در حال ویرایش بیعت نساء (بخش)

==عدم تطابق بیعت عقبه اول به بیعت نساء==

مهم‌ترین و معروف‌ترین بیعت زنان در دوره مدنی، بیعت نساء بود که پس از [[فتح مکه]] (8ق.)  و در این شهر انجام گرفت. البته برخی بیعت عقبه اول را بیعت نساء دانسته‌اند؛ اما این نظر به دلیل‌های زیر چندان پذیرفتنی نیست:

1. منابع در هنگام بیان عقبه اول گفته‌اند: «اما الاولی فانما کانت علی بیعة النساء»<ref>تاریخ طبری، ج2، ص368؛ الکامل، ج2، ص101.</ref> یا «بایعوه علی بیعة النساء»<ref>انساب الاشراف، ج1، ص276؛ جامع البیان، ج4، ص24؛ السیرة النبویه، ج1، ص454.</ref> و یا از زبان حاضران در عقبه آورده‌اند: «بایعنا رسول الله(ص) علی بیعة النساء».  <ref>تاریخ طبری، ج2، ص356؛ جامع البیان، ج28، ص52-53.</ref>

این نشان می‌دهد که بیعت نساء جز عقبه اول بوده و بعدها به سبب تطابق مفاد آن با بیعت نساء، تاریخ‌نگاران یا گزارشگران رخداد بیعت عقبه، چنین روایت کرده و برخی از آن‌ها شیوه بیعة النساء را در ادامه بیعت پس از فتح آورده‌اند.<ref>تاریخ طبری، ج3، ص61-62.</ref>

2. آیه‌ای که مواد بیعت نساء را بیان می‌کند، پس از فتح مکه و در رویداد بیعت زنان با رسول خدا نازل شده<ref>تفسیر قمی، ج2، ص364؛ مجمع البیان، ج9، ص413-414.</ref> است که می‌فرماید: ({{قلم رنگ|سبز|یا اَیُّهَا النَّبِیُّ اِذا جاءَکَ الْمُؤْمِناتُ یُبایِعْنَکَ عَلی اَنْ لا یُشْرِکْنَ بِاللهِ شَیْئاً وَ لا یَسْرِقْنَ وَ لا یَزْنینَ وَ لا یَقْتُلْنَ اَوْلادَهُنَّ وَ لا یَاْتینَ بِبُهْتانٍ یَفْتَرینَهُ بَیْنَ اَیْدیهِنَّ وَ اَرْجُلِهِنَّ وَ لا یَعْصینَکَ فی مَعْرُوفٍ فَبایِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللهَ اِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحیم}}) ([[سوره ممتحنه]]، 12).

3. برخی منابع تصریح کرده‌اند که بیعت نساء پس از فتح مکه بوده است.<ref>تفسیر ثعالبی، ج5، ص422.</ref>

4. [[ابن‌هشام]] در احوال سلمی دختر قیس می‌گوید: او همراه رسول خدا به سوی دو قبله نماز خوانده و با او بیعت نساء را انجام داده است.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص244.</ref> اما در عقبه اول هیچ زنی حضور نداشته است.

5. بیعت زنان پس از فتح مکه جدا از بیعت مردان صورت پذیرفت و حاضران در آن، تنها زنان بودند. اما در عقبه اول، تنها 12 مرد حضور داشتند.<ref>الطبقات، ج1، ص170؛ الکامل، ج2، ص96.</ref> رسول خدا در پی پاک‌سازی [[کعبه]] از بت‌ها، نخست مردان و سپس زنان را به بیعت فراخواند. زنان هم در حالی که پیامبر بالای [[کوه صفا]] بود، برای بیعت نزد او رفتند.<ref>مجمع البیان، ج9، ص413.</ref>