در حال ویرایش بئر معونه

بئر مَعُونه از چاه‌های نزدیک [[مدینه]]، مکان شهادت گروهی از اصحاب [[پیامبر(ص)]] بود.

این چاه در جنوب شرقی مدینه در [[منطقه نجد]]، و متعلق به [[بنی‌سلیم]] یا [[بنی‌عامر بن صعصعه]] بوده و به‌خاطر واقع شدن [[سریه بئر معونه]] در این مکان و شهادت برخی از [[صحابه]] پیامبر(ص) شهرت یافته است.

==موقعیت==

بئر معونه از چاه‌های جنوب شرقی [[مدینه]] به سوی [[منطقه نجد]]<ref>المعالم الاثیره، ص276؛ نک: الاماکن، ص214؛ معجم البلدان، ج1، ص78.</ref> است که میان کوه‌های اُبلَی در سکونتگاه [[قبیله بنی‌سلیم|قبیله بنی‌سُلیم]] قرار دارد.<ref>الاماکن، ص214؛ معجم البلدان، ج1، ص78؛ مراصد الاطلاع، ج1، ص18.</ref>

این چاه در فاصله چهار منزلی مدینه<ref>حجاز در صدر اسلام، ص115.</ref> و در وادی معونه جای دارد.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص279.</ref>

چاه معونه را متعلق به بنی‌سُلیم<ref>الاماکن، ص214؛ تاریخ دمشق، ج26، ص102-103.</ref> یا [[بنی‌عامر بن صعصعه|بنی‌عامر بن صَعصعه]] می‌دانند.<ref>اسد الغابه، ج1، ص192؛ الروض المعطار، ص555؛ سبل الهدی، ج4، ص332.</ref>

[[ابن‌اسحق]]<ref>السیرة النبویه، ج3، ص678.</ref> این چاه را میان حَره بنی‌سلیم در فاصله حدود 60 کیلومتری جنوب مدینه<ref>الاعلاق النفیسه، ص312؛ البلدان، ص151.</ref> و زمین‌های بنی‌عامر و نزدیک‌تر به زمین‌های بنی‌سلیم دانسته و واقدی آن را در زمین‌های بنی‌سلیم و [[بنی‌کلاب|بنی‌کِلاب]] از تیره‌های بنی‌عامر شمرده است.<ref>المغازی، ج1، ص347.</ref>

این چاه بخشی از آب خود را از بارندگی‌ها و سیل‌های [[حجاز]] که از سوی وادی [[طائف]] به اُرحضیه و سپس قَرقرة الکَدر می‌ریزد، تامین می‌نماید.<ref>الرحلة الورثیلانیه، ج2، ص608.</ref>

==علت شهرت==

چاه معونه به سبب آن که به سال چهارم ق. شاهد شهادت برخی [[صحابه]] پیامبر بود، مشهور شد.

بر پایه گزارش‌های تاریخی، در [[ماه صفر|صفر]] این سال به دنبال درخواست [[ابوبراء بن مالک]]، رئیس قبیله بنی‌عامر بن صعصه، <ref>المغازی، ج1، ص346-347؛ تاریخ خلیفه، ص44-45.</ref> پیامبر(ص) 40<ref>الاستیعاب، ج4، ص1450؛ الثقات، ج1، ص238؛ اسد الغابه، ج3، ص94.</ref> یا 70<ref>الطبقات، ج2، ص40؛ مسند احمد، ج3، ص210؛ تاریخ طبری، ج2، ص220.</ref> تن از مبلغان خود را که همگی از جوانان [[انصار]] بودند و به قاری شهرت داشتند، <ref>المغازی، ج1، ص347؛ الطبقات، ج2، ص40؛ صحیح ابن حبان، ج16، ص253.</ref> با هدایت [[منذر بن عمرو انصاری|مُنذر بن عمرو انصاری]] برای دعوت قبیله او به [[اسلام]]، به سوی آن‌ها فرستاد.<ref>المحبر، ص118؛ الطبقات، ج2، ص40؛ تاریخ طبری، ج2، ص220.</ref> اما این گروه کنار چاه معونه مورد حمله [[عامر بن طفیل]]، از بزرگان بنی‌عامر و رقیب ابوبراء و متحدان او از قبیله بنی‌سلیم، قرار گرفتند و شهید شدند.<ref>السیرة النبویه، ج3، ص679-680؛ المغازی، ج1، ص352.</ref> پیامبر هنگامی که گزارش شهادت آن‌ها را شنید، بسیار‌ اندوهگین شد<ref>المصنف، ج5، ص383-384.</ref> و قاتلانشان را تا 30<ref>السنن الکبری، ج2، ص199؛ دلائل النبوه، ج3، ص347-348؛ المصنف، ج5، ص384.</ref> یا 40 روز<ref>الاستیعاب، ج2، ص797؛ مسند احمد، ج3، ص210؛ تاریخ دمشق، ج9، ص327.</ref> در قنوت نماز خود نفرین کرد.

از این درگیری در منابع تاریخی با عنوان [[سریه بئر معونه]] یاد شده است.
==پیوند به بیرون==
* [http://lib.eshia.ir/23022/13/5366 مرکز دائرة المعارف اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، مقاله بئرمعونه]

* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/731764/شهداء-بئر-معونة?q= شهداء بئر معونة، مجله الوعی الاسلامی، السنة السابعة، جمادی الآخرة 1391 - العدد 78 (1 صفحه - از 83 تا 83).]

==پانویس==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/7632
 | عنوان = بئر معونه
 | نویسنده = سیدعلی خیرخواه علوی
}}

* '''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م. 463ق.)، به کوشش البجاوی، بیروت، دار الجیل، 1412ق.

* '''اسد الغابه''': ابن اثیر (م. 630ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی.

* '''الاعلاق النفیسه''': ابن رسته (م. قرن3ق.)، بیروت، دار صادر، 1892م.

* '''الاماکن''': محمد بن موسی حازمی (م. 584ق.) .

* '''البلدان''': الیعقوبی (م. 292ق.)، به کوشش صناوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1422ق.

* '''تاریخ خلیفه''': خلیفة بن خیاط (م. 240ق.)، به کوشش زکار، بیروت، دار الفکر، 1414ق.

* '''تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)''':  الطبری (م. 310ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، اعلمی، 1403ق.

* '''تاریخ مدینة دمشق''': ابن عساکر (م. 571ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، 1415ق.

* '''تاریخ معالم المدینة المنوره''': احمد یاسین الخیاری (م. 1960م.)، عربستان، عامه، 1419ق.

* '''الثقات''': ابن حبان (م. 354ق.)، الکتب الثقافیه، 1393ق.

* '''حجاز در صدر اسلام''': صالح احمد العلی، ترجمه: آیتی، مشعر، 1375ش.

* '''دلائل النبوه''': البیهقی (م. 458ق.)، به کوشش عبدالمعطی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1405ق.

* '''الرحلة الورثیلانیه''': حسین بن محمد ورثیلانی (م. 1779م.)، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، 1429ق.

* '''الروض المعطار''': محمد بن عبدالمنعم الحمیری (م. 900ق.)، به کوشش احسان عباس، بیروت، مکتبة لبنان، 1984م.

* '''سبل الهدی''': محمد بن یوسف الصالحی (م. 942ق.)، به کوشش عادل احمد و علی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414ق.

* '''السنن الکبری''': البیهقی (م. 458ق.)، بیروت، دار الفکر.

* '''السیرة النبویه''': ابن هشام (م. 213/218ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح، 1383ق.

* '''صحیح ابن حبان''': علی بن بلبان الفارسی (م. 739ق.)، به کوشش الارنؤوط، الرساله، 1414ق.

* '''الطبقات الکبری''': ابن سعد (م. 230ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1418ق.

* '''الکامل فی التاریخ''': ابن اثیر (م. 630ق.)، بیروت، دار صادر، 1385ق.

* '''المحبّر''': ابن حبیب (م. 245ق.)، به کوشش ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الآفاق الجدیده.

* '''مراصد الاطلاع''': صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م. 739ق.)، بیروت، دار الجیل، 1412ق.

* '''مسند احمد''': احمد بن حنبل (م. 241ق.)، بیروت، دار صادر.

* '''المصنّف''': عبدالرزاق الصنعانی (م. 211ق.)، به کوشش حبیب الرحمن، المجلس العلمی.

* '''المعالم الاثیره''': محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، 1411ق.

* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م.

* '''المغازی''': الواقدی (م. 207ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، 1409ق.
{{پایان}}

{{اماکن مدینه}}

[[رده:اماکن مدینه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی عربستان]]
[[رده:چاه‌های مدینه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی حجاز]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]