کوه الرایه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==نام==
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
کوه الرایه، در گذشته، به نام ذباب خوانده می‌شد.<ref name=":0">المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۴۶.</ref>
| تصویر = جبل الرایه.jpg
| مکان =شمال شهر [[مدینه]]، در نزدیکی و در شرق [[کوه سلع|کوه سَلْع]] و میان [[کوه احد]] و کوه سلع
|نام‌های دیگر=ذُباب}}
'''کوه الرایَه''' (به عربی: جَبَلُ الرایَة) یا کوه ذُباب، کوهی است در شمال شهر [[مدینه]] و میان [[کوه احد]] و [[کوه سلع|کوه سَلْع]]، که از آن در جنگ‌های [[غزوه احزاب|احزاب]]، [[غزوه خیبر|خیبر]]، [[غزوه تبوک|تبوک]] و [[غزوه غابه|غابه]] نام برده شده است. این کوه، برای تعیین مسیر خندقی که در جنگ احزاب ساخته شده دارای اهمیت است.  


[[مسجد ذباب]]، روی این کوه قرار دارد.


==نام==
به گمانِ برخی، سببِ نامگذاری این کوه به الرایه (به معنای پرچم)<ref>کتاب العین، ج‏2، ص153.</ref>، این است که پرچم اسلام بر بالای این کوه برافراشته می‌شد، یا آنکه پرچم شورشیان [[واقعه حره|واقعه حرّه]] در آنجا نصب شد.<ref name=":1" />


علت نام گذاری این کوه به ذباب آن است که ذباب نام پرنده یا قسمت برنده شمشیر است.<ref>مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۲۰۶.</ref>
همچنین کوه الرایه، در گذشته، به نام ذُباب خوانده می‌شد.{{یادداشت|و فی المعالم الاثیره: «ذباب بضم الذال المعجمة و موحدتان بینهما ألف.»}}<ref name=":0">معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج‏1، ص267؛ المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۴۶.</ref> گفته شده نامگذاری آن به ذباب{{یادداشت|واژه ذباب، نام پرنده یا قسمت بُرَنده شمشیر است و برخی، آن را به معنای زنبور عسل نیز آورده‌اند.}}<ref>مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۲۰۶؛ مفردات الفاظ قرآن، ص325.</ref>، به فردی به نام ذباب از مردم [[یمن]] برمی‌گردد، که مردی از انصار را کشته بود و مروان بن حکم، دستور داد او را روی این کوه گردن بزنند.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص266.</ref>
و در بعضی از کتب به معنی زنبور عسل نیز آمده است.<ref>مفردات الفاظ قرآن، ص325.</ref>
بعضی گویند نام کسی است که در دوران اموی در کنار این کوه گردن زده شده است<ref>ج1، ص266.</ref>


==مکان==
==مکان==
این کوه، در شرق کوه سلع (مساجد سبعه)،<ref name=":0" /> میان کوه احد و کوه سلع قرار دارد.  
کوه الرایه، در شمال شهر [[مدینه]]، در نزدیکی<ref name=":1" /> و در شرق [[کوه سلع|کوه سَلْع]]<ref name=":0" /> و میان [[کوه احد]] و کوه سلع قرار دارد.<ref name=":1" />


==‌ویژگی==
==اهمیت==
کوه الرایه، یکی از مناطق مهم مدینه از نظر تاریخی شمرده شده است؛ زیرا امروزه آثار خندقی که در ماجرای [[غزوه احزاب|جنگ احزاب]] کنده شد از میان رفته و این کوه، نشانه خوبی برای یافتن مسیر احتمالی این خندق است.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج‏1، ص267.</ref>


==مسجد ذباب==
==مسجد ذباب==
{{اصلی|مسجد ذباب}}
{{اصلی|مسجد ذباب}}
روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن قرین و الرایه نیز گفته شده است.<ref name=":0" /> این مسجد، در جایی ساخته شده که [[حضرت محمد(ص)]] بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد ذباب،‌ مساحتی کوچک داشته<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ج۱، ص۳۶۳.</ref> و در سال ۱۴۰۶ق. بنای مخروبه آن و محرابی که به سختی دیده می‌شده گزارش شده است.<ref>الدر الثمین، ص١٧١.</ref>  
روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن «قرین» و «الرایه» نیز گفته شده است.<ref name=":0" /> این مسجد، در جایی ساخته شده که [[حضرت محمد(ص)]] بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد ذباب، مساحتی کوچک داشته<ref name=":1">آثار اسلامی مکه و مدینه، ج۱، ص۳۶۳.</ref> و در سال ۱۴۰۶ق. بنای مخروبه آن و محرابی که به سختی دیده می‌شده گزارش شده است.<ref name=":2">الدر الثمین، ص١٧١.</ref>


==در تاریخ==
==در تاریخ==
در جریان جنگ احزاب، بالای این کوه، چادری<br />
در جریان [[غزوه احزاب|جنگ احزاب]]، چادری برای [[حضرت محمد(ص)]] بالای این کوه نصب شد که از آنجا به عملیات مقدماتی مسلمانان در کندن خندق و تعیین محل آن نظارت می‌کرد.<ref name=":1" />
 
در جریان دو [[غزوه خیبر]] و [[غزوه تبوک|تبوک]]، حضرت محمد(ع) پرچمش را روی این کوه نصب کرد؛ وقتی مسلمانان آن را دیدند برای جهاد بیرون رفتند.<ref name=":2" />
 
سلمة بن الاکوع، روی این کوه ایستاده و با فریاد، مردم را از دزدیده شدن شتران حضرت محمد(ص)، توسط عیینة بن حصن آگاه کرد. حضرت محمد(ص) بیرون رفته و [[غزوه غابه]] شکل گرفت.<ref>الدر الثمین، ص۱۷۲.</ref>
 
==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
<br />{{برگرفتگی
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = بررسی جغرافیای طبیعی مدینه
| منبع = بررسی جغرافیای طبیعی مدینه
| پس از لینک = یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰
| پس از لینک = یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰
| لینک = http://miqat.hajj.ir/article_70564.html
| لینک = http://miqat.hajj.ir/article_70564.html
}}'''مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر'''، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.
}}
 
* '''کتاب العین'''، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.
'''المغانم المطابه فی معالم طابه'''، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م.
* '''مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر'''، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.
* '''معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، دار و مکتبه الهلال، بیروت، ۱۴۱۹ق.
* '''المغانم المطابه فی معالم طابه'''، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م.
* '''مفردات الفاظ قرآن'''، راغب اصفهانی، دارالکتب العلمیه، قم، بی‌تا.
{{پایان}}


'''مفردات الفاظ قرآن'''، راغب اصفهانی، دارالکتب العلمیه، قم، بی‌تا.
[[رده:کوه‌های مدینه]]
<br />
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۳۲

کوه الرایه
اطلاعات اوليه
مکان شمال شهر مدینه، در نزدیکی و در شرق کوه سَلْع و میان کوه احد و کوه سلع
نام‌های دیگر ذُباب

کوه الرایَه (به عربی: جَبَلُ الرایَة) یا کوه ذُباب، کوهی است در شمال شهر مدینه و میان کوه احد و کوه سَلْع، که از آن در جنگ‌های احزاب، خیبر، تبوک و غابه نام برده شده است. این کوه، برای تعیین مسیر خندقی که در جنگ احزاب ساخته شده دارای اهمیت است.

مسجد ذباب، روی این کوه قرار دارد.

نام[ویرایش | ویرایش مبدأ]

به گمانِ برخی، سببِ نامگذاری این کوه به الرایه (به معنای پرچم)[۱]، این است که پرچم اسلام بر بالای این کوه برافراشته می‌شد، یا آنکه پرچم شورشیان واقعه حرّه در آنجا نصب شد.[۲]

همچنین کوه الرایه، در گذشته، به نام ذُباب خوانده می‌شد.[یادداشت ۱][۳] گفته شده نامگذاری آن به ذباب[یادداشت ۲][۴]، به فردی به نام ذباب از مردم یمن برمی‌گردد، که مردی از انصار را کشته بود و مروان بن حکم، دستور داد او را روی این کوه گردن بزنند.[۵]

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کوه الرایه، در شمال شهر مدینه، در نزدیکی[۲] و در شرق کوه سَلْع[۳] و میان کوه احد و کوه سلع قرار دارد.[۲]

اهمیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کوه الرایه، یکی از مناطق مهم مدینه از نظر تاریخی شمرده شده است؛ زیرا امروزه آثار خندقی که در ماجرای جنگ احزاب کنده شد از میان رفته و این کوه، نشانه خوبی برای یافتن مسیر احتمالی این خندق است.[۶]

مسجد ذباب[ویرایش | ویرایش مبدأ]

روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن «قرین» و «الرایه» نیز گفته شده است.[۳] این مسجد، در جایی ساخته شده که حضرت محمد(ص) بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد ذباب، مساحتی کوچک داشته[۲] و در سال ۱۴۰۶ق. بنای مخروبه آن و محرابی که به سختی دیده می‌شده گزارش شده است.[۷]

در تاریخ[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در جریان جنگ احزاب، چادری برای حضرت محمد(ص) بالای این کوه نصب شد که از آنجا به عملیات مقدماتی مسلمانان در کندن خندق و تعیین محل آن نظارت می‌کرد.[۲]

در جریان دو غزوه خیبر و تبوک، حضرت محمد(ع) پرچمش را روی این کوه نصب کرد؛ وقتی مسلمانان آن را دیدند برای جهاد بیرون رفتند.[۷]

سلمة بن الاکوع، روی این کوه ایستاده و با فریاد، مردم را از دزدیده شدن شتران حضرت محمد(ص)، توسط عیینة بن حصن آگاه کرد. حضرت محمد(ص) بیرون رفته و غزوه غابه شکل گرفت.[۸]

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. کتاب العین، ج‏2، ص153.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ آثار اسلامی مکه و مدینه، ج۱، ص۳۶۳.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج‏1، ص267؛ المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۴۶.
  4. مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۲۰۶؛ مفردات الفاظ قرآن، ص325.
  5. معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص266.
  6. معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج‏1، ص267.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ الدر الثمین، ص١٧١.
  8. الدر الثمین، ص۱۷۲.
  1. و فی المعالم الاثیره: «ذباب بضم الذال المعجمة و موحدتان بینهما ألف.»
  2. واژه ذباب، نام پرنده یا قسمت بُرَنده شمشیر است و برخی، آن را به معنای زنبور عسل نیز آورده‌اند.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.
  • کتاب العین، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.
  • مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.
  • معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار و مکتبه الهلال، بیروت، ۱۴۱۹ق.
  • المغانم المطابه فی معالم طابه، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م.
  • مفردات الفاظ قرآن، راغب اصفهانی، دارالکتب العلمیه، قم، بی‌تا.