زیارت امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۱]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
'''زیارت امام حسین(ع)''' سلام به [[امام حسین(ع)]] همراه با حضور در [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم او]] یا از راه دور است، که معمولاً با خواندن زیارتنامه‌هایی که در روایات [[شیعه]] ذکر شده انجام می‌شود. بر اساس روایات، زیارت امام حسین(ع) دارای آثار معنوی پرشمار و نیز آثار مادی است. [[پرونده:زیارت امام حسین(ع).jpg|بندانگشتی|شماری از زائران امام حسین(ع) نزد [[ضریح قبر امام حسین(ع)|ضریح او]].|جایگزین=]]
[[پرونده:زیارت امام حسین(ع).jpg|بندانگشتی|شماری از زائران امام حسین(ع) نزد [[ضریح قبر امام حسین(ع)|ضریح او]].|جایگزین=]]
زیارت امام حسین(ع)، در همه ایام سال سفارش شده و برای آن زیارتنامه‌های مطلقه که مختص به روزی خاص نیست ذکر شده است. همچنین روایت‌ها، برخی روزها را به صورت ویژه برای [[زیارت]] [[امام حسین(ع)]] معرفی کرده‌اند؛ از جمله اول [[ماه رجب]]، نیمه آن، نیمه [[ماه شعبان]]، [[عید فطر]]، [[عید قربان]]، روز [[عرفه]] و روز [[اربعین]]. امامان(ع)، برای برخی از این روزها، زیارت‌نامه‌ای خاص گفته‌اند که با همدیگر شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد.
روایت‌ها، برخی روزها را به صورت ویژه برای [[زیارت]] [[امام حسین(ع)]] معرفی کرده‌اند. بر پایه این روایات،  ثواب زیارت مزار او در روزهای اول [[ماه رجب]]، نیمه آن، نیمه [[ماه شعبان]]، [[ماه رمضان]]، [[شب قدر]]، [[عید فطر]]، [[عید قربان]]، شب و روز [[عرفه]]، شب و روز [[عاشورا]]، روز [[اربعین]] و شب و روز جمعه بیشتر از زمان‌های دیگر است. امامان(ع)، برای برخی از این روزها، زیارت‌نامه‌ای خاص گفته‌اند که با همدیگر شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد.


== اهمیت و جایگاه ==
== اهمیت و جایگاه ==
زیارت امام حسین(ع) در برخی روایات شیعه واجب شمرده شده، که نه به معنای وجوب تکلیفی؛ بلکه به معنای تأکید امامان(ع) بر زیارت وی دانسته شده است.<ref>آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.</ref>  
زیارت امام حسین(ع)‌ در روایات [[شیعه]]، دارای آثار معنوی پرشماری مانند آمرزش گناهان<ref>ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص٢١٣، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ص۱۷۵.</ref> و دعای خیر فرشتگان برای زائران<ref>کامل الزیارات، ص۱۲۷، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۲.</ref> دانسته شده است. همچنین در روایات، برای زیارت وی، به آثار مادی مانند برآورده شدن حاجت<ref>كامل الزيارات، ص١۵٨، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۸.</ref> و افزایش روزی<ref>كامل الزيارات، ص۱۳۸، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۸.</ref> اشاره شده است.


== پیشینه ==
زیارت امام حسین(ع) در برخی روایات شیعه واجب شمرده شده،<ref>کامل الزیارات، ص۵۵، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.</ref> که نه به معنای وجوب تکلیفی؛ بلکه به معنای تأکید [[امامان شیعه|امامان(ع)]] بر زیارت وی دانسته شده است.<ref>آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.</ref>


== آداب ==
== زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع) ==
== زیارت‌نامه‌های مطلق ==
در کتاب‌های حدیثی شیعه مانند مفاتیح الجنان، دو نوع زیارت‌نامه برای امام حسین(ع) ذکر شده است: زیارت‌نامه‌های مطلقه و زیارت‌نامه‌های مخصوص امام حسین(ع).
==زیارت‌نامه‌های مخصوص==


===شباهت‌ها و تفاوت‌ها===
=== زیارت‌نامه‌های مطلقه ===
زیارت‌نامه‌های مخصوص امام حسین(ع) در دو اصل [[تولی]] و [[تبری]] همانند هستند. سلام و لعن دو محتوای مشترک در این زیارت‌نامه‌هاست. این زیارت‌نامه‌ها، غیر از شباهت‌ها، هر کدام دارای محتوای نوی است. در زیارت‌نامه نیمه رجب، از سلام‌های بسیار به پیامبران، شنیدن و آگاه بودن امام(ع) از گفته‌های [[زائر]]، جواب دادن امام(ع) و درخواست [[شفاعت]] از امام(ع) سخن گفته شده است. زیارت‌نامه نیمه شعبان، شهادت‌نامه‌ای است که در آن سلام فراوان یافت نمی‌شود. در این زیارت‌نامه، زائر شهادت می‌دهد امام حسین(ع) کشته شده ولی نمرده، جاوید شده و شهادتش دل پیروایش را زنده کرده است. در زیارت‌نامه عید فطر و قربان، زائر، شادی‌اش را از آمدن به زیارت، از محبتش به [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و از پیروی خود از اهل‌بیت(ع) اعلام می‌کند. در زیارت‌نامه شب و روز عرفه، پس از سلام بر همه امامان(ع)، امام حسین(ع) مخاطب قرار گرفته و ویژگی‌های او در قالب زیارت‌نامه به او عرضه شده است. زیارت‌نامه عاشورا از زبان [[امام محمدباقر(ع)]] خوانده می‌شود. وی ۳۵ بار دشمنان را نفرین و از آن‌ها برائت جسته است؛ به ویژه از آل ابی‌سفیان، آل زیاد و [[آل مروان]]. زیارت‌نامه اربعین، به تکلیف امام در برابر پرچمداران کفر و استبداد، ایستادگی او در برابر آن‌‌ها و  ریخته‌ شدن خونش در این راه پرداخته است.<ref>زیارت‌های مخصوصه امام حسین(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ‌شماره ۲، ص۲۰ و ۲۱.</ref>
زیارت‌نامه‌های مطلقه امام حسین(ع)، زیارت‌نامه‌هایی هستند که مختص روز خاصی نبوده و خواندن آن در همه ایام سفارش شده است.<ref>کلیات مفاتیح الجنان، ص۴۲۲.</ref> [[شیخ عباس قمی]]، محدث شیعه، در کتاب [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]، هفت زیارت‌نامه مطلقه برای امام حسین(ع)‌ ذکر کرده است. برای این زیارت‌ها نام خاصی ذکر نشده و فقط یکی از آنها به [[زیارت وارث]] شهرت یافته است.‌<ref>کلیات مفاتیح الجنان، ص۴۲۲-۴۲۷.</ref>


==روزهای خاص زیارتی==
===زیارت‌نامه‌های مخصوص===
روایات، به زيارت امام حسین(ع) در همه سال سفارش کرده‌اند؛ در این میان، برخی روزها به صورت ویژه سفارش شده‌اند. اهل  حدیث و فقیهان [[شیعه]]، این روایات را زیر عنوان‌های «استحباب» و «تاکید استحباب» دسته‌بندی کرده‌اند.<ref>وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴۶۵، ۴٧٣، ۴۷۹ و ج ۴، ص۴٧۵-۴٧۸.</ref> برای نمونه، [[حر عاملی|حر عاملى]]، مجموعه روایت‌های زيارت امام حسين(ع) در شب جمعه را زیر عنوان «باب تأكّد زيارة الحسين كل ليلة جمعة و كل يوم» نامگذاری کرده است.<ref>وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴٧٩.</ref> دلیل خاص بودن این روزها را، زیارت امام حسین(ع) توسط ارواح پیامبران و فرشتگان در این روز<ref>وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵.</ref> و بیشتر بودن لطف و کرم خدا در این روزها به امام حسین(ع) و زائران او دانسته‌ شده است.<ref name=":1" />
زیارت‌نامه‌های مخصوص امام حسین(ع)، زیارت‌نامه‌هایی هستند که در روایات به خواندن آنها در ایام خاصی سفارش شده است.


روزهایی که در روایات، به عنوان روزهای ویژه برای زیارت امام حسین(ع) معرفی شده است، به این شرح است:
این زیارت‌نامه‌ها در دو اصل [[تولی]] و [[تبری]] همانند هستند. سلام و لعن دو محتوای مشترک در این زیارت‌نامه‌هاست. این زیارت‌نامه‌ها، غیر از شباهت‌ها، هر کدام دارای محتوای نوی است:
*در زیارت‌نامه نیمه رجب، از سلام‌های بسیار به پیامبران، شنیدن و آگاه بودن امام(ع) از گفته‌های [[زائر]]، جواب دادن امام(ع) و درخواست [[شفاعت]] از امام(ع) سخن گفته شده است.
*زیارت‌نامه نیمه شعبان، شهادت‌نامه‌ای است که در آن سلام فراوان یافت نمی‌شود. در این زیارت‌نامه، زائر شهادت می‌دهد امام حسین(ع) کشته شده ولی نمرده، جاوید شده و شهادتش دل پیروایش را زنده کرده است.
*در زیارت‌نامه عید فطر و قربان، زائر، شادی‌اش را از آمدن به زیارت، از محبتش به [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و از پیروی خود از اهل‌بیت(ع) اعلام می‌کند.
*در زیارت‌نامه شب و روز عرفه، پس از سلام بر همه امامان(ع)، امام حسین(ع) مخاطب قرار گرفته و ویژگی‌های او در قالب زیارت‌نامه به او عرضه شده است.
*زیارت‌نامه عاشورا از زبان [[امام محمدباقر(ع)]] خوانده می‌شود. وی ۳۵ بار دشمنان را نفرین و از آن‌ها برائت جسته است؛ به ویژه از آل ابی‌سفیان، آل زیاد و [[آل مروان]].
*زیارت‌نامه اربعین، به تکلیف امام در برابر پرچمداران کفر و استبداد، ایستادگی او در برابر آن‌‌ها و ریخته‌ شدن خونش در این راه پرداخته است.<ref>زیارت‌های مخصوصه امام حسین(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ‌شماره ۲، ص۲۰ و ۲۱.</ref>


===اول ماه رجب===
==روزهای خاص زیارتی==
[[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، زیارت امام حسین(ع) در اول [[ماه رجب]] را باعث آمرزش گناهان دانسته است؛ وی این آمرزش را قطعی و بدون بازگشت معرفی کرده است.{{یادداشت|من زار قبر الحسين عليه‌السلام أول رجب غفر الله له البتّة.}}<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣۶٣.</ref>
{{اصلی|ایام زیارتی امام حسین(ع)}}
روایات، به زيارت امام حسین(ع) در همه سال سفارش کرده‌اند اما برخی روزها به صورت ویژه سفارش شده‌اند. اهل حدیث و فقیهان [[شیعه]]، این روایات را زیر عنوان‌های «استحباب» و «تاکید استحباب» دسته‌بندی کرده‌اند.<ref>وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴۶۵، ۴٧٣، ۴۷۹ و ج ۴، ص۴٧۵-۴٧۸.</ref> برای نمونه، [[شیخ حر عاملی]]، مجموعه روایت‌های زيارت امام حسين(ع) در شب جمعه را زیر عنوان «باب تأكّد زيارة الحسين كل ليلة جمعة و كل يوم» نام‌گذاری کرده است.<ref>وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴٧٩.</ref> وی دلیل خاص بودن این روزها را، زیارت امام حسین(ع) توسط ارواح پیامبران و فرشتگان در این روز<ref>وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵.</ref> و بیشتر بودن لطف و کرم خدا در این روزها به امام حسین(ع) و زائران او دانسته‌ شده است.<ref name=":1" />


===نیمه ماه رجب===
روزهایی که در روایات، به عنوان روزهای ویژه برای زیارت امام حسین(ع) معرفی شده است، عبارتند از:
[[امام رضا(ع)]]، در پاسخ این پرسش که چه وقتی برای زیارت کردن امام حسین(ع) بهتر است، نیمه ماه رجب و نیمه [[ماه شعبان]] را معرفی کرد.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۴.</ref> برخی از روایات،‌ زیارت امام حسین(ع) در این روز را، زیارتی دانسته‌اند که مردم از آن غافل‌اند.
{{ستون-شروع|۳}}
 
* اول ماه رجب<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۴.</ref>  
===نیمه ماه شعبان===
* نیمه ماه رجب<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۴.</ref>  
حر عاملی، ۱۲ روایت درباره زیارت امام حسین(ع) در [[نیمه شعبان]] گردآورده است. برای نمونه، امام صادق(ع)، کسی را که دوست دارد با ۱۲۴ هزار نبی دست بدهد، سفارش به زیارت قبر حسین(ع) در نیمه شعبان کرده است. وی دلیل خاص بودن این روز را، زیارت امام حسین(ع) توسط ارواح پیامبران در این روز دانسته‌ است.<ref>وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵.</ref> از دیگر آثار زیارت در نیمه ماه شعبان، آمرزش گناهان<ref>وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵ و ۳۶۶.</ref> و ثواب هزار [[حج]]<ref>وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۸.</ref> بیان شده است.
* نیمه ماه شعبان<ref>وسائل الشیعه، ج ١، ص۳۶۴-٣۶۵.</ref>
 
* ماه رمضان و شب‌های قدر<ref>وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۴۷۴؛ کامل الزیارات، ص ٣٣٠.</ref>  
===ماه رمضان و شب‌های قدر===
* عيد فطر و عید قربان<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧١.</ref>
به گفته [[امام باقر(ع)]]، زیارت امام حسین(ع) در [[شب قدر]]،{{یادداشت|امام باقر(ع)، مرادش را از شب قدر در این روایت، شب ۲۳ ماه رمضان، که امید است شب قدر باشد، معرفی کرده است.}} دست دادن با ۲۴ هزار فرشته و پیامبری است که برای زیارت امام حسین(ع) در آن شب به [[کربلا]] آمده‌اند.<ref>وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۴۷۴.</ref> در روایتی دیگر گفته شده اگر [[زائر]] امام حسین(ع)‌در [[ماه رمضان]]، در راه برگشت از دنیا برود، بدون محاسبه اعمال، در امنیت وارد [[بهشت]] خواهد شد.<ref>کامل الزیارات، ص ٣٣٠.</ref>
* شب و روز عرفه<ref>من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۰.</ref>
 
* شب و روز عاشورا<ref name=":0">وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٢.</ref>
===عيد فطر و عید قربان===
* [[اربعین|روز اربعین]]<ref>نگاه کنید به وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٣.</ref>
یکی از اثرهای زیارت امام حسین(ع) در روز [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]]، آمرزیده شدن گناهان گذشته و آینده زائر معرفی شده است. امام صادق(ع)، برای کسی که در طول یک سال، شب‌های نیمه شعبان، عید فطر و عید قربان به زیارت امام حسین(ع) رفته باشد، ثواب بیشتری ذکر کرده است؛ او، ثواب این زیارت را هزار حج و هزار [[عمره]] مقبول و اجابت هزار دعای دنیایی و آخرتی دانسته است.<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧١.</ref>
* شب و روز جمعه<ref name=":1">کامل الزیارات، ص ١١٣؛ کامل الزیارات، ص ١۸۳.</ref>
 
{{پایان}}
===شب و روز عرفه===
نزدیک به ۱۵ روایت، درباره ارزش زیارت امام حسین(ع) در شب و روز [[عرفه]] آمده است. برای نمونه، هر گام زائر به سمت قبر امام حسین(ع) در شب و روز عرفه، برابر با یک حج کامل دانسته شده است.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۰.</ref> در روایتی دیگر، زیارت او در روز عرفه، برابر با یک میلیون حج همراه با [[امام مهدی(ع)]] معرفی شده است.<ref>تهذیب الاحکام، ج ۶، ص ۴۹.</ref> آمرزش همه گناهان گذشته<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣۶١</ref> و شادمانی در روز [[قیامت]]<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣۶۲.</ref> از دیگر آثار این زیارت مخصوصه است.
 
===شب و روز عاشورا===
روایات درباره ارزش زیارت امام حسین(ع) در شب و روز [[عاشورا]] بسیار است. زیارت وی در این روز به شرط معرفت، برابر با زیارت خدا در عرش معرفی شده است. [[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]] به زائری که شب عاشورا را کنار قبر امام حسین(ع) بگذراند، مژده داده روز قیامت خدا را با چهره خون‌آلود دیدار کرده، به طوری که گویا با امام حسین(ع) در [[کربلا]] کشته شده است. زائری که روز عاشورا کنار قبر او بماند، با کسی که در برابر وی شهید شده باشد برابر دانسته شده است.<ref name=":0">وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٢.</ref> واجب شدن بهشت برای زائر<ref name=":0" /> و ادای حق پیامبر(ص)، [[امام علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه(س)]]<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧۳.</ref> از دیگر آثار این زیارت مخصوصه است.[[پرونده:زیارت اربعین.jpg|بندانگشتی|زیارت‌نامه مخصوص امام حسین(ع) در روز اربعین.|جایگزین=|300x300پیکسل]]
===روز اربعین===
{{اصلی|اربعین}}
روز [[اربعین]]، بیستم [[ماه صفر]]، روز برگشت کاروان اهل بیت امام حسین(ع) از [[شام]] به سوی [[مدینه]] و روزی است که [[جابر بن عبدالله انصاری]] به زیارت قبر امام حسین(ع) رفت.<ref>مصباح المتهجد، ص ۷۸۷.</ref> برای زیارت در این روز دو روایت آمده است. [[امام حسن عکسری(ع)]]، زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین را یکی از نشانه‌های پنج‌گانه مؤمن دانسته است.{{یادداشت|امام حسن عسکری(ع)، نشانه‌های مؤمن را ۵۱ رکعت نماز در روز، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، پیشانی را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن دانسته است.}} امام صادق(ع) به [[صفوان بن مهران|صفوان جمال]] زیارت‌نامه‌ای را آموزش داد تا روز اربعین هنگامی که روز بالا می‌آید بخواند و پس از آن دو رکعت نماز بگذارد، دعا کند و برگردد.<ref>وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٣.</ref>
 
===شب و روز جمعه===
بر پایه روایتی از امام صادق(ع)، شب‌های جمعه خدا و پیامبرش به زیارت امام حسین(ع) می‌روند.{{یادداشت|مراد از زيارت خدا، زيادى عنايت و تفضل او بر امام حسين(ع) است.}}<ref name=":1">کامل الزیارات، ص ١١٣.</ref> برای کسی که جمعه هر هفته به زیارت او برود، آمرزش گناهان، با حسرت نرفتن از دنیا و همراهی با امام حسین(ع) در بهشت مژده داده شده است.<ref>کامل الزیارات، ص ١۸۳.</ref>


==پانوشت==
==پانوشت==
خط ۵۷: خط ۵۱:
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/930/1/12  
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/930/1/12  
}}
}}
*'''آداب سفر و زیارت عتبات عالیات'''، علی قاضی عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
*'''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی(۴۶۰ق)، تحقیق و تصحیح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ق‏.
*'''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی(۴۶۰ق)، تحقیق و تصحیح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ق‏.
*'''کامل الزیارات'''، جعفر بن محمد ابن قولویه، تصحیح  غلامرضا عرفانیان یزدی، نجف، المطبعة المبارکة المرتضویة، ۱۳۵۶ق.
*'''کامل الزیارات'''، جعفر بن محمد ابن قولویه، تصحیح  غلامرضا عرفانیان یزدی، نجف، المطبعة المبارکة المرتضویة، ۱۳۵۶ق.
* '''[http://lib.eshia.ir/10376 کلیات مفاتیح الجنان]'''، عباس قمی، بی‌جا، اسوه، بی‌تا.
* '''مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد'''، محمد بن الحسن‏ طوسى(460ق)، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، 1411ق.
* '''مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد'''، محمد بن الحسن‏ طوسى(460ق)، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، 1411ق.
*'''من لا يحضره الفقيه‏'''، محمد بن على‏ ابن بابويه(381ق‏)، علی‌اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ق.
*'''من لا يحضره الفقيه‏'''، محمد بن على‏ ابن بابويه(381ق‏)، علی‌اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ق.
*'''وسائل الشيعة'''، محمد بن حسن‏ حر عاملى(1104ق‏)، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، ۱۴۰۹ق.
*'''وسائل الشيعة'''، محمد بن حسن‏ حر عاملى(1104ق‏)، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، ۱۴۰۹ق.
{{پایان}}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:زیارت امام حسین(ع)]]
[[رده:زیارت امام حسین(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۰۳

زیارت امام حسین(ع) سلام به امام حسین(ع) همراه با حضور در حرم او یا از راه دور است، که معمولاً با خواندن زیارتنامه‌هایی که در روایات شیعه ذکر شده انجام می‌شود. بر اساس روایات، زیارت امام حسین(ع) دارای آثار معنوی پرشمار و نیز آثار مادی است.

شماری از زائران امام حسین(ع) نزد ضریح او.

زیارت امام حسین(ع)، در همه ایام سال سفارش شده و برای آن زیارتنامه‌های مطلقه که مختص به روزی خاص نیست ذکر شده است. همچنین روایت‌ها، برخی روزها را به صورت ویژه برای زیارت امام حسین(ع) معرفی کرده‌اند؛ از جمله اول ماه رجب، نیمه آن، نیمه ماه شعبان، عید فطر، عید قربان، روز عرفه و روز اربعین. امامان(ع)، برای برخی از این روزها، زیارت‌نامه‌ای خاص گفته‌اند که با همدیگر شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد.

اهمیت و جایگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت امام حسین(ع)‌ در روایات شیعه، دارای آثار معنوی پرشماری مانند آمرزش گناهان[۱] و دعای خیر فرشتگان برای زائران[۲] دانسته شده است. همچنین در روایات، برای زیارت وی، به آثار مادی مانند برآورده شدن حاجت[۳] و افزایش روزی[۴] اشاره شده است.

زیارت امام حسین(ع) در برخی روایات شیعه واجب شمرده شده،[۵] که نه به معنای وجوب تکلیفی؛ بلکه به معنای تأکید امامان(ع) بر زیارت وی دانسته شده است.[۶]

زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در کتاب‌های حدیثی شیعه مانند مفاتیح الجنان، دو نوع زیارت‌نامه برای امام حسین(ع) ذکر شده است: زیارت‌نامه‌های مطلقه و زیارت‌نامه‌های مخصوص امام حسین(ع).

زیارت‌نامه‌های مطلقه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت‌نامه‌های مطلقه امام حسین(ع)، زیارت‌نامه‌هایی هستند که مختص روز خاصی نبوده و خواندن آن در همه ایام سفارش شده است.[۷] شیخ عباس قمی، محدث شیعه، در کتاب مفاتیح الجنان، هفت زیارت‌نامه مطلقه برای امام حسین(ع)‌ ذکر کرده است. برای این زیارت‌ها نام خاصی ذکر نشده و فقط یکی از آنها به زیارت وارث شهرت یافته است.‌[۸]

زیارت‌نامه‌های مخصوص[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت‌نامه‌های مخصوص امام حسین(ع)، زیارت‌نامه‌هایی هستند که در روایات به خواندن آنها در ایام خاصی سفارش شده است.

این زیارت‌نامه‌ها در دو اصل تولی و تبری همانند هستند. سلام و لعن دو محتوای مشترک در این زیارت‌نامه‌هاست. این زیارت‌نامه‌ها، غیر از شباهت‌ها، هر کدام دارای محتوای نوی است:

  • در زیارت‌نامه نیمه رجب، از سلام‌های بسیار به پیامبران، شنیدن و آگاه بودن امام(ع) از گفته‌های زائر، جواب دادن امام(ع) و درخواست شفاعت از امام(ع) سخن گفته شده است.
  • زیارت‌نامه نیمه شعبان، شهادت‌نامه‌ای است که در آن سلام فراوان یافت نمی‌شود. در این زیارت‌نامه، زائر شهادت می‌دهد امام حسین(ع) کشته شده ولی نمرده، جاوید شده و شهادتش دل پیروایش را زنده کرده است.
  • در زیارت‌نامه عید فطر و قربان، زائر، شادی‌اش را از آمدن به زیارت، از محبتش به اهل‌بیت(ع) و از پیروی خود از اهل‌بیت(ع) اعلام می‌کند.
  • در زیارت‌نامه شب و روز عرفه، پس از سلام بر همه امامان(ع)، امام حسین(ع) مخاطب قرار گرفته و ویژگی‌های او در قالب زیارت‌نامه به او عرضه شده است.
  • زیارت‌نامه عاشورا از زبان امام محمدباقر(ع) خوانده می‌شود. وی ۳۵ بار دشمنان را نفرین و از آن‌ها برائت جسته است؛ به ویژه از آل ابی‌سفیان، آل زیاد و آل مروان.
  • زیارت‌نامه اربعین، به تکلیف امام در برابر پرچمداران کفر و استبداد، ایستادگی او در برابر آن‌‌ها و ریخته‌ شدن خونش در این راه پرداخته است.[۹]

روزهای خاص زیارتی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نوشتار اصلی: ایام زیارتی امام حسین(ع)

روایات، به زيارت امام حسین(ع) در همه سال سفارش کرده‌اند اما برخی روزها به صورت ویژه سفارش شده‌اند. اهل حدیث و فقیهان شیعه، این روایات را زیر عنوان‌های «استحباب» و «تاکید استحباب» دسته‌بندی کرده‌اند.[۱۰] برای نمونه، شیخ حر عاملی، مجموعه روایت‌های زيارت امام حسين(ع) در شب جمعه را زیر عنوان «باب تأكّد زيارة الحسين كل ليلة جمعة و كل يوم» نام‌گذاری کرده است.[۱۱] وی دلیل خاص بودن این روزها را، زیارت امام حسین(ع) توسط ارواح پیامبران و فرشتگان در این روز[۱۲] و بیشتر بودن لطف و کرم خدا در این روزها به امام حسین(ع) و زائران او دانسته‌ شده است.[۱۳]

روزهایی که در روایات، به عنوان روزهای ویژه برای زیارت امام حسین(ع) معرفی شده است، عبارتند از:

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص٢١٣، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ص۱۷۵.
  2. ↑ کامل الزیارات، ص۱۲۷، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۲.
  3. ↑ كامل الزيارات، ص١۵٨، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۸.
  4. ↑ كامل الزيارات، ص۱۳۸، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۸.
  5. ↑ کامل الزیارات، ص۵۵، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.
  6. ↑ آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.
  7. ↑ کلیات مفاتیح الجنان، ص۴۲۲.
  8. ↑ کلیات مفاتیح الجنان، ص۴۲۲-۴۲۷.
  9. ↑ زیارت‌های مخصوصه امام حسین(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ‌شماره ۲، ص۲۰ و ۲۱.
  10. ↑ وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴۶۵، ۴٧٣، ۴۷۹ و ج ۴، ص۴٧۵-۴٧۸.
  11. ↑ وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴٧٩.
  12. ↑ وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ کامل الزیارات، ص ١١٣؛ کامل الزیارات، ص ١۸۳.
  14. ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۴.
  15. ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۴.
  16. ↑ وسائل الشیعه، ج ١، ص۳۶۴-٣۶۵.
  17. ↑ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۴۷۴؛ کامل الزیارات، ص ٣٣٠.
  18. ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧١.
  19. ↑ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۰.
  20. ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٢.
  21. ↑ نگاه کنید به وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٣.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مقاله زیارت‌های مخصوصه امام حسین(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ‌شماره دوم، بهار ۱۳۸۹، ص۱۶ است.
  • آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، علی قاضی عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
  • تهذیب الاحکام، محمد بن حسن طوسی(۴۶۰ق)، تحقیق و تصحیح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ق‏.
  • کامل الزیارات، جعفر بن محمد ابن قولویه، تصحیح غلامرضا عرفانیان یزدی، نجف، المطبعة المبارکة المرتضویة، ۱۳۵۶ق.
  • کلیات مفاتیح الجنان، عباس قمی، بی‌جا، اسوه، بی‌تا.
  • مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، محمد بن الحسن‏ طوسى(460ق)، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، 1411ق.
  • من لا يحضره الفقيه‏، محمد بن على‏ ابن بابويه(381ق‏)، علی‌اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ق.
  • وسائل الشيعة، محمد بن حسن‏ حر عاملى(1104ق‏)، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، ۱۴۰۹ق.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=زیارت_امام_حسین(ع)&oldid=49017»