در حال ویرایش بنی‌عباس (بخش)

===ام جعفر زبیده===

[[‌ام جعفر زبیده|‌ام جعفر زُبیده]]، همسر‌ هارون الرشید و مادر [[امین عباسی|امین]]، خدماتی فراوان در مکه انجام داد و آثاری ماندگار از خود برجای نهاد.<ref>نک: تاریخ اسلام، ش19، ص5-44، «حیات سیاسی و اجتماعی زبیده خاتون. </ref> 

از جمله، چشمه‌ای از [[حنین|حُنین]] به مکه کشید و در این راه اموالی بسیار هزینه کرد.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص248-249؛ الارج المسکی، ص83؛ تحصیل المرام، ج2، ص610.</ref> این چشمه که به [[چشمه زبیدی]] اشتهار داشت، همواره جوشان بود و پس از وی خلفا به تعمیر و اصلاح آن می‌پرداختند.<ref>الارج المسکی، ص83.</ref> 

او چشمه‌ای دیگر از [[وادی نعمان]] به [[عرفات]] کشید که جز [[چاه زبیدی]] است.<ref>تحصیل المرام، ج2، ص612؛ التاریخ القویم، ج5، ص354.</ref> به سال 190ق. که خود به حج آمده بود، برای رفع کم آبی در مکه دستور «تَه زنی» [[چاه زمزم]] را داد و طول چاه را نُه ذراع افزایش داد.<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص429.</ref> 

[[ابن جبیر]] (درگذشت614ق.) در سفر خود، برکه‌ها و چاه‌ها و ابنیه‌ای را که زبیده دستور ساخت آن‌ها را داده یا به وی منسوب هستند، در راه بغداد تا عرفات در مکه دیده و از بهره‌وری از این آثار در روزگار خود سخن گفته است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص165.</ref>