قبر ابراهیم مجاب‌: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
S.m77 (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| وبگاه            =  
| وبگاه            =  
}}
}}
'''قبر ابراهیم مجاب‌'''، در [[رواق|رواقی]] به نام خود وی، در [[آستان امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] در [[کربلا]]، در کشور [[عراق]] واقع شده است.
'''قبر سید ابراهیم مجاب‌'''، در [[رواق|رواقی]] به نام خود وی، در [[آستان امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] در [[کربلا]]، در کشور [[عراق]] واقع شده است.


سیدابراهیم مجاب از نوادگان [[موسی بن جعفر(ع)]]، اولین کسی است که در [[کربلا]] ساکن شد. هرچند در لقب و نسب و محل دفن او دیدگاه‌های متفاوتی بیان شده اما بیشتر علمای انساب، به سکونت و وفات [[ابراهیم مجاب]] در [[حائر حسینی]]، اعتراف دارند.
سیدابراهیم مجاب از نوادگان [[موسی بن جعفر(ع)]]، اولین کسی است که در [[کربلا]] ساکن شد. هرچند در لقب و نسب و محل دفن او دیدگاه‌های متفاوتی بیان شده اما بیشتر علمای انساب، به سکونت و وفات [[ابراهیم مجاب]] در [[حائر حسینی]]، اعتراف دارند.


قبر وی در رواقی قرار دارد که در گذشته یکی از صحن‌های حرم امام حسین(ع) بوده و [[مقابر علویین]] نام داشت. از این رواق، دو در به صحن گشوده می‌شود. ضریح قبلی این قبر از جنس فولاد بود ولی امروزه ضریحی از جنس نقره، ساخت هنرمندان ایرانی بر روی قبر نصب است.
قبر وی در رواقی قرار دارد که در گذشته یکی از صحن‌های حرم امام حسین(ع) بوده و [[مقابر علویین]] نام داشت. از این رواق، دو در به صحن گشوده می‌شود. ضریح قبلی این قبر از جنس فولاد بود ولی امروزه ضریحی از جنس نقره، ساخت هنرمندان ایرانی بر روی قبر نصب است.
==معرفی اجمالی ابراهیم==
 
==ابراهیم بن مجاب==
{{اصلی|ابراهیم بن مجاب}}
ابراهیم بن محمد بن امام موسی کاظم(ع)، مکنا به ابومحمد،<ref>تحفة الازهار، ج3، ص280؛ الشجرة الطیبة، ص25؛ الکواکب المنتشرة، ج1، ص70.</ref> ملقب به تاج‌الدین‌<ref>الشجرة الطیبة، ص25؛ المشاهد المشرفة، ج1، ص63.</ref> و مجاب‌<ref>عمدة الطالب، ص263؛ النفحة العنبریة، الیمانی الموسوی، ص90؛ مناهل الضرب، الاعرجی النجفی، ص474؛ الاساس لانساب الناس، السید حسین ابوسعیدة، ص205؛ الدر المنثور، الاعرجی النجفی، ص228.</ref> و مشهور به ضرّیر،<ref>المجدی، ص313؛ الشجرة المبارکة، ص103؛ النفحة العنبریة، ص90.</ref> مکفوف‌<ref>الشجرة الطیبة، ص25.</ref> و کوفی‌<ref>المجدی، ص313؛ الشجرة المبارکة، ص103.</ref> است. بدان علت که ایشان در آخر عمر، نابینا و زمین‌گیر شد، به ضریر و مکفوف، مشهور گشت.<ref>انجاز العدات، محمد رحمتی، ص115.</ref>
ابراهیم بن محمد بن امام موسی کاظم(ع)، مکنا به ابومحمد،<ref>تحفة الازهار، ج3، ص280؛ الشجرة الطیبة، ص25؛ الکواکب المنتشرة، ج1، ص70.</ref> ملقب به تاج‌الدین‌<ref>الشجرة الطیبة، ص25؛ المشاهد المشرفة، ج1، ص63.</ref> و مجاب‌<ref>عمدة الطالب، ص263؛ النفحة العنبریة، الیمانی الموسوی، ص90؛ مناهل الضرب، الاعرجی النجفی، ص474؛ الاساس لانساب الناس، السید حسین ابوسعیدة، ص205؛ الدر المنثور، الاعرجی النجفی، ص228.</ref> و مشهور به ضرّیر،<ref>المجدی، ص313؛ الشجرة المبارکة، ص103؛ النفحة العنبریة، ص90.</ref> مکفوف‌<ref>الشجرة الطیبة، ص25.</ref> و کوفی‌<ref>المجدی، ص313؛ الشجرة المبارکة، ص103.</ref> است. بدان علت که ایشان در آخر عمر، نابینا و زمین‌گیر شد، به ضریر و مکفوف، مشهور گشت.<ref>انجاز العدات، محمد رحمتی، ص115.</ref>


از وی به عنوان سیدی جلیل‌القدر، عظیم‌الشان و بزرگوار یاد شده است. او نخستین علوی است که در سال 247 ه. ق، پس از مرگ [[متوکل عباسی]]، از [[کوفه]] به [[کربلا]] آمد و آنجا سکونت گزید.<ref>المشاهد المشرفة، السید حسین ابوسعیدة، ج1، ص63.</ref> در آن دوران، محمد منتصر، پسر متوکل، امور خلافت را در دست گرفته بود. او از آنچه متوکل بر علویان روا داشته بود،‌ اندوهگین و آزرده خاطر شده بود. از این‌رو به علویان اجازه داد تا [[قبر امام حسین(ع)]] را زیارت کنند. در این دوران بود که سید ابراهیم، مرقد امام را زیارت کرد و به هنگام زیارت، رو به مرقد امام(ع) با عبارت‌ «السلام علیک یا جدّاه» سلام کرد و از درون ضریح، با عبارت‌ «و علیک السلام یا ولدی» پاسخ شنید و از همین رو، به «مُجاب» شهرت یافت.<ref>کربلا و حرم‌های مطهر، ص158.</ref>
از وی به عنوان سیدی جلیل‌القدر، عظیم‌الشان و بزرگوار یاد شده است. او نخستین علوی است که در سال 247 ه. ق، پس از مرگ [[متوکل عباسی]]، از [[کوفه]] به [[کربلا]] آمد و آنجا سکونت گزید.<ref>المشاهد المشرفة، السید حسین ابوسعیدة، ج1، ص63.</ref> در آن دوران، محمد منتصر، پسر متوکل، امور خلافت را در دست گرفته بود. او از آنچه متوکل بر علویان روا داشته بود،‌ اندوهگین و آزرده خاطر شده بود. از این‌رو به علویان اجازه داد تا [[قبر امام حسین(ع)]] را زیارت کنند. در این دوران بود که سید ابراهیم، مرقد امام را زیارت کرد و به هنگام زیارت، رو به مرقد امام(ع) با عبارت‌ «السلام علیک یا جدّاه» سلام کرد و از درون ضریح، با عبارت‌ «و علیک السلام یا ولدی» پاسخ شنید و از همین رو، به «مُجاب» شهرت یافت.<ref>کربلا و حرم‌های مطهر، ص158.</ref>
==احترام به مادر==
گفته شده که ابراهیم مجاب، مادری پیر و فرتوت داشت. هر هفته شب‌های جمعه به رسم ادب او را بر دوش خود سوار می‌کرد و به [[زیارت]] [[قبر امام حسین(ع)]] می‌برد، هرچند در این‌راه بسیار اذیت می‌شد.


در یکی از شب‌های جمعه که ابراهیم خسته بود، مادرش به او گفت: ابراهیم پسرم، به دلم برات شده که هفته دیگر از دنیا خواهم رفت؛ بیا و مرا به حرم مولایم ببر. ابراهیم که از شدت درد کمر و نابینایی رنج می‌برد به رسم ادب، مادر را بر دوش گرفت و راهی حرم شد و در مسیر از شدت درد به نجوا با امام مشغول می‌شود که آقا این خدمت را از من قبول کن. مادرش نیز در گوش فرزندش نجوا می‌کرد که جدت جواب این زحمت و خوبی تو را بدهد. ابراهیم با مادر در حالی که او را بر دوش داشت وارد حرم شد و در مقابل مضجع شریف ایستاد و سلام داد، السلام علیک یا جدّی یا اباعبدالله. همه آنهایی که در حرم بودند به گوش خود شنیدند که از داخل ضریح مطهر صدایی بس دلنواز پاسخ می‌گوید: السلام علیک یا ولدی.
==دیدگاه‌ها در محل دفن ایشان==


پس از این واقعه، عده‌ای از مردم در حرم به انتظار ابراهیم می‌نشستند تا وارد شود و سلام دهد و جواب امام را بشنوند.<ref>اگرچه داستان فوق با اقتباس از گفتار آقای نیرحیدری نقل شده و مطابق با لقب ابراهیم است، اما سند این نقل قول به دست نیامده است.</ref>
با وجود آنکه بیشتر علمای انساب، به سکونت و وفات ابراهیم مجاب در [[حائر حسینی]]، اعتراف دارند، برخی از پژوهشگران، در محل دفن او تردید نموده‌اند که در اینجا، به آن اشاره می‌کنیم.
==دیدگاه‌ها در محل دفن ابراهیم==


با وجود آنکه بیشتر علمای انساب، به سکونت و وفات ابراهیم مجاب در [[حائر حسنی]]، اعتراف دارند، برخی از پژوهشگران، در محل دفن او تردید نموده‌اند که در اینجا، به آن اشاره می‌کنیم.
===دفن ایشان در ایران===
 
{{همچنین ببینید|امامزاده ابراهیم (بابلسر)}}
===دفن ابراهیم در ایران===
[[بیهقی]] قائل است که ابراهیم مجاب، در سال 285 ه. ق، به نیشابور رفته و در آنجا، حدیث نقل نموده است.<ref>لباب الانساب، ج2، ص716.</ref> بر همین اساس، برخی تصور کرده‌اند که پس از شهادت [[امام رضا(ع)]]، سید ابراهیم مجاب با پدر و برخی دیگر از پسرعموهایش، به همراه عمویشان [[احمد بن موسی(ع)]]، به [[ایران]] سفر کرده و پس از درگیری با حاکم شیراز، نابینا شده و فرار کرده است و به سختی، با گذشتن از سرزمین‌های زیادی، (برخی آمل و شیراز و نیشابور را ذکر می‌کنند.) به کوفه رسیده و در آنجا ساکن شده است.<ref>مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص100.</ref> اما برخی بر اساس مدارک ضعیف متاخر قائل‌اند که او در شیراز وفات کرده و کنار پدرش، محمد عابد، دفن شده است.<ref>دانشنامه بقاع و اماکن متبرکه، فقیه بحرالعلوم، ج1، ص184 و 185.</ref>
[[بیهقی]] قائل است که ابراهیم مجاب، در سال 285 ه. ق، به نیشابور رفته و در آنجا، حدیث نقل نموده است.<ref>لباب الانساب، ج2، ص716.</ref> بر همین اساس، برخی تصور کرده‌اند که پس از شهادت [[امام رضا(ع)]]، سید ابراهیم مجاب با پدر و برخی دیگر از پسرعموهایش، به همراه عمویشان [[احمد بن موسی(ع)]]، به [[ایران]] سفر کرده و پس از درگیری با حاکم شیراز، نابینا شده و فرار کرده است و به سختی، با گذشتن از سرزمین‌های زیادی، (برخی آمل و شیراز و نیشابور را ذکر می‌کنند.) به کوفه رسیده و در آنجا ساکن شده است.<ref>مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص100.</ref> اما برخی بر اساس مدارک ضعیف متاخر قائل‌اند که او در شیراز وفات کرده و کنار پدرش، محمد عابد، دفن شده است.<ref>دانشنامه بقاع و اماکن متبرکه، فقیه بحرالعلوم، ج1، ص184 و 185.</ref>


خط ۴۵: خط ۴۳:
====رد دفن ابراهیم در ایران====
====رد دفن ابراهیم در ایران====


ادعای حضور ابراهیم مجاب در ایران، از اساس مردود است، زیرا بیهقی، تاریخ حضور او را در نیشابور، سال 285 ه. ق نوشته است، درحالی‌که به گفته دیگر مورخان، او در سال 248 ه. ق، در حائر حسینی ساکن شده و در همانجا، وفات یافته و دفن شده است.<ref>المشاهد المشرّفة، ج1، ص63؛ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص122.</ref>
ادعای حضور سید ابراهیم مجاب در ایران، از اساس مردود است، زیرا بیهقی، تاریخ حضور او را در نیشابور، سال 285 ه. ق نوشته است، درحالی‌که به گفته دیگر مورخان، او در سال 248 ه. ق، در حائر حسینی ساکن شده و در همانجا، وفات یافته و دفن شده است.<ref>المشاهد المشرّفة، ج1، ص63؛ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص122.</ref>


===دفن ابراهیم در کربلا===
===دفن سید ابراهیم در کربلا===


[[سیدمحمدکاظم یمانی موسوی]] تصریح دارد که او در مشهد امام حسین(ع) مدفون است.<ref>النفحة العنبریة، 90.</ref>
[[سیدمحمدکاظم یمانی موسوی]] تصریح دارد که او در مشهد امام حسین(ع) مدفون است.<ref>النفحة العنبریة، 90.</ref>
خط ۹۳: خط ۹۱:
* [[سیدمحمد زینی حسنی]]: از علما و شعرا.
* [[سیدمحمد زینی حسنی]]: از علما و شعرا.
* سیدمحمدمهدی سید سلیمان آل طعمه: از سادات آل طعمه و از نوادگان ابراهیم مجاب.
* سیدمحمدمهدی سید سلیمان آل طعمه: از سادات آل طعمه و از نوادگان ابراهیم مجاب.
== جستارهای وابسته ==
* [[مزار محمد بن ابراهیم مجاب(ع)]]


==پانویس==
==پانویس==