در حال ویرایش رباط ابوسماحه

{{جعبه اطلاعات بنای تاریخی
| عنوان            =رباط ابوسماحه
| تصویر            =
| اندازه تصویر     =
| توضیح تصویر      =
| بنيانگذار        =[[امیر قیماز بن عبدالله]]
| تأسیس            =سال 578 هجری قمری
| کاربری           =وقف برای اسکان فقرا و در راه ماندگان؛ اعم از زائر و مجاور
| مکان             =[[شهر مکه]]، در شمال [[حرم]] و در نزدیکی کشتارگاه مرکزی 
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =غیرفعال
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =
| وبگاه            =
}}
بنای تاریخی '''رباط ابوسماحه''' (578ق.)؛ یکی از کاروان‌سراهای [[شهر مکه]] بود که در شمال [[حرم]] و در نزدیکی کشتارگاه مرکزی مکه، و در جهت شرقی جاده‌ای که به [[قبرستان معلی|قبرستان معلّی]] منتهی می‌شد، قرار داشت.

این رباط توسط [[امیر قیماز بن عبدالله]] (588-551ق.) در سال 578 هجری قمری، برای اسکان فقرا و در راه ماندگان صوفی و حنفی اعم از زائر و مجاور [[وقف]] گردید. امروزه در اثر طرح‌های بازسازی و نوسازی بافت شهر مکه، تمامی آثار این بنا از بین رفته است.
==موقعیت جغرافیایی==
کاروان‌سرای ابوسماحه، در شمال حرم و در نزدیکی کشتارگاه مرکزی مکه و شرق جاده‌ای که به قبرستان معلّی منتهی می‌شد، قرار داشت.
==وجه تسمیه==
رباط ابوسماحه، در زمان [[تقی‌الدین محمد بن احمد فاسی|فاسی]] به واسطه یکی از ساکنان مشهورش به این نام خوانده می‌شد.<ref>شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، ج1، ص533؛ العقد الثمین فی‏ تاریخ البلد الامین، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، ج1، ص120 ؛ العقد الثمین فی‏ تاریخ البلد الامین، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، ج7، ص83.</ref> 
==واقف و کاربری==
فاسی، که سند وقفیه این کاروان‌سرا را خوانده، گزارش کرده که قیماز این بنا را برای سرپناه فقرا و در راه ماندگان؛ اعم از زائر و مجاور، که به [[مکتب حنفی]] و [[تصوف]] گرویده باشند، [[وقف]] کرده است.

[[امیر قیماز بن عبدالله]]؛ مملوک سلطان [[سلجوقیان]] روم، [[قلیچ ارسلان]]؛ در سال‌های 571 تا 595 حاکم [[موصل]] بود و به دلیل احداث مدرسه، [[خانقاه]] و بیمارستان در [[شهر مکه]]، چهره‌ای بخشنده و محبوب برای خود ایجاد کرده بود.<ref>وفیات الأعیان، ابن خلکان، احمد بن محمد، ج4، ص82؛ شذرات الذهب، ابن عماد عکری، عبدالحی بن احمد، ج4، ص317؛ النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ابن‌ تغری‌ بردی‌، یوسف‌ بن‌ تغری‌ بردی، ج6، ص144.</ref>

ظاهراً این بنا پیش از این متعلق به شخصی به نام قفطی بوده است و بعداً توسط قیماز، در راستای اهداف جدید، تغییر کرده است.<ref>العقد الثمین فی‏ تاریخ البلد الامین، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد،  ج7، ص83.</ref>
==وضعیت کنونی==
امروزه به غیر از آنچه در برخی منابع تاریخی آمده، هیچ نشان و مدرکی از آثار این رباط‌ یافت نمی‌شود زیرا در اثر طرح‌های بازسازی و نوسازی بافت شهر مکه، تمامی آثار برجا مانده از این بنا توسط [[وهابیت]] از بین رفته است.
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
|پیش از لینک =
|منبع = فصلنامه علمی ترویجی میقات حج، ش 104.
|پس از لینک = بخش «رباط‌های مکه در قرون میانه اسلامی»، ص93.
| لینک = http://miqat.hajj.ir/article_80531.html
}}
* '''النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره'''، ابن‌ تغری‌ بردی‌، یوسف‌ بن‌ تغری‌ بردی، ناشر: وزاره الثقافه و الارشاد القومی، الموسسه المصریه العامه، محل نشر: قاهره – مصر، 1392ش.
* '''شذرات الذهب'''، ابن عماد عکری، عبدالحی بن احمد.
* '''وفیات الأعیان'''، ابن خلکان، احمد بن محمد، 1968م، بیروت.
* '''العقد الثمین فی‏ تاریخ البلد الأمین'''، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، 1959م، قاهره.
* '''شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام'''، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، 1985م، بیروت.
{{پایان}}
{{اماکن مکه}}

[[رده:مکان‌های تاریخی تخریب شده در مکه]]
[[رده:کاروانسراهای مکه]]