بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی): تفاوت میان نسخهها
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) (←منابع) |
||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
* ''' | * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م. | ||
* '''المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری'''،صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م | * '''المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری'''،صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م |
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۴۱
بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی)، پس از استیلاء ممالیک برجی بر مصر و در اختیارگرفتن حرمین از سوی آنان، مورد توجه سلاطین مملوکی قرارگرفت.
مهمترین بازسازی این دوره در زمان قایتبای انجام گرفت، چراکه در این زمان آتشسوزی گستردهای در مسجدالنبی رخ داد و مسجد از نو بازسازی شد.
ساخت محراب حنفی بهوسیله شیخ طوغان در زمان اشرف اینال از دیگر اقدامات مهم این دوره بهشمار میرود.
در زمان دیگر سلاطین تعمیرات جزئی انجام گرفت، بدین ترتیب که در زمان برسبای سقف مسجد در جوار مناره سنجاریه بازسازی شد و در زمان جقمق سقف مقبره نبوی تعمیر شد.
همچنین در زمان برقوق و مؤید نیز برای مسجد، منبر فرستاده شد.
برقوق[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در سال 797 قمری برقوق، منبری برای مسجد فرستاد.[۱][۲]
مؤید[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در سال 820 قمری سلطان مؤید، منبری را برای مسجد فرستاد که جایگزین منبر اهدایی برقوق شد.[۳][۴]
برسبای[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در دوران برسبای، دو رواق مشرف بر صحن که در زمان محمدبن قلاوون، در جناح جنوبی به مسجد اضافه شده بود، مرمت شد.[۵][۶]
بخشی از سقف جناح شمالی در جوار مأذنه شمالشرقی(سنجاریه)، نیز بازسازی شد.[۷][۸]
ناظر این اقدامات، مقبل قدیدی بود.[۹][۱۰]
جقمق[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در دوره جقمق، بازسازی سقف مسجد،[۱۱] بویژه سقف مقبره نبوی در سال 853 قمری صورت گرفت.[۱۲]
در جهت شمالی، مأذنهای که در دوره بیبرس ساختهشده بود[۱۳](مأذنه شمال غربی: چوبین)، دری قرار گرفت و بالای آن طاقچهای(رف) ساخته شد. زمینش نیز تا حد صحن با مرمر فرش شد.[۱۴][۱۵]
سطح بین مقصوره و دیوار دور مقبره نیز با مرمر و رخام پوشانده شد.
دیوار جنوبی نیز به همین ترتیب با مرمر مزین شد.[۱۶][۱۷]
ناظر این اصلاحات، امیر بردبک ناصری بود.[۱۸]
اشرف اینال[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در دوره اشرف اینال، طوغان شیخ، محرابی در غرب منبر، برای حنفی مذهبها (مکانی بعدا محراب سلیمان قانونی در آن ساختهشد) ساخت.[۱۹][۲۰]
این محراب در سمت راست مقبره نبوی، کمی پایینتر از موقعیت کنونی آن ساخته شد.[۲۱]
قایتبای[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بازسازی در دوره قایتبای طی دو مرحله صورت گرفت.
مرحله اول قبل از حریق: این دوره با یک وقفه یکساله مجدد از سرگرفته شد.[۲۲]
در این دوره طاقهای مشرف بر صحن در جهت شرقی و در پی آن سقف رواق تخریب شد. ستونها از سرب ساخته شد.[۲۳]
گنبد داخلی روی مقبره پیامبرساخته شد و بهجای سقف چوبی قرار گرفت.[۲۴]
مرحله بعد از حریق دوم، مربوط به آتش گرفتن مسجد در اثر صاعقه بود. در اثر این حریق، همه چیز جز گنبد داخلی قبر نبوی از بین رفت.[۲۵]
مهمترین بازسازیهای این دوره عبارت بود از:
- ساخت گنبد بزرگ برای مسجد که در مکان بالای روضه شریفه قرارداشت[۲۶]
- بازسازی و توسعه محراب عثمانی و ساخت گنبد بر روی آن مکان[۲۷]
- احیای محراب پیامبر[۲۸]
- توسعه در جهت شرقی مسجد [۲۹]
- رنگآمیزی سقف مسجد با رنگ لاجوردی[۳۰]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ المدینه المنوره، ص 81
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 126
- ↑ المدینه المنوره، ص 81
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 126
- ↑ المدینه المنوره، ص 81
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 126
- ↑ المدینه المنوره، ص 81
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 126
- ↑ المدینه المنوره، ص 81
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 126
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 126
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 127
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 127
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 127
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ المدینه المنوره، ص 82
- ↑ المدینه المنوره، ص 83
- ↑ المدینه المنوره، ص 84
- ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 421
- ↑ المدینه المنوره، ص 85
- ↑ المدینه المنوره، ص 85
- ↑ وفاالوفا ج2 ص 421
- ↑ المدینه المنوره، ص 85
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
- المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری،صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م
- وفاءالوفا باخبار دارالمصطفی،علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، ج2، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، 1422ه.ق -2001