بن عباس بن عبدالمطلب|قُثم بن عباس بن عبدالمطلب]] را نصب کرد.<ref>شفاء الغرام، ج2، ص193.</ref> حضور ابوقتاده در نبردهای [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] در رکاب ایشان<ref>انساب الاشراف، ج3، ص146؛ الاخبار الطوال، ص210؛ الاستیعاب، ج3، ص1421.</ref> مؤید کوتاهی زمان امارت او در مکه است. برخی آغاز امارت قثم بر مکه را سال 38ق. دانسته<ref>تاریخ طبری، ج5، ص132؛ مروج الذهب، ج4، ص302.</ref> و از تداوم امارت او تا سال بعد خبر داده‌اند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص213؛ تاریخ طبری، ج5، ص136؛ الاصابه، ج3، ص300.</ref> 

در امارت قثم، [[معاویه]]، یزید بن شجره رهاوی را همراه لشکری به مکه اعزام کرد (39ق.) تا قثم را اخراج نماید و از مردم مکه برای معاویه بیعت گیرد. او بدین کار توفیق نیافت و در پی مراسم حج، دیگر بار قثم امارت مکه را بر عهده گرفت تا این‌که بسر بن ارطاة عامری، از فرماندهان معاویه، در آستانه شهادت امام علی(ع) به سال 40ق. با یورش به مکه آن را تصرف کرد<ref>الغارات، ج2، ص607.</ref> و در خطبه‌ای معاویه را سزاوار خلافت دانست و به اجبار از مردم برای وی بیعت گرفت.<ref>الغارات، ج2، ص603-607؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص197-198؛ الکامل، ج3، ص383.</ref> 

حضور بسر در مکه طولی نکشید؛ زیرا جاریه/ حارثة بن قدامه تمیمی از تیره بنی‌سعد تمیم با 2000 تن از سوی امام علی(ع) مامور سرکوب فتنه بُسر شد.<ref>تاریخ طبری، ج5، ص140؛ مروج الذهب، ج3، ص21؛ الکامل، ج3، ص384.</ref> با نزدیک شدن جاریه به مکه، بسر به [[شام]] گریخت.<ref>الغارات، ج2، ص623؛ انساب الاشراف، ج3، ص212؛ الفتوح، ج4، ص236.</ref> او هنگام بازگشت، [[شیبة بن عثمان عبدری]]، از پرده‌داران کعبه، را جانشین خود در مکه کرد.<ref>انساب الاشراف، ج3، ص212؛ الفتوح، ج4، ص234.</ref> جاریه در پی تصرف مکه، هنگامی که خبر شهادت امام علی و بیعت مردم عراق با [[امام حسن(ع)]] را دریافت کرد، از اهل مکه برای ایشان بیعت گرفت.<ref>الغارات، ج2، ص621-640؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص198-199.</ref> 

از امارت معبد بن عباس بر مکه در دوران امام علی(ع) نیز ‌گزارشی در دست است.<ref>العقد الثمین، ج1، ص320؛ غایة المرام، ج1، ص74.</ref>