|
|
| (۵۴۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''عُمَر بن عَبدالعَزیز''' (درگذشت: ۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی است که از سال ۹۹ تا ۱۰۱ هجری خلافت کرد. وی پیش از خلافت، ولایت مدینه را در زمان [[ولید بن عبدالملک]] بر عهده داشت. از عمر بن عبدالعزیز به عنوان خلیفهای عادل و درستکار یاد میشود که بر خلاف دیگر خلفای [[بنیامیه]] حکومت میکرد. عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت رفتار خوبی با شیعیان و خاندانِ [[اهل بیت|اهلبیت(ع)]] داشت. او [[فدک]] را به فرزندان فاطمه بازگرداند و دشنام به علی(ع) بر منابر را منع کرد. | | '''نماز''' عملی عبادی در اسلام است که مانند [[نمازهای یومیه]] واجب و در بعضی اوقات به صورت مستحب است. نماز (نمازهای یومیه) در آیات و روایات از جایگاهی بی نظیر برخوردار است. |
| | ==نمازهای یومیه== |
| | نماز از اعمال با اهمیت عبادی در اسلام شمرده میشود. این اهمیت و فضائل به نمازهای روزانه اطلاق میشود که بر مسلمانان واجب در پنج نوبت در روز آن را بخوانند. نمازهای یَومیّه به نمازهای پنجگانه صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشاء گفته میشود که مُکَلّف باید هر روز آنها را بهجا آورد. نمازهای یومیه از مهمترین اعمال عبادی مسلمانان هستند که هر روز در ۵ وقت، با احکام و شرایط خاصی بهجا آورده میشود. |
|
| |
|
| در زمانی که عمر از سوی ولید بن عبدالملک حاکم مدینه بود، به دستور ولید امر توسعه مسجدالنبی را برعهده گرفت و مسجد را توسعه داد. توسعه جدید در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت و خانه های پیامبر در جوار مسجد خراب و به مسجد النبی اضافه شد. گفته شده او بیش از دو هزار متر به مسجد اضافه کرد. همچنین در دوران ولایت او بر مدینه تمامی مساجدی که پیامبر در آن نماز خوانده بود به دستور وی بازسازی شد. | | == نماز تحیت == |
| | {{اصلی|نماز تحیت}} |
| | نماز تَحیّت نمازی دو رکعتی است که مستحب است در هنگام ورود به مسجدها<ref>فرهنگ فقه فارسی، ج۲، ص۳۸۷؛ فقرات فقهیه، ج۱، ص۴۴۵؛ رساله توضیح المسایل (مراجع)، ج۱، ص۵۰۸.</ref> از جمله [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] و سایر مسجدهای [[مکه]] و [[مدینه]] خوانده شود.<ref>مناسک حج، ص۲۲۲.</ref> این نماز شیوه خاصی ندارد و مانند نماز صبح خوانده میشود.<ref>استفتائات جدید، ج۲، ص۸۱.</ref> در روایات به این نماز توصیه شده و از آن به عنوان حق مسجد یاد شده است.<ref>الأمالی، ص۵۳۹؛ كنز العمال، ج۷، ص۶۵۸.</ref> |
|
| |
|
| == زندگی و خلافت == | | == نماز زیارت == |
| عمر بن عبدالعزیز در مدینه به دنیا آمد و جوانی را در بین تابعین صحابه گذرانید.<ref>بامداد اسلام، ص۱۴۹.</ref> او در زمان خلافت ولید بن عبدالملک (خلافت: ۸۶ تا ۹۶ق)، در سال ۸۷ق بر ولایت مدینه منصوب شد؛<ref>تاریخ الأمم و الملوک، ج۶، ص۴۲۷؛ الطبقات الکبری، ج۵، ص۲۵۵.</ref> اما در سال ۹۳ قمری بنا به درخواست [[حجاج بن یوسف]] از حکومت مدینه برکنار شد.<ref>سيرة و مناقب عمر بن عبدالعزيز، ص۴۱؛ تاریخ الأمم و الملوک، طبری، ج۶، ص۴۸۱؛ تاريخ الخلفاء، ص۲۷۱.</ref>
| | {{اصلی|نماز زیارت}} |
| | نماز زیارت نمازی مستحبی است که هنگام [[زیارت|زیارت معصومان و امامزادگان غیر معصوم]] خوانده میشود.<ref>حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۲۱؛ ابن قولویه، ۱۳۵۶ش، ص۲۵۱.</ref> حداقل تعداد رکعات نماز زیارت، دو رکعت است و هرچه بیشتر خوانده شود از فضیلت بیشتری برخوردار است.<ref>حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۸۰؛ ابن قولویه، ۱۳۵۶ش، ص۲۸۸.</ref> |
|
| |
|
| عمر بن عبدالعزیز که از سوی [[سلیمان بن عبدالملک]] به جانشینی منصوب شده بود<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، ص۲۳۰.</ref> در سال ۹۹ق به خلافت رسید.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، ص۶۵۳.</ref> وی را فردی صالح، ظلمستیزی و عادل توصیف کردهاند که میخواسته در خلافت شیوه خلفای راشدین را احیا کند<ref>سيرة و مناقب عمر بن عبدالعزيز، ص۸۷؛ بامداد اسلام، ص۱۴۹.</ref> از عمر همواره به نیکی یاد میشود.<ref>تاريخ الخلفاء، ص۲۷۰ و ص۲۷۴.</ref> و او را متفاوت با سایر خلفای اموی دانستهاند.<ref>«اصلاحات عمربن عبدالعزیز و تأثیر آن بر وضعیت شیعیان»، ص۲۳۷.</ref> گفته شده عمر در دوران خلافت سعی میکرد به ارزشهای جامعه اسلامی توجه کند و از زور و استبداد پرهیز کند.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، ص۶۵۴. ص۶۵۸.</ref> وی پس از دو سال و پنج ماه خلافت دز سال ۱۰۱ق درگذشت و در منطقه حمص در سوریه دفن شد.<ref>تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۵۶۵ و ص۵۶۶.</ref>
| | == نماز طواف == |
| | ... |
|
| |
|
| '''رفتار با شیعیان''' | | == نماز تراویح == |
| | | '''تراویح''' نافلههای ماه رمضان است که اهل سنت آن را به جماعت اقامه میکنند. در مشروعیت اصل نماز تقریبا هیچ بحثی بین [[شیعه]] و سنی نیست و همه بدان اتفاق نظر دارند؛ لکن آنچه معرکه اختلاف بین آراء شیعه و اهل سنت شده است، ادای نماز تراویح به جماعت است. شیعه با توجه به منابع روایی خود ادای نماز مستحبی به جماعت را باطل و [[حرام]] میداند. |
| عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت خود رفتار خوبی با شیعیان داشت.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، ص۶۵۶؛ بامداد اسلام، ص۱۴۹.</ref> از جمله اقدامات عمر این بود که سنت دشنام دادن به [[امام علی(ع)|حضرت علی(ع)]] در خطبهها که [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] آن را ترویج کرده بود حذف کرد.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۱۸۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۵.</ref> عمر همچنین [[مزرعه فدک]] را که از آن فاطمیان بود به آنان بازگرداند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۵؛ فتوح البلدان، ص۴۱.</ref>در روایتی، امام باقر او را نجیب [[بنیامیه]] توصیف کرده است.<ref>تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۱۱۹.</ref>
| |
| | |
| == بازسازی مسجدالنبی ==
| |
| {{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)}}
| |
| در زمان خلافت ولید بن عبد الملک و آنگاه که عمر بن عبد العزیز از طرف وی حکومت مدینه را داشت، توسعه نسبتاً زیادی در مساحت مسجد النبی و بنای آن داده شد.<ref>تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۴۳۶؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۸۴.</ref> توسعه جدید در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت. وی بقایای خانههای همسران پیامبر(ص) و خانهٔ فاطمه و سایر خانههای چسبیده به مسجد را خرید و بر مسجد افزود. مجموع افزودههای او ۲۳۷۰ متر مربع بود که مساحت مسجد را به۶۹۵۰ مترمربع رسانید.<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ص۲۲۱.</ref> مسجد دارای یک صحن میانی در وسط و رواقهایی در اطراف بود که با ستونهای زیادی سرِ پا نگاه داشته میشد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، ص۲۴۵.</ref> در بنای جدید، افزون بر مستحکم ساختن دیوارها، سقف را نیز تا ۱۲ متر بالا بردند و دو سقف با فاصله بنا کردند تا در صورت آمدن باران و نفوذ آن از سقف اول، سقف دوم مانع از رسیدن آب به مسجد باشد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۴۶.</ref>
| |
| | |
| == بازسازی مساجد مدینه ==
| |
| عمر بن عبدالعزیز به دستور [[ولید بن عبدالملک]] تصمیم گرفت تمامی مساجدی را که پیامبر در آن نماز خوانده بود بازسازی کند.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۳۴.</ref> از جمله این مساجد، [[مسجد قبا]] بود که وی دستور داد بنای اولیه خراب شود و ساختمانی نو ساخت.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۸۷.</ref> [[مسجد بنی قریظه]]، [[مسجد غمامه]]، [[مسجد امام علی (مدینه)|مسجد امام علی]]، [[مسجد قبلتین]] و [[مسجد ذباب مدینه|مسجد ذباب]] برخی از مساجدی است که در دوره ولایت عمر بن عبدالعزیز بر مدینه بازسازی شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۰۲، ص۳۱۷، ص۳۲۰، ص۳۳۴، ص۳۳۵.</ref>
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۲۳: |
خط ۲۱: |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| | | * '''ابن قولویه'''، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تحقیق عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش. |
| * آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش. | | * '''حر عاملی'''، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق. |
| * «اصلاحات عمربن عبدالعزیز و تأثیر آن بر وضعیت شیعیان»، فاطمه امینی، سجاد دادفر، شیعه پژوهی، شماره ۲۳، ۱۴۰۱ش
| | *'''الأمالی'''، شیخ طوسی، محمد بن حسن، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق. |
| * بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش.
| | * '''كنز العمال'''، متقی هندی، علی بن حسامالدین، بیجا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق. |
| * تاریخ الأمم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، بیروت، مطبعة المرتضویة، بیتا. | | *'''استفتائات جدید'''، مکارم شیرازی، ناصر، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ع)، ۱۴۲۷ق. |
| * تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قائدان، اصغر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش. | | *'''فرهنگ فقه فارسی'''، هاشمی شاهرودی، سید محمود، قم، مؤسّسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، بیتا. |
| * تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سید جعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش. | | * '''فقرات فقهیه'''، شریفی اشکوری، الیاس، قم، آل ایوب، ۱۳۸۱ش. |
| * تاريخ الخلفاء، سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۷ق. | | * '''رساله توضیح المسائل (مراجع)'''، خمینی، روح الله و سایر مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بیتا. |
| * تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش. | | *'''مناسک حج'''، صافی گلپایگانی، لطفالله، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۶ق. |
| * تاریخ یعقوبی، یعقوبی، احمد بن اسحاق، بیروت، دار صادر، بیتا.
| |
| * تذکرة الحفاظ، ذهبی، محمد بن احمد، بیروت، دار الکتب العلمية، بیتا. | |
| * سيرة و مناقب عمر بن عبدالعزيز، ابنجوزی، عبدالرحمن بن علی، بیروت، دارالکتب العلمية، ۱۴۰۴ق. | |
| * الطبقات الکبری، ابن سعد، محمد بن سعد، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق. | |
| * فتوح البلدان، بلاذری، احمد بن یحیی، بیروت، مؤسسة المعارف، ۱۴۰۷ق.
| |
| * مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن حسین، قم، مؤسسة دار الهجرة، ۱۴۰۹ق.
| |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |