در حال ویرایش جنة المعلاة (بخش)

==مدفونان==
[[پرونده:جنة المعلاة۶.jpg|بندانگشتی|قبر حضرت خدیجه در بخش قدیمی جنة المعلاة.|جایگزین=]]

===خاندان پیامبر(ص)===
نام برخی از خاندان [[حضرت محمد(ص)]] که در قبرستان معلاة دفن‌اند، چنین است:
{{ستون-شروع|۲}}
* [[قصی بن کلاب|قُصی بن کِلاب]]، جد چهارم پیامبر(ص)؛<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص58؛ العقد الثمین، ج1، ص307.</ref>
* عبدالمطلب، جد پیامبر(ص)؛<ref>اخبار مکه، الازرقی، ج1، ص315؛ تاریخ دمشق، ج3، ص86؛ اتحاف الوری، ج1، ص101.</ref>
* [[ابوطالب]]، عموی او؛<ref>انساب الاشراف، ج2، ص289.</ref>
* خدیجه، همسر او<ref>الطبقات، ج8، ص15؛ المستدرک، ج3، ص182؛ اسد الغابه، ج5، ص439.</ref>
* قاسم و عبدالله (طیب)، فرزندان وی از خدیجه.<ref>بحار الانوار، ج 19، ص20؛ افادة الانام، ج2، ص152.</ref>

{{پایان}}

برخی، محل دفن عبدمناف جد سوم پیامبر، هاشم جد دوم او<ref>مرآة الحرمین، ص31.</ref> و [[آمنه بنت وهب|آمنه]] مادر وی<ref>اخبار مکه، الازرقی، ج2، ص272؛ اخبار مکه، الفاکهی، ج4، ص53.</ref> را نیز در این قبرستان دانسته‌اند. این در حالیست که منابع از دفن هاشم در غزه [[فلسطین]]<ref>الطبقات، ج1، ص79.</ref> و آمنه در [[ابواء]] [[مدینه]]<ref>الطبقات، ج1، ص116؛ الفائق، ج3، ص277؛ معجم البلدان، ج1، ص79.</ref> حکایت دارند.

به نظر برخی پژوهشگران، مزار [[عبدالمطلب]]، [[ابوطالب]] و [[حضرت خدیجه (س)|خدیجه(س)]] در قبرستان معلاة نیست؛ زیرا در منابع کهن اسلامی اشاره‌ای به مزار این سه نفر در معلاة نشده و قبر عبدالمطلب و ابوطالب در قبرستان معلاة، در حقیقت قبر دو حاکم [[مکه]] در قرن یازدهم قمری است. آنها دو برادر به همین نام بودند و تاریخ درگذشت آنان به ترتیب در ۱۰۱۰ و ۱۰۱۲ قمری است و بعدها این دو قبر به اشتباه به نام پدربزرگ و عموی پیامبر در بین مردم _تا زمان حاضر_ مشهور شد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1328419/%d8%a7%d9%85%d8%a7%da%a9%d9%86-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%da%a9%d9%87-%d9%85%da%a9%d8%b1%d9%85%d9%87 «اماکن تاریخى اسلامى در مکه مکرّمه»]، ص۱۱۸_۱۱۹.</ref> [[قبر حضرت خدیجه|قبر کنونی حضرت خدیجه(س)]] نیز از قرن نهم قمری معرفی شد و تا قرن هشتم در منابع کهن هیچ اشاره‌ای به وجود قبر او در این قبرستان نیست.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1328419/%d8%a7%d9%85%d8%a7%da%a9%d9%86-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%da%a9%d9%87-%d9%85%da%a9%d8%b1%d9%85%d9%87 «اماکن تاریخى اسلامى در مکه مکرّمه»]، ص۱۱۸_۱۱۹.</ref>

===صحابه و تابعین===
منابع از شمار بسیاری از [[صحابه]]، [[تابعین]] و بزرگان دفن شده در این قبرستان نام برده‌اند.<ref>تحصیل المرام، ج2، ص645-668؛ افادة الانام، ج2، ص150-152.</ref> نام برخی از صحابه و تابعین دفن شده در آن، چنین است:
{{ستون-شروع|۲}}
* یاسر، پدر عمار؛
* سمیه، مادر عمار؛
* عبدالله، برادر عمار؛<ref>افادة الانام، ج2، ص160.</ref>
* اسماء، دختر [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]]؛<ref>تاریخ دمشق، ج69، ص29.</ref>
* عبدالرحمن، پسر ابوبکر؛<ref>افادة الانام، ج2، ص152.</ref>
* زینب، خواهر عثمان بن مظعون جُمحی و همسر [[عمر بن خطاب]]؛
* [[عبدالله بن زبیر]]؛<ref>اثارة الترغیب، ج1، ص240؛ افاده الانام، ج2، ص151.</ref>
* ابوسعید ابراهیم بن طهمان هروی (م. ۶۸ق)؛
* اسماعیل بن امیه [[بنی‌امیه|اموی]] (م. ۱۴۴ق)؛
* حنظله بن ابی سفیان جمحی (م. ۱۵۱ق)؛<ref>افادة الانام، ج2، ص163-167.</ref>
* ابوقحافه عثمان بن عامر، پدر ابوبکر؛
* ابوواقد لیثی مدنی، از حاضران در [[غزوه بدر|بدر]]؛
* خُبیب بن عَدی، از شهیدان حادثه رجیع (سال چهارم)؛
* زید بن دَثنه، از شهیدان حادثه رجیع (سال چهارم)؛
* سکران بن عمرو بن عبدشمس، از مهاجران به حبشه؛
* سلمة بن میلاء جُهَنی، از شهیدان فتح مکه؛
* [[ابومحذوره جمحی|ابومَحذوره]]، مؤذن پیامبر(ص)؛
* شیبه بن عثمان، از [[حجابت|کلیدداران]] کعبه؛
* عثمان بن طلحه از کلیدداران کعبه؛
* صَفوان بن امیه، از مؤلفة القلوب؛
* لبید بن ربه، از مؤلفة القلوب؛
* عبدالله بن شهاب بن عبدالله، جد ابن شهاب زهری؛
* عبدالله بن عامر بن کُرَیز، از کارگزاران [[عثمان بن عفان|عثمان]]؛
* عبدالله، فرزند عمرو بن عاص سهمی؛
* ابوموسی اشعری؛
* عَتاب بن اُسید، نخستین کارگزار پیامبر(ص) در مکه؛
* محمد بن حاطب جُمحی، از اصحاب پیامبر(ع) و [[امام علی(ع)]]؛
* مُسور بن مَخرمه، از مهاجران به حبشه و [[مدینه]]؛
* ابوسَبرة بن ابی رُهم، از مهاجران به حبشه و مدینه.<ref>افادة الانام، ج2، ص152-163.</ref>{{پایان}}

===بزرگان و عالمان===
نام برخی از بزرگان و عالمان دفن شده در این قبرستان چنین است:
{{ستون-شروع|۲}}
* منصور خلیفه [[بنی‌عباس|عباسی]] (م. ۱۵۸ق)؛<ref>اخبار مکه، الازرقی، ج4، ص177؛ اخبار مکه، الفاکهی، ج4، ص150؛ العقد الثمین، ج4، ص417.</ref>
* فُضیل بن عیاض تیمی (م. ۱۸۷ق)، از عارفان سده دوم؛<ref>اثارة الترغیب، ج1، ص240.</ref>
* سُفیان بن عُیینه (م. ۱۹۸ق)؛<ref>تاریخ بغداد، ج9، ص183؛ اثارة الترغیب، ج1، ص240؛ تحصیل المرام، ج2، ص651.</ref>
* ابوطالب حنفی ابهری فقیه [[مذهب شافعی|شافعی]]، امام الحرمین (م. ۶۲۴ق)؛<ref>التحفه اللطیفه، ج1، ص205.</ref>
* شریف برکات، امیر [[مکه]] در سال‌های ۸۵۲–۸۵۹ق. (م. ۸۵۹ق)؛<ref>منائح الکرم، ج3، ص58.</ref>
* ابن فهد، مؤلف کتاب اتحاف الوری (م. ۸۸۵ق)؛
* عبدالعزیز فرزند ابن فهد، مؤلف بلوغ القری (م. ۹۲۲ق)؛
* میرزا محمد بن علی استرآبادی (م. ۱۰۲۸ق)، از عالمان [[شیعه]] [[جارالله|مجاور]] [[بیت‌الله|بیت الله الحرام]] و مؤلف کتاب منهج المقال؛<ref>الکنی و الالقاب، ج3، ص220.</ref>
* محمد بن حسن نوه شهید ثانی (م. ۱۰۳۰ق)، مؤلف کتاب روضة الخواطر و نزهة النواظر؛<ref>الکنی والالقاب، ج2، ص390-391.</ref>
* سید زین‌العابدین کاشانی، از بانیان [[کعبه]] پس از سیل سال ۱۰۳۹ق.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص165.</ref>{{پایان}}