ساباط امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

'''ساباط امام زمان(ع)''' یا '''ساباط مدلّل'''، گذری سرپوشیده متصل به ديوار [[آستان مقدس امام علی(ع)|آستان امام علي(ع)]] در [[نجف]]، و منسوب به [[امام زمان(ع)]] بوده، که امروزه از میان رفته است. بر پایه گزارشی، پیشینه این ساباط، به سده هشتم قمری و شفای مردی به نام مدلّل، توسط [[امام زمان(ع)]] برمی‌گردد. به گمان برخی، امروزه موضع این ساباط در محدوده صحن شریف قرار دارد.

ساباط، واژه‌ای عربی، به معنای سازه‌ای سقف‌دار<ref>کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.</ref> بین دو خانه<ref>کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ مفردات الفاظ قرآن، ج۲، ص۱۷۸؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.</ref> یا دو دیوار<ref>الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹.</ref> است که زیر آن، راه عبور و گذر است.<ref>کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹؛ ترجمه مفردات الفاظ قرآن، ج۲، ص۱۷۸.</ref> برخی، راه عبور را را در معنای آن ذکر نکرده‌اند.<ref>المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.</ref> ریشه این واژه، «س،ب،ط» است، که به باور برخی، بر امتداد شیء دلالت کرده و گویا نزدیک به ریشه «ب،س،ط» است.<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۸.</ref> این واژه، با سَوَابِيط و ساباطات جمع بسته شده است.<ref>الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹.</ref>  

== مکان ==

ساباط امام زمان(ع) یا ساباط مدلّل،<ref name=":1">السلطان المفرّج عن اهل الایمان، ص4٧-4٨؛ بحار الانوار، ج5٢، ص٧4.</ref> گذری متصل به ديوار [[آستان مقدس امام علی(ع)|آستان امام علي(ع)]] در [[نجف]]، و منسوب به [[امام زمان(ع)]]، بوده است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۱۲.</ref> برخی این ساباط را در جانب غربی و شمالی صحن حرم امام علی(ع) دانسته<ref>نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، ج۲، ص۶۴۴.</ref> و به باور برخی، این گذر جهت شمالی از صحن را به جهت جنوبی آن، از جهت غرب متصل می‌کرد و در آن، قبر شماری از عالمان و [[تکیه بکتاشیه (نجف)|تکیه بکتاشیه]] قرار داشت.<ref name=":2">[http://www.m-mahdi.net/book/download/pdf/069.pdf المنتقی من السلطان المفرج عن اهل الایمان]، ص۳۶، پاورقی.</ref> برخی، احتمال زیاد داده‌اند، امروزه موضع این ساباط، در محدوده صحن قرار گرفته باشد.<ref name=":0" />

== پیشینه ==

بر پایه گزارشی از سید بهاءالدین علی بن عبدالکریم نیلی، از عالمان سده هشتم قمری، [[امام مهدی(ع)]]، در سال ۷۲۰ق، شبی به خانه یکی از [[شیعه|شیعیان]] [[نجف]]، به نام حسین مدلّل که فلج بوده آمده و او را شفا داده است؛ سپس او را به یک ساباط (گذر) برده، که متصل به دیوار آستان امام علی(ع) بوده و آنجا را محل رفت و آمد خود برای زیارت جدش [[امام علی(ع)]] معرفی کرده است. امام مهدی(ع) به او دستور داده هر شب در این محل، این ماجرا را اعلام کند.{{یادداشت|در متن کتاب السلطان مفرج عن اهل الایمان، عبارت «فأعلن فیه» به معنای اعلام کردن آمده است؛ ولی در بحارالانوار که از این کتاب نقل کرده، عبارت «فأعلقه» به معنای بستن گذر آمده است.}} از آن زمان، این ساباط مورد توجه قرار گرفته و مردم، هنگام حاجت خواستن، برای آن نذر می‌کردند. بر پایه این گزارش، این مکان، در سده هشتم قمری، برای مردم نجف شناخته شده بوده است.<ref name=":1" />

 

| منبع = مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق،  

| پس از لینک = احمد خامه یار، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سی‌ام، بهار 1396، ص112

| لینک =  

*'''بحار الانوار'''، محمدباقر  مجلسي، مؤسسة الوفاء، بيروت، 1403ق، (1983م).

*'''ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن'''، حسين بن محمد راغب اصفهانى، مرتضوي، تهران، 1374ش.

*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية'''، اسماعيل بن حماد جوهرى، دار العلم للملايين، بيروت، 1376ق.

*'''فرهنگ فارسی عمید'''، حسن عميد، سرپرست تأليف و ويرايش فرهاد قربان‌زاده، اَشجَع،  تهران، ۱۳۸۹ش.

*'''كتاب العين'''، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.

*'''المحكم و المحيط الأعظم'''، على بن اسماعيل بن سيده، ، دار الكتب العلمية بيروت، چاپ: اول، 1421 ه.ق.

*'''معجم مقاييس اللغة'''، احمد بن فارس،  مكتب الاعلام الاسلامي، قم، 1404ق.