|
|
| (۵۹۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''عایشه''' سومین همسر [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] و دختر [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]] است. عایشه جایگاهی با فضیلت نزد اهلسنت دارد. اختلافات او با [[امام علی(ع)]] و نقش او در جنگ جمل در مقابل علی(ع)، باعث شده مورد انتقاد شیعیان قرار گیرد. | | '''نماز''' عملی عبادی در اسلام است که مانند [[نمازهای یومیه]] واجب و در بعضی اوقات به صورت مستحب است. نماز (نمازهای یومیه) در آیات و روایات از جایگاهی بی نظیر برخوردار است. |
| | ==نمازهای یومیه== |
| | نماز از اعمال با اهمیت عبادی در اسلام شمرده میشود. این اهمیت و فضائل به نمازهای روزانه اطلاق میشود که بر مسلمانان واجب در پنج نوبت در روز آن را بخوانند. نمازهای یَومیّه به نمازهای پنجگانه صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشاء گفته میشود که مُکَلّف باید هر روز آنها را بهجا آورد. نمازهای یومیه از مهمترین اعمال عبادی مسلمانان هستند که هر روز در ۵ وقت، با احکام و شرایط خاصی بهجا آورده میشود. |
|
| |
|
| عایشه از زنان سرآمد صدر اسلام شناخته میشود که حافظ قرآن بوده و در زمینههای حدیثی و فقهی فعالیت میکرده و جایگاهی سیاسی و اجتماعی داشته است. از وی بیش از دو هزار حدیث نقل شده است.
| | == نماز تحیت == |
| | {{اصلی|نماز تحیت}} |
| | نماز تَحیّت نمازی دو رکعتی است که مستحب است در هنگام ورود به مسجدها<ref>فرهنگ فقه فارسی، ج۲، ص۳۸۷؛ فقرات فقهیه، ج۱، ص۴۴۵؛ رساله توضیح المسایل (مراجع)، ج۱، ص۵۰۸.</ref> از جمله [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] و سایر مسجدهای [[مکه]] و [[مدینه]] خوانده شود.<ref>مناسک حج، ص۲۲۲.</ref> این نماز شیوه خاصی ندارد و مانند نماز صبح خوانده میشود.<ref>استفتائات جدید، ج۲، ص۸۱.</ref> در روایات به این نماز توصیه شده و از آن به عنوان حق مسجد یاد شده است.<ref>الأمالی، ص۵۳۹؛ كنز العمال، ج۷، ص۶۵۸.</ref> |
|
| |
|
| اماکنی منسوب به عایشه در مکه و مدینه وجود دارد. مشهورترین آن، محل زندگی عایشه با پیامبر بوده که محل دفن پیامبر است. ستونی در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] نیز به نام عایشه شناخته میشود. [[مسجد تنعیم]] در مکه نیز به نام عایشه مشهور بوده است. عایشه در کنار دیگر همسران پیامبر در [[بقیع]] دفن است.
| | == نماز زیارت == |
| | {{اصلی|نماز زیارت}} |
| | نماز زیارت نمازی مستحبی است که هنگام [[زیارت|زیارت معصومان و امامزادگان غیر معصوم]] خوانده میشود.<ref>حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۲۱؛ ابن قولویه، ۱۳۵۶ش، ص۲۵۱.</ref> حداقل تعداد رکعات نماز زیارت، دو رکعت است و هرچه بیشتر خوانده شود از فضیلت بیشتری برخوردار است.<ref>حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۸۰؛ ابن قولویه، ۱۳۵۶ش، ص۲۸۸.</ref> |
|
| |
|
| == زندگینامه == | | == نماز طواف == |
| عایشه دختر [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]]، از همسران پیامبر(ص) است.<ref>شناختنامه حدیث، ص۱۴۷.</ref><ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، ص۲۶.</ref> وی سومین همسر پیامبر(ص) میباشد که بعد از وفات [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] و پس از ازدواج پیامبر(ص) با [[سوده]]، به عقد پیامبر(ص) درآمد.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۸.</ref> در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر بین مورخان اختلاف وجود دارد.<ref>الطبقات الکبری، ج۸، ص۴۶ و ص۴۷.</ref>.<ref>شناختنامه حدیث، ص۱۴۷.</ref>.<ref>تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج۳۵، ص۲۲۷.</ref> مشهور است که وی در سن هفت سالگی در مکه به عقد پیامبر (ص) درآمد و در سن نه سالگی به خانه پیامبر رفت.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۸.</ref><ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، ص۲۵.</ref> اما برخی گزارشها دلالت دارد که عایشه در سن ۱۳ تا ۱۷<ref>الصحیح من سیرة النبي الأعظم (ص)، ج۳، ص۲۸۷.</ref> یا سن ۱۷ تا ۲۰ سال با پیامبر ازدواج کرد.<ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، ص۳۷.</ref> عایشه در سال ۵۷ق یا ۵۸ق.<ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، ص۲۷.</ref>.<ref>شناخت نامه حدیث، ص۱۴۸.</ref><ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص۵۸.</ref> یا ۵۹ق درگذشت<ref>نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱ ص۴۶.</ref> و نماز بر او را [[ابوهریره]] خواند.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۴۴۹.</ref>
| | ... |
|
| |
|
| === اختلاف با امام علی(ع) === | | == نماز تراویح == |
| عایشه پس از پیامبر(ص) در زمان خلافت پدرش [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]] و پس از وی در زمان حکومت [[عمر بن خطاب]]، و حتی نیمهٔ اول از خلافت [[عثمان بن عفان]]، از طرفداران جدی حکومت وقت بهشمار میرفت.<ref>نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱، ص۴۵.</ref> وی در نیمه دوم خلافت عثمان از او ناراضی شد، ولی پس از قتل عثمان خونخواه او شد و در [[جنگ جمل]] در مقابل امام علی شرکت داشت.<ref>شناختنامه حدیث، ص۱۴۷.</ref> عایشه در جنگ جمل شکست خورد و امام علی(ع) او را با احترام به مدینه بازگردانید.<ref>نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱، ص۴۶.</ref>.<ref>دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج۴، ص۴۱۵.</ref> از این تاریخ تا شهادت امام علی، عایشه در مدینه سکونت گزید و از آنجا بیرون نرفت.<ref>نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱، ص۴۶.</ref> عالمان شیعه به دلیل مواضع تند عایشه در مقابل علی(ع) به ویژه نقشش در جنگ جمل او را نکوهش کردهاند.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۴۴۹.</ref> همچنین گفته شده عایشه مانع خاکسپاری [[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن(ع)]] در کنار پیامبر گردید.<ref>دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج۴، ص۴۱۵.</ref>
| | '''تراویح''' نافلههای ماه رمضان است که اهل سنت آن را به جماعت اقامه میکنند. در مشروعیت اصل نماز تقریبا هیچ بحثی بین [[شیعه]] و سنی نیست و همه بدان اتفاق نظر دارند؛ لکن آنچه معرکه اختلاف بین آراء شیعه و اهل سنت شده است، ادای نماز تراویح به جماعت است. شیعه با توجه به منابع روایی خود ادای نماز مستحبی به جماعت را باطل و [[حرام]] میداند. |
| | |
| == جایگاه ==
| |
| عایشه از چهرههای سرشناس در زمینههای مختلف سیاسی، کلامی، حدیثی و فقهی در زمان صدر اسلام به شمار میرود.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۲.</ref> درباره عایشه گفته شده وی فقیه،<ref>تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج۳۵، ص۲۳۳ تا ص۲۳۵.</ref> <ref>شناختنامه حدیث، ص۱۴۸.</ref> حافظ قرآن<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۳.</ref> و زنی سخنران بوده<ref>دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج۴، ص۵۱۳.</ref> و حافظهای نیرومند<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۸.</ref> داشته است.<ref>نقش عایشه در تاریخ اسلام ج۱، ص۴۷.</ref> اهل سنت فضایل زیادی بر او نوشتهاند.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۴۴۹.</ref><ref>تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج۳۵، ص۲۳۳ تا ص۲۳۵.</ref>.<ref>سیر أعلام النبلاء، ج۲، ص۱۴۰ و ص۱۴۱.</ref> وی روایات بسیاری از رسول اکرم(ص) نقل کرده و در شمار مُکثرین حدیث قرار گرفته است؛<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۲.</ref> چنانکه گفته شده بعد از رحلت پیامبر(ص) وی مرجع علمی صحابیان بوده است.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۲.</ref> .<ref>تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج۳۵، ص۲۳۳ تا ص۲۳۵.</ref><ref>شناختنامه حدیث، ص۱۴۸.</ref> روایات عایشه، در همه [[صحاح ششگانه اهلسنت]]، ذکر شدهاند. او پس از [[ابوهریره]] و [[عبدالله بن عمر بن خطاب|ابن عمر]]، بیشترین حجم روایات را از پیامبر(ص) نقل کرده است. شمار احادیث او را بیش از دو هزار حدیث دانستهاند.<ref>شناختنامه حدیث، ص۱۴۹.</ref>
| |
| | |
| احادیثی از عایشه نیز درباره مسجدالحرام و مکانهای دیگر مانند بقیع نقل شده است؛{{مدرک}} از جمله در حدیثی از عایشه نقل شده است که پیامبر به بقیع میرفت و برای مدفونان آن طلب استغار میکرد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، ص۳۴۷.</ref>
| |
| | |
| == مسجد تنعیم ==
| |
| {{اصلی|مسجد تنعیم}}
| |
| مسجد تنعیم از مکانهایی است که به عنوان میقات عمره مفرده معین شده است. زمانی این مسجد به نام مسجد عایشه هم شهرت یافت؛ زیرا رسول خدا (ص) به او دستور داده بود تا از این محل مُحْرِم شود. کتیبهای برجایمانده است که بازسازی این مسجد را در سال ۳۱۰ توسط مقتدر عباسی نشان میدهد. در این کتیبه نام مسجد، مسجد عائشه آمده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۷۲.</ref>
| |
| | |
| == حجره شریفه ==
| |
| {{اصلی|حجره رسولالله}}
| |
| طبق نظر مشهور، محل دفن پیامبر(ص) در حجره عایشه (محل زندگی پیامبر با عایشه) در [[مسجد النبی]] است. بعدها [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]] و عمر بن خطاب، خلیفه دوم، هم در همانجا دفن شدند.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۷۸.</ref>
| |
| | |
| == استوانه عایشه ==
| |
| {{اصلی|ستون عایشه}}
| |
| این ستون از ستونهای [[روضةالنبی|روضة النبی]] است که از سوی منبر پیامبر(ص) و قبر شریف رسول خدا (ص) ستون سوم به شمار میآید.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین، ص۳۸۰.</ref> و کنار محراب فعلی قرار دارد. به دیگر سخن، استوانه عایشه وسط استوانههای اصلی قرار دارد و میان آن تا منبر پیامبر (ص) دو ستون و میان آن و قبر شریف نیز دو ستون و نیز میان قبله تا محراب کنونی دو ستون فاصله است و از هر طرف سومین ستون به شمار میآید و در کنار ستون توبه و سَریر قرار دارد. در وجه نامگذاری آن اختلاف است. مشهور آن است که چون عایشه درباره فضیلت نماز گزاردن کنار آن روایتی از پیامبر (ص) گزارش کرده، به این نام خوانده شده است. شاید هم به این سبب باشد که عایشه از آن خبر داده و مکانش را معین کرده است.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۲، ص۳۸۱.</ref><ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۶۴.</ref>
| |
| | |
| == بقعه عایشه در بقیع ==
| |
| عایشه بنا به وصیت خود در بقیع و در کنار سایر زنان پیامبر دفن شد.<ref>نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱، ص۴۶.</ref>.<ref>«خفتگان در بقیع (۱۳)»، ص۴۹.</ref> مقبره اش در نزدیکی مقبره مزار جابر بن عبدالله است.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۱۵۴.</ref> یکی از پادشاهان عثمانی به نام سلطان سلیمان خان بن سلیم شاه در سال ۹۵۰ق بقعه و مرقد عایشه را مرمت کرد و توسعه داد.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۴۴۹.</ref> یکی از سیاحان ترک در دوره عثمانی که به بقیع سفر کرده به نام اولیا چلپی در سفرنامه خود گزارشی از بقعه عایشه آورده است.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۱۵۴.</ref>
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۳۵: |
خط ۲۱: |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| | | * '''ابن قولویه'''، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تحقیق عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش. |
| * آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش. | | * '''حر عاملی'''، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق. |
| * «بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، جلالی لیقوان، رضا، میرسپاه، اکبر، تاریخ اسلام در آیینه پژوهش، شماره ۲، سال پانزدهم، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش. | | *'''الأمالی'''، شیخ طوسی، محمد بن حسن، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق. |
| * تاریخ پیامبر اسلام، محمد، آیتی، محمد ابراهیم، تجدیدنظر و اضافات: گرجی، ابوالقاسم، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش. | | * '''كنز العمال'''، متقی هندی، علی بن حسامالدین، بیجا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق. |
| * تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، حافظ مزی، یوسف بن عبد الرحمن، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق. | | *'''استفتائات جدید'''، مکارم شیرازی، ناصر، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ع)، ۱۴۲۷ق. |
| * «تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، قاسمزاده، افتخار، فقه و تاریخ تمدّن، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. | | *'''فرهنگ فقه فارسی'''، هاشمی شاهرودی، سید محمود، قم، مؤسّسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، بیتا. |
| * «خفتگان در بقیع (۱۳)»، نوایی، علی اکبر، میقات حج، شماره ۷۹، بهار 1391ش.
| | * '''فقرات فقهیه'''، شریفی اشکوری، الیاس، قم، آل ایوب، ۱۳۸۱ش. |
| * دانشنامه حج و حرمین شریفین، سامانی، سید محمود، | | * '''رساله توضیح المسائل (مراجع)'''، خمینی، روح الله و سایر مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بیتا. |
| * دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش.
| | *'''مناسک حج'''، صافی گلپایگانی، لطفالله، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۶ق. |
| * دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، محمدی ریشهری، محمد، مترجم: مسعودی، عبدالهادی، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۹ش | |
| * سیر أعلام النبلاء، ذهبی، محمد بن احمد، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۴ق.
| |
| * شناختنامه حدیث، محمدی ریشهری، محمد، قم، دار الحدیث، ۱۳۹۷ش.
| |
| * الصحیح من سیرة النبي الأعظم (ص)، عاملی، جعفر مرتضی، بیروت، دارالهادي، ۱۴۱۵ق. | |
| * الطبقات الکبری، ابن سعد، محمد بن سعد، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق. | |
| * نقش عایشه در تاریخ اسلام، عسکری، مرتضی، مترجم: سردارنیا، عطاء محمد، مؤسسه علمی فرهنگی علامه عسکری، ۱۳۹۰ش.
| |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |