کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


=== در روایات دینی ===
=== در روایات دینی ===
بنابر برخی روایات، سرزمین کربلا از زمان حضرت آدم(ع) به این نام شناخته می‌شده است<ref>موسوعه العتبات، ج 8 ص 179.</ref> و حتی پیش از آفرینش زمین، در علم الهی با عنوان «کربلا» شناخته شده بود.[۱][۲]
بنابر برخی روایات، سرزمین کربلا از زمان حضرت آدم(ع) به این نام شناخته می‌شده است<ref>موسوعه العتبات، ج 8 ص 179.</ref> و حتی پیش از آفرینش زمین، در علم الهی با عنوان «کربلا» شناخته شده بود.<ref>کامل الزیارات، ص 450 و 451.</ref>


=== دیدگاه‌های تاریخی و زبان‌شناختی ===
=== دیدگاه‌های تاریخی و زبان‌شناختی ===


* '''ارتباط با بابل:''' برخی محققان احتمال داده‌اند که «کربلا» برگرفته از واژه‌ی «کور بابل» باشد؛ این نام به مجموعه‌ای از قریه‌های قدیمی بابل همچون نینوا، غاضریه، کربلا یا عقر بابل، نواویس و حیر (یا حائر) اطلاق می‌شده است.[۳] در دوره‌ی کلدانیان (۶۲۶–۵۳۹ق.م.) نیز این منطقه را «کور بابل» به معنای «پرستشگاه خداوند» می‌نامیدند، زیرا در آن زمان معابد و پرستشگاه‌های بزرگی از مسیحیان در این ناحیه وجود داشت.[۴]
* '''ارتباط با بابل:''' برخی محققان احتمال داده‌اند که «کربلا» برگرفته از واژه‌ی «کور بابل» باشد؛ این نام به مجموعه‌ای از قریه‌های قدیمی بابل همچون نینوا، غاضریه، کربلا یا عقر بابل، نواویس و حیر (یا حائر) اطلاق می‌شده است.<ref>موسوعه العتبات، ج 8 ص 179.</ref> در دوره‌ی کلدانیان (612–۵۳۹پ.م.) نیز این منطقه را «کور بابل» به معنای «پرستشگاه خداوند» می‌نامیدند، زیرا در آن زمان معابد و پرستشگاه‌های بزرگی از مسیحیان در این ناحیه وجود داشت.<ref>شمیم یار، ص 29.</ref>
* '''ریشه آشوری:''' نظریه‌ای دیگر می‌گوید «کربلا» از واژه‌ی آشوری «کَرْب» به معنای حرم و «اِل» به معنای خدا گرفته شده است؛ بنابراین کربلا به معنای «حرم‌الله» خواهد بود.[۵]
* '''ریشه آشوری:''' نظریه‌ای دیگر می‌گوید «کربلا» از واژه‌ی آشوری «کَرْب» به معنای حرم و «اِل» به معنای خدا گرفته شده است؛ بنابراین کربلا به معنای «حرم‌الله» خواهد بود.<ref>موسوعه العتبات، ج 8ص179.</ref>
* '''ریشه‌های عربی:'''
* '''ریشه‌های عربی:'''
** برخی گفته‌اند کربلا از «کَربَلَه» به معنای سستی یا پاکی گرفته شده است؛ چون زمین این منطقه سست بوده یا از سنگ‌ریزه و ناخالصی‌ها پاک و خالص بوده است.
** برخی گفته‌اند کربلا از «کَربَلَه» به معنای سستی یا پاکی گرفته شده است؛ چون زمین این منطقه سست بوده یا از سنگ‌ریزه و ناخالصی‌ها پاک و خالص بوده است.
** «کَرْبَل» در عربی به معنای نوعی علف خاص است و احتمال دارد نام کربلا به سبب فراوانی این گیاه در آن سرزمین بر آن نهاده شده باشد.[۶]
** «کَرْبَل» در عربی به معنای نوعی علف خاص است و احتمال دارد نام کربلا به سبب فراوانی این گیاه در آن سرزمین بر آن نهاده شده باشد.<ref>معجم البلدان، ج 4ص445.</ref>
 
بنابر روایت‌های دینی، کربلا از زمان آدم ابوالبشر به این نام شناخته می‌شده است و حتی پیش از آفرینش زمین در علم الهی با نام کربلا شناخته شده بود.<ref>کامل الزیارات، ص 450 و 451.</ref>
 
برخی احتمال دادنده‌اند که کربلا از کور بابل به معنای مجموعه قریه‌های قدیمی بابل شامل نینوا، غاضریه، کربلا یا عقر بابل، نواویس و حیر یا حائر باشد<ref>موسوعه العتبات، ج 8 ص 179.</ref> همچنین گفته شده در روزگار کلدانی‌ها (از ۶۲۶تا ۵۳۹ق.) کربلا را کور بابل به معنای پرستشگاه خداوند می‌نامیدند؛ زیرا در آنجا معبدها و پرستشگاه‌های بزرگی از مسیحیان وجود داشت.<ref>شمیم یار، ص 29.</ref>
 
احتمال دیگر این است که کربلا از لفظ آشوری کرب به معنای حرم و ایل به معنای الله گرفته شده باشد و کربلا به معنای حرم الله باشد.<ref>موسوعه العتبات، ج 8ص179.</ref> همچنین گفته شده کربلا مشتق از کربله به معنای سستی و پاک و خالص بودن است و چون زمین کربلا زمین سستی بوده یا چون از سنگریزه و امثال آن پاک و خالص بوده آن را کربلا گفته‌اند. و کربل به معنای علف خاص نیز هست و احتمال دارد که به واسطه کثرت این علف در این سرزمین، این سرزمین به کربلا موسوم شده باشد<ref>معجم البلدان، ج 4ص445.</ref>


== تاریخچه شهر کربلا ==
== تاریخچه شهر کربلا ==
خط ۶۰: خط ۵۴:


=== مکان‌های زیارتی دیگر ===
=== مکان‌های زیارتی دیگر ===
مکان های زیارتی متعددی در اطراف حرم حسینی قرار دارد که اسامی آنها به شرح زیر است: [[حرم حضرت ابوالفضل(ع)]]، [[خیمه‌گاه حسینی]]، [[بین الحرمین (کربلا)|بین الحرمین]]، تل زینبیه و مقبره های حر، عون، طفلان مسلم، سید احمد، ابن حمزه، محمد بن نبی بن کاظم (ع).<ref>سیری در سرزمین خاطره­ها، ص 116؛ عتبات عالیات، ص135؛ هشت بهشت، ص165و166؛ فرهنگ زیارت، ج4ص 107.</ref>
مکان های زیارتی متعددی در اطراف حرم حسینی قرار دارد که اسامی آنها به شرح زیر است: [[حرم حضرت ابوالفضل(ع)]]، [[خیمه‌گاه حسینی]]، [[بین الحرمین (کربلا)|بین الحرمین]]، [[تل زینبیه]] و مقبره های حر، عون، طفلان مسلم، سید احمد، ابن حمزه، محمد بن نبی بن کاظم (ع).<ref>سیری در سرزمین خاطره­ها، ص 116؛ عتبات عالیات، ص135؛ هشت بهشت، ص165و166؛ فرهنگ زیارت، ج4ص 107.</ref>


== برخی وقایع مهم کربلا ==
== برخی وقایع مهم کربلا ==
خط ۸۹: خط ۸۳:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* همسفر، ره توشه زائران، جمعی از نویسندگان، تهران، نشر مشعر ، 1394ش.
*هشت بهشت ، ویژه‌نامه زائران دانشگاهی عتبات، کوشش محمد حسین پورامینی.
* وقعه الطف، ابی مِخنَف لوط بن یحیی (م ۱۵۸ ق)، تحقیق محمد هادی یوسفی غروی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۷ق.
*وسائل الشیعه، حر عاملی (م۱۱۰۴ق)، قم، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت، ۱۴۱۴
*مسیر طالبی ،طالبی اصفهانی ابوطالب بن محمد(م ۱۲۲۱ق)، تحقیق خدیو جم ، تهران، شرکت انتشارات علمی فرهنگی، 1383ش.
*معجم البلدان، یاقوت حموی(م۶۲۶ق)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
* آشنايى با تاريخ تمدن اسلامى، عبد الحسين بينش، تهران، اداره عقيدتى سياسى سپاه، 1387ش.
* آشنايى با تاريخ تمدن اسلامى، عبد الحسين بينش، تهران، اداره عقيدتى سياسى سپاه، 1387ش.
* اطلس قرآن، د. شوقی ابوخلیل، ترجمه محمد کرمانی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۹ ؛
* بغیه النبلاء فی تاریخ کربلا، کلیددار آل طعمه عبدالحسین ،تحقیق عادل کلید دار آل طعمه، کربلا، مرکز الدراسات و البحوث، 1435ق.
* البدء و التاریخ، مقدسی مطهر بن طاهر (م۵۰۷ ق )، پورسعید، مکتبه الثقافه الدینیه بی تا؛
* کامل الزیارات، ابن قولویه جعفر بن محمد (م۳۶۷ ق)، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسه نشر الفقاهه، 1417ق.
* البدایه و النهایه، ابن کثیر اسماعیل بن عمر (م۷۷۴ق بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷؛
* موسوعه العتبات المقدسه، خلیلی جعفر (م1405قبیروت ، مؤسسه الاعلمی، 1407ق.
* التاریخ القویم لمکه و بیت الله الکریم ، کردی محمد طاهر (م۱۴۰۰ق)،  بیروت ،دار خضر، ۱۴۲۰ ؛
* سیری در سرزمین خاطره‌ها (سفرنامه کربلا )،زمانی احمد،  تهران، مشعر، ۱۳۸۸ ش.
* تاریخ  الیعقوبی، یعقوبی احمد بن ابی یعقوب (م بعد از۲۹۲ قبیروت، دار صادر، بی تا؛
* شمیم یار، ویزه زائران عتبات عالیات، معاونت فرهنگی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.
* تاریخ پیامبر اسلام ، آیتی محمد بن ابراهیم، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۹؛
* عتبات عالیات عراق، قائدان اصغر ، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ ش.
* سبل الهدی و الرشاد فی سیره خیر العباد، صالحی شامی محمد بن یوسف (م۹۴۲ ق )، تحقیق عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۴؛ 
* سفرنامه ابن بطوطه، ابن بطوطه محمد بن عبدالله(م۷۷۹ ق)،ترجمه محمدعلی موحد، تهران، نشر آگه، ۱۳۷۶ش.
السیره النبویه، ابن هشام عبدالملک(م ۲۱۸ق)، تحقیق مصطفی السقا و...،بیروت، دار المعرفه بی تا؛
*سفرنامه عضد الملک به عتبات، عضدالملک علیرضا بن موسی ایلخانی(م۱۳۲۸قتصحیح حسن مرسلونه، تهران، مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۰ ش.
* سیره رسول خدا، رسول جعفریان، قم، دلیل ما، 1383ش.
* الاخبار الطوال، ابن قتیبه دینوری (م276قتحقیق عبد المنعم عامر، قاهره، دارالکتب العربی، 1960م.
* الصحیح من سیره النبی، عاملی جعفر مرتضی (م1441ققم، دار الحدیث، 1385؛
* الاصول السته عشر، عده‌ای از محدثین قرن دوم هجری، قم، دار الشبستری، 1405ق.
* گناهان کبیره، شهید محراب آیت الله دستغیب سید عبدالحسین، تهیه و تنظیم سید محمد هاشم دستغیب،شیراز، کانون تربیت، بی تا؛
* اعیان الشیعه، امین عاملی سید محسن (قرن 14)، تحقیق حسن امین ، بیروت، دار التعارف، 1403ق.
* لسان العرب، ابن منظور محمد بن مکرم (م711ققم، نشر ادب الحوزه، 1405؛
* تاریخ الطبری، طبری محمد بن جریر (م310ق)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۹۶۷  
* منتخب میزان الحکمه، ریشهری محمد، تلخیص سید احمد حسینی، قم، دار الحدیث، 1422؛
* تاریخ کربلا و حائر حسینی،کلیددار عبدالجواد، تحقیق مسلم صاحبی، تهران، نشر مشعر ، ۱۳۸۹ش.
* مهاجرت به حبشه، محمد فارس الجمیل، ترجمه علیرضا ذکاوتی، قم، کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، بی‌تا.
* تجارب الامم، مسکویه رازی ابوعلی (م۴۲۱ق.)، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران ، سروش، ۱۳۷۹ش.
* الهجره النبویه من خروجه من مکه الی استقراره بالمدینه، طرهوبی کعبی محمد بن رزق، جده، مکتبه العلم، 1414.
* تهذیب الاحکام، شیخ طوسی (م۴۶۰ق.تحقیق سید حسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش.
{{پایان}}{{شهرهای مقدس شیعیان}}
* روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، خوانساری محمد باقر بن زین العابدین (م1313ق)، تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، نشر دهاقانی(اسماعیلیان)، 1390ق.
* مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، حبیب آبادی محمد علی (م 1396قاصفهان، نشر کمال، 1362ش.
* المواقع الاثریه و السیاحیه فی کربلاء، سلمان هادی آل طعمه، تهران، نشر مشهر ، 1389ش.
* نزهه الجلیس و منیة الادیب الانیس، موسوی حسینی عباس بن علی (م۱۱۸۰ق)، تحقیق محمد مهدی خرسان، قم ، المکتبه الحیدریه، ۱۳۷۵ش.
* نقد الرجال، تفرشی (م قرن ۱۱ ق)،  قم، تحقیق و نشر موسسه آل البیت، ۱۴۱۸ق.
* فرهنگ زیارت، فصلنامه، مرکز تحقیقات حج، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۸ ش.{{پایان}}{{شهرهای مقدس شیعیان}}
[[رده:شهرهای شیعی]]
[[رده:شهرهای شیعی]]
[[رده:شهرهای مذهبی عراق]]
[[رده:شهرهای مذهبی عراق]]
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/کربلا»