کاربر:Gholampour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
'''اهل‌سنت''' یکی از مذاهب بزرگ اسلامی است.  
| عنوان            =مرقد حر بن یزید ریاحی
| تصویر            =158.jpg
| اندازه تصویر    =350px
| بنيانگذار        =[[عضدالدوله دیلمی]]
| تأسیس            =۳۷۰ق
| کاربری          =زیارتگاه
| مکان            =عراق، کربلا، ۶ کیلومتری [[حرم امام حسین(ع)]]
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =تازه و سالم بودن پیکر مطهر حر در نبش قبر وی در زمان شاه اسماعیل صفوی
| ظرفیت            =
| وضعیت            =
| مساحت            =۷٬۵۰۰ مترمربع
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =۹۱۴ق، به دست [[شاه اسماعیل صفوی]]، در دوره [[قاجار]]، به وسیله مادر آقاخان محلاتی، ۱۳۲۵ق، حسین خان شجاع السلطنه، ۱۳۳۰ق، سیدعبدالحسین کلیددار، ۱۳۸۹ق، تعدادی از تاجران عراقی، ۱۴۲۷ق، در دست بازسازی
| وبگاه            = [https://www.facebook.com/mazaralhur/ تولیت مرقد حر بن یزید]
}}
'''مرقد حُرّ بن یزید ریاحی'''، حدود ۶ کیلومتر از [[آستان امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، فاصله دارد و نزدیک منطقه‌ای قرار دارد که به کمالیه معروف است.
 
علت اینکه جنازه حر را به خارج از میدان معرکه منتقل کردند، این بود که قبیله او یعنی [[بنی‌تمیم]]، جنازه او را برداشته و به مکان فعلی آورده و به خاک سپردند.
 
مرقد حر در سال ۳۷۰ق به دستور [[عضدالدوله دیلمی]] ساخته شد و در سال ۹۱۴ق [[شاه اسماعیل صفوی]]  گنبدی روی قبر حر بنا کرد و صحن کوچکی برایش ساخت.
 
در سال‌های بعد نیز این بنا مورد بازسازی واقع شده و پس از سقوط نظام صدام، در سال ۱۴۲۷ه.ق، دیوان وقف شیعی، بنای قدیمی را به‌طور کامل خراب کرد تا ساختمان جدیدی برای آرامگاه حُرّ بنا کند؛ این ساختمان، در حال حاضر، در دست بازسازی است.
 
== موقعیت مرقد ==
[[حر بن یزید ریاحی|حُرّ بْن یَزید ریاحی]]، از تیره بنو ریاح، از [[قبیله بنی‌تمیم]]،<ref>جمهرة انساب العرب، ابن حزم الاندلسی، ص٢٢٧.</ref> یکی از فرماندهان نظامی [[کوفه]] بود<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref> که پیش از [[واقعه عاشورا]] ماموریت یافت با سپاهی هزار نفری، مانع حرکت [[امام حسین(ع)]] به سوی کوفه و همچنین مانع بازگشت ایشان شود؛<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref> ولی در جنگ با حسین بن علی مردّد شد.<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۱.</ref> وی صبح عاشورا به بهانه آب دادن اسب خود، از اردوگاه [[عمر سعد]] جدا شد و به کاروان حسین پیوست.<ref>الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۹.</ref>
 
حر پس از پیوستن به امام، بلافاصله راهی میدان نبرد شد و رو به لشکر کوفه ایستاد و آنان را به سبب پیمان شکنی‌شان، سرزنش کرد. وی در حالی‌که رجز می‌خواند، می‌جنگید و پس از چندین نوبت نبرد، به دست ایوب بن مُسَرِّح به شهادت رسید.<ref>الارشاد، ج٢، صص١٠٢ و ١٠4.</ref> یاران امام(ع)، جسد بی‌رمق او را از منطقه نبرد دور کردند و امام(ع)، خود بر بالینش نشست و فرمود: «انت الحرّ کما سمّتک امک وانت الحرّ فی الدنیا وانت الحرّ فی الآخرة»؛ «تو آزاد مردی؛ همان‌گونه که مادرت تو را حُرّ نامید. به راستی تو در دنیا و آخرت، آزادمرد و سعادتمندی».<ref>ر. ک: مقتل الحسین، ج٢، ص١4.</ref>


برخی حر را اولین شهید واقعه کربلا می‌دانند<ref>مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۱۳؛ الفتوح، ج۵، ص۱۰۱.</ref> اما به نظر سید بن طاووس، حر نخستین شهید در آن ساعات بود و پیش از او افرادی به شهادت رسیده بودند.<ref>الملهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۶۰.</ref> در [[زیارت رجبیه]]، دو بار و در [[زیارت ناحیه مقدسه]] نیز یک بار به حر سلام داده شده است: «السلام علی الحرّ بن یزید الریاحی».<ref>شهیدان جاوید، ص334.</ref>
==واژه شناسی==
اَهْلِ‌سُنَّتْ مشهور به سُنّی، اصطلاحى‌ است که اشاره به‌ گرايش‌ یک فرقه مذهبى‌ از‌ مسلمانان،‌ غیر از گروه‌های شیعه و اباضیه دارد‌<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، ص۴۷۴-۴۷۵.</ref> که پس از وفات رسول‌الله(ص)، خلافت را به شورای مسلمانان مشروط کرد.<ref>فرهنگ فرق اسلامی، ص۸۴.</ref> تمایز اهل‌سنت و دیگر گروه‌های مذهبی مسلمانان در این است که آن‌ها، خلافت ۴ خلیفه اول؛ ابوبکر، عمر، عثمان و علی(ع) را به ترتیب بعد از پیامبر اسلام(ص)، مشروع و بر آن اتفاق نظر دارند،<ref>غزالی، الاقتصاد فی الاعتقاد، ص۱۵۲–۱۵۴؛ سبحانی، بحوث، ج۱، ص۲۹۳-۳۰۲.</ref> برخلاف شیعیان که حضرت علی(ع) را جانشین بلافصل پیامبر اسلام(ص) می‌دانند و اباضیه که به خلافت عثمان و حضرت علی(ع) منتقد هستند.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، ص۴۷۴-۴۷۵.</ref>


[[پرونده:159.jpg|بندانگشتی|ضریح حر بن یزید ریاحی]]


مرقد حرّ، حدود ۶ کیلومتر از حرم امام حسین(ع)، فاصله دارد و نزدیک منطقه‌ای قرار دارد که به کمالیه معروف است.<ref>انصاری، معماری کربلا در گذر تاریخ، ص۱۲۶.</ref>  
== مذاهب فقهی اهل‌سنت==
اکثریت اهل‌ سنت‌‌ در حوزة فقهى‌، به ۴ مذهب‌ اصلی؛ حنفى‌، مالكى‌، شافعى‌ و حنبلى تقسیم گردیدند.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، ص۴۷۵.</ref>
=== حنفیه===


به گفته [[سید محسن امین]]، نویسنده کتاب اعیان الشیعه، هنگام دفن شهدای کربلا توسط افراد [[قبیله بنی‌اسد]]، گروهی از قبیله حر، مانع دفن جسد او همراه با دیگر شهدای کربلا شدند و جسد حر را در مکانی دورتر از سایر شهدا، به خاک سپردند<ref>اعیان الشیعة، ج١، ص6١٣.</ref> که در قدیم به آن «نواویس» می‌گفتند.<ref>ابن کلبی، جَمْهَرة النسب، ج۱، ص۲۱۶.</ref>
اعتقادات حنفیه عبارتند از:
*


===تاریخچه مرقد===
=== مالکیه ===
مرقد حر در ۳۷۰ق به دستور [[عضدالدوله دیلمی]] ساخته شد.<ref>قائدان،عتبات عالیات عراق، ص۱۴۷ـ۱۴۶.</ref> در قرن هشتم هجری، مزار حُرّ شناخته شده بوده و حمدالله مستوفی نیز به قبر وی، بیرون از کربلا اشاره کرده است.<ref>نزهة القلوب، ص٣٢.</ref>


===معماری ساختمان===
[[پرونده:تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی دارای گنبد کاشی‌کاری شده‌ .jpg|بندانگشتی|تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی دارای گنبد کاشی‌کاری شده‌]]
مساحت مرقد حرّ حدود ۵۸۰ مترمربع و مساحت زمین آن، حدود ۷٬۵۰۰ مترمربع است. ضریحی که صندوقی مشبک از جنس نقره است در وسط این عمارت واقع است. گنبدی که بر فراز ضریح قرار دارد، با ۷ متر قطر، دارای ارتفاعی ۱۰ متری از سطح زمین حرم است. نمای خارجی این گنبد کاشی کاری شده است.
در اطراف مرقد، صحن وسیعی وجود دارد که از چهار طرف اتاق‌هایی با ایوان‌های کوچک بر آن مشرف هستند. بر فراز هریک از این ایوان‌ها نیز طاق‌هایی نوک تیز قرار دارد. این اتاق‌ها و ایوان‌ها به منظور استراحت زائران به کار می‌روند.<ref>انصاری، معماری کربلا در گذر تاریخ، ص۱۲۷.</ref>
[[پرونده:تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی .jpg|بندانگشتی|تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی با گنبد مضرّس(اُورچین) کوچک، قبل از بازسازی آن در سال ۱۳۳۰ق.]]
براساس قدیمی‌ترین تصویر موجود از مرقد حُرّ، ساختمان بقعه، دارای گنبد مضرّس کوچک و کم‌ارتفاعی بوده است. اما براساس تصویر قدیمی دیگری، این گنبد، جای خود را به گنبد پیازی - شلجمی کاشی‌کاری شده‌ای، داده است.


===بازسازی بنا===
=== حنبلیه ===
به گفته سید نعمةالله الجزائری، عالم شیعه در قرن یازدهم و دوازدهم قمری، زمانی که [[شاه اسماعیل صفوی]] به کربلا آمد، پس از زیارت امام حسین(ع)، به زیارت حر رفت و دستور داد تا قبر وی را باز کنند. پس از شکافتن قبر حر، جنازه تازه وی را در قبر دید که بر سر او دستمالی، بسته شده بود.<ref>الانوار النعمانیة، ج٣، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref> به دستور شاه اسماعیل، مرقد حر در سال ۹۱۴ق بازسازی شد.<ref>قائدان،عتبات عالیات عراق، ص۱۴۷ـ۱۴۶</ref>


در دوره [[قاجار]]، مادر آقاخان محلاتی اقدام به تعمیر بقعه نمود و نیز صحنی قلعه مانند برای آن بنا نهاد تا در مقابل خطر راهزنان، سرپناهی برای زائران باشد. کتیبه‌های موجود در مرقد حُرّ در دوره اخیر نشان می‌دهد که این مرقد در سال ۱۳۳۰ق، به اهتمام آقا حسین‌خان شجاع السلطنه همدانی و سید عبدالحسین کلیدار بازسازی شده است.<ref>تراث کربلاء، ص١١5.</ref> همچنین شجاع السلطان همدانی گنبد مقبره را تعمیر و نمای خارجی آن را کاشی کاری کرد.<ref>انصاری، معماری کربلا در گذر تاریخ، ص۱۲۶.</ref> حال آنکه عکس قدیمی‌تری از بارگاه حرّ، نشان می‌دهد که این زیارتگاه دارای گنبد مضرّس (اُورچین) کوچک و کم‌ارتفاعی بوده است.<ref>خامه‌یار، [https://ganjineh.kateban.com/print/2955 «درباره عکسی که در فضای مجازی به عنوان قدیمی‌ترین عکس حرم امام حسین (ع) معرفی شده»]، سایت گنجینه.</ref>


در سال ۱۳۸۹ق، تعدادی از تاجران عراقی، رواق‌ها و ایوان جلوی مرقد را بازسازی نمودند و در سال ۱۳۹۰ق، ورودی اصلی مرقد، کاشی‌کاری شد. پس از سقوط حکومت صدام و حزب بعث عراق (۲۰۰۲م)، دیوان وقف شیعی عراق در سال ۱۴۲۷ق، در یک برنامه حساب نشده، بنای قدیمی را به‌طور کامل خراب کرد تا ساختمان جدیدی برای آرامگاه حُرّ بنا کند. این ساختمان، در حال حاضر، در دست بازسازی است.<ref>مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص٩٨.</ref>
=== شافعیه ===


==تردید در محل دفن حرّ==
[[شیخ مفید]] و [[میرزا حسین نوری]] معتقدند که حرّ با سایر اصحاب دفن شده است و میرزا حسین نوری می‌گوید که روایتی در مورد دفن حرّ در مرقد فعلی وجود ندارد.<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ص۱۵۴؛ مفید، ج۲، ص۱۱۴.</ref>


اما از دیدگاه [[شیخ عباس قمی]] کتب مزاریه و کتاب‌های دیگر به محل دفن حرّ متعرض نشده‌اند. وی با ذکر عبارتی از کتاب الدروس که در آن به زیارت [[حضرت عباس(ع)]] و حرّ سفارش شده است، آورده‌ است که قبر حرّ در عصر [[شهید اول]]، در مکان فعلی معروف بوده و همین مقدار برای اعتبار این مرقد کافی است.<ref>قمی، هدیة الزائرین و بهجة الناظرین، ص۱۳۷ـ۱۳۶؛ نوری، لؤلؤ و مرجان، ص۱۵۴؛ قمی، منتهی الامال، ج۱، ص۷۴۸.</ref> همچنین از دیدگاه [[سید محسن امین]] شهرت این مزار و تقید مردم به زیارت آن، غیرمستند نیست.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۴۴۰ـ۴۳۹.</ref>
== مذاهب کلامی و اعتقادی اهل‌سنت ==
اهل‌سنت ازنظر مباحث اعتقادی و کلامی، به اهل‌حدیث، اشعریه، ماتریدیه<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، ص۴۷۵.</ref> و سلفیه تقسیم می‌گردد.<ref>فرق و مذاهب کلامی، ربانی گلپایگانی، ص۶۷؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، ص۴۷۵.</ref>


==زیارت‌نامه==
==زیارت از نظر اهل‌سنت ==
بخش‌هایی از زیارت‌نامه حر بن یزید ریاحی به شرح ذیل است:
درباره زیارت، به خصوص زیارت قبر پیامبر اسلام(ص)، بین گروه‌های اهل‌سنت، مخالفت‌هایی وجود دارد مانند سلفیه؛ اما به‌طور کلی زیارت قبور مورد تأیید اهل‌سنت است.
اهل‌سنت درباره زیارت،‌نظرات گوناگونی داشته اند. برخی این نظرات در چهار دسته ی .... دسته بندی کرده اند. برخی از پژوهشگران شیعه با بررسی شواهد تاریخی و منابع فقهی و حدیثی اهل سنت نشان داده اند که اکثر فقهای مذاهب اسلامی به استحباب یا ... زیارت قائل اند.


==نگارخانه==
== حج در مذاهب فقهی اهل‌سنت ==
<center><gallery widths="170" heights="150px" perrow="6" style="border: 5px solid #004225; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0،0،0،0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0،0،0،0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0،0،0،0.75); border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em;">
در کلیات تفاوتی بین مذاهب فقهی اهل‌سنت درباره حج نیست و فقط در جزییات احکام حج باهم تفاوت دارند. برخی از این تفاوت‌ها مانند... است.
پرونده:


</gallery>
</center>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
|پیش از لینک = کتاب
|پیش از لینک = کتاب
|منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم.
|منبع =  
|پس از لینک = بخش «مرقد حر بن یزید ریاحی»، ج۱، ص۲۳۴.
|پس از لینک =  
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5
| لینک =  
}}
}}
* '''اعیان الشیعه'''، امین، محسن، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۹۹۸م.
* '''دائرة المعارف بزرگ اسلامی'''، اهل سنت و جماعت، ج۱۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش.
* '''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم‌السّلام) لاحیاء التراث، ط ۲، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق - ۱۹۹۳م.
* '''بحوث فی الملل و النحل'''، جعفر سبحانی، قم، مؤسسة الامام الصادق(ع۱۴۲۷ق.
* '''الانوار النعمانیة'''، السید نعمةالله الجزائری، تبریز، مطبعة شرکت چاپ، (بی‌تا). 
* '''فرق و مذاهب کلامی'''، علی ربانی گلپایگانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۷۷ش.
* '''البدایة و النّهایة'''، اسماعیل ابن کثیر،  تحقیق: علی شیری، بیروت: داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق.
* '''فرهنگ فرق اسلامی'''، محمدجواد مشکور، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۷۵ش.
* '''تاریخ الطبری'''، محمد بن جریر الطبری، ط ۱، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۸ق - ۱۹۸۸م.
* '''الاقتصاد فی الاعتقاد'''، محمد غزالی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۹ق.
* '''تاریخ گزیده'''، حمد الله مستوفی، تهران، امیر کبیر، چاپ ۳، ۱۳۶۴ش.
* '''تراث کربلاء'''، سلمان‌هادی الطعمة، ط ۲، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۳ق - ۱۹۸۳م.
* '''جمهرة النسب'''، ابن‌کلبی، هشام بن محمد، محقق: حسن ناجی، ناشر: عالم الکتب.
* '''جمهرة انساب العرب'''، علی بن احمد بن سعید (ابن حزم الاندلسی)، تحقیق: عبدالسلام محمد‌هارون، ط ۵، القاهرة، دار المعارف.
* '''دائرة المعارف بزرگ اسلامی'''، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
* '''[https://ganjineh.kateban.com/print/2955 «درباره عکسی که در فضای مجازی به عنوان قدیمی‌ترین عکس حرم امام حسین (ع) معرفی شده»]'''، احمد خامه‌یار، سایت گنجینه.
* '''شهیدان جاوید'''، پژوهشی تاریخی پیرامون شهدای نهضت امام حسین (علیه‌السّلام)،  مرضیه محمدزاده، تهران، بصیرت، ۱۳۹۱ش.
* '''عتبات عالیات عراق'''، اصغر قائدان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
* '''لؤلؤ و مرجان'''، نوری، حسین، آفاق، تهران، ۱۳۸۷ش.
* '''مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا'''، عبدالامیر قریشی، ترجمه: احسان مقدس، چاپ ۱، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش. 
* '''معماری کربلا در گذر تاریخ'''، انصاری، محمدعلی، انتشارات مسجد جمکران، قم، ۱۳۸۹ش.
* '''مقتل الحسین'''، موفّق بن احمد (الخوارزمیتحقیق: الشیخ محمد السماوی، ط ۱، قم، انوار الهدی، ۱۴۱۸ق.
* '''منتهی الآمال'''، شیخ عباس قمی، چاپ ۱۴، قم، هجرت، ۱۳۸۰ش.
* '''نزهة القلوب'''، حمدالله بن ابی‌بکر مستوفی قزوینی، به کوشش: سید محمد دبیرسیاقی، چاپ ۲، قزوین، طه، ۱۳۷۸ش.
* '''هدیة الزائرین و بهجة الناظرین'''، قمی، عباس، موسسه جهانی سبطین، قم، ۱۳۸۳ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}