در حال ویرایش تأليف قلوب (بخش)

==تاثیر اسلام در تالیف قلوب==

در آیه {{قلم رنگ|سبز|وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللهِ عَلَیْکُمْ اِذْ کُنْتُمْ اَعْداءً فَاَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَاَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ اِخْواناً...}} (سوره آل‌عمران، 103) از وجود دشمنی میان مردم عرب پیش از اسلام سخن به میان آمده و از نعمت برادری و دوستی بر اثر اسلام یاد شده و به چنگ زدن به ریسمان [[خداوند]] که آن را به اسلام تفسیر کرده‌اند، سفارش گشته است.<ref>مجمع البیان، ج2، ص805؛ تفسیر بیضاوی، ج2، ص31؛ المیزان، ج3، ص365.</ref> این آیه را درباره ستیز‌های دیرباز دو قبیله اوس و خزرج دانسته‌اند.<ref>اسباب النزول، ص78؛ مجمع البیان، ج2، ص806.</ref> 

آورده‌اند که روزی میان دو تن از این قبایل، برخی از درگیری‌های [[دوره جاهلیت]] بازگو شد. اوسی‌ها به [[حنظله غسیل الملائکه]] و خزرجی‌ها به چهار گرد‌آورنده قرآن در روزگار پیامبر فخر فروختند.<ref>البدایة و النهایه، ج7، ص58؛ سبل الهدی، ج3، ص184-185؛ ج11، ص331.</ref> به تدریج دامنه ستیز به دو قبیله کشیده شد و آن‌ها در برابر یکدیگر قرار گرفتند. پیامبر(ص) به محل رویداد آمد و آن‌گاه این آیات نازل شد.<ref>اسد الغابه، ج1، ص148-149؛ الدر المنثور، ج2، ص57-58؛ فتح القدیر، ج1، ص367-368.</ref> 

تالیف قلوب در این آیه و نیز آیه 63 سوره انفال، به خدا نسبت داده شده تا جنبه الهی این رخداد روشن گردد<ref>مجمع البیان، ج4، ص854؛ تفسیر بیضاوی، ج3، ص65-66.</ref> و روشن شود که این امر بر اثر گرایش به قرآن و به دست پیامبر خدا(ص) تحقق پذیرفت<ref>التفسیر الکبیر، ج22، ص39؛ دقائق التاویل، ص50؛ غرائب القرآن، ج4، ص533.</ref> زیرا مردم پیش از اسلام دشمنان یکدیگر بودند<ref>تفسیر مقاتل، ج1، ص293؛ تفسیر ثعلبی، ج3، ص121؛ التحریر و التنویر، ج1، ص38.</ref> و هیچ قدرتی نمی‌توانست آن دشمنی را به دوستی بدل کند. آموزه‌های اسلام و اخلاق پیامبر(ص) این تحول را ممکن ساخت.<ref>مجمع البیان، ج4، ص854؛ نک: اخلاق در قرآن، ج3، ص448.</ref> تعبیر {{قلم رنگ|سبز|فَاَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ}} از اصلاح بنیادین و ریشه‌کن کردن دشمنی‌ها و نه تنها اصلاح ظاهری حکایت دارد.<ref>نک: فتح الباری، ج8، ص41؛ احسن الحدیث، ج2، ص152.</ref> رفتار کردن بر پایه معارف الهی اسلام، سبب رفع ریشه‌های دشمنی مانند حرص، طمع و تعصبات جاهلی شد و آن دشمنی‌ها از میان رفت و الفت و محبت در دل‌ها برقرار گشت.<ref>نک: مجمع البیان، ج4، ص854؛ المیزان، ج9، ص118-120.</ref>