در حال ویرایش تاریخ المستبصر (کتاب) (بخش)

==اهمیت کتاب==

تاریخ المستبصر از منابع دست اول جغرافیای جنوب و غرب [[شبه جزیره عربستان]] در سده هفتم ق. است که آگاهی‌هایی گسترده از وضعیت اقلیمی و نیز اماکن، بناها، راه‌ها و منازل میان آن‌ها، و زندگی و پیشه و آداب و رسم‌های مردم منطقه به دست می‌دهد. همچنین بخشی از رویدادهای سیاسی آغازین روی کار آمدن رسولیان (حک: 626/627-858ق.) در یمن و نیز [[قتادة بن ادریس]] در [[مکه]] (حک: 598-617ق.) در این کتاب آمده است. بسیاری از آثار تاریخی و جغرافیایی و نیز سفرنامه‌ها مانند [[سفرنامه ابن بطوطه]]، <ref>سفرنامه ابن بطوطه، ج1، ص223.</ref> [[ادام القوت فی ذکر بلدان حضرموت]]<ref>ادام القوت، ص50، 86.</ref> و برخی از آثار معاصر به این کتاب استناد کرده‌اند.

از میان دانشوران متاخر، نخستین محققی که به ارزش و اهمیت این اثر پی ‌برد، آلویس اشپرنگر به سال 1864م. بود.<ref>تاریخ نوشته‌های جغرافیایی، ص275.</ref> او در تالیف کتاب راه‌های تجاری در شرق از تاریخ المستبصر بسیار سود برد. فران (Gabriel Ferrand) (1864-1935م) از میان نویسندگان عرب، ابن‌مجاور را حتی با [[مقدسی]] (335-390ق.) درخور مقایسه می‌داند و او را از لحاظ وصف جزئیات، برتر از مقدسی می‌شمارد.

ابومَخْزَمه نیز در کتاب [[تاریخ ثغر عدن]] مطالبی از تاریخ المستبصر نقل کرده است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج4، ص581-582، «ابن‌مجاور. </ref> کراچکوفسکی بر آن است که به زحمت می‌توان این همه آگاهی‌های اقلیم‌شناسی، فرهنگی و داستانی را نزد مؤلفی دیگر یافت. اهمیت کتاب بیشتر به لحاظ دیده‌ها و ملاحظات مردم‌شناختی است.<ref>تاریخ نوشته‌های جغرافیایی، ص275.</ref>