در حال ویرایش باب زیاد

'''باب زیاد''': از درهای ضلع‌ غربی [[مسجدالنبی]] می‌باشد. این در توسط [[زیاد بن عبیدالله]] در دوره [[منصور عباسی]] ساخته شد. در گزارش تاریخ‌نویسان نقوشی که بر این در، قرار داشت آورده شده است که شامل آیات [[قرآن]] و گواهی به نبوت [[پیامبر(ص)]] بوده است. از سرنوشت این باب اطلاع دقیقی در دست نیست جز گزارشات مبهی از بعضی تاریخ‌نویسان.

==تاریخ ساخت==

باب زیاد در دیوار غربی [[مسجدالنبی]]، میان [[باب الرحمه]] و خوخه ابوبکر قرار داشت.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص221-222؛ التعریف بتاریخ، ص422.</ref>زیاد بن عبیدالله بن عبدالمَدان حارثی، امیر [[مکه]] و [[مدینه]] (حک: 138-141ق.) در دوره [[منصور عباسی]] (حک: 136-158ق.) در گسترشی که به ویرانی دارالقضاء ([[خانه آل عمر]] در میان باب الرحمه و [[باب السلام]]) انجامید، این در را ساخت.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص222.</ref>

==نقوش باب==

کتیبه‌ای چوبی از جنس ساج بر روی در قرار داشت که ‌گزارش منابع از عبارت‌های نقش بسته بر آن متفاوت است. [[ابن زباله|ابن‌زباله]] (م. 199ق.) تنها به عبارت شامل دستور خلیفه درباره گسترش و نیز تاریخ انجام آن اشاره کرده است.<ref>اخبار المدینه، ص109.</ref>به ‌گزارش [[فیروزآبادی]] (م. 817ق.) عبارت‌هایی شامل [[بسمله]] و آیه 255 [[سوره بقره]] (آیة الکرسی) و نیز گواهی به [[نبوت پیامبر]](ص) بر آن کتیبه نقش بسته بود. این عبارت به فرمان خلیفه برای گسترش مسجد و ویرانی [[دارالقضاء]] و تبدیل آن به میدان و تاریخ انجام آن گسترش نیز اشاره داشت.<ref>المغانم المطابه، ج1، ص432.</ref>[[حربی]] (م. 285ق.)  افزون بر آن کلمات، جملاتی در مدح منصور عباسی و نسبت او با [[پیامبر(ص)]] و اختصاص گسترش مسجد به وی به سبب همین قرابت را یاد کرده است.<ref>المناسک، ص394.</ref>

==سرنوشت باب==

به سال 310ق. به فرمان [[مقتدر عباسی]] (حک: 295-320ق.) برای همه درهای مسجدالنبی، لنگه‌هایی از چوب ساج ساخته شد.<ref>المسالک و الممالک، ج1، ص410.</ref>درباره سرنوشت باب زیاد در دوره‌های پسین ‌گزارشی در دست نیست. تنها [[سمهودی]] درباره زمان آن به عبارت مبهم «در هنگام بازسازی دیوار غربی برداشته شد»<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص221.</ref>بسنده کرده است. با عنایت به ‌گزارش [[ابن جبیر|ابن‌جبیر]] (م. 614ق.) که به سال 579ق. از مسجد دیدار کرده و از این در نامی نبرده، <ref>رحلة ابن جبیر، ص148.</ref> بسته شدن آن باید پیش از این تاریخ صورت گرفته باشد.

==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/7983
 | عنوان = باب زیاد
 | نویسنده = ابوالفضل ربانی
}}

* '''وفاء الوفاء''': السمهودی (م. 911ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2006م؛

* '''المسالک و الممالک''': ابوعبید البکری (م. 487ق.)، به کوشش ادریان فان لیوفن و‌اندری فیری، دار الغرب الاسلامی، 1992م؛

* '''رحلة ابن جبیر''': محمد بن احمد (م. 614ق.)، بیروت، دار مکتبة الهلال، 1986م؛

* '''المناسک و اماکن طرق الحج''': ابواسحق الحربی (م. 285ق.)، به کوشش حمد الجاسر، ریاض، دار الیمامه، 1401ق؛

* '''المغانم المطابه''': محمد الفیروزآبادی (م. 817ق.)، مدینه، مرکز بحوث و دراسات المدینه، 1423ق؛

* '''التعریف بتاریخ و معالم المسجد النبوی الشریف''': ضیاء محمد عطار، جده، کنوز المعرفه، 1432ق؛

* '''اخبار المدینه''': محمد ابن زباله (م. 199ق.)، به کوشش ابن سلامه، مرکز بحوث و دراسات المدینه، 1424ق.



{{پایان}}
{{درب‌های مسجدالنبی}}

[[رده:درب‌های مسجدالنبی]]
[[رده:مسجدالنبی]]