در حال ویرایش محمد حرزالدین

{{جعبه اطلاعات اشخاص
|عنوان = محمد حرزالدین
|تصویر = محمد حرزالدین.jpg
|توضیح تصویر =
|نام کامل = محمد بن علی حرزالدین نجفی
|کنیه =
|لقب =
|نسب = بنومسلم
|زادروز = ۱۲۷۳ ق
|کشور تولد = [[عراق]]
|شهر تولد = [[نجف]]
|محل زندگی = نجف
|مهاجر/انصار =
|نام همسر =
|فرزندان =
|خویشاوندان سرشناس =
|دین = [[اسلام]]
|مذهب = [[شیعه]]
|شغل =
|منصب =
|تاریخ درگذشت = <!-- ۱۴/۳/۱۳۶۸ --> ۱۳۶۵ق
|شهر درگذشت = <!-- تهران -->
|کشور درگذشت = <!-- ایران -->
|آرامگاه =

|زمان اسلام آوردن =
|نحوه اسلام آوردن =
|حضور در جنگ‌ها =
|هجرت به=
|دلیل شهرت =
|نقش‌های برجسته =
|دیگر فعالیت‌ها =

|نام زیارتگاه =
|سمت =
|خدمت =
|محل اقدام =
|سفر =
|نوشته‌ها =
|موقوفات =
|بناهای ساخته شده =
|مقام علمی =

|پس از =
|پیش از =

|اساتید = [[ابراهیم غراوی]]، [[محمد ایروانی]]، [[آخوند خراسانی]]
|شاگردان =
|تالیفات = [[معارف الرجال]]، [[مراقد المعارف]]
|وبگاه رسمی =
|امضا = <!-- sign.jpg -->
}}

'''شیخ محمد حرزالدین''' (۱۲۷۳-۱۳۶۵ق)، اهل [[نجف]]، از عالمان [[شیعه]] و دارای تألیفات زیاد در رشته‌های مختلف حوزوی است. مهمترین اثر او [[معارف الرجال]] است که زندگی‌نامه عالمان هم عصر اوست و در آن به خدمت عالمان [[نجف]] در [[حرم امام علی(ع)|آستان علوی]] نیز پرداخته است. در کتاب دیگر او، [[مراقد المعارف]] مزار پیامبران، امامزادگان، سادات و دیگر بزرگان معرفی شده است.
==زندگی‌نامه==
شیخ محمد بن علی حرزالدین نجفی، از قبیله بنومسلم، در سال ۱۲۷۳ق، در شهر نجف به دنیا آمد.<ref>معارف الرجال، ج ۱، ص۳و۴.</ref>
وی پدرش را در ۴ سالگی از دست داده، سرپرستی‌اش را برادرانش عبدالحسین و حسن به عهده گرفتند.<ref>معارف الرجال، ج ۱، ص۴.</ref>
او در اول یا دوم جمادی‌الاولی سال ۱۳۶۵ق درگذشت.<ref>معارف الرجال، ج ۱، ص۱۲.</ref>

==سیره زیارتی==
برای حرزالدین، ویژگی‌های صبر، تقوا، صداقت، آزاداندیشی و زهد برشمرده‌اند. او بیش از ۵۰ بار پای پیاده از [[نجف]] به [[کربلا]] برای [[زیارت]] [[حرم امام حسین(ع)]] رفت. عده‌ای از عالمان و فاضلان، او را در این پیاده‌روی‌ها همراهی می‌کردند.<ref>معارف الرجال، ج ۱، ص۵.</ref>

==استادان==
محمد حرزالدین، در علوم مختلف حوزوی تحصیل کرد و از اساتید فراوانی بهره برد. از جمله
{{ستون-شروع|۲}}
* ابراهیم غراوی
* محمد ایروانی
* محمدحسین کاظمی
* سید محمد بن سید هاشم شرموطی
* میرزا حبیب‌الله گیلانی
* حسن مامقانی
* محمد طه نجف
* میرزا حسین خلیلی
* لطف‌الله مازندرانی
* [[آخوند خراسانی]]
* [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]]
* هادی تهرانی
* آقارضا همدانی<ref>معارف الرجال ج ۱، ص۶.</ref>
{{پایان}}

==آثار==
وی نزدیک به۷۰ اثر در علوم ادبیات عرب، فقه، اصول، [[قرآن]]، تاریخ، عقاید، فلسفه و طب نوشت. برخی از آن‌ها به این شرحند:
{{ستون-شروع|۲}}
* معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء
* الاحتجاج فی علم الکلام
* کتاب الغیبة
* کتاب النوادر
* الفوائد الرجالیة
* [[مراقد المعارف]]
* وفیات الائمة(ع)<ref>معارف الرجال، ج ۱، ص۹-۱۲.</ref>
{{پایان}}

===معارف الرجال===
کتاب [[معارف الرجال]]، با نام کامل [[معارف الرجال فی العلماء و الادباء]]، مهمترین اثر حرزالدین است. این کتاب پیرامون زندگی عالمان و ادیبان بوده و در آن، شرح حال ۵۴۶ نفر از عالمان هم عصر حرزالدین بیان شده است.
بیان حکایاتی از عالمان، که در هیچ منبع دیگری نیامده و نویسنده شفاهاً شنیده و نگاشته، از ویژگی‌های این کتاب است. این کتاب، در خلال شرح حال عالمان، به نقش عالمان علیه استعمار [[انگلیس]]، نقش آن‌ها در مقابله با هجوم [[وهابیت|وهابیون]]، خدمت عالمان [[نجف]] در [[حرم امام علی(ع)|آستان علوی]]، و اهتمام آن‌ها به شعر و ادب پرداخته است.<ref>معارف الرجال، تمام کتاب.</ref>

===مراقد المعارف===
حرزالدین در کتاب [[مراقد المعارف]] به مزار پیامبران، امامزادگان، سادات، شاعران و دیگر بزرگان پرداخته است. در این کتاب، موقعیت جغرافیایی مزار، تصویری از آن و زندگی‌نامه‌ای کوتاه از صاحب مزار آمده است. [[مزار حضرت ابراهیم(ع)]]، [[محمد نفس زکیه]]، باباطاهر و [[ابراهیم بن مالک اشتر]] نمونه‌هایی از موارد ذکر شده در مراقد المعارف هستند.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۲۳، ۳۶، ۱۷۵ و ج۲، ص۲۴۰؛ آرامگاه امامزادگان در مراقد المعارف، فصلنامه میراث جاویدان، ص۷۱</ref>

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = سیمای نجف در نگاه شیخ محمد حرزالدین، محمدجعفر طبسی، ترجمه محسن سلامی،
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره پنجم، زمستان ۱۳۸۹، ص۸۲
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1279/1/82
}}
* '''آرامگاه امامزادگان در مراقد المعارف'''، علی رفیعی علامرودشتی، فصلنامه میراث جاویدان، سال چهاردهم، شماره۵۳.
* '''مراقد المعارف'''، محمد حرز الدین، حاشیه محمدحسین حرزالدین، منشورات سعید بن جبیر، بی‌جا، الطبعة الاولی، ۱۳۷۱ش.
* '''معارف الرجال'''، محمد حرز الدین، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، مطبعة الولایة، قم، ۱۴۰۵ق.

[[رده:عالمان شیعه قرن 14 (قمری)]]
[[رده:نویسندگان سده چهاردهم قمری]]
[[رده:نویسندگان عرب زبان]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]