یلملم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =
| عنوان            =
| تصویر            = یلملم.jpg
| تصویر            = مسجد میقات یلملم.jpg
| اندازه تصویر    =  
| اندازه تصویر    =  
| توضیح تصویر      =
| توضیح تصویر      =مسجد میقات یلملم، که در محل میقات یلملم ساخته شده است.
| بنيانگذار       =
| بنیانگذار       =
| تأسیس            =
| تأسیس            =
| کاربری          =
| کاربری          = [[میقات]]
| مکان            = در جنوب شهر [[مکه]]
| مکان            = جنوب شهر [[مکه]]
| نام‌های دیگر      =  
| نام‌های دیگر      =  
| وقایع مرتبط      =  
| وقایع مرتبط      =  
خط ۱۹: خط ۱۹:
| سبک              =
| سبک              =
| بازسازی          =  
| بازسازی          =  
| وبگاه            = [https://wikihaj.com/images/2/2d/%DB%8C%D9%84%D9%85%D9%84%D9%85.jpg یلملم]
| وبگاه            =  
}}
}}
'''یَلَملَم''' یکی از پنج [[میقات]] برای عمره تمتع است، میقات، مکان‌های مشخصی است در [[عربستان]] که کسانی که قصد انجام [[عمره مفرده]] یا [[عمره تمتع]] یا [[حج]] را دارند در این مکان‌ها [[محرم (احرام‌گزار)|مُحرم]] می‌شوند.
'''یَلَملَم''' یکی از پنج [[میقات]] برای عمره تمتع است، میقات، مکان‌های مشخصی است در [[عربستان]] که کسانی که قصد انجام [[عمره مفرده]] یا [[عمره تمتع]] یا [[حج]] را دارند در این مکان‌ها [[محرم (احرام‌گزار)|مُحرم]] می‌شوند.
یلملم نام کوهی است که در سر راه يمن ـ مكه در تهامه قرار دارد‌؛ و تا مكه دو [[شب]]  فاصله دارد. و در جنوب مکّه و 94 کيلومتر تا مکّه فاصله دارد.<ref>مراصد الاطلاع علي اسماء الامكنة والبقاع، ج3، ص1482.</ref>
یلملم نام کوهی است که در سر راه یمن ـ مکه در تهامه قرار دارد؛ و تا مکه دو [[شب]]  فاصله دارد. و در جنوب مکّه و 94 کیلومتر تا مکّه فاصله دارد.<ref>مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة والبقاع، ج3، ص1482.</ref>
علت نامگذاري يلملم، به جهت [[کوه]] يا درّه‌اي است که در آنجا قرار دارد.
علت نامگذاری یلملم، به جهت [[کوه]] یا درّه‌ای است که در آنجا قرار دارد.
 
==مفهوم‌شناسی==
یلملم (به فتح دو لام و یاء) را به صورت «ألملم» (همزه اول)، «یرْمرْم» (سکون دو راء) نیز ضبط کرده‌اند. <ref>القاموس المحیط، ج4، ص177؛ المصباح المنیر، ج1 ـ2، ص19؛ مادة ألم؛ جواهر الکلام، ج18، ص113؛ مستند الشیعه، ج11، ص181.</ref>
لغت شناسان در ریشه این کلمه اختلاف دارند؛ «ابن فارس»{{یادداشت|ابن فارس در باب کلمات ثلاثی مزید فیه، که حرف یاء به اوّل آنها اضافه شده است، آورده است: ....یلملم...».آن‌گاه می‌افزاید: «موقعیت یاء در اول این کلمات، مانند همزه اضافی در اوّل کلمات رباعی و خماسی است؛ زیرا در این دو باب، یاء اضافی محسوب می‌شود و حرف بعد از آن، حرف اول کلمه شمرده می‌شود.(المجمل، ج4، ص944؛ المقاییس، ج6، ص160).بنابراین از دیدگاه ابن فارس، ریشه یلملم و ماده اصلی آن «لملم» است و یاء، در اول آن اضافه است.همچنین الف در «الملم» مبدّل از یاء است و در «یرمرم» نیز یاء اضافه شده و هر دو «را» مبدل از یاء است.}} و «ازهری»<ref>تهذیب اللغة، ج15، ص251.</ref> معتقدند که این کلمه در اصل ثلاثی است که حرف «یا» به اوّل آن افزوده شده است. اما «ابن منظور»{{یادداشت|وی در «لسان العرب» یلملم را در لغت «یلم»، یرمرم را در لغت رمم، و یلملم و ألملم را در لغت لمم آورده است و این نشان می‌دهد که ماده اصلی این کلمات، از نظر او، ثلاثی است؛ یعنی یرمرم در اصل رمم، یلملم بدون تبدیل یاء به الف، در اصل یلم و با تبدیل یاء به همزه، در اصل لمم بوده است}} معتقد است که یاء در این کلمه حرف اصلی است و زاید نیست. {{یادداشت|دیدگاه فیّومی در «مصباح المنیر» نیز همانند دیدگاه ابن منظور است با این تفاوت که وی، اصل کلمه را «ألملم» با همزه دانسته و یاء را در یلملم، مبدل از همزه گرفته است و بدین ترتیب، او این کلمه را از ریشه «ألم» دانسته است.طبرانی در «المعجم الکبیر» نیز شیوه فیومی را در پیش گرفته است.زبیدی نیز در «تاج‌العروس» به همین منوال، یلملم را در لغت‌های: یلم، لمم و رمم ذکر کرده است.}}
این کلمه بر وزن «فَعَلْعَل» همانند غضنفر است؛ چنان‌که ابن منظور در لغت یلم می‌نویسد: «ابن بری گوید که ابوعلی گفته است: یلملم بر وزن فَعَلْعَل است، یاء، فاء الفعل، لام، عین الفعل و میم، لام الفعل آن است».<ref>لسان العرب، ج12، ص647.</ref>اگر آن را به معنای [[کوه]] بگیریم، منصرف، و اگر به معنای قریه بگیریم غیر منصرف است.
===وجه تسمیه===
در مورد وجه تسمیه یلملم گفته‌اند: «علت نامگذاری یلملم، به جهت کوه یا درّه‌ای است که در آنجا قرار داشته است».<ref>کشف اللثام، ج5، ص11.</ref> مرزوقی<ref>معجم معالم الحجاز، ج10، ص29.</ref> گفته است: «یلملم اسم کوهی است در ناحیه [[طائف]] که دو تا سه شب، مسافت بین آن تا مکه مکرمه است».
در برخی از [[کتب فقهی]]<ref>سرائر، ج1، ص529؛ قواعد، ج1، ص416؛ مسالک، ج2، ص215؛ جامع المقاصد، ج3، ص159.</ref>نیز آمده است که یلملم نام کوه است. اما دلیلی بر این معنا اقامه نشده و در واقع، دلیلی بر برتری یک معنا بر دیگری در دست نیست.


==در لغت==
يلملم (به فتح دو لام و ياء) را به صورت «ألملم» (همزه اول)‌، «يرمرم» (سکون دو راء) نيز ضبط كرده‌اند. <ref>القاموس المحيط، ج4، ص177‌؛ المصباح المنير، ج1‌ ـ‌2، ‌ص‌19؛ مادة ألم؛ جواهر الکلام، ج18، ص113‌؛ مستند الشيعه، ج11، ص181.</ref>
لغت شناسان در ريشه اين كلمه اختلاف دارند؛ «ابن ‌فارس»{{یادداشت|ابن ‌فارس در باب كلمات ثلاثي مزيد فيه، كه حرف ياء به اوّل آنها اضافه شده است، آورده است: ....يلملم...».آن‌گاه مي‌افزايد: «موقعيت ياء در اول اين كلمات، مانند همزه اضافي در اوّل كلمات رباعي و خماسي است؛ زيرا در اين دو باب، ياء اضافي محسوب مي‌شود و حرف بعد از آن، حرف اول كلمه شمرده مي‌شود.(المجمل، ج4، ص944؛ المقاييس، ج6، ص160).بنابراين از ديدگاه ابن ‌فارس، ريشه يلملم و ماده اصلي آن «لملم» است و ياء، در اول آن اضافه است.همچنين الف در «الملم» مبدّل از ياء است و در «يرمرم» نيز ياء اضافه شده و هر دو «را» مبدل از ياء است.}} و «ازهري»<ref>تهذيب اللغة، ج15، ص251.</ref> معتقدند كه اين كلمه در اصل ثلاثي است كه حرف «يا» به اوّل آن افزوده شده است. اما «ابن ‌منظور»{{یادداشت|وي در «لسان العرب» يلملم را در لغت «يلم»، يرمرم را در لغت رمم، و يلملم و ألملم را در لغت لمم آورده است و اين نشان مي‌دهد كه ماده اصلي اين كلمات، از نظر او، ثلاثي است؛ يعني يرمرم در اصل رمم، يلملم بدون تبديل ياء به الف، در اصل يلم و با تبديل ياء به همزه، در اصل لمم بوده است}} معتقد است که ياء در اين کلمه حرف اصلي است و زايد نيست. {{یادداشت|ديدگاه فيّومي در «مصباح المنير» نيز همانند ديدگاه ابن ‌منظور است با اين تفاوت كه وي، اصل كلمه را «ألملم» با همزه دانسته و ياء را در يلملم، مبدل از همزه گرفته است و بدين ترتيب، او اين كلمه را از ريشه «ألم» دانسته است.طبراني در «المعجم الكبير» نيز شيوه فيومي را در پيش گرفته است.زبيدي نيز در «تاج‌‌‌العروس» به همين منوال، يلملم را در لغت‌هاي: يلم، لمم و رمم ذكر كرده است.}}
اين كلمه بر وزن «فَعَلْعَل» همانند غضنفر است؛ چنان‌كه ابن ‌منظور در لغت يلم مي‌نويسد: «ابن ‌بري گويد كه ابو‌علي گفته است: يلملم بر وزن فَعَلْعَل است، ياء، فاء الفعل، لام، عين الفعل و ميم، لام الفعل آن است».<ref>لسان العرب، ج12، ص647.</ref>اگر آن را به معناي [[کوه]] بگيريم، منصرف، و اگر به معناي قريه بگيريم غير منصرف است.
==موقعیت==
==موقعیت==
جغرافي‌دانان فاصله يلملم تا مکه را دو مرحله(دو شب) دانسته‌اند <ref>مراصد الاطلاع علي اسماء الامكنة والبقاع، ج3، ص1482.</ref>.
[[پرونده:یلملم.jpg|بندانگشتی|موقعیت یلملم]]
يلملم در جنوب شهر مکه واقع شده و حدود صد کيلومتر با مکه مکرمه فاصله دارد که در آن سرزمين، مسجد [[معاذ ‌بن‌ جبل]] قرار دارد<ref>معجم البلدان، ج5، ص‌٤٤١‌؛ معجم معالم الحجاز، ج10، صص28 و 29؛ مراصد الاطلاع علي اسماء الامكنة والبقاع، ج1، ص112.</ref>.
جغرافی‌دانان فاصله یلملم تا مکه را دو شب دانسته‌اند<ref>مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة والبقاع، ج3، ص1482.</ref>.
یلملم در جنوب شهر مکه واقع شده و حدود صد کیلومتر با مکه مکرمه فاصله دارد که در آن سرزمین، مسجد [[معاذ بن جبل]] قرار دارد<ref>معجم البلدان، ج5، ص٤٤١؛ معجم معالم الحجاز، ج10، صص28 و 29؛ مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة والبقاع، ج1، ص112.</ref>.


شمال یلملم «[[السعديه]]» نام دارد که بخش قدیمی یلملم است که در قدیم آنجا احرام می‌بستند و حالا کسي [[احرام]] ‌‌نمي‌بندد، اما در جنوب غربي آن و با فاصله 25 کيلومتر از منطقه قديمي، مسجدي بزرگ ساخته‌اند که محل احرام است<ref>احكام الميقات في الفقه الاسلامي دراسة فقهية، أشجان حميد باصي.</ref> و محققان سعودي،{{یادداشت|مجله البحوث الفقهية المعاصرة «مواقيت الحج‌‌‌ الزمانية و المکانية دراسة فقهية، جغرافية، تاريخية»، دکتر عبدالوهاب ابراهيم ابوسليمان و دکتر معراج ‌‌‌نواب مرزا، سال8، عدد29، سال 1416.}}  درباه عدم اطلاق يلملم بر مسجد جديد، سخني نگفته و بنا بر فتواي رسمي حکومت و محکمه قضايي، آنجا ميقات است. البته استاد عبدالهادي فضلي<ref>مبادئ علم الفقه، ج3، ص‌‌46.</ref> مدعي است که اين مسجد محاذي يلملم است.  
شمال یلملم «[[السعدیه]]» نام دارد که بخش قدیمی یلملم است که در قدیم آنجا احرام می‌بستند و حالا کسی [[احرام]] نمی‌بندد، اما در جنوب غربی آن و با فاصله 25 کیلومتر از منطقه قدیمی، مسجدی بزرگ ساخته‌اند که محل احرام است<ref>احکام المیقات فی الفقه الاسلامی دراسة فقهیة، أشجان حمید باصی.</ref> و محققان سعودی،{{یادداشت|مجله البحوث الفقهیة المعاصرة «مواقیت الحج الزمانیة و المکانیة دراسة فقهیة، جغرافیة، تاریخیة»، دکتر عبدالوهاب ابراهیم ابوسلیمان و دکتر معراج نواب مرزا، سال8، عدد29، سال 1416.}}  درباه عدم اطلاق یلملم بر مسجد جدید، سخنی نگفته و بنا بر فتوای رسمی حکومت و محکمه قضایی، آنجا میقات است. اما عبدالهادی فضلی (۱۳۱۴-۱۳۹۲ش)، روحانی شیعه عربستانی،<ref>مبادئ علم الفقه، ج3، ص46.</ref> مدعی است که این مسجد محاذی یلملم است. کسانی که از طریق راه [[یمن]] به مکه، برای حج می‌روند به ترتیب سه راه وجود دارد: <ref>معجم البلدان، ج1، ص246؛ المسالک والممالک، صص134و 187؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، ج3، ص959 و ج4، ص1304؛ فصلنامه میقات حج، شماره 15، صفحه 72.</ref>
کسانی که از طریق راه [[یمن]] به مکه، برای حج می‌روند به ترتیب سه راه وجود دارد: <ref>معجم البلدان، ج1، ص246؛ المسالک والممالک، صص134و 187؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، ج3، ص959 و ج4، ص‌1304‌؛ فصلنامه ميقات حج، شماره 15، صفحه 72.</ref>
* راه اول: راه [[تهامه]]؛ همان راهی است که از یلملم عبور می‌کند.
* راه اول: راه [[تهامه‌]]؛ همان راهي است كه از يلملم عبور مي‌كند.
* راه دوم: راه [[صنعاء]] ـ [[صعده]]، که به ترتیب پس از عبور از [[بیشه]]، [[وادی تربه]] و [[قرن المنازل]] به مکه منتهی می‌شود.
* راه دوم: راه [[صنعاء]] ـ [[صعده‌]]، كه به ترتيب پس از عبور از [[بيشه]]، [[وادي تربه]] و [[قرن المنازل]] به مكه منتهي مي‌شود.
* راه سوم: راه [[حضرموت]] ـ [[نجران]]، که در قرن المنازل با راه دوم یکی می‌شود و از آن عبور می‌کند.<ref>یاقوت حموی، ج1، ص246؛ البکری، ج3، ص959 و ج4، ص1304.</ref>  
* راه سوم: راه [[حضرموت]] ـ [[نجران‌]]، كه در قرن المنازل با راه دوم يكي مي‌شود و از آن عبور مي‌كند.<ref>یاقوت حموی، ج1، ص246؛ البکری، ج3، ص959 و ج4، ص1304.</ref>  
راه مورد نظر در این بحث، راه تهامه است که از یلملم عبور می‌کند و منازل بین راه آن بدین ترتیب است: [[صنعا]]، [[جازان]]، [[لیث]]، یلملم، [[مکه]].  
راه مورد نظر در این بحث، راه تهامه است که از یلملم عبور می‌کند و منازل بین راه آن بدین ترتیب است: [[صنعا]]، [[جازان]]، [[لیث]]، یلملم، [[مکه]].  
با توجه به نزدیکی این میقات به دریای سرخ، از این میقات می توان در بحث [[محاذات]] افرادی که از راه دریا به مکه مشرف می شوند، بسیار استفاده کرد.  
با توجه به نزدیکی این میقات به دریای سرخ، از این میقات می توان در بحث [[محاذات]] افرادی که از راه دریا به مکه مشرف می شوند، بسیار استفاده کرد.
==وجه تسمیه==
 
در مورد وجه تسميه يلملم گفته‌اند: «علت نامگذاري يلملم، به جهت کوه يا درّه‌اي است که در آنجا قرار داشته است».<ref>کشف اللثام، ج5، ص‌11.</ref> مرزوقي<ref>معجم معالم الحجاز، ج‌‌‌10، ص‌29.</ref> گفته است: «يلملم اسم کوهي است در ناحيه [[طائف]] که دو تا سه شب، مسافت بين آن تا مکه مکرمه است».
در برخي از [[کتب فقهي]]<ref>سرائر، ج1، ص529؛ قواعد، ج1، ص416؛ مسالک، ج2، ص215؛ جامع المقاصد، ج3، ص159.</ref>نيز آمده است که يلملم نام کوه است. اما دليلي بر اين معنا اقامه نشده و در واقع، دليلي بر برتري يک معنا بر ديگري در دست نيست.
== جستارهای وابسته ==
* [[میقات]]
* [[احرام]]
* [[مکه]]
* [[یمن]]
==پانوشت==
==پانوشت==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۵۸: خط ۵۵:
  | توضیحات منبع =
  | توضیحات منبع =
}}
}}
*'''آثار اسلامي مکه و مدينه'''، رسول جعفريان‌، حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت‌، نشر مشعر، قم، 1386ه‍ .ش.
*'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، نشر مشعر، قم، 1386ه‍ .ش.
*'''الإجماع'''، ابو‌بكر محمد ‌بن‌ إبراهيم ‌بن‌ المنذر النيسابوري‌، تحقيق: فؤاد عبد المنعم أحمد، دارالمسلم للنشر والتوزيع، 1425ه‍ .ق.  
*'''الإجماع'''، ابوبکر محمد بن إبراهیم بن المنذر النیسابوری، تحقیق: فؤاد عبد المنعم أحمد، دارالمسلم للنشر والتوزیع، 1425ه‍ .ق.  
*'''اجودالتقريرات'''، محمدحسين ناييني، مقرر: ابو‌القاسم خويي، کتابفروشي مصطفوي، قم.
*'''اجودالتقریرات'''، محمدحسین نایینی، مقرر: ابوالقاسم خویی، کتابفروشی مصطفوی، قم.
*'''احكام الميقات في الفقة الاسلامي دراسة فقهية'''، أشجان حميد باصي، پايان‌نامه، نشر الکترونيکي.
*'''احکام المیقات فی الفقة الاسلامی دراسة فقهیة'''، أشجان حمید باصی، پایان‌نامه، نشر الکترونیکی.
*'''اخبار مكة و ما جاء فيها من الآثار'''، ابوالوليد محمد ‌بن‌ عبدالله ‌بن‌ احمد (ازرقي)، بيروت، دارالاندلس، 1416 ه‍ ‍.ق.
*'''اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار'''، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد (ازرقی)، بیروت، دارالاندلس، 1416 ه‍ .ق.
*'''اختيار معرفة الرجال'''‌، محمد ‌بن‌ عمر کشي، مصحح: حسن مصطفوي، دانشکده الهيات و معارف اسلامي، مشهد مقدس، ١٣۴٨ه‍ .ش.
*'''اختیار معرفة الرجال'''، محمد بن عمر کشی، مصحح: حسن مصطفوی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، مشهد مقدس، ١٣۴٨ه‍ .ش.
*'''إرشاد الأذهان إلي أحكام الإيمان'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي، حلّي، تحقيق: شيخ فارس حسون‏، اول، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه، 1410ه‍ ‍.ق.
*'''إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلّی، تحقیق: شیخ فارس حسون‏، اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه، 1410ه‍ .ق.
*'''الإرشاد'''، محمد ‌بن‌ محمد ‌بن‌ نعمان عكبري (شيخ مفيد)، كنگره جهاني هزاره شيخ مفيد، اول‏، قم، 1413ه‍ ‍.ق.
*'''الإرشاد'''، محمد بن محمد بن نعمان عکبری (شیخ مفید)، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، اول‏، قم، 1413ه‍ .ق.
*'''اساس البلاغه'''، زمخشري، تحقيق: محمد باسل عيون السود، دارالكتب العلمية، بيروت‌، چاپ اول 1419ه‍ .ق.  
*'''اساس البلاغه'''، زمخشری، تحقیق: محمد باسل عیون السود، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول 1419ه‍ .ق.  
*'''الاستبصار فيما اختلف من الأخبار'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن (طوسي اول)‏، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1390 ه‍ ‍.ق.
*'''الاستبصار فیما اختلف من الأخبار'''، ابوجعفر محمد بن حسن (طوسی اول)‏، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1390 ه‍ .ق.
*'''إشارة السبق'''‌، علي ‌بن‌ حسن حلبي‌، تحقيق: ابراهيم بهادري، مؤسسة النشر الاسلامي‌، قم.  
*'''إشارة السبق'''، علی بن حسن حلبی، تحقیق: ابراهیم بهادری، مؤسسة النشر الاسلامی، قم.  
*'''إصباح الشيعة بمصباح الشريعة'''، قطب‌الدين محمد ‌بن‌ حسين، كيدري، شيخ ابراهيم بهادري مراغي، قم، مؤسسه امام صادق9، 1416 ه‍ ‍.ق.
*'''إصباح الشیعة بمصباح الشریعة'''، قطب‌الدین محمد بن حسین، کیدری، شیخ ابراهیم بهادری مراغی، قم، مؤسسه امام صادق9، 1416 ه‍ .ق.
*'''الاصنام'''، کلبي، هشام، به کوشش احمد زکي، مطبعة الاميريه، ۱۳۲۲ق/۱۹۱۴م.
*'''الاصنام'''، کلبی، هشام، به کوشش احمد زکی، مطبعة الامیریه، ۱۳۲۲ق/۱۹۱۴م.
*'''اصول‌الفقه'''، محمدرضا مظفر، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، (بي‌تا).
*'''اصول‌الفقه'''، محمدرضا مظفر، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، (بی‌تا).
*'''الأمالي'''، محمد ‌بن‌ علي ‌بن‌ بابويه قمّي (شيخ صدوق)، قم، انتشارات كتابخانه اسلاميه، 1362ه‍ ‍.ق.  
*'''الأمالی'''، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، قم، انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362ه‍ .ق.  
*'''الإنصاف في معرفة الراجح من الخلاف'''، علي ‌بن‌ سليمان المرداوي علاء الدين ابو‌الحسن، تحقيق: محمد حامد الفقي، مطبعة السنة المحمدية، 1375ه‍ .ق.
*'''الإنصاف فی معرفة الراجح من الخلاف'''، علی بن سلیمان المرداوی علاء الدین ابوالحسن، تحقیق: محمد حامد الفقی، مطبعة السنة المحمدیة، 1375ه‍ .ق.
*'''أنوار الهداية'''، روح‌‌الله موسوي خميني، قم، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1415ه‍ ‍.ق.
*'''أنوار الهدایة'''، روح‌الله موسوی خمینی، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1415ه‍ .ق.
*'''انوارالاصول'''، ناصر مکارم شيرازي، مقرر: احمد قدسي، مدرسة الامام علي ‌بن‌ أبي‌طالب7، قم.  
*'''انوارالاصول'''، ناصر مکارم شیرازی، مقرر: احمد قدسی، مدرسة الامام علی بن أبی‌طالب7، قم.  
*'''بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار'''، مولي محمد باقر ‌بن‌ مولي محمدتقي مجلسي، بي‌جا، بي‌نا، بي‌تا.
*'''بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار'''، مولی محمد باقر بن مولی محمدتقی مجلسی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
*'''بحوث في شرح مناسک الحج'''، سيدمحمدرضا سيستاني، دار المورخ العربي، بيروت، 1437ه‍ .ق.
*'''بحوث فی شرح مناسک الحج'''، سیدمحمدرضا سیستانی، دار المورخ العربی، بیروت، 1437ه‍ .ق.
*'''البداية و النهاية'''، ابي‌الفداء اسماعيل ‌بن‌ عمر ‌بن‌ كثير الدمشقي، بيروت، دارالفكر، 1407 ه‍ ‍.ق.
*'''البدایة و النهایة'''، ابی‌الفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی، بیروت، دارالفکر، 1407 ه‍ .ق.
*'''بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع'''، علاء الدين، ابو‌بكر ‌بن‌ مسعود ‌بن‌ أحمد الكاساني الحنفي، دارالكتب العلمية، 1406ه‍ .ق.
*'''بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع'''، علاء الدین، ابوبکر بن مسعود بن أحمد الکاسانی الحنفی، دارالکتب العلمیة، 1406ه‍ .ق.
*'''بلوغ المرام'''‌، ابو‌الفضل أحمد ‌بن‌ علي ‌بن‌ محمد ‌بن‌ أحمد ‌بن‌ حجر العسقلاني، تحقيق: سمير ‌بن‌ أمين الزهري، دارالفلق‌، رياض، چاپ هفتم، 1424ه‍ .ق.
*'''بلوغ المرام'''، ابوالفضل أحمد بن علی بن محمد بن أحمد بن حجر العسقلانی، تحقیق: سمیر بن أمین الزهری، دارالفلق، ریاض، چاپ هفتم، 1424ه‍ .ق.
*'''تاج العروس من جواهر القاموس'''، محمد ‌بن‌ محمد مرتضي زبيدي، تحقيق: علي‌شيري، دارالفکر، بيروت.
*'''تاج العروس من جواهر القاموس'''، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، تحقیق: علی‌شیری، دارالفکر، بیروت.
*'''تاريخ المدينة المنورة'''، عمر ‌بن‌ شبه (ابن ‌شبه نميري‌)، محقق: فهيم محمد شلتوت، دارالفکر، قم.
*'''تاریخ المدینة المنورة'''، عمر بن شبه (ابن شبه نمیری)، محقق: فهیم محمد شلتوت، دارالفکر، قم.
*'''تبصرة المتعلمين في أحكام الدين'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي، حلي، تحقيق: محمد‌‌هادي يوسفي غروي، تهران، مؤسسه طبع و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1411ه‍ ‍.ق.
*'''تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلی، تحقیق: محمدهادی یوسفی غروی، تهران، مؤسسه طبع و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1411ه‍ .ق.
*'''تحرير الأحكام الشرعية علي مذهب الإمامية'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي، حلي، بي‌جا، بي‌تا.
*'''تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلی، بی‌جا، بی‌تا.
*'''تذكرة الفقها'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي، حلّي، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البيت، قم، مؤسسه آل‌البيت، بي‌تا.
*'''تذکرة الفقها'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلّی، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت، قم، مؤسسه آل‌البیت، بی‌تا.
*'''تعاليق مبسوطه علي العروة الوثقي'''، محمد اسحاق فياض، مقرر: محمد کاظم ‌بن‌ عبد العظيم يزدي، ناشر: محلاتي، قم  
*'''تعالیق مبسوطه علی العروة الوثقی'''، محمد اسحاق فیاض، مقرر: محمد کاظم بن عبد العظیم یزدی، ناشر: محلاتی، قم  
*'''تفسير الکنز الدقائق'''، ميرزا محمد مشهدي، چاپخانه علميه، قم، 1409ه‍ .ق.
*'''تفسیر الکنز الدقائق'''، میرزا محمد مشهدی، چاپخانه علمیه، قم، 1409ه‍ .ق.
*'''تفسير قرطبي'''، محمد ‌بن‌ احمد انصاري قرطبي، دار احياء التراث العربي، بيروت، چاپ دوم، 1405ه‍ .ق.
*'''تفسیر قرطبی'''، محمد بن احمد انصاری قرطبی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1405ه‍ .ق.
*'''تفسير کبير منهج الصادقين في الزام المخالفين'''‌، فتح ‌الله ‌بن‌ شکر الله کاشاني‌، انتشارات علمي 1340ه‍ .ش.  
*'''تفسیر کبیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین'''، فتح الله بن شکر الله کاشانی، انتشارات علمی 1340ه‍ .ش.  
*'''تفسير نمونه‌'''، جمعي از نويسندگان زير نظر ناصر مکارم شيرازي‌، دار الکتب الاسلاميه تهران 1380.
*'''تفسیر نمونه‌'''، جمعی از نویسندگان زیر نظر ناصر مکارم شیرازی، دار الکتب الاسلامیه تهران 1380.
*'''تفصيل الشريعه في شرح تحريرالوسيله'''، محمد فاضل ‌موحدي ‌لنكراني‌، چاپ و نشر عروج‌، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، قم.
*'''تفصیل الشریعه فی شرح تحریرالوسیله'''، محمد فاضل موحدی لنکرانی، چاپ و نشر عروج، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم.
*'''التنقيح الرائع لمختصر الشرائع'''، جمال الدين مقداد ‌بن‌ عبدالله، فاضل مقداد، تحقيق: سيد عبداللطيف حسيني كوه‌كمري، قم، كتابخانه آيةالله مرعشي نجفي، 1404ه‍ ‍.ق.
*'''التنقیح الرائع لمختصر الشرائع'''، جمال الدین مقداد بن عبدالله، فاضل مقداد، تحقیق: سید عبداللطیف حسینی کوه‌کمری، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، 1404ه‍ .ق.
*'''تنقيح المقال عن حاوي الاقوال'''، عبدالله مامقاني‌، تحقيق: محي‌الدين مامقاني، مؤسسه آل البيت: لاحياء التراث، قم، 1384ه‍ .ش.  
*'''تنقیح المقال عن حاوی الاقوال'''، عبدالله مامقانی، تحقیق: محی‌الدین مامقانی، مؤسسه آل البیت: لاحیاء التراث، قم، 1384ه‍ .ش.  
*'''التنقيح في شرح العروة الوثقي'''، ابو‌القاسم خويي، ناشر لطفي‌، قم.  
*'''التنقیح فی شرح العروة الوثقی'''، ابوالقاسم خویی، ناشر لطفی، قم.  
*'''تهذيب الأحكام'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن، طوسي، چهارم‏، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1407ه‍ ‍.ق.
*'''تهذیب الأحکام'''، ابوجعفر محمد بن حسن، طوسی، چهارم‏، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ه‍ .ق.
*'''تهذيب اللغة'''، محمد ‌بن‌ احمد ازهري، تحقيق: عمر سلامي و عبد الکريم حامد، دار احياء التراث العربي‌، بيروت.  
*'''تهذیب اللغة'''، محمد بن احمد ازهری، تحقیق: عمر سلامی و عبد الکریم حامد، دار احیاء التراث العربی، بیروت.  
*'''جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد'''، محمد ‌بن‌ علي اردبيلي، دارالاضواء‌، بيروت.  
*'''جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد'''، محمد بن علی اردبیلی، دارالاضواء، بیروت.  
*'''جامع المدارك في شرح مختصر النافع'''، سيد احمد خوانساري، تصحيح: علي‌اكبر غفاري، دوم‏، قم، مؤسسه اسماعيليان، 1405ه‍ ‍.ق.
*'''جامع المدارک فی شرح مختصر النافع'''، سید احمد خوانساری، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، دوم‏، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1405ه‍ .ق.
*'''جامع المقاصد في شرح القواعد'''، علي ‌بن‌ حسين عاملي كركي (محقق ثاني)، مؤسسه آل‌البيت:، 1414ه‍ ‍.ق.
*'''جامع المقاصد فی شرح القواعد'''، علی بن حسین عاملی کرکی (محقق ثانی)، مؤسسه آل‌البیت:، 1414ه‍ .ق.
*'''جمل العلم و العمل'''، علي ‌بن‌ حسين موسوي (سيد مرتضي)، بي‌نا، بي‌جا، بي‌تا.
*'''جمل العلم و العمل'''، علی بن حسین موسوی (سید مرتضی)، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
*'''جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام'''، محمد حسن ‌بن‌ باقر نجفي (صاحب الجواهر)، تحقيق و تعليق: شيخ عباس قوچاني، هفتم، بيروت، دارإحياء التراث العربي، بي‌تا.
*'''جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام'''، محمد حسن بن باقر نجفی (صاحب الجواهر)، تحقیق و تعلیق: شیخ عباس قوچانی، هفتم، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی‌تا.
*'''الحج في الشريعة الاسلامية الغراء'''، جعفر سبحاني تبريزي، مؤسسه امام صادق7، قم، 1382ه‍ .ش.  
*'''الحج فی الشریعة الاسلامیة الغراء'''، جعفر سبحانی تبریزی، مؤسسه امام صادق7، قم، 1382ه‍ .ش.  
*'''الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة'''، يوسف ‌بن‌ احمد ‌بن‌ ابراهيم بحراني، تصحيح و تحقيق: شيخ محمد تقي ايرواني و سيد عبدالرزاق مقرم، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1405ه‍ ‍.ق.
*'''الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة'''، یوسف بن احمد بن ابراهیم بحرانی، تصحیح و تحقیق: شیخ محمد تقی ایروانی و سید عبدالرزاق مقرم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1405ه‍ .ق.
*'''خلاصة الاقوال في معرفة أحوال الرجال'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي (حلّي)، قم، دارالذخائر، 1411ه‍ ‍.ق.
*'''خلاصة الاقوال فی معرفة أحوال الرجال'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (حلّی)، قم، دارالذخائر، 1411ه‍ .ق.
*'''الخلاف'''‏، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي، تصحيح و تحقيق: شيخ علي خراساني، سيد جواد شهرستاني، شيخ مهدي طه نجف، شيخ مجتبي عراقي، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1407ه‍ ‍.ق.
*'''الخلاف'''‏، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، تصحیح و تحقیق: شیخ علی خراسانی، سید جواد شهرستانی، شیخ مهدی طه نجف، شیخ مجتبی عراقی، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1407ه‍ .ق.
*'''دانشنامه قرآن و حديث‌'''، جمعي از پژوهشگران زير نظر محمد محمدي ري شهري‌، انتشارات دارالحديث‌، 1390ه‍ .ش.
*'''دانشنامه قرآن و حدیث‌'''، جمعی از پژوهشگران زیر نظر محمد محمدی ری شهری، انتشارات دارالحدیث، 1390ه‍ .ش.
*'''دراسات في المكاسب المحرمة'''‌، حسينعلي منتظري، نشر تفکر‌، قم.
*'''دراسات فی المکاسب المحرمة'''، حسینعلی منتظری، نشر تفکر، قم.
*'''الدروس الشرعية في فقه الإمامية'''، محمد ‌بن‌ مكي عاملي (شهيد اول)، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1417ه‍ ‍.ق.
*'''الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة'''، محمد بن مکی عاملی (شهید اول)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ه‍ .ق.
*'''دروس في علم الاصول‌'''، سيد محمد باقر صدر، مؤسسة النشر الاسلامي‌، قم.
*'''دروس فی علم الاصول‌'''، سید محمد باقر صدر، مؤسسة النشر الاسلامی، قم.
*'''رجال ابن ‌داوود'''، تقي الدين ابو‌محمد حسن ‌بن‌ علي ‌بن‌ داوود حلي، المطبعة الحيدريه، النجف الاشرف، ۱۹۷۲ه‍ .ق.  
*'''رجال ابن داوود'''، تقی الدین ابومحمد حسن بن علی بن داوود حلی، المطبعة الحیدریه، النجف الاشرف، ۱۹۷۲ه‍ .ق.  
*'''رجال الطوسي'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي، مؤسسة النشر الإسلامي، بي‌جا، 1415ه‍ ‍.ق.
*'''رجال الطوسی'''، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌جا، 1415ه‍ .ق.
*'''رجال الكشي'''، محمد ‌بن‌ عمر الكشي، مؤسسة النشر في جامعة مشهد، 1348ه‍ .ش.
*'''رجال الکشی'''، محمد بن عمر الکشی، مؤسسة النشر فی جامعة مشهد، 1348ه‍ .ش.
*'''رجال النجاشي'''، أحمد ‌بن‌ علي النجاشي، قم، مؤسسة النشر الإسلامي، 1407ه‍ ‍.ق.
*'''رجال النجاشی'''، أحمد بن علی النجاشی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1407ه‍ .ق.
*'''الرجال‌'''، احمد ‌بن‌ حسين بن ‌غضائري، مصحح: محمدرضا حسيني، دار الحديث، قم، 1364ش
*'''الرجال‌'''، احمد بن حسین بن غضائری، مصحح: محمدرضا حسینی، دار الحدیث، قم، 1364ش
*'''الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية'''، زين‌الدين ‌بن‌ علي ‌بن‌ احمد عاملي، (شهيد ثاني)، تصحيح و تعليق: سيد محمد كلانتر، قم، كتابفروشي داوري، 1410ه‍ ‍.ق.
*'''الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة'''، زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی، (شهید ثانی)، تصحیح و تعلیق: سید محمد کلانتر، قم، کتابفروشی داوری، 1410ه‍ .ق.
*'''روضة المتقين في شرح من لايحضره الفقيه'''،‏ محمدتقي ‌بن‌ مقصود علي اصفهاني (مجلسي اول)، تصحيح و تحقيق: سيد حسين موسوي كرماني، شيخ علي‏پناه اشتهاردي، سيد فضل‌الله طباطبائي، ‏دوم‏، قم، مؤسسه فرهنگي اسلامي كوشانبور، 1406ه‍ ‍.ق.
*'''روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه'''،‏ محمدتقی بن مقصود علی اصفهانی (مجلسی اول)، تصحیح و تحقیق: سید حسین موسوی کرمانی، شیخ علی‌پناه اشتهاردی، سید فضل‌الله طباطبائی، ‏دوم‏، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور، 1406ه‍ .ق.
*'''روضة الطالبين و عمدة المفتين'''‌، صالح ‌بن‌ عمر بلقيني، دارالفکر‌، بيروت، ۱۴۱۵ه‍ .ق.
*'''روضة الطالبین و عمدة المفتین'''، صالح بن عمر بلقینی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۵ه‍ .ق.
*'''رياض المسائل في تحقيق الأحكام'''، سيد علي ‌بن‌ محمد ‌بن‌ ابي‌معاذ، طباطبائي، تصحيح و تحقيق: محمد بهره‏مند، محسن قديري، كريم انصاري، علي مرواريد، قم، مؤسسه آل‌البيت، 1418ه‍ ‍.ق.
*'''ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام'''، سید علی بن محمد بن ابی‌معاذ، طباطبائی، تصحیح و تحقیق: محمد بهره‌مند، محسن قدیری، کریم انصاری، علی مروارید، قم، مؤسسه آل‌البیت، 1418ه‍ .ق.
*'''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''‏، محمد ‌بن‌ منصور ‌بن‌ احمد حلّي، دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، ‏1410ه‍ ‍.ق.
*'''السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی'''‏، محمد بن منصور بن احمد حلّی، دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ‏1410ه‍ .ق.
*'''سلسله الينابيع الفقهيه'''، علي اصغر مرواريد، مؤسسه فقه الشيعه، بيروت‌،
*'''سلسله الینابیع الفقهیه'''، علی اصغر مروارید، مؤسسه فقه الشیعه، بیروت،
1371ه‍ .ش.  
1371ه‍ .ش.  
*'''سماء المقال في علم الرجال‌'''، ابوالهدي کلباسي، مؤسسة ولي العصر[ للدراسات الاسلاميه، قم‌، 1377ه‍ .ش.
*'''سماء المقال فی علم الرجال‌'''، ابوالهدی کلباسی، مؤسسة ولی العصر[ للدراسات الاسلامیه، قم، 1377ه‍ .ش.
*'''سنن ابن ‌ماجه'''، محمد ‌بن‌ يزيد القزويني ابو‌عبدالله بن ‌ماجه، محقق: محمد فؤاد عبد الباقي.
*'''سنن ابن ماجه'''، محمد بن یزید القزوینی ابوعبدالله بن ماجه، محقق: محمد فؤاد عبد الباقی.
*'''السنن الكبري (سنن البيهقي الكبري)'''‌، أحمد ‌بن‌ الحسين ‌بن‌ علي ‌بن‌ موسي البيهقي ابو‌بكر، دارالكتب العلمية‌، 1424ه‍ .ق.  
*'''السنن الکبری (سنن البیهقی الکبری)'''، أحمد بن الحسین بن علی بن موسی البیهقی ابوبکر، دارالکتب العلمیة، 1424ه‍ .ق.  
*'''سيري کامل در خارج فقه معاصر'''، درس خارج فقه آيت الله فاضل لنکراني، محمد دادستان، انتشارات فيضيه، قم، 1387ه‍ .ش.  
*'''سیری کامل در خارج فقه معاصر'''، درس خارج فقه آیت الله فاضل لنکرانی، محمد دادستان، انتشارات فیضیه، قم، 1387ه‍ .ش.  
*'''شرائع الاسلام في مسائل الحلال و الحرام'''، جعفر ‌بن‌ حسن محقق حلي، تحقيق: عبد الحسين محمد علي بقال‌، اسماعيليان، قم.  
*'''شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام'''، جعفر بن حسن محقق حلی، تحقیق: عبد الحسین محمد علی بقال، اسماعیلیان، قم.  
*'''شرح البداية في علم الدراية‌'''، زين الدين العاملي (شهيد ثاني)، تحقيق: محمد رضا حسيني جلالي، قم 1414ه‍ .ق.
*'''شرح البدایة فی علم الدرایة'''، زین الدین العاملی (شهید ثانی)، تحقیق: محمد رضا حسینی جلالی، قم 1414ه‍ .ق.
*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية'''، اسماعيل ‌بن‌ حماد جوهري‌، تحقيق: عطار، احمد عبد الغفور‌، دارالعلم للملايين‌، بيروت.
*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة'''، اسماعیل بن حماد جوهری، تحقیق: عطار، احمد عبد الغفور، دارالعلم للملایین، بیروت.
*'''صحيح البخاري'''، محمد ‌بن‌ اسماعيل بخاري، داراحياء التراث العربي، بي‌تا.
*'''صحیح البخاری'''، محمد بن اسماعیل بخاری، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
*'''صــحيح مســلم'''‌، مسلم ‌بن‌ الحجاج نيسابوري‌، دارالفکر، بيروت.
*'''صــحیح مســلم'''، مسلم بن الحجاج نیسابوری، دارالفکر، بیروت.
*'''الطهارة'''، امام خميني‌، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني=، تهران.
*'''الطهارة'''، امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی=، تهران.
*'''عدة‌الاصول'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي‌، المجموعة: أصول الفقه عند الشيعة، تحقيق: محمد رضا الأنصاري القمي‌، چاپ اول ١٣٧٦ش ـ ١٤١٧ه‍ .ق، المطبعة: ستاره ـ  قم.
*'''عدةالاصول'''، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، المجموعة: أصول الفقه عند الشیعة، تحقیق: محمد رضا الأنصاری القمی، چاپ اول ١٣٧٦ش ـ ١٤١٧ه‍ .ق، المطبعة: ستاره ـ  قم.
*'''العروة الوثقي'''، سيدمحمدكاظم طباطبائي يزدي، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، تحقيق مؤسسة نشراسلامي، 1417ق.  
*'''العروة الوثقی'''، سیدمحمدکاظم طباطبائی یزدی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تحقیق مؤسسة نشراسلامی، 1417ق.  
*'''علل الشرائع'''، محمد ‌بن‌ علي ‌بن‌ بابويه قمّي (شيخ صدوق)، قم، ‏كتابفروشي داوري‏، بي‌تا.
*'''علل الشرائع'''، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، قم، ‏کتابفروشی داوری‏، بی‌تا.
*'''علي طريق الهجره'''، عاتق ‌بن‌ غيث البلادي، مکه، دارمکه، 1993م.
*'''علی طریق الهجره'''، عاتق بن غیث البلادی، مکه، دارمکه، 1993م.
*'''العين'''، الخليل ‌بن‌ احمد الفراهيدي، نشر هجرت، قم.
*'''العین'''، الخلیل بن احمد الفراهیدی، نشر هجرت، قم.
*'''عيون أخبار الرضا'''، محمد ‌بن‌ علي ‌بن‌ بابويه قمّي (شيخ صدوق)، بي‌جا، دارالعالم للنشر، 1378ه‍ ‍.ق.
*'''عیون أخبار الرضا'''، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، بی‌جا، دارالعالم للنشر، 1378ه‍ .ق.
*'''غاية المراد في شرح نکت الإرشاد'''، محمد ‌بن‌ مکي (شهيد اول‌)، تحقيق: رضا مختاري، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلاميه، قم،  ١٣٧٣ه‍ .ش.
*'''غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد'''، محمد بن مکی (شهید اول)، تحقیق: رضا مختاری، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، قم،  ١٣٧٣ه‍ .ش.
*'''غاية المنتهي في جمع الإقناع والمنتهي'''، مرعي ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ الكرمي، تحقيق: ياسر إبراهيم المزروعي ـ رائد يوسف الرومي، چاپ اول، ناشر: مؤسسه غراس کويت.
*'''غایة المنتهی فی جمع الإقناع والمنتهی'''، مرعی بن یوسف بن الکرمی، تحقیق: یاسر إبراهیم المزروعی ـ رائد یوسف الرومی، چاپ اول، ناشر: مؤسسه غراس کویت.
*'''غنائم الايام'''‌، ميرزا ابوالقاسم ‌بن‌ حسن گيلاني قمي‌، انتشارات بوستان کتاب‌.  
*'''غنائم الایام'''، میرزا ابوالقاسم بن حسن گیلانی قمی، انتشارات بوستان کتاب.  
*'''غنية النزوع الي علمي الاصول و الفروع'''، حمزة ‌بن‌ علي بن ‌زهره، تحقيق: ابراهيم بهادري، مؤسسة الإمام الصادق7، قم‌،  ١٣٧۵ ه‍ .ش.
*'''غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع'''، حمزة بن علی بن زهره، تحقیق: ابراهیم بهادری، مؤسسة الإمام الصادق7، قم،  ١٣٧۵ ه‍ .ش.
*'''الغيبة، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي'''، قم، مؤسسة المعارف الإسلامية، 1411ه‍ ‍.ق.
*'''الغیبة، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی'''، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1411ه‍ .ق.
*'''فرهنگ‌نامه اصول فقه'''، جمعي از محققان‌، مرکزاطلاعات ومدارک اسلامي‌، 1389ه‍ .ش.
*'''فرهنگ‌نامه اصول فقه'''، جمعی از محققان، مرکزاطلاعات ومدارک اسلامی، 1389ه‍ .ش.
*'''فصلنامه ميقات حج'''، حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت.  
*'''فصلنامه میقات حج'''، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.  
*'''فقه الرضاء'''، مؤسسة آل البيت: لإحياء التراث.
*'''فقه الرضاء'''، مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث.
*'''الفهرست'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي، النجف، المكتبة المرتضوية، بي‌تا.
*'''الفهرست'''، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، النجف، المکتبة المرتضویة، بی‌تا.
*'''فوائد الأصول'''، محمدحسين نائيني، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1417 ه‍ ‍.ق.
*'''فوائد الأصول'''، محمدحسین نائینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417 ه‍ .ق.
*'''الفوائد الرجاليه'''، سيد محمد مهدي بحرالعلوم طباطبائي، منشورات مكتبة الصادق7، تهران‌، 1363ه‍ .ش.  
*'''الفوائد الرجالیه'''، سید محمد مهدی بحرالعلوم طباطبائی، منشورات مکتبة الصادق7، تهران، 1363ه‍ .ش.  
*'''قاموس الرجال'''، اسدالله تستري، بي‌نا، بي‌جا، بي‌تا‏‏.
*'''قاموس الرجال'''، اسدالله تستری، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا‏.
*'''القاموس المحيط'''، محمد ‌بن‌ يعقوب فيروزآبادي، دارالکتب العلميه، بيروت.
*'''القاموس المحیط'''، محمد بن یعقوب فیروزآبادی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
*'''قرب الاسناد'''‌،‌ عبد الله ‌بن‌ جعفر حميري، کتاب فروشي نينوا‌، تهران.  
*'''قرب الاسناد'''، عبد الله بن جعفر حمیری، کتاب فروشی نینوا، تهران.  
*'''قواعد الأحكام في معرفة الحلال و الحرام'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي حلي، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامي، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413 ه‍ ‍.ق.
*'''قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی حلی، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413 ه‍ .ق.
*'''قوانين الاصول'''، ابوالقاسم ‌بن‌ محمد حسن ميرزاي قمي، چاپ سنگي تهران ۱۳۰۸ـ ۱۳۰۹، چاپ افست ۱۳۷۸ه‍ .ق.
*'''قوانین الاصول'''، ابوالقاسم بن محمد حسن میرزای قمی، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۸ـ ۱۳۰۹، چاپ افست ۱۳۷۸ه‍ .ق.
*'''الكافي في الفقة'''، تقي ‌بن‌ نجم ابو‌الصلاح حلبي، ناشر: کتابخانه عمومي امام اميرالمومنين علي7.
*'''الکافی فی الفقة'''، تقی بن نجم ابوالصلاح حلبی، ناشر: کتابخانه عمومی امام امیرالمومنین علی7.
*'''الكافي في الفقه'''، أحمـد ‌بن‌ حنبـل، ابو‌محمد موفق الدين عبدالله ‌بن‌ أحمد ‌بن‌ محمد ‌بن‌ قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، (ابن ‌قدامه مقدسي)، دارالكتب العلمية، 1414ه‍ .ق.  
*'''الکافی فی الفقه'''، أحمـد بن حنبـل، ابومحمد موفق الدین عبدالله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، (ابن قدامه مقدسی)، دارالکتب العلمیة، 1414ه‍ .ق.  
*'''الكافي في فقه أهل المدينة'''، ابن ‌عبدالبر، مكتبة الرياض، 1400ه‍ .ق.  
*'''الکافی فی فقه أهل المدینة'''، ابن عبدالبر، مکتبة الریاض، 1400ه‍ .ق.  
*'''الكافي'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ يعقوب، كليني، چهارم، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1407ه‍ ‍.ق.
*'''الکافی'''، ابوجعفر محمد بن یعقوب، کلینی، چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ه‍ .ق.
*'''كامل الزيارات'''، ابوالقاسم جعفر ‌بن‌ محمد ‌بن‌ جعفر قمي (ابن ‌قولويه)، نجف، عراق‏، دارالمرتضوية، 1398ه‍ ‍.ق.
*'''کامل الزیارات'''، ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر قمی (ابن قولویه)، نجف، عراق‏، دارالمرتضویة، 1398ه‍ .ق.
*'''الكامل في التاريخ'''، أبوالحسن علي ‌بن‌ محمد الجزري ابن ‌الاثير، دارصادر المعروف، 1385ه‍ ‍.ق.
*'''الکامل فی التاریخ'''، أبوالحسن علی بن محمد الجزری ابن الاثیر، دارصادر المعروف، 1385ه‍ .ق.
*'''كشف الغطاء عن مبهمات الشريعة الغراء'''، جعفر ‌بن‌ خضر (كاشف الغطاء)، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، بي‌تا.
*'''کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء'''، جعفر بن خضر (کاشف الغطاء)، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، بی‌تا.
*'''كشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحكام'''، محمد ‌بن‌ حسن ‌بن‌ محمد فاضل هندي، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامي، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه، 1416ه‍ ‍.ق.
*'''کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام'''، محمد بن حسن بن محمد فاضل هندی، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه، 1416ه‍ .ق.
*'''كفاية الأحكام'''، محمد باقر ‌بن‌ محمد مؤمن سبزواري، بي‌جا، بي‌تا.
*'''کفایة الأحکام'''، محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری، بی‌جا، بی‌تا.
*'''كفاية الأصول'''، محمدکاظم خراساني، قم، مؤسسه آل البيت، 1409ه‍ ‍.ق.
*'''کفایة الأصول'''، محمدکاظم خراسانی، قم، مؤسسه آل البیت، 1409ه‍ .ق.
*'''كفاية الفقه مشهور به کفاية الاحکام‌'''، محمدباقر ‌بن‌ محمد مؤمن محقق سبزواري‌، تحقيق مرتضي واعظي اراکي، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم،  ١٣٨١.
*'''کفایة الفقه مشهور به کفایة الاحکام‌'''، محمدباقر بن محمد مؤمن محقق سبزواری، تحقیق مرتضی واعظی اراکی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،  ١٣٨١.
*'''کتاب الحج'''، تقريرات درس محقق داماد، مقرر: عبدالله جوادي آملي، چاپخانه مهر، قم.
*'''کتاب الحج'''، تقریرات درس محقق داماد، مقرر: عبدالله جوادی آملی، چاپخانه مهر، قم.
*'''کتاب خمس'''، تقريرات درس حضرت آيت‌الله شبيري زنجاني، (1375 ـ 1374) مؤسسه پژوهشي راي‌پرداز.
*'''کتاب خمس'''، تقریرات درس حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی، (1375 ـ 1374) مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز.
*'''کتاب من لايحضره الفقيه'''، محمد ‌بن‌ علي ‌بن‌ بابويه قمّي (شيخ صدوق)، تحقيق سيد حسن موسوي الخرسان‌: دارصعب‌، دارالتعارف بيروت‌، 1401ه‍ .ق/ 1981م‌.
*'''کتاب من لایحضره الفقیه'''، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، تحقیق سید حسن موسوی الخرسان: دارصعب، دارالتعارف بیروت، 1401ه‍ .ق/ 1981م.
*'''الکشاف عن حقايق التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل'''، ابوالقاسم محمود بن ‌عمر خوارزمي جارالله زمخشري، تحقيق مسعود انصاري.
*'''الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل'''، ابوالقاسم محمود بن عمر خوارزمی جارالله زمخشری، تحقیق مسعود انصاری.
*'''لسان‌العرب'''، محمد ‌بن‌ مكرم (ابن ‌منظور)، بيروت، دارصادر، لبنان، 1414ه‍ ‍.ق.
*'''لسان‌العرب'''، محمد بن مکرم (ابن منظور)، بیروت، دارصادر، لبنان، 1414ه‍ .ق.
*'''اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية'''، محمد ‌بن‌ مكي عاملي (شهيد اول)، محمدتقي مرواريد، علي‌اصغر مرواريد، بيروت، لبنان، دارالتراث، الدار الإسلامية، 1410ه‍ ‍.ق.
*'''اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة'''، محمد بن مکی عاملی (شهید اول)، محمدتقی مروارید، علی‌اصغر مروارید، بیروت، لبنان، دارالتراث، الدار الإسلامیة، 1410ه‍ .ق.
*'''المبسوط في فقه الإمامية'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي، تصحيح و تعليق: سيد محمدتقي كشفي، ‏سوم، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، 1387ه‍ ‍.ق.
*'''المبسوط فی فقه الإمامیة'''، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، تصحیح و تعلیق: سید محمدتقی کشفی، ‏سوم، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، 1387ه‍ .ق.
*'''مجمع البحرين'''، فخرالدين ‌بن‌ محمد طريحي، تحقيق: سيد احمدحسيني، تهران، كتابفروشي مرتضوي، 1416ه‍ ‍.ق.
*'''مجمع البحرین'''، فخرالدین بن محمد طریحی، تحقیق: سید احمدحسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1416ه‍ .ق.
*'''مجمع البيان في تفسير القرآن'''‌، فضل ‌بن‌ حسن طبرسي، تحقيق:‌‌ هاشم رسولي و فضل الله يزدي طباطبايي‌، ناصر خسرو، تهران‌، 1372ه‍ .ش.
*'''مجمع البیان فی تفسیر القرآن'''، فضل بن حسن طبرسی، تحقیق: هاشم رسولی و فضل الله یزدی طباطبایی، ناصر خسرو، تهران، 1372ه‍ .ش.
*'''مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان'''، احمد بن ‌محمد ناشر، مقدس اردبيلي، تصحيح و تحقيق: آقا مجتبي عراقي، شيخ علي‏پناه اشتهاردي، آقا حسين يزدي اصفهاني‏، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1403ه‍ ‍.ق.
*'''مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان'''، احمد بن محمد ناشر، مقدس اردبیلی، تصحیح و تحقیق: آقا مجتبی عراقی، شیخ علی‌پناه اشتهاردی، آقا حسین یزدی اصفهانی‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403ه‍ .ق.
*'''محاضرات في اصول الفقه'''، محمد اسحاق فياض، تقريرات درس آيت‌اللّه خويي، نجف، ۱۹۷۴م.
*'''محاضرات فی اصول الفقه'''، محمد اسحاق فیاض، تقریرات درس آیت‌اللّه خویی، نجف، ۱۹۷۴م.
*'''المحبر، محمد بن ‌حبيب'''، به کوشش ايلزه ليشتن اشتتر، بيروت، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
*'''المحبر، محمد بن حبیب'''، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، بیروت، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
*'''مختصر النافع'''‌، شيخ نجم الدين ابي القاسم جعفر ‌بن‌ حسن ‌بن‌ يحيي ‌بن‌ حسن ‌بن‌ سعيد هُذلي حلي، مؤسسه بعثت، قم 1402ه‍ .ق.  
*'''مختصر النافع'''، شیخ نجم الدین ابی القاسم جعفر بن حسن بن یحیی بن حسن بن سعید هُذلی حلی، مؤسسه بعثت، قم 1402ه‍ .ق.  
*'''مختلف الشيعة في أحكام الشريعة'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي حلّي، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامي‏، دوم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1413ه‍ ‍.ق.
*'''مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی حلّی، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی‏، دوم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1413ه‍ .ق.
*'''مدارك الأحكام في شرح عبادات شرائع الإسلام'''‏، محمد ‌بن‌ علي موسوي عاملي (صاحب مدارك)، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البيت:‏، بيروت، مؤسسه آل‌البيت:، 1411ه‍ ‍.ق.
*'''مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام'''‏، محمد بن علی موسوی عاملی (صاحب مدارک)، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت:‏، بیروت، مؤسسه آل‌البیت:، 1411ه‍ .ق.
*'''مدارك العروة'''، علي پناه اشتهاردي، تهران، دارالأسوة للطباعة و النشر، 1417ه‍‌ .ق‏.
*'''مدارک العروة'''، علی پناه اشتهاردی، تهران، دارالأسوة للطباعة و النشر، 1417ه .ق‏.
*'''مرآة العقول في شرح اخبار آل الرسول'''‌، محمدباقر ‌بن‌ محمد تقي مجلسي، تحقيق: ‌‌هاشم رسولي، دارالکتب الاسلاميه، تهران، ١٣۶٣ه‍ .ش.  
*'''مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول'''، محمدباقر بن محمد تقی مجلسی، تحقیق: هاشم رسولی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ١٣۶٣ه‍ .ش.  
*'''المراسم العلوية في الاحکام النبوية'''، ابويعلي حمزة ‌بن‌ عبدالعزيز الديلمي، تحقيق محسن الحسيني الأميني، المجمع العالمي لاهل البيت: المعاونية الثقافية، ۱۳۷۲ه‍ .ش.  
*'''المراسم العلویة فی الاحکام النبویة'''، ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز الدیلمی، تحقیق محسن الحسینی الأمینی، المجمع العالمی لاهل البیت: المعاونیة الثقافیة، ۱۳۷۲ه‍ .ش.  
*'''مراصد الاطلاع علي اسماء الامکنة و البقاع'''، عبدالمؤمن ‌بن‌ عبدالحق بن ‌عبدالحق، تحقيق: علي محمد بجاوي، دارالجيل، بيروت.  
*'''مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة و البقاع'''، عبدالمؤمن بن عبدالحق بن عبدالحق، تحقیق: علی محمد بجاوی، دارالجیل، بیروت.  
*'''مسالك الأفهام إلي تنقيح شرائع الإسلام'''، زين‌الدين ‌بن‌ علي ‌بن‌ احمد عاملي (شهيد ثاني)، قم، گروه پژوهش مؤسسه معارف اسلامي، مؤسسة المعارف الإسلامية، 1413ه‍ ‍.ق.
*'''مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام'''، زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی (شهید ثانی)، قم، گروه پژوهش مؤسسه معارف اسلامی، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ه‍ .ق.
*'''المسالک و الممالک'''، ابراهيم ‌بن‌ محمد اصطخري، دار صادر، بيروت.  
*'''المسالک و الممالک'''، ابراهیم بن محمد اصطخری، دار صادر، بیروت.  
*'''مسائل الناصريات'''‌، علي ‌بن‌ حسين علم الهدي، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامية، مديرية الترجمة و النشر، 1997م، تهران.  
*'''مسائل الناصریات'''، علی بن حسین علم الهدی، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیة، مدیریة الترجمة و النشر، 1997م، تهران.  
*'''مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل'''، ميرزا حسين نوري، قم، مؤسسه آل‌البيت لاحياء التراث‌، 1408ه‍ ‍.ق.
*'''مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل'''، میرزا حسین نوری، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث، 1408ه‍ .ق.
*'''مستمسك العروة الوثقي'''، سيد محسن طباطبائي (حكيم)، قم، مؤسسة دارالتفسير، 1416 ه‍ ‍.ق.
*'''مستمسک العروة الوثقی'''، سید محسن طباطبائی (حکیم)، قم، مؤسسة دارالتفسیر، 1416 ه‍ .ق.
*'''مستند الشيعة في أحكام الشريعة'''، مولي احمد ‌بن‌ محمد مهدي نراقي، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البيت:، قم، مؤسسه آل‌البيت:، 1415 ه‍ ‍.ق.
*'''مستند الشیعة فی أحکام الشریعة'''، مولی احمد بن محمد مهدی نراقی، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت:، قم، مؤسسه آل‌البیت:، 1415 ه‍ .ق.
*'''مستند العروة الوثقي (کتاب الحج)'''، ابو‌القاسم خوئي (مخطوط).
*'''مستند العروة الوثقی (کتاب الحج)'''، ابوالقاسم خوئی (مخطوط).
*'''مشرق الشمسين و إکسير السعادتين'''، محمد ‌بن‌ حسين شيخ بهايي، تحقيق: مهدي رجايي‌، آستانة الرضوية المقدسه، مجمع البحوث الاسلاميه، مشهد مقدس.
*'''مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین'''، محمد بن حسین شیخ بهایی، تحقیق: مهدی رجایی، آستانة الرضویة المقدسه، مجمع البحوث الاسلامیه، مشهد مقدس.
*'''مصابيح الظلام'''، محمدباقر ‌بن‌ محمد اكمل بهبهاني، قم، گروه پژوهش مؤسسه علامه مجدد وحيد بهبهاني، مؤسسة العلامه المجدد الوحيد البهبهاني، 1424ه‍ ‍.ق.
*'''مصابیح الظلام'''، محمدباقر بن محمد اکمل بهبهانی، قم، گروه پژوهش مؤسسه علامه مجدد وحید بهبهانی، مؤسسة العلامه المجدد الوحید البهبهانی، 1424ه‍ .ق.
*'''مصباح الاصول'''، آيت الله خوئي‌، تحقيق: بهسودي‌، انتشارات مكتبة الداوري، قم‌، 1412ه‍ .ق.  
*'''مصباح الاصول'''، آیت الله خوئی، تحقیق: بهسودی، انتشارات مکتبة الداوری، قم، 1412ه‍ .ق.  
*'''مصباح المتهجد'''، محمد ‌بن‌ حسن طوسي، المکتبة الاسلاميه، تهران.
*'''مصباح المتهجد'''، محمد بن حسن طوسی، المکتبة الاسلامیه، تهران.
*'''المصباح المنير في غريب الشرح الكبير'''، أحمد ‌بن‌ محمد ‌بن‌ علي الفيومي المقرئ‌، المكتبة العلمية ـ بيروت، 1987م.
*'''المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر'''، أحمد بن محمد بن علی الفیومی المقرئ، المکتبة العلمیة ـ بیروت، 1987م.
*'''المعارف'''، عبدالله بن ‌قتيبه، بيروت، ۱۴۰۷ه‍ .ق/۱۹۸۷م.
*'''المعارف'''، عبدالله بن قتیبه، بیروت، ۱۴۰۷ه‍ .ق/۱۹۸۷م.
*'''معالم الدين و ملاذالمجتهدين'''‌، حسن ‌بن‌ زين الدين بن ‌شهيد ثاني‌، دفتر انتشارات اسلامي (وابسته به جامعه مدرسين) قم.  
*'''معالم الدین و ملاذالمجتهدین'''، حسن بن زین الدین بن شهید ثانی، دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین) قم.  
*'''المعتبر في شرح المختصر'''، نجم الدين جعفر ‌بن‌ حسن حلّي، تصحيح و تحقيق: محمد علي حيدري، سيدمهدي شمس الدين، سيد ابومحمد مرتضوي، سيد علي موسوي، ‏اول، قم، مؤسسه سيد الشهداء، 1407ه‍ ‍.ق.
*'''المعتبر فی شرح المختصر'''، نجم الدین جعفر بن حسن حلّی، تصحیح و تحقیق: محمد علی حیدری، سیدمهدی شمس الدین، سید ابومحمد مرتضوی، سید علی موسوی، ‏اول، قم، مؤسسه سید الشهداء، 1407ه‍ .ق.
*'''المعتمد في شرح المناسک'''‌، ابو‌القاسم خوئي‌، مقرر: رضا خلخالي، منشورات مدرسه دار العلم ـ  لطفي، قم.  
*'''المعتمد فی شرح المناسک'''، ابوالقاسم خوئی، مقرر: رضا خلخالی، منشورات مدرسه دار العلم ـ  لطفی، قم.  
*'''معجم أسماء البنات'''، وزارة المعارف العمومية، القاهرة.
*'''معجم أسماء البنات'''، وزارة المعارف العمومیة، القاهرة.
*'''معجم البلدان'''، شهاب‌الدين ابوعبدالله ياقوت ‌بن‌ عبدالله حموي، بيروت، دارصادر، 1999م.
*'''معجم البلدان'''، شهاب‌الدین ابوعبدالله یاقوت بن عبدالله حموی، بیروت، دارصادر، 1999م.
*'''معجم الرجال الحديث'''، سيد ابوالقاسم موسوي خويي، مؤسسه احياء آثار امام خويي، بي‌جا، بي‌تا.
*'''معجم الرجال الحدیث'''، سید ابوالقاسم موسوی خویی، مؤسسه احیاء آثار امام خویی، بی‌جا، بی‌تا.
*'''المعجم الكبير'''، سليمان ‌بن‌ أحمد ‌بن‌ أيوب ‌بن‌ مطير اللخمي الشامي، ابو‌القاسم الطبراني، مكتبة ابن ‌تيمية ـ  القاهرة.
*'''المعجم الکبیر'''، سلیمان بن أحمد بن أیوب بن مطیر اللخمی الشامی، ابوالقاسم الطبرانی، مکتبة ابن تیمیة ـ  القاهرة.
*'''معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع'''، عبدالله ‌بن‌ عبدالعزيز البکري، بيروت، عالم الكتب، 1403 ه‍ ‍.ق.
*'''معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع'''، عبدالله بن عبدالعزیز البکری، بیروت، عالم الکتب، 1403 ه‍ .ق.
*'''معجم معالم الحجاز'''‌، عاتق ‌بن‌ غيث البلادي‌، دار مكة‌، مؤسسة الريان، چاپ دوم‌، 1431ه‍‍ .ق.  
*'''معجم معالم الحجاز'''، عاتق بن غیث البلادی، دار مکة، مؤسسة الریان، چاپ دوم، 1431ه‍ .ق.  
*'''معجم مقاييس اللغه'''، احمد بن ‌فارس الرازمي، تحقيق عبدالسلام محمد‌‌هارون، چاپ دوم، مطبعة المصطفي و اولاده، مصر، ۱۳۸۹ه‍ .ق.
*'''معجم مقاییس اللغه'''، احمد بن فارس الرازمی، تحقیق عبدالسلام محمدهارون، چاپ دوم، مطبعة المصطفی و اولاده، مصر، ۱۳۸۹ه‍ .ق.
*'''المغازي'''، محمد ‌بن‌ عمر ‌بن‌ واقد السهمي الأسلمي بالولاء، المدني، ابو‌عبدالله، الواقدي، چاپ سوم، دارالأعلمي ـ بيروت، 1409ه‍ .ق.
*'''المغازی'''، محمد بن عمر بن واقد السهمی الأسلمی بالولاء، المدنی، ابوعبدالله، الواقدی، چاپ سوم، دارالأعلمی ـ بیروت، 1409ه‍ .ق.
*'''مغانم المطابة في معالم طابة'''، مجدالدين محمد ‌بن‌ يعقوب الفيروزآبادي، تحقيق: حمد الجاسر‌، دار اليمامة للبحث والترجمة والنشر، 1389ه‍ .ق.  
*'''مغانم المطابة فی معالم طابة'''، مجدالدین محمد بن یعقوب الفیروزآبادی، تحقیق: حمد الجاسر، دار الیمامة للبحث والترجمة والنشر، 1389ه‍ .ق.  
*'''المغنـــي والشـرح الكبيـر علـي مـتن المقتنـع'''، عبدالله ‌بن‌ أحمد ‌بن‌ محمد ا‌بن‌ قدامة المقدسي ابو‌محمد؛ عبد الرحمن ‌بن‌ محمد ‌بن‌ أحمد ‌بن‌ قدامة المقدسي شمس الدين ابو‌الفرج، دارالحديث القاهره.
*'''المغنـــی والشـرح الکبیـر علـی مـتن المقتنـع'''، عبدالله بن أحمد بن محمد ابن قدامة المقدسی ابومحمد؛ عبد الرحمن بن محمد بن أحمد بن قدامة المقدسی شمس الدین ابوالفرج، دارالحدیث القاهره.
*'''المغني ويليه الشرح الكبير'''، عبدالله ‌بن‌ أحمد بن ‌قدامة المقدسي، قاهره، دارالحديث.
*'''المغنی ویلیه الشرح الکبیر'''، عبدالله بن أحمد بن قدامة المقدسی، قاهره، دارالحدیث.
*'''مفاتيح الشرائع'''، محمد ‌بن‌ شاه مرتضي فيض کاشاني، تحقيق: مهدي رجايي، کتابخانه حضرت آيت الله العظمي مرعشي نجفي=، قم.  
*'''مفاتیح الشرائع'''، محمد بن شاه مرتضی فیض کاشانی، تحقیق: مهدی رجایی، کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی=، قم.  
*'''مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلاّمة'''‏، جواد ‌بن‌ محمد حسيني، عاملي، شيخ محمدباقر خالصي‏، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1419ه‍ ‍.ق.
*'''مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة'''‏، جواد بن محمد حسینی، عاملی، شیخ محمدباقر خالصی‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1419ه‍ .ق.
*'''المفردات في غريب القرآن'''، حسين ‌بن‌ محمد (راغب اصفهاني)، بيروت، دارالعلم، الدارالشامية، صفوان عدنان داوودي، 1412ه‍ ‍.ق.
*'''المفردات فی غریب القرآن'''، حسین بن محمد (راغب اصفهانی)، بیروت، دارالعلم، الدارالشامیة، صفوان عدنان داوودی، 1412ه‍ .ق.
*'''مفيد الأنام و نور الظلام في تحرير الاحکام لحج بيت الله الحرام'''، شيخ عبدالله ‌بن‌ عبدالرحمن‌الجاسر، مکتبة النهضة المصريه‌، قاهره، ۱۹۶۹م.
*'''مفید الأنام و نور الظلام فی تحریر الاحکام لحج بیت الله الحرام'''، شیخ عبدالله بن عبدالرحمن‌الجاسر، مکتبة النهضة المصریه، قاهره، ۱۹۶۹م.
*'''المقنعة‌'''، محمد ‌بن‌ محمد مفيد، مؤسسه نشر اسلامي وابسته به جامعه مدرسين، قم.
*'''المقنعة'''، محمد بن محمد مفید، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم.
*'''مکاسب محرمه'''، امام خميني‌، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني=، تهران.
*'''مکاسب محرمه'''، امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی=، تهران.
*'''مناسک حج محشي'''، حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، نشر مشعر‌، 1386ه‍ .ش.
*'''مناسک حج محشی'''، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، نشر مشعر، 1386ه‍ .ش.
*'''المناسک و اماکن طرق الحج و معالم الجزيرة'''، حمد جاسر، رياض، ۱۴۰۱ق/ ۱۹۸۱م.
*'''المناسک و اماکن طرق الحج و معالم الجزیرة'''، حمد جاسر، ریاض، ۱۴۰۱ق/ ۱۹۸۱م.
*'''مناقب آل أبي‌طالب'''، رشيدالدين محمد بن ‌علي ‌بن‌ شهر آشوب مازندراني، مجمع احياء الثقاة الاسلاميه‌، سال ۱۴۱۲ه‍ .ق.  
*'''مناقب آل أبی‌طالب'''، رشیدالدین محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی، مجمع احیاء الثقاة الاسلامیه، سال ۱۴۱۲ه‍ .ق.  
*'''منتقي الجمان'''، جمال الدين حسن ‌بن‌ زين الدين عاملي، بي‌نا، بي‌جا، بي‌تا.
*'''منتقی الجمان'''، جمال الدین حسن بن زین الدین عاملی، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
*'''منتهي المطلب في تحقيق المذهب'''‌، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ علي ‌بن‌ المطهر (علامه حلي)، تحقيق قسم الفقه في مجمع البحوث الإسلامية‌، چاپ آستان قدس رضوي، سال ۱۴۱4ه‍ .ق.  
*'''منتهی المطلب فی تحقیق المذهب'''، حسن بن یوسف بن علی بن المطهر (علامه حلی)، تحقیق قسم الفقه فی مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ آستان قدس رضوی، سال ۱۴۱4ه‍ .ق.  
*'''مهذّب الأحكام في بيان الحلال و الحرام'''، سيد عبدالأعلي سبزواري، قم، مؤسسه المنار، چهارم، دفتر آيةالله سبزواري‏، 1413ه‍ ‍.ق.
*'''مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام'''، سید عبدالأعلی سبزواری، قم، مؤسسه المنار، چهارم، دفتر آیةالله سبزواری‏، 1413ه‍ .ق.
*'''المهذب البارع في شرح المختصر النافع'''، جمال‌الدين احمد ‌بن‌ محمد اسدي، حلّي، مجتبي عراقي، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1407ه‍ ‍.ق.
*'''المهذب البارع فی شرح المختصر النافع'''، جمال‌الدین احمد بن محمد اسدی، حلّی، مجتبی عراقی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1407ه‍ .ق.
*'''المهـذب فـي فقـه الإمـام الشـافعي'''، ابو‌اسحاق إبراهيم ‌بن‌ علي ‌بن‌ يوسف الشيرازي، دارالكتب العلمية.  
*'''المهـذب فـی فقـه الإمـام الشـافعی'''، ابواسحاق إبراهیم بن علی بن یوسف الشیرازی، دارالکتب العلمیة.  
*'''المهذب'''، عبدالعزيز ‌بن‌ نحرير طرابلسي (ابن ‌براج قاضي)، جمعي از محققين و مصححين تحت إشراف شيخ جعفر سبحاني، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1406ه‍ ‍.ق.
*'''المهذب'''، عبدالعزیز بن نحریر طرابلسی (ابن براج قاضی)، جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1406ه‍ .ق.
*'''موجز أحكام الحج'''، شهيد سيد محمد باقرصدر، دار الإسلام.
*'''موجز أحکام الحج'''، شهید سید محمد باقرصدر، دار الإسلام.
*'''الموجز في اصول الفقه'''‌، جعفر سبحاني تبريزي، مؤسسة الإمام الصادق7، قم.  
*'''الموجز فی اصول الفقه'''، جعفر سبحانی تبریزی، مؤسسة الإمام الصادق7، قم.  
*'''موسوعة الإمام الخوئي'''، سيد ابوالقاسم موسوي خويي، مؤسسه احياء آثار امام خويي، بي‌جا، بي‌تا.
*'''موسوعة الإمام الخوئی'''، سید ابوالقاسم موسوی خویی، مؤسسه احیاء آثار امام خویی، بی‌جا، بی‌تا.
*'''موسوعة الفقه الاسلامي طبقاً لمذهب أهل البيت'''، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي‌، 1423ه‍ .ق.
*'''موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت'''، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، 1423ه‍ .ق.
*'''الموسوعة الفقهية الكويتية'''، وزارة الأوقاف والشئون الإسلامية ـ  الكويت، دارالسلاسل ـ  الكويت.
*'''الموسوعة الفقهیة الکویتیة'''، وزارة الأوقاف والشئون الإسلامیة ـ  الکویت، دارالسلاسل ـ  الکویت.
*'''الميزان في تفسير القرآن'''، سيد محمدحسين طباطبايي، دارالکتب الاسلاميه، تهران۱۳۷۵ه‍ .ق.
*'''المیزان فی تفسیر القرآن'''، سید محمدحسین طباطبایی، دارالکتب الاسلامیه، تهران۱۳۷۵ه‍ .ق.
*'''نزهة المشتاق في اختراق الآفاق'''، محمد ‌بن‌ محمد ادريسي، عالم الکتب‌، بيروت.  
*'''نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق'''، محمد بن محمد ادریسی، عالم الکتب، بیروت.  
*'''نقدالرجال'''، مصطفي ‌بن‌ حسين تفرشي، مؤسسه آل البيت: لاحياء التراث، قم، ١٣٧٧ه‍ .ش.
*'''نقدالرجال'''، مصطفی بن حسین تفرشی، مؤسسه آل البیت: لاحیاء التراث، قم، ١٣٧٧ه‍ .ش.
*'''نهاية الإحكام في معرفة الأحكام'''، حسن ‌بن‌ يوسف ‌بن‌ مطهر اسدي حلّي، بي‌جا، بي‌نا، بي‌تا.
*'''نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام'''، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی حلّی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
*'''النهاية في غريب الحديث والاثر'''، مجدالدين أبي السعادات المبارك ‌بن‌ محمد (ابن ‌الأثير)، المکتبة العلميه‌، بيروت.  
*'''النهایة فی غریب الحدیث والاثر'''، مجدالدین أبی السعادات المبارک بن محمد (ابن الأثیر)، المکتبة العلمیه، بیروت.  
*'''النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي'''، ابوجعفر محمد ‌بن‌ حسن طوسي، دوم‏، بيروت، دارالكتاب العربي، ‏1400 ه‍ ‍.ق.
*'''النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی'''، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، دوم‏، بیروت، دارالکتاب العربی، ‏1400 ه‍ .ق.
*'''الهداية في الأصول والفروع'''‌، محمد ‌بن‌ علي بن ‌بابويه، تحقيق و چاپ: مؤسسة الامام الهادي7، قم.  
*'''الهدایة فی الأصول والفروع'''، محمد بن علی بن بابویه، تحقیق و چاپ: مؤسسة الامام الهادی7، قم.  
*'''هداية‌المسترشدين في شرح اصول معالم‌الدين'''، محمدتقي ‌بن‌ عبدالرحيم رازي اصفهاني، قم ۱۴۲۰ـ۱۴۲۱ه‍ .ق.
*'''هدایةالمسترشدین فی شرح اصول معالم‌الدین'''، محمدتقی بن عبدالرحیم رازی اصفهانی، قم ۱۴۲۰ـ۱۴۲۱ه‍ .ق.
*'''الوافي'''‏، محمدمحسن فيض كاشاني، تحقيق: ضياءالدين حسيني اصفهاني، اصفهان، كتابخانه امام اميرالمؤمنين علي7‏، 1406ه‍ ‍.ق.
*'''الوافی'''‏، محمدمحسن فیض کاشانی، تحقیق: ضیاءالدین حسینی اصفهانی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین علی7‏، 1406ه‍ .ق.
*'''وسائل الشيعة'''، محمد ‌بن‌ حسن ‌بن‌ علي عاملي، تحقيق رباني شيرازي، بيروت، دار‌احياء‌التراث‌العربي، 1403 ه‍ ‍.ق.
*'''وسائل الشیعة'''، محمد بن حسن بن علی عاملی، تحقیق ربانی شیرازی، بیروت، داراحیاءالتراث‌العربی، 1403 ه‍ .ق.
*'''الوسيلة إلي نيل الفضيلة'''، محمد ‌بن‌ علي ‌بن‌ حمزه طوسي (ابن ‌حمزه)، تحقيق: شيخ محمد حسون، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي، 1408 ه‍ ‍.ق.
*'''الوسیلة إلی نیل الفضیلة'''، محمد بن علی بن حمزه طوسی (ابن حمزه)، تحقیق: شیخ محمد حسون، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1408 ه‍ .ق.
*'''وفاء الوفا بأخبار دار المصطفي'''، علي ‌بن‌ عبدالله ‌بن‌ أحمد الحسني الشافعي، نورالدين ابو‌الحسن السمهودي، دار الكتب العلمية، بيروت.
*'''وفاء الوفا بأخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله بن أحمد الحسنی الشافعی، نورالدین ابوالحسن السمهودی، دار الکتب العلمیة، بیروت.
{{پایان}}
==مقاله‌های مرتبط==
{{ستون-شروع|۲}}
* [[میقات]]
* [[احرام]]
* [[مکه]]
*[[میقات (فتاوای مراجع)]]
{{پایان}}


{{حج و عمره}}
{{اماکن مکه}}
[[رده:میقات‌های حج]]
[[رده:میقات‌های حج]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۸

مسجد میقات یلملم، که در محل میقات یلملم ساخته شده است.
اطلاعات اوليه
کاربری میقات
مکان جنوب شهر مکه

یَلَملَم یکی از پنج میقات برای عمره تمتع است، میقات، مکان‌های مشخصی است در عربستان که کسانی که قصد انجام عمره مفرده یا عمره تمتع یا حج را دارند در این مکان‌ها مُحرم می‌شوند. یلملم نام کوهی است که در سر راه یمن ـ مکه در تهامه قرار دارد؛ و تا مکه دو شب فاصله دارد. و در جنوب مکّه و 94 کیلومتر تا مکّه فاصله دارد.[۱] علت نامگذاری یلملم، به جهت کوه یا درّه‌ای است که در آنجا قرار دارد.

مفهوم‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یلملم (به فتح دو لام و یاء) را به صورت «ألملم» (همزه اول)، «یرْمرْم» (سکون دو راء) نیز ضبط کرده‌اند. [۲] لغت شناسان در ریشه این کلمه اختلاف دارند؛ «ابن فارس»[یادداشت ۱] و «ازهری»[۳] معتقدند که این کلمه در اصل ثلاثی است که حرف «یا» به اوّل آن افزوده شده است. اما «ابن منظور»[یادداشت ۲] معتقد است که یاء در این کلمه حرف اصلی است و زاید نیست. [یادداشت ۳] این کلمه بر وزن «فَعَلْعَل» همانند غضنفر است؛ چنان‌که ابن منظور در لغت یلم می‌نویسد: «ابن بری گوید که ابوعلی گفته است: یلملم بر وزن فَعَلْعَل است، یاء، فاء الفعل، لام، عین الفعل و میم، لام الفعل آن است».[۴]اگر آن را به معنای کوه بگیریم، منصرف، و اگر به معنای قریه بگیریم غیر منصرف است.

وجه تسمیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در مورد وجه تسمیه یلملم گفته‌اند: «علت نامگذاری یلملم، به جهت کوه یا درّه‌ای است که در آنجا قرار داشته است».[۵] مرزوقی[۶] گفته است: «یلملم اسم کوهی است در ناحیه طائف که دو تا سه شب، مسافت بین آن تا مکه مکرمه است». در برخی از کتب فقهی[۷]نیز آمده است که یلملم نام کوه است. اما دلیلی بر این معنا اقامه نشده و در واقع، دلیلی بر برتری یک معنا بر دیگری در دست نیست.

موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

موقعیت یلملم

جغرافی‌دانان فاصله یلملم تا مکه را دو شب دانسته‌اند[۸]. یلملم در جنوب شهر مکه واقع شده و حدود صد کیلومتر با مکه مکرمه فاصله دارد که در آن سرزمین، مسجد معاذ بن جبل قرار دارد[۹].

شمال یلملم «السعدیه» نام دارد که بخش قدیمی یلملم است که در قدیم آنجا احرام می‌بستند و حالا کسی احرام نمی‌بندد، اما در جنوب غربی آن و با فاصله 25 کیلومتر از منطقه قدیمی، مسجدی بزرگ ساخته‌اند که محل احرام است[۱۰] و محققان سعودی،[یادداشت ۴] درباه عدم اطلاق یلملم بر مسجد جدید، سخنی نگفته و بنا بر فتوای رسمی حکومت و محکمه قضایی، آنجا میقات است. اما عبدالهادی فضلی (۱۳۱۴-۱۳۹۲ش)، روحانی شیعه عربستانی،[۱۱] مدعی است که این مسجد محاذی یلملم است. کسانی که از طریق راه یمن به مکه، برای حج می‌روند به ترتیب سه راه وجود دارد: [۱۲]

راه مورد نظر در این بحث، راه تهامه است که از یلملم عبور می‌کند و منازل بین راه آن بدین ترتیب است: صنعا، جازان، لیث، یلملم، مکه. با توجه به نزدیکی این میقات به دریای سرخ، از این میقات می توان در بحث محاذات افرادی که از راه دریا به مکه مشرف می شوند، بسیار استفاده کرد.

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة والبقاع، ج3، ص1482.
  2. ↑ القاموس المحیط، ج4، ص177؛ المصباح المنیر، ج1 ـ2، ص19؛ مادة ألم؛ جواهر الکلام، ج18، ص113؛ مستند الشیعه، ج11، ص181.
  3. ↑ تهذیب اللغة، ج15، ص251.
  4. ↑ لسان العرب، ج12، ص647.
  5. ↑ کشف اللثام، ج5، ص11.
  6. ↑ معجم معالم الحجاز، ج10، ص29.
  7. ↑ سرائر، ج1، ص529؛ قواعد، ج1، ص416؛ مسالک، ج2، ص215؛ جامع المقاصد، ج3، ص159.
  8. ↑ مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة والبقاع، ج3، ص1482.
  9. ↑ معجم البلدان، ج5، ص٤٤١؛ معجم معالم الحجاز، ج10، صص28 و 29؛ مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة والبقاع، ج1، ص112.
  10. ↑ احکام المیقات فی الفقه الاسلامی دراسة فقهیة، أشجان حمید باصی.
  11. ↑ مبادئ علم الفقه، ج3، ص46.
  12. ↑ معجم البلدان، ج1، ص246؛ المسالک والممالک، صص134و 187؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، ج3، ص959 و ج4، ص1304؛ فصلنامه میقات حج، شماره 15، صفحه 72.
  13. ↑ یاقوت حموی، ج1، ص246؛ البکری، ج3، ص959 و ج4، ص1304.
  1. ↑ ابن فارس در باب کلمات ثلاثی مزید فیه، که حرف یاء به اوّل آنها اضافه شده است، آورده است: ....یلملم...».آن‌گاه می‌افزاید: «موقعیت یاء در اول این کلمات، مانند همزه اضافی در اوّل کلمات رباعی و خماسی است؛ زیرا در این دو باب، یاء اضافی محسوب می‌شود و حرف بعد از آن، حرف اول کلمه شمرده می‌شود.(المجمل، ج4، ص944؛ المقاییس، ج6، ص160).بنابراین از دیدگاه ابن فارس، ریشه یلملم و ماده اصلی آن «لملم» است و یاء، در اول آن اضافه است.همچنین الف در «الملم» مبدّل از یاء است و در «یرمرم» نیز یاء اضافه شده و هر دو «را» مبدل از یاء است.
  2. ↑ وی در «لسان العرب» یلملم را در لغت «یلم»، یرمرم را در لغت رمم، و یلملم و ألملم را در لغت لمم آورده است و این نشان می‌دهد که ماده اصلی این کلمات، از نظر او، ثلاثی است؛ یعنی یرمرم در اصل رمم، یلملم بدون تبدیل یاء به الف، در اصل یلم و با تبدیل یاء به همزه، در اصل لمم بوده است
  3. ↑ دیدگاه فیّومی در «مصباح المنیر» نیز همانند دیدگاه ابن منظور است با این تفاوت که وی، اصل کلمه را «ألملم» با همزه دانسته و یاء را در یلملم، مبدل از همزه گرفته است و بدین ترتیب، او این کلمه را از ریشه «ألم» دانسته است.طبرانی در «المعجم الکبیر» نیز شیوه فیومی را در پیش گرفته است.زبیدی نیز در «تاج‌العروس» به همین منوال، یلملم را در لغت‌های: یلم، لمم و رمم ذکر کرده است.
  4. ↑ مجله البحوث الفقهیة المعاصرة «مواقیت الحج الزمانیة و المکانیة دراسة فقهیة، جغرافیة، تاریخیة»، دکتر عبدالوهاب ابراهیم ابوسلیمان و دکتر معراج نواب مرزا، سال8، عدد29، سال 1416.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از است.
  • آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، نشر مشعر، قم، 1386ه‍ .ش.
  • الإجماع، ابوبکر محمد بن إبراهیم بن المنذر النیسابوری، تحقیق: فؤاد عبد المنعم أحمد، دارالمسلم للنشر والتوزیع، 1425ه‍ .ق.
  • اجودالتقریرات، محمدحسین نایینی، مقرر: ابوالقاسم خویی، کتابفروشی مصطفوی، قم.
  • احکام المیقات فی الفقة الاسلامی دراسة فقهیة، أشجان حمید باصی، پایان‌نامه، نشر الکترونیکی.
  • اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد (ازرقی)، بیروت، دارالاندلس، 1416 ه‍ .ق.
  • اختیار معرفة الرجال، محمد بن عمر کشی، مصحح: حسن مصطفوی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، مشهد مقدس، ١٣۴٨ه‍ .ش.
  • إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلّی، تحقیق: شیخ فارس حسون‏، اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه، 1410ه‍ .ق.
  • الإرشاد، محمد بن محمد بن نعمان عکبری (شیخ مفید)، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، اول‏، قم، 1413ه‍ .ق.
  • اساس البلاغه، زمخشری، تحقیق: محمد باسل عیون السود، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول 1419ه‍ .ق.
  • الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، ابوجعفر محمد بن حسن (طوسی اول)‏، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1390 ه‍ .ق.
  • إشارة السبق، علی بن حسن حلبی، تحقیق: ابراهیم بهادری، مؤسسة النشر الاسلامی، قم.
  • إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قطب‌الدین محمد بن حسین، کیدری، شیخ ابراهیم بهادری مراغی، قم، مؤسسه امام صادق9، 1416 ه‍ .ق.
  • الاصنام، کلبی، هشام، به کوشش احمد زکی، مطبعة الامیریه، ۱۳۲۲ق/۱۹۱۴م.
  • اصول‌الفقه، محمدرضا مظفر، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، (بی‌تا).
  • الأمالی، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، قم، انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362ه‍ .ق.
  • الإنصاف فی معرفة الراجح من الخلاف، علی بن سلیمان المرداوی علاء الدین ابوالحسن، تحقیق: محمد حامد الفقی، مطبعة السنة المحمدیة، 1375ه‍ .ق.
  • أنوار الهدایة، روح‌الله موسوی خمینی، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1415ه‍ .ق.
  • انوارالاصول، ناصر مکارم شیرازی، مقرر: احمد قدسی، مدرسة الامام علی بن أبی‌طالب7، قم.
  • بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، مولی محمد باقر بن مولی محمدتقی مجلسی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • بحوث فی شرح مناسک الحج، سیدمحمدرضا سیستانی، دار المورخ العربی، بیروت، 1437ه‍ .ق.
  • البدایة و النهایة، ابی‌الفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی، بیروت، دارالفکر، 1407 ه‍ .ق.
  • بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، علاء الدین، ابوبکر بن مسعود بن أحمد الکاسانی الحنفی، دارالکتب العلمیة، 1406ه‍ .ق.
  • بلوغ المرام، ابوالفضل أحمد بن علی بن محمد بن أحمد بن حجر العسقلانی، تحقیق: سمیر بن أمین الزهری، دارالفلق، ریاض، چاپ هفتم، 1424ه‍ .ق.
  • تاج العروس من جواهر القاموس، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، تحقیق: علی‌شیری، دارالفکر، بیروت.
  • تاریخ المدینة المنورة، عمر بن شبه (ابن شبه نمیری)، محقق: فهیم محمد شلتوت، دارالفکر، قم.
  • تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلی، تحقیق: محمدهادی یوسفی غروی، تهران، مؤسسه طبع و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1411ه‍ .ق.
  • تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلی، بی‌جا، بی‌تا.
  • تذکرة الفقها، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، حلّی، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت، قم، مؤسسه آل‌البیت، بی‌تا.
  • تعالیق مبسوطه علی العروة الوثقی، محمد اسحاق فیاض، مقرر: محمد کاظم بن عبد العظیم یزدی، ناشر: محلاتی، قم
  • تفسیر الکنز الدقائق، میرزا محمد مشهدی، چاپخانه علمیه، قم، 1409ه‍ .ق.
  • تفسیر قرطبی، محمد بن احمد انصاری قرطبی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1405ه‍ .ق.
  • تفسیر کبیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، فتح الله بن شکر الله کاشانی، انتشارات علمی 1340ه‍ .ش.
  • تفسیر نمونه‌، جمعی از نویسندگان زیر نظر ناصر مکارم شیرازی، دار الکتب الاسلامیه تهران 1380.
  • تفصیل الشریعه فی شرح تحریرالوسیله، محمد فاضل موحدی لنکرانی، چاپ و نشر عروج، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم.
  • التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، جمال الدین مقداد بن عبدالله، فاضل مقداد، تحقیق: سید عبداللطیف حسینی کوه‌کمری، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، 1404ه‍ .ق.
  • تنقیح المقال عن حاوی الاقوال، عبدالله مامقانی، تحقیق: محی‌الدین مامقانی، مؤسسه آل البیت: لاحیاء التراث، قم، 1384ه‍ .ش.
  • التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ابوالقاسم خویی، ناشر لطفی، قم.
  • تهذیب الأحکام، ابوجعفر محمد بن حسن، طوسی، چهارم‏، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ه‍ .ق.
  • تهذیب اللغة، محمد بن احمد ازهری، تحقیق: عمر سلامی و عبد الکریم حامد، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
  • جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، محمد بن علی اردبیلی، دارالاضواء، بیروت.
  • جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، سید احمد خوانساری، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، دوم‏، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1405ه‍ .ق.
  • جامع المقاصد فی شرح القواعد، علی بن حسین عاملی کرکی (محقق ثانی)، مؤسسه آل‌البیت:، 1414ه‍ .ق.
  • جمل العلم و العمل، علی بن حسین موسوی (سید مرتضی)، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
  • جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محمد حسن بن باقر نجفی (صاحب الجواهر)، تحقیق و تعلیق: شیخ عباس قوچانی، هفتم، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی‌تا.
  • الحج فی الشریعة الاسلامیة الغراء، جعفر سبحانی تبریزی، مؤسسه امام صادق7، قم، 1382ه‍ .ش.
  • الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، یوسف بن احمد بن ابراهیم بحرانی، تصحیح و تحقیق: شیخ محمد تقی ایروانی و سید عبدالرزاق مقرم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1405ه‍ .ق.
  • خلاصة الاقوال فی معرفة أحوال الرجال، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (حلّی)، قم، دارالذخائر، 1411ه‍ .ق.
  • الخلاف‏، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، تصحیح و تحقیق: شیخ علی خراسانی، سید جواد شهرستانی، شیخ مهدی طه نجف، شیخ مجتبی عراقی، قم، ‏دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1407ه‍ .ق.
  • دانشنامه قرآن و حدیث‌، جمعی از پژوهشگران زیر نظر محمد محمدی ری شهری، انتشارات دارالحدیث، 1390ه‍ .ش.
  • دراسات فی المکاسب المحرمة، حسینعلی منتظری، نشر تفکر، قم.
  • الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، محمد بن مکی عاملی (شهید اول)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ه‍ .ق.
  • دروس فی علم الاصول‌، سید محمد باقر صدر، مؤسسة النشر الاسلامی، قم.
  • رجال ابن داوود، تقی الدین ابومحمد حسن بن علی بن داوود حلی، المطبعة الحیدریه، النجف الاشرف، ۱۹۷۲ه‍ .ق.
  • رجال الطوسی، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌جا، 1415ه‍ .ق.
  • رجال الکشی، محمد بن عمر الکشی، مؤسسة النشر فی جامعة مشهد، 1348ه‍ .ش.
  • رجال النجاشی، أحمد بن علی النجاشی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1407ه‍ .ق.
  • الرجال‌، احمد بن حسین بن غضائری، مصحح: محمدرضا حسینی، دار الحدیث، قم، 1364ش
  • الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی، (شهید ثانی)، تصحیح و تعلیق: سید محمد کلانتر، قم، کتابفروشی داوری، 1410ه‍ .ق.
  • روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه،‏ محمدتقی بن مقصود علی اصفهانی (مجلسی اول)، تصحیح و تحقیق: سید حسین موسوی کرمانی، شیخ علی‌پناه اشتهاردی، سید فضل‌الله طباطبائی، ‏دوم‏، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور، 1406ه‍ .ق.
  • روضة الطالبین و عمدة المفتین، صالح بن عمر بلقینی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۵ه‍ .ق.
  • ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام، سید علی بن محمد بن ابی‌معاذ، طباطبائی، تصحیح و تحقیق: محمد بهره‌مند، محسن قدیری، کریم انصاری، علی مروارید، قم، مؤسسه آل‌البیت، 1418ه‍ .ق.
  • السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی‏، محمد بن منصور بن احمد حلّی، دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ‏1410ه‍ .ق.
  • سلسله الینابیع الفقهیه، علی اصغر مروارید، مؤسسه فقه الشیعه، بیروت،

1371ه‍ .ش.

  • سماء المقال فی علم الرجال‌، ابوالهدی کلباسی، مؤسسة ولی العصر[ للدراسات الاسلامیه، قم، 1377ه‍ .ش.
  • سنن ابن ماجه، محمد بن یزید القزوینی ابوعبدالله بن ماجه، محقق: محمد فؤاد عبد الباقی.
  • السنن الکبری (سنن البیهقی الکبری)، أحمد بن الحسین بن علی بن موسی البیهقی ابوبکر، دارالکتب العلمیة، 1424ه‍ .ق.
  • سیری کامل در خارج فقه معاصر، درس خارج فقه آیت الله فاضل لنکرانی، محمد دادستان، انتشارات فیضیه، قم، 1387ه‍ .ش.
  • شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جعفر بن حسن محقق حلی، تحقیق: عبد الحسین محمد علی بقال، اسماعیلیان، قم.
  • شرح البدایة فی علم الدرایة، زین الدین العاملی (شهید ثانی)، تحقیق: محمد رضا حسینی جلالی، قم 1414ه‍ .ق.
  • الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، اسماعیل بن حماد جوهری، تحقیق: عطار، احمد عبد الغفور، دارالعلم للملایین، بیروت.
  • صحیح البخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
  • صــحیح مســلم، مسلم بن الحجاج نیسابوری، دارالفکر، بیروت.
  • الطهارة، امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی=، تهران.
  • عدةالاصول، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، المجموعة: أصول الفقه عند الشیعة، تحقیق: محمد رضا الأنصاری القمی، چاپ اول ١٣٧٦ش ـ ١٤١٧ه‍ .ق، المطبعة: ستاره ـ قم.
  • العروة الوثقی، سیدمحمدکاظم طباطبائی یزدی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تحقیق مؤسسة نشراسلامی، 1417ق.
  • علل الشرائع، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، قم، ‏کتابفروشی داوری‏، بی‌تا.
  • علی طریق الهجره، عاتق بن غیث البلادی، مکه، دارمکه، 1993م.
  • العین، الخلیل بن احمد الفراهیدی، نشر هجرت، قم.
  • عیون أخبار الرضا، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، بی‌جا، دارالعالم للنشر، 1378ه‍ .ق.
  • غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد، محمد بن مکی (شهید اول)، تحقیق: رضا مختاری، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، قم،  ١٣٧٣ه‍ .ش.
  • غایة المنتهی فی جمع الإقناع والمنتهی، مرعی بن یوسف بن الکرمی، تحقیق: یاسر إبراهیم المزروعی ـ رائد یوسف الرومی، چاپ اول، ناشر: مؤسسه غراس کویت.
  • غنائم الایام، میرزا ابوالقاسم بن حسن گیلانی قمی، انتشارات بوستان کتاب.
  • غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع، حمزة بن علی بن زهره، تحقیق: ابراهیم بهادری، مؤسسة الإمام الصادق7، قم،  ١٣٧۵ ه‍ .ش.
  • الغیبة، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1411ه‍ .ق.
  • فرهنگ‌نامه اصول فقه، جمعی از محققان، مرکزاطلاعات ومدارک اسلامی، 1389ه‍ .ش.
  • فصلنامه میقات حج، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.
  • فقه الرضاء، مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث.
  • الفهرست، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، النجف، المکتبة المرتضویة، بی‌تا.
  • فوائد الأصول، محمدحسین نائینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417 ه‍ .ق.
  • الفوائد الرجالیه، سید محمد مهدی بحرالعلوم طباطبائی، منشورات مکتبة الصادق7، تهران، 1363ه‍ .ش.
  • قاموس الرجال، اسدالله تستری، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا‏.
  • القاموس المحیط، محمد بن یعقوب فیروزآبادی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
  • قرب الاسناد، عبد الله بن جعفر حمیری، کتاب فروشی نینوا، تهران.
  • قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی حلی، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413 ه‍ .ق.
  • قوانین الاصول، ابوالقاسم بن محمد حسن میرزای قمی، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۸ـ ۱۳۰۹، چاپ افست ۱۳۷۸ه‍ .ق.
  • الکافی فی الفقة، تقی بن نجم ابوالصلاح حلبی، ناشر: کتابخانه عمومی امام امیرالمومنین علی7.
  • الکافی فی الفقه، أحمـد بن حنبـل، ابومحمد موفق الدین عبدالله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، (ابن قدامه مقدسی)، دارالکتب العلمیة، 1414ه‍ .ق.
  • الکافی فی فقه أهل المدینة، ابن عبدالبر، مکتبة الریاض، 1400ه‍ .ق.
  • الکافی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، کلینی، چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ه‍ .ق.
  • کامل الزیارات، ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر قمی (ابن قولویه)، نجف، عراق‏، دارالمرتضویة، 1398ه‍ .ق.
  • الکامل فی التاریخ، أبوالحسن علی بن محمد الجزری ابن الاثیر، دارصادر المعروف، 1385ه‍ .ق.
  • کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، جعفر بن خضر (کاشف الغطاء)، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، بی‌تا.
  • کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، محمد بن حسن بن محمد فاضل هندی، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه، 1416ه‍ .ق.
  • کفایة الأحکام، محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری، بی‌جا، بی‌تا.
  • کفایة الأصول، محمدکاظم خراسانی، قم، مؤسسه آل البیت، 1409ه‍ .ق.
  • کفایة الفقه مشهور به کفایة الاحکام‌، محمدباقر بن محمد مؤمن محقق سبزواری، تحقیق مرتضی واعظی اراکی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،  ١٣٨١.
  • کتاب الحج، تقریرات درس محقق داماد، مقرر: عبدالله جوادی آملی، چاپخانه مهر، قم.
  • کتاب خمس، تقریرات درس حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی، (1375 ـ 1374) مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز.
  • کتاب من لایحضره الفقیه، محمد بن علی بن بابویه قمّی (شیخ صدوق)، تحقیق سید حسن موسوی الخرسان: دارصعب، دارالتعارف بیروت، 1401ه‍ .ق/ 1981م.
  • الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، ابوالقاسم محمود بن عمر خوارزمی جارالله زمخشری، تحقیق مسعود انصاری.
  • لسان‌العرب، محمد بن مکرم (ابن منظور)، بیروت، دارصادر، لبنان، 1414ه‍ .ق.
  • اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، محمد بن مکی عاملی (شهید اول)، محمدتقی مروارید، علی‌اصغر مروارید، بیروت، لبنان، دارالتراث، الدار الإسلامیة، 1410ه‍ .ق.
  • المبسوط فی فقه الإمامیة، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، تصحیح و تعلیق: سید محمدتقی کشفی، ‏سوم، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، 1387ه‍ .ق.
  • مجمع البحرین، فخرالدین بن محمد طریحی، تحقیق: سید احمدحسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1416ه‍ .ق.
  • مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن حسن طبرسی، تحقیق: هاشم رسولی و فضل الله یزدی طباطبایی، ناصر خسرو، تهران، 1372ه‍ .ش.
  • مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، احمد بن محمد ناشر، مقدس اردبیلی، تصحیح و تحقیق: آقا مجتبی عراقی، شیخ علی‌پناه اشتهاردی، آقا حسین یزدی اصفهانی‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403ه‍ .ق.
  • محاضرات فی اصول الفقه، محمد اسحاق فیاض، تقریرات درس آیت‌اللّه خویی، نجف، ۱۹۷۴م.
  • المحبر، محمد بن حبیب، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، بیروت، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
  • مختصر النافع، شیخ نجم الدین ابی القاسم جعفر بن حسن بن یحیی بن حسن بن سعید هُذلی حلی، مؤسسه بعثت، قم 1402ه‍ .ق.
  • مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی حلّی، گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی‏، دوم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1413ه‍ .ق.
  • مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام‏، محمد بن علی موسوی عاملی (صاحب مدارک)، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت:‏، بیروت، مؤسسه آل‌البیت:، 1411ه‍ .ق.
  • مدارک العروة، علی پناه اشتهاردی، تهران، دارالأسوة للطباعة و النشر، 1417ه .ق‏.
  • مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، محمدباقر بن محمد تقی مجلسی، تحقیق: هاشم رسولی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ١٣۶٣ه‍ .ش.
  • المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز الدیلمی، تحقیق محسن الحسینی الأمینی، المجمع العالمی لاهل البیت: المعاونیة الثقافیة، ۱۳۷۲ه‍ .ش.
  • مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة و البقاع، عبدالمؤمن بن عبدالحق بن عبدالحق، تحقیق: علی محمد بجاوی، دارالجیل، بیروت.
  • مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی (شهید ثانی)، قم، گروه پژوهش مؤسسه معارف اسلامی، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ه‍ .ق.
  • المسالک و الممالک، ابراهیم بن محمد اصطخری، دار صادر، بیروت.
  • مسائل الناصریات، علی بن حسین علم الهدی، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیة، مدیریة الترجمة و النشر، 1997م، تهران.
  • مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، میرزا حسین نوری، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث، 1408ه‍ .ق.
  • مستمسک العروة الوثقی، سید محسن طباطبائی (حکیم)، قم، مؤسسة دارالتفسیر، 1416 ه‍ .ق.
  • مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، مولی احمد بن محمد مهدی نراقی، گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت:، قم، مؤسسه آل‌البیت:، 1415 ه‍ .ق.
  • مستند العروة الوثقی (کتاب الحج)، ابوالقاسم خوئی (مخطوط).
  • مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین، محمد بن حسین شیخ بهایی، تحقیق: مهدی رجایی، آستانة الرضویة المقدسه، مجمع البحوث الاسلامیه، مشهد مقدس.
  • مصابیح الظلام، محمدباقر بن محمد اکمل بهبهانی، قم، گروه پژوهش مؤسسه علامه مجدد وحید بهبهانی، مؤسسة العلامه المجدد الوحید البهبهانی، 1424ه‍ .ق.
  • مصباح الاصول، آیت الله خوئی، تحقیق: بهسودی، انتشارات مکتبة الداوری، قم، 1412ه‍ .ق.
  • مصباح المتهجد، محمد بن حسن طوسی، المکتبة الاسلامیه، تهران.
  • المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، أحمد بن محمد بن علی الفیومی المقرئ، المکتبة العلمیة ـ بیروت، 1987م.
  • المعارف، عبدالله بن قتیبه، بیروت، ۱۴۰۷ه‍ .ق/۱۹۸۷م.
  • معالم الدین و ملاذالمجتهدین، حسن بن زین الدین بن شهید ثانی، دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین) قم.
  • المعتبر فی شرح المختصر، نجم الدین جعفر بن حسن حلّی، تصحیح و تحقیق: محمد علی حیدری، سیدمهدی شمس الدین، سید ابومحمد مرتضوی، سید علی موسوی، ‏اول، قم، مؤسسه سید الشهداء، 1407ه‍ .ق.
  • المعتمد فی شرح المناسک، ابوالقاسم خوئی، مقرر: رضا خلخالی، منشورات مدرسه دار العلم ـ لطفی، قم.
  • معجم أسماء البنات، وزارة المعارف العمومیة، القاهرة.
  • معجم البلدان، شهاب‌الدین ابوعبدالله یاقوت بن عبدالله حموی، بیروت، دارصادر، 1999م.
  • معجم الرجال الحدیث، سید ابوالقاسم موسوی خویی، مؤسسه احیاء آثار امام خویی، بی‌جا، بی‌تا.
  • المعجم الکبیر، سلیمان بن أحمد بن أیوب بن مطیر اللخمی الشامی، ابوالقاسم الطبرانی، مکتبة ابن تیمیة ـ القاهرة.
  • معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، عبدالله بن عبدالعزیز البکری، بیروت، عالم الکتب، 1403 ه‍ .ق.
  • معجم معالم الحجاز، عاتق بن غیث البلادی، دار مکة، مؤسسة الریان، چاپ دوم، 1431ه‍ .ق.
  • معجم مقاییس اللغه، احمد بن فارس الرازمی، تحقیق عبدالسلام محمدهارون، چاپ دوم، مطبعة المصطفی و اولاده، مصر، ۱۳۸۹ه‍ .ق.
  • المغازی، محمد بن عمر بن واقد السهمی الأسلمی بالولاء، المدنی، ابوعبدالله، الواقدی، چاپ سوم، دارالأعلمی ـ بیروت، 1409ه‍ .ق.
  • مغانم المطابة فی معالم طابة، مجدالدین محمد بن یعقوب الفیروزآبادی، تحقیق: حمد الجاسر، دار الیمامة للبحث والترجمة والنشر، 1389ه‍ .ق.
  • المغنـــی والشـرح الکبیـر علـی مـتن المقتنـع، عبدالله بن أحمد بن محمد ابن قدامة المقدسی ابومحمد؛ عبد الرحمن بن محمد بن أحمد بن قدامة المقدسی شمس الدین ابوالفرج، دارالحدیث القاهره.
  • المغنی ویلیه الشرح الکبیر، عبدالله بن أحمد بن قدامة المقدسی، قاهره، دارالحدیث.
  • مفاتیح الشرائع، محمد بن شاه مرتضی فیض کاشانی، تحقیق: مهدی رجایی، کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی=، قم.
  • مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة‏، جواد بن محمد حسینی، عاملی، شیخ محمدباقر خالصی‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1419ه‍ .ق.
  • المفردات فی غریب القرآن، حسین بن محمد (راغب اصفهانی)، بیروت، دارالعلم، الدارالشامیة، صفوان عدنان داوودی، 1412ه‍ .ق.
  • مفید الأنام و نور الظلام فی تحریر الاحکام لحج بیت الله الحرام، شیخ عبدالله بن عبدالرحمن‌الجاسر، مکتبة النهضة المصریه، قاهره، ۱۹۶۹م.
  • المقنعة، محمد بن محمد مفید، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم.
  • مکاسب محرمه، امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی=، تهران.
  • مناسک حج محشی، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، نشر مشعر، 1386ه‍ .ش.
  • المناسک و اماکن طرق الحج و معالم الجزیرة، حمد جاسر، ریاض، ۱۴۰۱ق/ ۱۹۸۱م.
  • مناقب آل أبی‌طالب، رشیدالدین محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی، مجمع احیاء الثقاة الاسلامیه، سال ۱۴۱۲ه‍ .ق.
  • منتقی الجمان، جمال الدین حسن بن زین الدین عاملی، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
  • منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، حسن بن یوسف بن علی بن المطهر (علامه حلی)، تحقیق قسم الفقه فی مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ آستان قدس رضوی، سال ۱۴۱4ه‍ .ق.
  • مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، سید عبدالأعلی سبزواری، قم، مؤسسه المنار، چهارم، دفتر آیةالله سبزواری‏، 1413ه‍ .ق.
  • المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، جمال‌الدین احمد بن محمد اسدی، حلّی، مجتبی عراقی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1407ه‍ .ق.
  • المهـذب فـی فقـه الإمـام الشـافعی، ابواسحاق إبراهیم بن علی بن یوسف الشیرازی، دارالکتب العلمیة.
  • المهذب، عبدالعزیز بن نحریر طرابلسی (ابن براج قاضی)، جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1406ه‍ .ق.
  • موجز أحکام الحج، شهید سید محمد باقرصدر، دار الإسلام.
  • الموجز فی اصول الفقه، جعفر سبحانی تبریزی، مؤسسة الإمام الصادق7، قم.
  • موسوعة الإمام الخوئی، سید ابوالقاسم موسوی خویی، مؤسسه احیاء آثار امام خویی، بی‌جا، بی‌تا.
  • موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، 1423ه‍ .ق.
  • الموسوعة الفقهیة الکویتیة، وزارة الأوقاف والشئون الإسلامیة ـ الکویت، دارالسلاسل ـ الکویت.
  • المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمدحسین طباطبایی، دارالکتب الاسلامیه، تهران۱۳۷۵ه‍ .ق.
  • نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق، محمد بن محمد ادریسی، عالم الکتب، بیروت.
  • نقدالرجال، مصطفی بن حسین تفرشی، مؤسسه آل البیت: لاحیاء التراث، قم، ١٣٧٧ه‍ .ش.
  • نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی حلّی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • النهایة فی غریب الحدیث والاثر، مجدالدین أبی السعادات المبارک بن محمد (ابن الأثیر)، المکتبة العلمیه، بیروت.
  • النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، دوم‏، بیروت، دارالکتاب العربی، ‏1400 ه‍ .ق.
  • الهدایة فی الأصول والفروع، محمد بن علی بن بابویه، تحقیق و چاپ: مؤسسة الامام الهادی7، قم.
  • هدایةالمسترشدین فی شرح اصول معالم‌الدین، محمدتقی بن عبدالرحیم رازی اصفهانی، قم ۱۴۲۰ـ۱۴۲۱ه‍ .ق.
  • الوافی‏، محمدمحسن فیض کاشانی، تحقیق: ضیاءالدین حسینی اصفهانی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین علی7‏، 1406ه‍ .ق.
  • وسائل الشیعة، محمد بن حسن بن علی عاملی، تحقیق ربانی شیرازی، بیروت، داراحیاءالتراث‌العربی، 1403 ه‍ .ق.
  • الوسیلة إلی نیل الفضیلة، محمد بن علی بن حمزه طوسی (ابن حمزه)، تحقیق: شیخ محمد حسون، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1408 ه‍ .ق.
  • وفاء الوفا بأخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله بن أحمد الحسنی الشافعی، نورالدین ابوالحسن السمهودی، دار الکتب العلمیة، بیروت.

مقاله‌های مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]

برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=یلملم&oldid=58267»