در حال ویرایش حج بذلی (بخش)

==احکام حج بذلی==
در فقه [[شیعه]]، فروع پرشماری پیرامون حج بذلی مطرح شده که برخی از آنها عبارتند از:

#'''جواز رجوع باذل از بذل''': عموم فقیهان شیعه، به استناد قاعده تسلط مردم بر اموال خود، رجوع باذل از بذل خویش پیش از [[احرام]]ِ مبذول له را جایز می‌دانند.<ref>دلیل الناسک، ص25؛ معتمد العروه، ج1، ص177؛ فقه الصادق، ج9، ص109؛</ref> به باور برخی، رجوع او پس از احرام مبذول له نیز جایز است.<ref>العروة الوثقی، ج4، ص403؛ تحریر الوسیله، ج1، ص378؛ تعالیق مبسوطه، ج10، ص31.</ref> البته در اینکه بنا بر جواز رجوع، ضامن هزینه بازگشت مبذول له هست یا نه اختلاف وجود دارد.<ref>العروة الوثقی، ج4، ص403؛ معتمد العروه، ج1، ص180؛ فقه الصادق، ج9، ص113.</ref>
#'''وظیفه مبذول له در صورت رجوع باذل یا تلف مال''': از دیدگاه برخی فقیهان، با توجه به اشتراط وجوب حج به بقای [[استطاعت]]، چنانچه مبذول له پس از رجوع باذل، توانایی انجام حج را نداشته باشد، لازم نیست اعمال حج را به اتمام رساند و می‌تواند از احرام خارج شود. البته اگر نسبت به باقیمانده [[مناسک حج]] مستطیع باشد، لازم است مناسک حج را به پایان رساند.<ref>المعتمد فی شرح المناسک، ج3، ص86.</ref> اگر مال در میانه حج از میان برود یا در میانه حج معلوم شود مقدار بذل شده برای انجام حج کافی نیست، به پایان رساندن حج بر مبذول له واجب نیست.<ref>المعتمد فی شرح المناسک، ج3، ص86؛ معتمد العروه، ج1، ص190.</ref>
#'''کفایت حج بذلی از حجة الاسلام''': به باور اکثر قریب به اتفاق فقیهان شیعه<ref>مستمسک العروة الوثقی، ج10، ص139؛ معتمد العروه، ج1، ص175.</ref> حج بذلی از [[حجة الاسلام]] کفایت می‌کند؛ از این رو، اگر حج‌گزار پس از گزاردن حج [[استطاعت|مستطیع]] شود، دیگر حج بر او واجب نخواهد بود؛<ref>مدارک الأحکام، ج7، ص47؛ جواهر الکلام، ج17، ص267؛ العروة الوثقی، ج4، ص403.</ref> مگر آنکه معلوم شود مال بذل شده غصبی بوده است؛<ref>العروة الوثقی، ج4، ص409.</ref> البته [[شیخ طوسی]] (۳۸۵-۴۶۰ق) فقیه شیعی، در برخی آثار خود بر پایه روایتی، اعاده حج بذلی را به‌طور مطلق لازم دانسته است،<ref>الاستبصار، ج2، ص143- 144.</ref> که مشهور فقیهان، روایت مورد استناد او را بر استحباب حمل کرده‌اند.<ref>مرآة العقول، ج17، ص159؛ ریاض المسائل، ج6، ص41؛ مستند الشیعه، ج11، ص52.</ref>
#'''انکشاف غصبی بودن مال بذل شده''': اگر معلوم شود مال بذل شده غصبی بوده، حج مبذول له از حجة الاسلام او کفایت نمی‌کند و لازم است در صورت استطاعت، حجة الاسلام خود را انجام دهد.<ref>العروة الوثقی، ج4، ص409.</ref>
#'''هزینه قربانی و کفاره در حج بذلی''': به باور مشهور فقیهان شیعه، هزینه [[قربانی]] در حج بذلی بر عهده باذل است.<ref>معتمد العروه، ج1، ص183.</ref> هزینه کفارات در صورت ارتکاب عمدی، بر عهده حج‌گزار و در صورت ارتکاب از روی جهل، نسیان یا اضطرار اختلافی است؛<ref>العروة الوثقی، ج4، ص405؛ مناسک حج (محشی)، ص49.</ref> ولی به باور برخی، از آنجا که باذل تنها متکفّل هزینه‌های حج شده و کفّارات{{یادداشت|چه عمدی و چه سهوی و چه اضطراری.}} جزو هزینه‌های حج به شمار نمی‌رود، ظاهراً هزینه کفارات مطلقاً بر عهده باذل نیست.<ref>معتمد العروة الوثقی، ج1، ص183.</ref>