در حال ویرایش حوزه علمیه کربلا (بخش)

==نخستین فقیهان==
ابوالقاسم، حمید بن زیاد بن حماد نینوی (م. ۳۱۰ق)، محدث و فقیه [[شیعه]]، متولد [[نینوا]] بوده و رجال‌شناسان او را مورد اعتماد دانسته‌اند. او ۱۴ جلد کتاب نگاشت و شاگردانی مانند [[محمد بن یعقوب کلینی]]، [[علی بن ابراهیم قمی]] و ابوعبدالله الحسین بن بزوفری تربیت کرد. پیش از او، در حوزه کربلا، تنها به نقل حدیث و تفسیر قرآن پرداخته می‌شد؛ او تدریس احکام دین و مسائل فقهی را نیز به دیگر درس‌های این حوزه افزود و طلاب زیادی را به کربلا کشاند.<ref>مفاخر اسلام، ج 2، ص 234 – 244؛ دائرة المعارف تشیع، ج 6، ص 563.</ref>

پس از درگذشت حمید بن زیاد در اوایل سده چهارم قمری، شاگردانش حوزه کربلا را زنده نگه داشتند؛ برای نمونه ابوعبدالله جعفر حائری (زنده در نیمه سده چهارم قمری)، که از نوادگان [[امام کاظم(ع)]] بود، در کربلا، در درس حمید نینوی، به تدریس پرداخته و پس از آن، کرسی فتوا و تدریس تشکیل داد.<ref>حاج محمد اردبیلی، جامع الرواة، ج 1، ص 156، رجال شیخ طوسی، 47.</ref>{{سخ}}[[محمد بن عبدالله شیبانی|ابوالمفضل محمد بن عبدالله شیبانی]] (۲۹۷–۳۸۷ق)، محدث، متکلم و فقیه که در [[شام]] و [[مصر]] به تحصیل علوم پرداخته و در کربلا از درس حمید نینوی بهره برده و از او اجازه نقل حدیث دریافت کرد. سپس به تدریس مشغول شد. عالمان زیادی از او بهره بردند؛ [[ابوالعباس نجاشی]]، یکی از شاگردان اوست. معروف‌ترین آثار او، شرف التربة و مزار الحسین است.<ref>محمد ذهبی، میزان االعتدال، ج 5، ص 466– 497؛ شیخ آقا بزرگ تهرانی، نوابغ الرواة، ص 125.</ref>

احمد بن محمد، معروف به [[ابوغالب زراری]] (۲۸۵–۳۶۸ق)، عالم شیعی، ثقه و از شاگردان محمد بن یعقوب کلینی است. او در سال ۲۹۷ق. وارد [[کوفه]] شد، از برخی عالمان حدیث شنید و در حدود سال ۳۰۰ق. به کربلا رفته و از درس حمید نینوی بهره برد. وی در کربلا به تدریس روی آورده و شاگردانی مانند [[شیخ مفید|شیخ مفید]] تربیت کرد. [[شیخ طوسی|طوسی]]، رجال‌نگار شیعه، او را شیخی جلیل‌القدر، مورد اعتماد و کثیر الروایة معرفی کرده است. فرزندش، ابوالعباس عبیدالله نیز از عالمان و شاعران عصر [[آل بویه]] بوده است.<ref>رجال شیخ طوسی، ص 443؛ فهرست شیخ طوسی، ص 5.</ref>

ابوالحسن احمد بن محمد بن عمر بن رباح (م. پس از ۳۱۳ق)، فقیه، محدث و از اصحاب [[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و [[امام کاظم(ع)]] بوده، هنگام حضور این دو امام(ع) در کربلا از آن‌ها بهره برد. وی در رونق علمی و فرهنگی کربلا سهم درخوری داشته و شاگردانی مانند [[ابن همام اسکافی|ابوعلی محمد بن همام]] (م. ۳۳۶ق) و [[ابوطالب انباری]] تربیت کرد. نجاشی، او را مورد اعتماد دانسته است.<ref>رجال نجاشی، ج 1، ص 236 و 237؛ نوابع الرواة، ص 51.</ref>