در حال ویرایش بنی‌ظهیره (بخش)

==اشخاص مشهور خاندان==

مشهورترین اعضای این خاندان عبارتند از:

===ابوحامد محمد بن عبدالله===

[[ابوحامد محمد بن عبدالله|جمال‌الدین ابوحامد محمد بن عبدالله بن ظهیره]] (751-817ق.) فقیه، محدث، نحوی و قاضی [[مکه]]، نزد [[شافعیان]] [[حجاز]] مقام علمی والایی داشت؛ چنان‌که او را «عالم حجاز» لقب دادند و از مناطق گوناگون برای پرسیدن مسئله‌های فقهی نزد او می‌آمدند.<ref>الضوء اللامع، ج8، ص93-95.</ref>
====منصب====

چندبار در سمت [[قضاوت مکه]] نصب و عزل شد. هنگام مرگ در همین سمت بود. مدفن او قبرستان معلات است.<ref>العقد الثمین، ج2، ص57-58.</ref>

====اساتید====

در [[مکه]]، [[دمشق]]، [[شامات]] و [[مصر]] نزد بسیاری کسان حدیث و فقه آموخت؛ از جمله [[خلیل مالکی]]، [[ تقی‌الدین حرازی|قاضی تقی‌الدین حرازی]]، [[عزالدین بن جماعه|قاضی عزالدین بن جماعه]]، [[زین بن عبدالرحمن]]، [[محمد بن علی حراوی]]، و [[ابن امیله|ابن اُمَیله]].

او از دانشوران بسیار اجازه افتاء و روایت گرفت.<ref>العقد الثمین، ج2، ص202-204؛ لحظ الالحاظ، ص254-255.</ref>

====شاگردان====

بزرگان فراوان از او در رشته‌های گوناگون دانش آموختند؛ از جمله [[ابن حجر عسقلانی]]<ref>انباء الغمر، ج7، ص158.</ref> و [[تقی‌الدین فاسی]]<ref>العقد الثمین، ج2، ص58-59.</ref> در دانش حدیث و [[ابن فهد مکی]] (به گفته خودش: بیش از 15 سال) در حدیث و فقه.<ref>لحظ الالحاظ، ص255-256.</ref>

====تألیفات====

از آثار او است: شرح الحاوی الصغیر؛ معجم الشیوخ. نیز رساله‌ای فقهی در پاسخ به پرسش‌های مردم زهران و رساله‌ای دیگر در پاسخ به مردم عدن نگاشته است.<ref>العقد الثمین، ج2، ص56؛ لحظ الالحاظ، ص255؛ الضوء اللامع، ج8، ص94.</ref>

===ابوالبرکات محمد بن محمد===

[[ابوالبرکات محمد بن محمد|ابوالبرکات کمال‌ الدین محمد بن محمد بن حسین]] (765/820ق.) فقیه [[شافعی]]، محدث و قاضی مکه که بیشتر در حدیث شهرت داشته و کسانی همچون نجم‌الدین ابن فهد در جلسه درس او در مکه حاضر می‌شده‌اند.

ابوالبرکات به مصر رفت و به سال 808ق. بازگشت و قاضی مکه شد. اختلاف او با قاضی القضاة [[جمال‌الدین ابن ظهیره]] باعث گشت تا بارها از مقام قضاوت مکه عزل و نصب شود.

واپسین بار به سال 819ق. به این مقام رسید؛ اما پس از مدتی قاضی [[محب‌الدین ابن ظهیره]] جای او را گرفت و دیگر نصب نشد تا درگذشت<ref>العقد الثمین، ج2، ص287.</ref> و در قبرستان معلات به خاک سپرده شد.<ref>لحظ الالحاظ، ص267؛ الضوء اللامع، ج9، ص78؛ معجم الشیوخ، ص276.</ref>

===ابوالسعادات محمد بن محمد===

[[ابوالسعادات محمد بن محمد|ابوالسعادات جلال‌الدین محمد بن محمد بن محمد]] (795-861ق.) فقیه شافعی که به سال 818ق. پس از مرگ پدرش قاضی مکه شد. او مدتی به قاهره و [[مدینه]] رفت. اما به [[مکه]] بازگشت و همان‌جا در سمت قاضی مکه درگذشت.

شهرت ابوالسعادات بیشتر به دلیل تدریس فقه و فرائض در [[مسجدالحرام]] بوده و [[سخاوی]] او را بسیار ستوده و از محضرش حدیث آموخته و به گزارش از [[مقریزی]]، آثاری بدو نسبت داده است؛ مانند تکمله شرح الحاوی فی الفقه، المناسک، تعلیق بر جمع الجوامع، و ذیل بر طبقات الفقهاء [[سبکی]].<ref>الضوء اللامع، ج9، ص214-216؛ معجم الشیوخ، ص276-278؛ نظم العقیان، ص167-168.</ref>

[[ابن فهد]] در معجم شیوخ خویش، شرح‌حال او را نگاشته و گفته است که ریاست فقیهان شافعی به او بازمی‌گردد.<ref>معجم الشیوخ، ص276.</ref>

در [[اتحاف الوری]]، از ماجرای بالا رفتن او از [[کوه ابوقبیس]] برای رؤیت [[هلال ذی‌حجه]] سال 849ق. یاد کرده و گفته است که اعلام رؤیت هلال این ماه، از وظایف مرسوم قاضی القضاة شافعی است.<ref>اتحاف الوری، ج4، ص247.</ref>

===محب‌الدین احمد بن محمد===

[[محب‌الدین احمد بن محمد|محب‌الدین ابوطیب احمد بن محمد بن محمد]] (825-885ق.) فقیه، محدّث، [[صوفی]] و قاضی شافعی، از محدثان و تاریخ‌نگاران تاریخ محلی مکه مانند [[مقریزی]] و [[تقی‌الدین فاسی]] و ابن فهد حدیث شنید.<ref>نک: الضوء اللامع، ج2، ص190-194.</ref>

در روزگار زندگانی پدرش به سال 847ق. به نیابت از او [[قضاوت]] کرد و پس از او به این منصب برگزیده شد. او نیز همچون برخی دیگر از اعضای خاندانش چندبار در این مقام عزل و نصب‌ شد. اما مدتی پیش از مرگ، از همه مشاغل کناره گرفت و او را در [[قبرستان ابوطالب]] دفن کردند.

ابن فهد، معاصر [[ابن ظهیره]]، چند رخداد زندگی او را در اتحاف الوری آورده و از او با عنوان «قاضی» یاد کرده است.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص573، 590؛ ج4، ص381.</ref>

===فخرالدین ابوبکر بن علی===

[[فخرالدین ابوبکر بن علی|فخرالدین ابوبکر بن علی بن ابی‌البرکات]] (838-889ق.) محدث، مدرس [[مسجدالحرام]] و فقیه [[شافعی]]. [[سخاوی]] از ملاقاتش با او به سال 871ق. سخن گفته و جایگاه علمی‌اش را ستوده و استادانش را نام برده است.<ref>الضوء اللامع، ج11، ص58-60.</ref>

ابوبکر تحصیلات خود را در زادگاهش مکه آغاز کرد و از کسانی مانند ابن حجر، [[مقریزی]] و عینی اجازه روایت گرفت. به قاهره نیز سفر کرد و از دانشوران آن‌جا حدیث شنید.<ref>الضوء اللامع، ج11، ص58.</ref>

====مسؤولیت‌ها====

او مسؤولیت‌هایی مانند قضا، خطابه مسجدالحرام و نظارت بر برخی از موقوفات را نیز برعهده داشت. محل دفن او [[قبرستان معلات]] است.<ref>الضوء اللامع، ج11، ص60.</ref>

====تألیفات====

از آثار او است: [[شفاء الغلیل و دواء العلیل فی حج بیت الرّبّ العظیم الجلیل]] که آگاهی‌های ارزشمندی را از وضعیت [[حرمین]] و اوضاع اجتماعی آن در روزگار نویسنده به‌دست می‌دهد.<ref>التاریخ و المورخون، ص162-163.</ref> نیز چند اثر فقهی مانند کفایة المحتاج الی الدماء الواجبة علی المعتمر و الحاج،<ref>الضوء اللامع، ج11، ص59.</ref> غنیة الفقیر فی حکم حج الاجیر<ref>کشف الظنون، ص1211.</ref> و بلوغ السؤال فی احکام سبط الرسول به او نسبت داده‌اند.<ref>کشف الظنون، ص254.</ref>

===محمد جارالله بن محمد===

[[محمد جارالله بن محمد|محمد جارالله بن محمد نورالدین بن ابی‌بکر]] (درگذشت 960ق.)<ref>اعلام العرب، ج2، ص227.</ref> تاریخ‌نگار و فقیه [[حنفی]] ساکن [[مکه]] و مدرّس مسجدالحرام. وی فقه و دیگر علوم دینی را نزد دانشوران و فقیهان مکه مانند [[احمد بن طولون]]، [[محمد نجمی]] و [[احمد بن عبدالغفار]] آموخت.<ref>المختصر من کتاب نشر النور، ص151.</ref>

برخی تاریخ وفات او را 986ق. دانسته<ref>الاعلام، ج3، ص238.</ref> و شماری تنها از زنده بودنش در این سال سخن گفته‌اند.<ref>الکنی و الالقاب، ج1، ص345.</ref> بیشتر منابع معاصر تاریخ وفات او را 986ق. دانسته‌اند.<ref>المختصر من کتاب نشر النور، ص151؛ معجم ما کتب فی الحج، ص88؛ التاریخ و المورخون، ص236؛ وسام الکرم، ص149.</ref>

از او تنها کتاب [[الجامع اللطیف فی فضل مکة و اهلها و بناء البیت الشریف]] در تاریخ محلی مکه برجای مانده که از مشهورترین آثار تاریخ محلی مکه است.<ref>الاعلام، ج6، ص239.</ref>