در حال ویرایش باب بنی‌عائذ

'''باب بنی‌عائذ''': به یکی از درهای ضلع جنوبی [[مسجدالحرام]] اطلاق می‌شود. این باب به علت قرار گرفتن در برابر خانه‌های [[بنی‌عائذ]] از تیره‌های [[بنی‌مخزوم]] به این نام مشهور شده است. از این باب با نام‌هایی چون، باب بازان، باب قره قول و باب مخفر الشرطه، باب الزیت یا الزیتون، باب النعوش، یاد شده است. این باب در گسترش مسجدالحرام به سال ۱۶۴ق. در دوران [[مهدی عباسی]] ساخته شد و در سال ۹۸۴ق. به فرمان سلطان مرادخان سوم عثمانی تعمیر شد.

==پیشینه تاریخی==

باب بنی‌عائذ در انتهای سمت شرقی دیوار جنوبی [[مسجدالحرام]] جای دارد. این در به سبب قرار گرفتن در برابر خانه‌های [[بنی‌عائذ]] از تیره‌های [[بنی‌مخزوم]]، همچون [[سائب بن ابی‌سائب]]، <ref>تاریخ مکه، ص32-33.</ref> شریک بازرگانی [[پیامبر(ص)]] در دوران جاهلیت، و [[محمد بن عباد|محمد]] بن [[عباد بن جعفر]] از محدثان<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص79.</ref>و نیز سقیفه بنی‌عائذ<ref>تاریخ مکه، ص32-33.</ref>به این نام مشهور شده است.

==نام‌های دیگر باب==

در منابع سده نهم ق. از این باب به علت روبه‌رو بودن با چشمه بازان، با نام باب بازان یاد کرده‌اند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص450؛ تاریخ مکة المشرفه، ج1، ص157؛ الجامع اللطیف، ص195.</ref>در منابع سده 14 و 15ق. از این باب به سبب قرارگرفتن در برابر ایستگاه پلیس، به باب قره قول و باب مِخفَر الشُرطه یاد شده است.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص231؛ التاریخ القویم، ج2، ص422.</ref>این در با نام‌های باب الزیت یا الزیتون نیز خوانده شده است.<ref>تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، ص94.</ref>این باب در سده 14ق. باب النعوش خوانده شده؛ زیرا کنار آن بر اموات نماز می‌خوانده‌اند.<ref>تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، ص94؛ تاریخ عمارة المسجد الحرام، ص120.</ref>

==اندازه‌های باب==

این باب دو لنگه<ref>شفاء الغرام، ج1، ص450.</ref>به عرض 14 ذرع و 18 انگشت (حدود 7 متر) و یک ستون و دو طاق به طول 13 ذرع و 12 انگشت (حدود 5/6 متر) داشت و با پنج پله‌ به‌ کف مسجدالحرام می‌رسید.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص89؛ اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص190.</ref>بر روی این طاق‌ها 11 کنگره قرار داشت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص446.</ref>

در گسترش مسجدالحرام به سال 164ق. در دوران مهدی، سومین خلیفه عباسی (حک: 158-169ق.) این باب در ضلع یمانی (جنوبی) ساخته شد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص76-85.</ref>

==تعمیر باب==

باب بنی‌عائذ به سال 984ق. به فرمان سلطان مرادخان سوم عثمانی (حک: 982-1003ق.) تعمیر شد. سنگ‌نوشته‌ای بالای آن قرار داشت که پس از [[بسمله]]، آیات6-8 [[سوره انسان]]: {{قلم رنگ|سبز|عَیْنًا یَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللهِ یُفَجِّرُونَهَا تَفْجِیرًا...}} همراه تاریخ تعمیر و نام سلطان مراد بر روی آن نوشته شده بود.<ref>تاریخ عمارة المسجد الحرام، ص120؛ مرآة الحرمین، ج1، ص231.</ref>این باب در گسترش دوره سعودی برداشته شد.<ref>تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، ص94.</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/8005
 | عنوان = باب بنی‌عائذ
 | نویسنده = مرتضی حسنی‌نسب
}}

* '''اخبار مکه''': الازرقی (م. 248ق.)، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، 1415ق؛

* '''اخبار مکه''': الفاکهی (م. 279ق.)، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414ق؛

* '''تاریخ عمارة المسجدالحرام''': حسین عبدالله باسلامه، جده، تهامه، 1400ق؛

* '''تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجدالحرام''': طه عبدالقادر، مکه، جامعة‌ام القری؛

* '''التاریخ القویم''': محمد طاهر الکردی، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، 1420ق؛

* '''تاریخ مکة المشرفه''': محمد ابن الضیاء (م. 854ق.)، به کوشش علاء و ایمن، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1424ق؛

* '''تاریخ مکه''': احمد السباعی (م. 1404ق.)، نادی مکة الثقافی، 1404ق؛

* '''الجامع اللطیف''': ابن ظهیره (م. 986ق.)، به کوشش علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، 1423ق؛

* '''شفاء الغرام''': محمد الفاسی (م. 832ق.)، به کوشش مصطفی محمد، مکه، النهضة الحدیثه، 1999م؛

* '''مرآة الحرمین''': ابراهیم رفعت پاشا (م. 1353ق.)، قم، المطبعة العلمیه، 1344ق.


{{پایان}}
{{درب‌های مسجدالحرام}}

[[رده:درب‌های مسجدالحرام]]