در حال ویرایش اوس بن ثابت خزرجی

{{جعبه اطلاعات اصحاب
|اطلاعات صحابه  =
| تصویر        =
| توضیح تصویر  =
| نام کامل     = اوس بن [[ثابت بن منذر|ثابت بن مُنذر]]
| کنیه         = ابوشدّاد
| لقب          =
| زادروز/زادگاه =
| محل زندگی     = [[مدینه]]
| مهاجر/انصار  = [[انصار]]
| نسب/قبیله    = [[تیره بنی‌نجار]] از [[قبیله خزرج]]
| خویشاوندان سرشناس   = [[حسان بن ثابت]]
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = از شهدای بدر
| نحوه درگذشت/شهادت =
| مدفن =
| زمان اسلام آوردن = ۱۳ [[بعثت]]
| نحوه اسلام آوردن =
| حضور در جنگ‌ها = [[نبرد بدر]]
| هجرت به     =
| دلیل شهرت    = از شهدای بدر
| نقش‌های برجسته    =
| دیگر فعالیت‌ها   =
| آثار             =
}}

'''اوس بن ثابت خزرجی''' صحابی [[پیامبر(ص)]] و از شهیدان [[نبرد بدر|بدر]] می‌باشد، وی برادر [[حسان بن ثابت]]، از شاعران دوران [[پیامبر(ص)]] است وی در [[بیعت عقبه دوم]] (۱۳ بعثت) حضور داشته و جزء [[انصار]] می‌باشد و مهاجرانی که از [[مکه]] به [[مدینه]] آمدند را میزبانی کرده است و [[عثمان بن عفان]] در خانه وی ساکن شد.

== نام و نسب ==
ابوشدّاد<ref>انساب الاشراف، ج1، ص243؛ الاستیعاب، ج1، ص117؛ اسد الغابه، ج1، ص59.</ref>اوس بن [[ثابت بن منذر|ثابت بن مُنذر]]،<ref>الاستیعاب، ج1، ص117؛ اسد الغابه، ج1، ص165.</ref> برادر [[حسان بن ثابت]]، از شاعران دوران [[پیامبر(ص)]]<ref>انساب الاشراف، ج1، ص243؛ جمهرة انساب العرب، ص347.</ref>و از خاندان [[بنی‌عمرو بن مالک]]، از [[تیره بنی‌نجار|تیره بنی‌نجارِ]] [[قبیله خزرج]] از [[انصار]] است.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص313؛ السیرة النبویه، ج3، ص637؛ اسد الغابه، ج1، ص165-166.</ref>مادرش سُخطی دختر [[حارثة بن لوذان|حارثة]] بن [[لوذان بن عبدود]] بود.<ref>الطبقات، ج3، ص382؛ الاصابه، ج1، ص292.</ref>او از کسانی است که در [[بیعت عقبه دوم]] (۱۳ [[بعثت]]) حضور داشت.<ref>الطبقات، ج3، ص382؛ الانساب، ج‏12، ص366؛ البدایة و النهایه، ج‏3، ص166.</ref>در پی هجرت مسلمانان به [[مدینه]] که انصار [[مهاجران]] را در خانه‌های خود جای می‌دادند، اوس میزبان [[عثمان بن عفّان]] شد<ref>الطبقات، ج‏3، ص41؛ انساب الاشراف، ج‏5، ص482؛ البدایة و النهایه، ج‏3، ص174.</ref>و پیامبر(ص) در [[عقد مؤاخات]]، آن دو را با هم برادر کرد.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص271؛ عیون الاثر، ج1، ص232؛ تاریخ ابن خلدون، ج2، ص423.</ref>

== گزارش تاریخ‌نگاران ==
بیشتر تاریخ‌نگاران او را از حاضران در [[غزوه بدر]] دانسته و به شهادتش در این نبرد تصریح کرده‌اند.<ref>تاریخ دمشق، ج2، ص406؛ سیر اعلام النبلاء، ج2، ص464.</ref>برادرش حسّان بن ثابت شاعر مشهور عرب نیز در قصیده‌ای او را از شهیدان این نبرد دانسته است.<ref>الاصابه، ج1، ص292.</ref>برخی وی را از شهیدان [[نبرد احد]] می‌دانند.<ref>تاریخ خلیفه، ص41؛ وفاء الوفاء، ج3، ص113.</ref>[[سخنی]] غیر مشهور وی را در زمره کسانی قرار داده که در همه جنگ‌ها دوشادوش رسول خدا(ص) حضور داشته و درگذشت او را در دوران خلافت عثمان دانسته است.<ref>الطبقات، ج3، ص382؛ الانساب، ج‏12، ص366.</ref>

== همسر اوس ==
برخی مفسران در شان نزول آیه ۷ [[سوره نساء|نساء]]: ({{قلم رنگ|سبز|لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الوَالِدَانِ و الاقرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الوَالِدَانِ و الاقرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنهُ اَو کَثُرَ نَصِیبًا مَفرُوضًا}}) آورده‌اند که اوس از همسرش اُم کُجَّه/ام حجه سه دختر برجای گذاشت. پسر عموهای او سُوَیْد و عَرْفَجَه یا قَتادَه و عُرْفَطَه<ref>زاد المسیر، ج1، ص374.</ref>طبق رسم جاهلی که وارثان میّت را در صورت خردسال بودن فرزندان، خواه دختر و خواه پسر، از ارث محروم می‌کردند، همه اموال برجای مانده از اوس را برای خود برداشتند. چون ام کُجّه به شکایت نزد رسول خدا(ص) در [[مسجد فضیخ]] آمد و مسئله را شرح داد، پیامبر پسرعموهای اوس را نزد خود فراخواند. اندکی بعد، آن آیه نازل شد و ارث زوجه مقرر گشت. پیامبر به پسرعموها فرمود که مال اوس را تقسیم نکنند تا آن‌که آیه: ({{قلم رنگ|سبز|یُوصِیکُمُ اللهُ فِی اَوْلادِکُم…}}) (سوره نساء، آیه۱۱–۱۴) نازل شد و حکم سهم ارث هریک از فرزندان و والدین میت را مشخص کرد.<ref>تفسیر ثعلبی، ج3، ص260-261؛ زاد المسیر، ج1، ص374؛ تفسیر قرطبی، ج5، ص45-46.</ref>این گزارش از شهادت اوس در سال‌های نخستین هجرت حکایت دارد.

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}

{{دانشنامه

 | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/8112

 | عنوان = اوس بن ثابت خزرجی

 | نویسنده = مهدی امیریان

}}
* '''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م. ۴۶۳ق)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
* '''اسد الغابه''': ابن اثیر (م. ۶۳۰ق)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق.
* '''الاصابه''': ابن حجر العسقلانی (م. ۸۵۲ق)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
* '''انساب الاشراف''': البلاذری (م. ۲۷۹ق)، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق.
* '''الانساب''': عبدالکریم السمعانی (م. ۵۶۲ق)، به کوشش عبدالرحمن، حیدرآباد، دائرة المعارف العثمانیه، ۱۳۸۲ق.
* '''البدایة و النهایه''': ابن کثیر (م. ۷۷۴ق)، بیروت، مکتبة المعارف.
* '''تاریخ ابن خلدون''': ابن خلدون (م. ۸۰۸ق)، به کوشش شحاده، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۸ق.
* '''تاریخ خلیفه''': خلیفة بن خیاط (م. ۲۴۰ق)، به کوشش زکار، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق.
* '''تاریخ مدینة دمشق''': ابن عساکر (م. ۵۷۱ق)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
* '''تفسیر ثعلبی (الکشف و البیان)''': الثعلبی (م. ۴۲۷ق)، به کوشش ابن عاشور، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۲ق.
* '''تفسیر قرطبی (الجامع لاحکام القرآن)''': القرطبی (م. ۶۷۱ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.
* '''جمهرة انساب العرب''': ابن حزم (م. ۴۵۶ق)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* '''زاد المسیر''': ابن الجوزی (م. ۵۹۷ق)، به کوشش عبدالرزاق، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۲۲ق.
* '''سیر اعلام النبلاء''': الذهبی (م. ۷۴۸ق)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق.
* '''السیرة النبویه''': ابن کثیر (م. ۷۷۴ق)، به کوشش مصطفی عبدالواحد، بیروت، دار المعرفه، ۱۳۹۶ق.
* '''الطبقات الکبری''': ابن سعد (م. ۲۳۰ق)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* '''عیون الاثر''': ابن سید الناس (م. ۷۳۴ق)، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۴ق.
* '''وفاء الوفاء''': السمهودی (م. ۹۱۱ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.

{{پایان}}

{{صحابه}}

[[رده:صحابه]]
[[رده:شهیدان]]
[[رده:شهیدان صدر اسلام]]
[[رده:حاضران در غزوه بدر]]
[[رده:کشته‌شدگان غزوه بدر]]