در حال ویرایش جار الله محمد بن عبدالعزیز

جارالله محمد بن عبدالعزیز (891-954ق.)، از تاریخ‌نگاران [[خاندان ابن فهد]] در [[مکه]] است. او را با عنوان محب‌الدین و ابوالفضل هم می‌خوانند.

==زندگی‌نامه==
کراچکوفسکی، محقق روس، سبب این لقب را آن دانسته که وی سال‌ها در جدّه اقامت کرده و سپس به مکه بازگشته است.[۱۴]

آموختن حدیث را در چهار سالگی نزد پدرش عبدالعزیز آغاز و قرآن را حفظ کرد و از دانشوران مکه مانند سخاوی بهره برد‌. او سفرهای علمی بسیار داشت و بارها به مدینه، یمن، شام و مصر سفر کرد و از عبدالغنی بن بساطی‌، عایشه بنت ابن عبدالهادی و محمد بن شهاب بوصیری و دیگران اجازه دریافت نمود‌. در حلب با شمس‌الدین محمد بن طولون آشنا شد و به او اجازه روایت داد و میان آن‌ها مکاتبه علمی برقرار شد.[۱۵]

جارالله در زادگاهش مکه درگذشت و در قبرستان معلات دفن گشت.

==آثار==
جارالله به تاریخ محلی به ویژه مسائل جغرافیایی بسیار علاقه‌مند بود و آثاری درخور در این زمینه[۱۶] و دیگر رشته‌های علمی از جمله حدیث دارد که بیشتر آن‌ها چاپ نشده‌اند.

مهم‌ترین اثر او [[نیل المنی بذیل بلوغ القری لتکملة اتحاف الوری]] در تاریخ محلی مکه است که ذیلی بر ذیل پدرش [[عز بن فهد|عبدالعزیز]] بر [[اتحاف الوری]] نوشته جدّش [[عمر بن فهد|نجم‌الدین عمر]] است. او آگاهی‌های دوره خویش را تا سال 949ق. بر اتحاف الوری  افزوده است.

دیگر آثار او درباره مکه، عبارتند از:
* بهجة الزمان بعمارة الحرمین لملوک آل عثمان
* تحفة الکرام بمرویات حجّاج بیت الله الحرام
* التحفة اللطیفة فی انباء المسجدالحرام و الکعبة الشریفه
* حسن القری فی اودیة‌ ام القری.