|
|
| (۴۶۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''عُمَر بن عَبدالعَزیز''' (درگذشت: ۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی است که از سال ۹۹ تا ۱۰۱ هجری خلافت کرد. وی پیش از آن ولایت مدینه را در زمان ولید بن عبدالملک بر عهده داشت. از عمر بن عبدالعزیز به عنوان خلیفه ای عادل و درستکار یاد میشود که بر خلاف دیگر خلفای بنی امیه حکومت میکرد. همچنین عمر رفتاری خوبی با شیعیان داشت و به آنان توجه داشت. او فدک را به فرزندان فاطمه بازگرداند و دشنام به علی(ع) بر منابر را منع کرد.
| | جامی |
| | | ==معرفی== |
| در زمانی که عمر از سوی ولید بن عبدالملک حاکم مدینه بود، به دستور ولید امر توسعه مسجدالنبی را برعهده گرفت و مسجد را ...
| | ... |
| | |
| == زندگی و خلافت ==
| |
| عمر بن عبدالعزیز در ... مدینه به دنیا آمد و جوانی را در بین تابعین صحابه گذرانید.<ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref> او در زمان خلافت ولید بن عبدالملک، در سال ۸۷ قمری بر ولایت مدینه منصوب شد.<ref>تاریخ الأمم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، مطبعة المرتضوية - بیروت، ج۶، ص۴۲۷.</ref>.<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، محمد بن سعد، دار الکتب العلمية - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۵۵.</ref> اما در سال ۹۳ قمری بنا به درخواست حجاج بن یوسف از حکومت مدینه برکنار شد.<ref>تاریخ الأمم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، مطبعة المرتضوية - بیروت، ج۶، ص۴۸۱.</ref>(تاریخ الخلفا، ص۲۷۴).<ref>«شخصیت و عملکرد عمربن عبدالعزیز و دیدگاه امام باقر علیه السلام درباره او»، دیلمی، احمد، تاریخ اسلام، شماره ۳، ۱۳۸۶ش، ص۴۷.</ref> در همین سال که حاکم مدینه بود، از طرف ولید امیر حج شد.(طبری، ج۹، ص۳۸۱۴) عمر بن عبدالعزیز که از سوی سلیمان به جانشینی منصوب شده بود<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۲۳۰.</ref>. در سال ۹۹ق به خلافت رسید.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۳.</ref> وی را فردی دین دار و پرهیزگار توصیف کرده اند که میخواسته در خلافت شیوه خلفای راشدین را احیا کند. <ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref> از عمر همواره به نیکی یاد میشود. ج۱، ص۴۰۳ یا ۲۰۳)..<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۳.</ref> و او متفاوت با سایر خلفای اموی دانسته اند.<ref>«اصلاحات عمربن عبدالعزیز و تاثیر آن بر وضعیت شیعیان»، فاطمه امینی، سجاد دادفر، شیعه پژوهی، شماره ۲۳، ۱۴۰۱ش، ص۲۳۷.</ref> او را حاکمی عادل دانسته اند که سعی میکرد به ارزش های جامعه اسلامی توجه کند و از ظلم و استبداد پرهیز کند.ص۶۵۴. ص۶۵۸.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش</ref> امام باقر او را نجیب بنی امیه توصیف کرده است.(الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۶۲)ص۶۵۳.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش</ref>
| |
| | |
| وی پس از دو سال و پنج ماه خلافت دز رجب ۱۰۱ق درگذشت.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۲۳۳. </ref>
| |
| | |
| '''رفتار با شیعیان'''
| |
| | |
| از جمله اقدامات عمر دوم این بود که سنت دشنام دادن به حضرت علی در خطبه ها که از معاویه آن را ترویج کرده بود حذف کرد.)مروج الذهب،ج۳، ص۱۸۴)یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۳۰۵.) ص۶۵۴.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش</ref> مورد دیگر بازگرداندن فدک به فاطمیان بود.ص۶۵۵.(بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۴۱؛ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۲۶۴؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۳۰۵.)<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش</ref> توجه و محبت او به فرزندان حضرت زهرا و اهل بیت.(مروج الذهب،ج۳، ص۱۸۴)ص۶۵۶.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش</ref>
| |
| | |
| وی در مدت کوتاه خلافت خود کوشید تا بدعت هایی را که پیشینیان او نهاده بودند منسوخ کند. به امر او زشتگویی به علی بر سر منبرها موقوف شد. در صرف بیت المال طریق عدالت پیش گرفت.ص۲۳۰.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش،</ref> عمر همچنان مزرعه فدک را که از آن فاطمیان بود به آنان بازگرداند.ص۲۳۳.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش،</ref>
| |
| | |
| عدالت ورزی. محبت به آل علی. ص۱۴۹.<ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش،</ref> منع از سب علی.ص۱۵۰. برگرداندن فدک.ص۱۵۰.<ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، </ref>
| |
| | |
| == بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک) == | |
| در زمان خلافت وليد بن عبد الملك و آنگاه كه عمر بن عبد العزيز از طرف وى حكومت مدينه را داشت، توسعه نسبتاً زيادی در مساحت مسجد و بنای آن داده شد.<ref>ص۲۴۴ و ص۲۴۵.</ref> توسعه جديد در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت. در سمت شمال 100 متر، در قسمت شمال غرب به سمت شرق 67/5 متر و در ناحيه جنوب غرب به شرق 83/75 متر افزوده شد و بدين ترتيب، مساحت مسجد به بيش از 6400 متر مربع رسيد. برخى مساحت مسجد را پس از افزايش اين دوره، تا 7500 متر مربع نوشته‌اند. مسجد داراى يك صحن ميانى در وسط و رواقهايى در اطراف بود كه با ستون‌هاى زيادى سرِ پا نگاه داشته مى‌شد.<ref>ص۲۴۵.</ref>
| |
| | |
| در بناى جديد، افزون بر مستحكم ساختن ديوارها، سقف را نيز تا 12 متر بالا بردند و دو سقف با فاصله بنا كردند تا در صورت آمدن باران و نفوذ آن از سقف اول، سقف دوم مانع از رسيدن آب به مسجد باشد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، مشعر - تهران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۶.</ref>
| |
| | |
| عمر بن عبدالعزيز، تعميرات و توسعه‌هاى عمده‌اى در مسجدالنبى صلى الله عليه و آله انجام داد. وى‌بقاياى خانه‌هاى همسران پيامبر صلى الله عليه و آله وخانۀ فاطمه عليها السلام وساير خانه‌هاى چسبيده‌به مسجد را خريد وبر مسجد افزود. آنگاه حجره‌ومقبرۀ آن حضرت را محصور ساخت و ديوارى مُخَمَّسْ (پنج ضلعى) گرد آن كشيد. بيشتر افزوده‌هاى او در غرب بود ولى در شرق نيز شش ستون و درشمال چهارده ستون افزود وديوارهاى مسجد را نيز كاشى‌كارى كرد. مجموع افزوده‌هاى او 2370 متر مربع بود كه مساحت مسجد را به 6950 مترمربع رسانید.<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قائدان، اصغر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۱.</ref>
| |
| | |
| او در دوره حکمرانی بر مدینه، مسجد النبی را بازسازی کرد و توسعه داد. (یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۸۴.)در سال ۸۸ قمری ولید بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز را مأمور کرد که مسجدالنبی را توسعه دهد و حجره‌های همسران پیامبر(ص) در مسجد قرار گیرند.(یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۸۴؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۴۳۶.)
| |
| | |
| == مسجد سلمان فارسی ==
| |
| سیره عمر بن عبدالعزیز: عبدالله بن عبدالحکم. ص۵ تا ۱۲۴.
| |
| | |
| == پانویس == | | == پانویس == |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| | |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
