مسجد بنی بیاضه: تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[خرداد]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۴۰۴]]|کاربر=Heidar  }}
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
{{جعبه اطلاعات بنا
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = تصویر هوایی محدوده خانه‌های بنی حبلی
| عنوان =  
| تصویر = مسجد بنی حبلی.png
| تصویر =  
| اندازه تصویر =  
| اندازه تصویر =  
| پیوند تصویر =  
| پیوند تصویر =  
خط ۱۸: خط ۱۵:
| زیارت کنندگان =  
| زیارت کنندگان =  
| بازدیدکنندگان =  
| بازدیدکنندگان =  
| زمان پایه‌گذاری = عصر نبوی
| زمان پایه‌گذاری =  
| بنیانگذار =  
| بنیانگذار =  
| رویدادها =  
| رویدادها =  
خط ۵۳: خط ۵۰:
| تاریخ ثبت =  
| تاریخ ثبت =  
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| عرض جغرافیایی = 24.445762
| عرض جغرافیایی = 24.448190
| طول جغرافیایی = 39.624770
| طول جغرافیایی = 39.612559
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}'''مسجد بنی بَیاضَة''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود.
}}
 
'''مسجد بنی بَیّاضَة''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود که امروزه از میان رفته است. امروزه محدوده مسجد در غرب [[مسجد قبا]] و ما بین [[مسجد العصبة|مسجد توبه]] و [[مسجد جمعه|مسجد بنی سالم]] قرار دارد. مطابق نقل منابع قدیمی، [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مسجد نماز خوانده است. منابع قدیمی بدون اشاره به بنای مسجد به محدوده جغرافیایی آن اشاره کرده‌اند. برخی از محققان مدینه شناس معاصر به جستجوی میدانی در محدوده خانه‌های بنی بیاضه اقدام کرده‌ و آثاری یافته‌اند.
 
امروزه محدوده مسجد در سمت شرق [[مسجد قبا]] در جنوب مدینه قرار دارد. مطابق نقل منابع قدیمی، [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مسجد نماز خوانده است. از مسجد بنی‌حُبلی در حال حاضر اثری نیست. منابع قدیمی بدون اشاره به بنای مسجد به محدوده جغرافیایی آن اشاره کرده‌اند. برخی از محققان مدینه شناس معاصر به جستجوی میدانی در محدوده خانه های بنی حبلی اقدام کرده‌اند.
 
== نماز پیامبر ==
مطابق نقل منابع قدیمی، [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مسجد نماز خوانده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=151 اخبار المدینه، ص151]؛  [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴].</ref>


== محدوده مکان ==
== محدوده مکان ==
'''مسجد بنی بَیاضَة''' در جنوب مدینه،
'''مسجد بنی بَیاضَة''' در جنوب مدینه و در نزدیکی [[مسجد جمعه]] قرار داشته است،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=218 التعریف بما انست الهجرة، ص218.]</ref> امروزه محدوده مسجد در غرب [[مسجد قبا]] و ما بین [[مسجد العصبة|مسجد توبه]] و [[مسجد جمعه|مسجد بنی سالم]] قرار دارد.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1.pdf&page=183 عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص183]؛  معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص179.</ref> مکان دقیق مسجد مشخص نیست ولی در داخل محله بنی بیاضه قرار داشته<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص181.</ref> و [[علی بن عبدالله سمهودی|علی سمهودی]] (مدینه شناس متوفی911ق)،  محدوده خانه های بنی بیاضه را در شمال مسجد جمعه می‌داند.<ref name=":0" /> همچنین گفته شده که مسجد در نزدیکی قلعه بنی‌بیاضه که به آن عقرب گفته می‌شد قرار داشت.<ref name=":0" />
 
[[پرونده:مسجد بنی بیاضه1.png|بندانگشتی|تصویر قدیمی قلعه قباء که گفته شده مسجد بنی‌بیاضه در شمال آن قرار داشته است.]]
 
== تاریخچه ==
سمهودی محدوده خانه های بنی بیاضه را در شمال مسجد جمعه میداند<ref name=":0" /> شرق [[وادی بطحان]] و شمال منطقه قبا در محله بنی حبلی(طایفه‌ای از [[خزرج]]) قرار داشته است.<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج4، ص270.</ref> امروزه محدوده مسجد در سمت شرق [[مسجد قبا]] و خیابان عبدالمحسن (که قبلا به نام طریق القربان شناخته می‌شد) قرار دارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص446 و 450؛ جستجوی [https://www.google.com/maps/@24.443583,39.6238753,1603m/data=!3m1!1e3?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDUyMS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D تصاویر هوایی گوگل مپ]</ref> برخی محل تقریبی آن را در منطقه قربآن یا نزدیکی آن یعنی بین خیابان قربان و خیابان عوالی، در حوالی مستشفی الزهراء دانسته‌اند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref>
منابع کهن تاریخ مدینه از نمازگزاری [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مسجد بنی بیاضه یاد کرده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=151 اخبار المدینه، ص151]؛  [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴].</ref>در سده‌های بعدی از جمله در سده نهم مسجد از میان رفته بود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=240 وفاء الوفاء، ج۳، ص 240 و 241.]</ref> اما یکی از مدینه‌شناسان سده دهم قمری مکان مسجد را شناسایی کرده و از وجود ویرانه‌های مسجد خبر داده است.<ref name=":1" />
[[پرونده:مسجد بنی بیاضه.png|بندانگشتی|بنای امروزی قلعه قباء]]


== گزارش مسجد در منابع ==
امروزه از مسجد بنی‌بیاضه اثری باقی نمانده ولی محققان معاصر نشانه‌هایی از منازل و محدوده زیست قبیله بنی‌بیاضه یافته‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=215 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص215.]</ref> و درپی برخی استدلال‌ها، مکان مسجد را در نزدیکی جهت شمالی قلعه قباء می‌دانند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص179-182.</ref>
از مسجد بنی‌حُبلی در حال حاضر اثری نیست.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص۴۴۷.</ref> منابع متعدد قدیمی از مسجد یاد کرده و عموما به ذکر مکان و محدوده مسجد یا نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده آن اکتفا کرده اند.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=240 وفاء الوفاء، ج۳، ص 240 و 241.]</ref> اما برخی از محققان مدینه شناس معاصر به جستجوی میدانی در محدوده خانه های بنی حبلی اقدام کرده و در ضمن توصیف وضعیت خرابه‌ها، تصریح کرده‌اند که اثری از مسجد نیافته‌اند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص۴۴۷-450.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۸۲: خط ۷۴:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، ایوب صبری باشا، قاهره، دارالآفاق العربیه، 1424ق.
*'''التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة'''، محمدبن‌احمد المطری، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
*'''مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة'''، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، ۱۴۳۴ق.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
*'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
*'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین خیاری، ریاض، المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ق.
* '''عمدة الاخبار فی مدینة المختار'''، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مسجدهای تاریخی ناموجود مدینه]]
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[ar:مسجد بني بياضة]]