چاه سقیا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ←امروزه |
جز ←تاریخچه |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵ | وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵ | ||
اين چاه در جنوب مسجد سقيا ، يا جنوب غربى ايستگاه قديمى راه آهن مدينه - دمشق واقع | |||
وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵ | وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵ | ||
== | == پیشینه == | ||
بئر | در زمان جنگ بدر، زمانی که پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان در حال مبارزه با یهودیان بودند، به این مکان رسیدند و جنگیدند.<ref>تاریخ معالم مدینه منوره قدیما و حدیثا ص ۲۷۰ و ۲۷۱</ref> یکی از صحابه نقل می‌کند که پدرش به او گفت: «ما در نزدیکی بئر السقیا با یهودیان در منطقه حسیکه ( حُسَيكه نام جايى است در مدينه ، در كنار كوه ذباب، در اين آبادى يهوديان سكونت داشتند )<ref>تاريخ المدينة المنورة ص ١٦٧</ref> نبرد کردیم و پیروز شدیم.<ref>وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵</ref> سپس پیامبر اسلام (ص) در مسیر بدر از این مکان عبور کرد و به من گفت که اگر زنده ماندم و به خانه برگشتم، این بئر را خریداری کن.<ref>المدینه بین ماضی و الحاضر ص ۱۸۸ و ۱۸۹ و ۱۹۰</ref> | ||
تاریخ | این چاه را بنی‌مخزوم حفر کرده‌اند،<ref>اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، جلد ۲، ص ۲۲۳</ref> و بعد ها متعلق به ذُکوان بن عبد قیس شد و بعد از او سعد بن ابی وقاص این بئر را خریداری کرد.<ref>تاریخ مدینه ص۱۵۸ و ۱۵۹</ref> | ||
چاه سقیا در طول تاریخ به نام های بئر مالك<ref>تاریخ معالم مدینه منوره قدیما و حدیثا ص ۲۷۰ و ۲۷۱</ref> و بئر الأعجام نیز به کار رفته است.<ref>المدینه بین ماضی و الحاضر ص ۱۸۸ و ۱۸۹ و ۱۹۰</ref> این چاه در منزله النقا و در دل کوه واقع بوده و چاه بزرگ و زیبای بوده است.<ref>تاریخ معالم مدینه منوره قدیما و حدیثا ص ۲۷۰ و ۲۷۱</ref> | |||
المدینه بین ماضی و الحاضر ص ۱۸۸ و ۱۸۹ و ۱۹۰ | |||
چاه | |||
== پیامبر و چاه سقیا == | == پیامبر و چاه سقیا == | ||
چاه سقیا یکی از چاه‌های معروف و تاریخی است<ref>وصف مدینه منوره ص ۱۷</ref> پیامبر اسلام (ص) در هنگام عبور از این چاه در جنگ بدر، لشکر خود را در کنار آن مستقر کرده<ref>المدینه بین ماضی و الحاضر ص ۱۸۸ و ۱۸۹ و ۱۹۰</ref> و در مسجد آن نماز خوانده<ref>المدینه بین ماضی و الحاضر ص ۱۸۸ و ۱۸۹ و ۱۹۰</ref> و برای اهل مدینه دعا کرده است.<ref>وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵ | |||
مدينه شناسى، ج ١، ص ٣٩٠ | |||
آثار اسلامى مكه و مدينه، ص ٣١٣</ref> | |||
زمانی که آب چاه‌های مدینه به علت بیماری و آلودگی استفاده نمی‌شد، برای پیامبر اسلام (ص) آب تازه از چاه سقیا می‌آوردند؛<ref>وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵</ref> و آب این چاه برای غسل توصیه شده است.<ref>وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵</ref> | |||
مالك | مالك و فرزندانش، آب را از بئر السقیا به خانه‌های همسران پیامبر می‌آوردند.<ref>الطبقات الكبرى ج ١، ص ٥٠١</ref> همچنین رباح، غلام سیاه پیامبر، به‌طور دوره‌ای از "بئر غرس" یا "بئر السقیا"<ref>تاریخ معالم مدینه منوره قدیما و حدیثا ص ۲۷۰ و ۲۷۱</ref> برای پیامبر آب می‌آورد.<ref>تاريخ المدينة المنورة ، ص ١٦٦ | ||
التحفة اللطيفة فی تاریخ المدینه الشریفه، جلد ۱، صفحه ۲۷۱ | |||
تاریخ مدینه | تاریخ مدینه دمشق، صفحه ۹۰</ref> | ||
پیامبر اسلام از آب گوارای این بئر برای خود<ref>الطبقات الكبرى ج ١ ص ٤٠٥</ref> و یارانش استفاده می‌کرد؛ این بئر به عنوان یکی از منابع مهم آب در زمان پیامبر شناخته می‌شد.<ref>تاریخ مدینه ص۱۵۸ و ۱۵۹</ref> | |||
این چاه زمان‌های بحرانی و در جنگ‌ها به ویژه در غزوه بدر<ref>تاریخ مدینه ص۱۵۸ و ۱۵۹</ref> استفاده می‌شده، زیرا تأمین آب یکی از نیازهای اساسی لشکریان مسلمان در مسیر جنگ‌ها بود.<ref>تاریخ مدینه ص۱۵۸ و ۱۵۹.</ref> | |||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
چاه سقيا 14 متر عمق و 6 متر قطر داشته است.<ref>وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵</ref> این چاه توسط حسن بن ابراهیم در سال ۶۸۶ ه.ق تجدید بنا شد؛<ref>تاریخ بغداد، ص ۳۴۶</ref> و بعد از آن در سال 778 ه.ق توسّط عدّه‌اى از ايرانيان مسلمان بازسازی شد، كه سال‌ها به بئرالأعجام شهرت یافت.<ref>وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۰ تا ۳۸۵</ref> بدرالدّين بن عليبة در 886 ه .ق به بازسازى و مرمّت آن چاه همّت گماشت.<ref>خلاصه الوفاء بالاخبار دار المصطفی، ص ۴۵۰</ref> | |||
بئر السقیا در دوره کنونی خشک شده و هیچ آبی در آن موجود نیست،<ref>تاریخ معالم مدینه منوره قدیما و حدیثا ص ۲۷۰ و ۲۷۱</ref> و با گسترش و توسعه‌های بعدی در این منطقه، این چاه برای پروژه‌های توسعه‌ای سعودی مسدود و به عنوان بخشی از پروژه‌های توسعۀ شهری از بین رفت.<ref>المدینه بین ماضی و الحاضر ص ۱۸۸ و ۱۸۹ و ۱۹۰</ref> | |||
<references /> | |||
== منابع == | |||
المدینه | * '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق. | ||
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش. | |||
* '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق. | |||
* '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م. | |||
* وصف المدینه المنوره، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27) | |||
* '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق. | |||
* '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م. | |||
* '''مغانم المطابه'''، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ریاض-عربستان، دار الیمامه للبحث و الترجمه و النشر، 1969م. | |||
* '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، بیروت- لبنان، عالم الکتب، 1983. | |||
* '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، بیروت-لبنان، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا | |||
* '''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م. | |||
* '''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م. | |||
{| class="wikitable mw-collapsible" | |||
! colspan="2" | | |||
* [[الگو:چاه‌ها و برکه‌های حرمین|<abbr>ن</abbr>]] | |||
* <abbr>ب</abbr> | |||
* [[ویژه:ویرایش صفحه/الگو:چاه‌ها و برکه‌های حرمین|<abbr>و</abbr>]] | |||
چاه‌ها و برکه‌های حرمین | |||
|- | |||
!مکه | |||
|[[زمزم]] • [[برکه قسری]] • [[چاه تفله]] | |||
|- | |||
!مدینه | |||
|[[چاه ابی‌عنبه]] • [[بغیبغه]] • [[چاه اریس]] • [[چاه اعواف]] • [[چاه انا]] • [[چاه انس بن مالک]] • [[چاه اهاب]] • [[چاه بصه]] • [[چاه بضاعه]] • [[چاه ذروان]] • [[چاه روحاء]] • [[چاه رومه]] • [[بئر معونه]] • [[بیسان]] • [[چاه هُجَیم]] • [[چاه جاسوم]] • [[چاه انا]] • [[بئر غرس|چاه غرس]] | |||
|- | |||
!میان راه مکه و مدینه | |||
|[[چاه تفله]] | |||
|} | |||
{| class="wikitable mw-collapsible" | |||
! colspan="2" | | |||
* [[الگو:اماکن مدینه|<abbr>ن</abbr>]] | |||
* <abbr>ب</abbr> | |||
* [[ویژه:ویرایش صفحه/الگو:اماکن مدینه|<abbr>و</abbr>]] | |||
مکان‌های زیارتی و تاریخی مدینه | |||
|- | |||
!کوه‌ها | |||
|[[کوه ثور (مدینه)|کوه ثور]] • [[کوه احد]] • [[کوه سلع]] • کوه رماة • [[کوه سلیع]] • کوه عینین | |||
|- | |||
!چاه‌ها و چشمه‌ها | |||
|[[بئر معونه]] • [[بیسان]] • [[چاه هُجَیم]] • [[چاه بضاعه]] • [[چاه ذروان]] • [[چاه اعواف]] • [[چاه ابی‌عنبه]] • [[چاه بصه]] • [[چاه اریس]] • [[چاه اهاب]] • [[چاه روحاء]] • [[چاه جاسوم]] • [[چاه انا]] • [[چاه رومه]] • [[چاه انس بن مالک]] • [[بغیبغه]] • [[چاه غرس]] | |||
|- | |||
!قبرستان‌ها | |||
|[[قبرستان بقیع]] • [[مقبره شهدای احد]] • [[مقبره شهدای بدر]] | |||
|- | |||
!مسجدها | |||
|[[مسجدالنبی]] • [[مسجد قبا]] • [[مسجد غمامه]] • [[مسجد عنبریه]] • [[مسجد حمزة بن عبدالمطلب (مدینه)|مسجد حمزة بن عبدالمطلب]] • [[مصلای پیامبر(ص)]] • [[مسجد بنی مازن]] • [[مسجد سبق]] • [[مسجد ابوبکر(خندق)]] • [[مسجد ابوبکر(مناخه)]] • [[مسجد ابی بن کعب]] • [[مسجد الاجابه]] • [[مسجد الدرع]] • [[مسجد الرایه (مدینه)]] • [[مسجد العصبة]] • [[مسجد امام علی (مناخه)]] • [[مسجد امام علی در خندق]] • [[مسجد بنوحرام]] • [[مسجد بنی خداره]] • [[مسجد بنی زریق]] • [[مسجد بنی ساعده (خارج بیوت مدینه)]] • [[مسجد بنی ساعده (داخل مدینه)]] • [[مسجد بنی ظفر]] • [[مسجد بنی عبدالاشهل]] • [[مسجد بنی‌انیف]] • [[مسجد ثنایا]] • [[مسجد ثنیة الوداع]] • [[مسجد جمعه]] • [[مسجد دارالنابغه]] • [[مسجد راتج]] • [[مسجد سجده]] • [[مسجد سعد بن خیثمه]] • [[مسجد سقیا]] • [[مسجد سلمان فارسی]] • [[مسجد شجره (مدینه)]] • [[مسجد عتبان بن مالک]] • [[مسجد عثمان (مدینه)]] • [[مسجد عمر بن خطاب (مدینه)]] • [[مسجد عمر بن خطاب در خندق]] • [[مسجد غار بنی حرام]] • [[مسجد فاطمه زهرا (س)]] • [[مسجد فسح]] • [[مسجد فضیخ]] • [[مسجد قبلتین]] • [[مسجد مغیسله]] • [[مسجد بنی حارثه]] • [[مسجد منارتین]] • [[مسجد فتح (مدینه)]] • [[مسجد مشربه ام ابراهیم]] • [[مسجد معرس]] | |||
|- | |||
!نقاط مهم داخل شهر مدینه | |||
|[[بیت الاحزان]] | |||
|- | |||
!نقاط مهم خارج شهر مدینه | |||
|[[جرف]] • [[بیداء]] • [[ثنیة الوداع]] | |||
|- | |||
!سایر | |||
|بیت المدارس • [[باغ مرجان]] | |||
|} | |||
[[ویژه:رده‌ها|رده]]: | |||
* [[:رده:چاه‌های مدینه|چاه‌های مدینه]] | |||