|
|
| (۵۲۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''سازمان حج و زیارت''' یک سازمان دولتی مستقل و وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مسئولیت اجرا و نظارت بر [[حج تمتع]]، [[عمره مفرده]]، عتبات عالیات عراق، و سفر زیارتی [[سوریه]] را در جمهوری اسلامی ایران بر عهده دارد. | | '''نماز''' عملی عبادی در اسلام است که مانند [[نمازهای یومیه]] واجب و در بعضی اوقات به صورت مستحب است. نماز (نمازهای یومیه) در آیات و روایات از جایگاهی بی نظیر برخوردار است. |
| | ==نمازهای یومیه== |
| | نماز از اعمال با اهمیت عبادی در اسلام شمرده میشود. این اهمیت و فضائل به نمازهای روزانه اطلاق میشود که بر مسلمانان واجب در پنج نوبت در روز آن را بخوانند. نمازهای یَومیّه به نمازهای پنجگانه صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشاء گفته میشود که مُکَلّف باید هر روز آنها را بهجا آورد. نمازهای یومیه از مهمترین اعمال عبادی مسلمانان هستند که هر روز در ۵ وقت، با احکام و شرایط خاصی بهجا آورده میشود. |
|
| |
|
| سازمان حج و زیارت بر اساس مصوبه شورای عالی حج در سال ۱۳۸۴ش، اهداف و وظایفی دارد؛ سیاستگذاری، نظارت، هدایت و اداره امور حج و زیارت عتبات عالیات، اجرای کلیه دستورات و ارشادات [[مقام معظم رهبری]]، تهیه و تدوین برنامههای راهبردی، سیاستها، خطمشیها و روشهای اجرایی حج و زیارت، از جمله مصوبات شورای عالی حج به شمار میرود.
| | == نماز تحیت == |
| | {{اصلی|نماز تحیت}} |
| | نماز تَحیّت نمازی دو رکعتی است که مستحب است در هنگام ورود به مسجدها<ref>فرهنگ فقه فارسی، ج۲، ص۳۸۷؛ فقرات فقهیه، ج۱، ص۴۴۵؛ رساله توضیح المسایل (مراجع)، ج۱، ص۵۰۸.</ref> از جمله [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] و سایر مسجدهای [[مکه]] و [[مدینه]] خوانده شود.<ref>مناسک حج، ص۲۲۲.</ref> این نماز شیوه خاصی ندارد و مانند نماز صبح خوانده میشود.<ref>استفتائات جدید، ج۲، ص۸۱.</ref> در روایات به این نماز توصیه شده و از آن به عنوان حق مسجد یاد شده است.<ref>الأمالی، ص۵۳۹؛ كنز العمال، ج۷، ص۶۵۸.</ref> |
|
| |
|
| شورای عالی حج و زیارت، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، ریاست سازمان حج و زیارت و حسابرسان، ارکان سازمان حج و زیارت به حساب میآیند.
| | == نماز زیارت == |
| | {{اصلی|نماز زیارت}} |
| | نماز زیارت نمازی مستحبی است که هنگام [[زیارت|زیارت معصومان و امامزادگان غیر معصوم]] خوانده میشود.<ref>حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۲۱؛ ابن قولویه، ۱۳۵۶ش، ص۲۵۱.</ref> حداقل تعداد رکعات نماز زیارت، دو رکعت است و هرچه بیشتر خوانده شود از فضیلت بیشتری برخوردار است.<ref>حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۸۰؛ ابن قولویه، ۱۳۵۶ش، ص۲۸۸.</ref> |
|
| |
|
| == تاریخچه == | | == نماز طواف == |
| نخستین سازوکار دولتی برای نظارت و مدیریت امر حج در دوره پهلوی اول آغاز شد. در این دوران سازماندهی امر حج بر عهده وزارت داخله قرار گرفت. از دهه ۱۳۲۰ امور حج زیر نظر وزارت کشور بود.<ref>تاریخچه ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت، ص۲؛ سرپرستی در عملیات زیارتی، ص۱۴۷.</ref> در دوران پهلوی دوم و از سال ۱۳۳۳ آییننامهای برای ساماندهی امور حج به تصویب هیئت وزیران رسید.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/Attribute/?IDS=1237293982787247792 «آییننامه امور حج، مصوب هیئت وزیران»]</ref> از سال ۱۳۵۱ امور حج به سازمان اوقاف که وابسته به نخستوزیری بود، سپرده شد.<ref>«حج وزیارت انتقال تشکیلات مدیریتی، خط مشیها و وظایف»، ص۱۶۹.</ref>
| | ... |
|
| |
|
| با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ش تغییراتی در مدیریت حج روی داد. در دیماه ۱۳۵۸ و بنا به مصوبه شورای انقلاب مبنی بر تشکیل سازمان حج و زیارت وابسته به وزارت ارشاد، کلیه امور حج از سازمان اوقاف جدا و در اختیار سازمان حج و زیارت قرار گرفت که تا سال ۱۳۶۳ش بهصورت مستقل و تابع وزارت ارشاد به فعالیت ادامه داد. در تاریخ ۹ دیماه ۱۳۶۳ش با تصویب مجلس بار دیگر سازمان حج با سازمان اوقاف و امور خیریه ادغام شد. درسال ۱۳۷۰بنا به تصویب شورای عالی اداری، سازمان حج و زیارت از سازمان اوقاف تفکیک و به شکل مستقل و زیرنظر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز به کار کرد و تاکنون به فعالیت خود ادامه میدهد.<ref>شرح وظایف و دستورالعملهای اجرایی مدیران و عوامل خدماتی، ص۱۴.</ref>
| | == نماز تراویح == |
| | | '''تراویح''' نافلههای ماه رمضان است که اهل سنت آن را به جماعت اقامه میکنند. در مشروعیت اصل نماز تقریبا هیچ بحثی بین [[شیعه]] و سنی نیست و همه بدان اتفاق نظر دارند؛ لکن آنچه معرکه اختلاف بین آراء شیعه و اهل سنت شده است، ادای نماز تراویح به جماعت است. شیعه با توجه به منابع روایی خود ادای نماز مستحبی به جماعت را باطل و [[حرام]] میداند. |
| == اهداف و وظایف سازمان == | |
| اهداف کلی سازمان حج بر اساس مصوبه شورای عالی در سال ۱۳۸۴ش، سیاستگذاری، نظارت، هدایت و اداره امور حج و زیارت عتبات عالیات در خارج از کشور و برقراری ارتباط با کشورهای اسلامی و مجامع بینالمللی اسلامی در امر حج و زیارت و شناساندن ماهیت و ابعاد مختلف انقلاب اسلامی به حجاج است.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورایعالی اداری راجع به اهداف و وظایف سازمان حج و زیارت»].</ref>
| |
| | |
| اجرای کلیه دستورات و ارشادات [[مقام معظم رهبری]]، اداره امور حج عمره و زیارت عتبات مقدس و اماکن متبرکه خارج از کشور با استفاده از نیروی انسانی متدین و کارآزموده و بهرهگیری از آخرین فناوریهای اطلاعات، تهیه و تدوین برنامههای راهبردی، سیاستها، خطمشیها و روشهای اجرایی حج و زیارت جهت ارائه به شورای عالی حج و سایر مراجع ذیربط، انجام پژوهش و اطلاعرسانی پیرامون مسائل فرهنگی، اجتماعی، خدماتی، رفاهی و سایر امور مربوط به حج و زیارت، از دیگر مصوبات شورای عالی حج در سال ۱۳۸۴ش است.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورایعالی اداری راجع به اهداف و وظایف سازمان حج و زیارت»].</ref>
| |
| | |
| == ساختار سازمان حج ==
| |
| بنا به مصوبه جلسه شورای عالی اداری ارکان سازمان عبارتند از شورای عالی حج و زیارت، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، ریاست سازمان حج و زیارت و حسابرسان.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورایعالی اداری راجع به اهداف و وظایف سازمان حج و زیارت»].</ref>
| |
| | |
| === شورای عالی حج ===
| |
| اولین رکن سازمان حج و زیارت، شورای عالی حج است که وظیفه بررسی و تصویب برنامههای راهبردی، اهداف، سیاستها و روشهای اجرایی مربوط به حج را مطابق با سیاستهای کلی ابلاغ شده از سوی رهبری بر عهده دارد. رئیسجمهور یا در غیابش معاون اول او ریاست شورا را برعهده داشته و رئیس سازمان نیز دبیر شورا است و نمایندگانی از وزارتخانهها و سازمانهایی که نقشی در سازماندهی حج دارند عضو این شورا هستند.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورایعالی اداری راجع به اهداف و وظایف سازمان حج و زیارت»].</ref>
| |
| | |
| === حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت ===
| |
| نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت دیگر رکن سازمان است که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی و با ریاست نماینده ایشان که امیرالحاج و سرپرست حجاج و زائران ایرانی است اداره میشود.<ref>تاریخچه، ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت، ص۶۷ و ۶۸.</ref> سیاستگذاری در حوزههای مختلف فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و سیاسی حج و زیارت بر عهده این نهاد است. آموزش و ساماندهی روحانیان کاروانها،<ref>با کاروان ابراهیم در حج ۷۱، ص۲۹ و ص۳۰؛ با کاروان صفا، ص۶۳</ref> آموزش حاجیان پیش و در طول سفر،<ref>حج ۳۳، ص۲۹؛ با کاروان صفا، ص۵۲ و ص۵۳.</ref> برگزاری مراسم مذهبی در ایام حج و امور فرهنگی و تفریحی و انجام تحقیق و پژوهش در عرصه حج و زیارت بر عهده این حوزه است.<ref>با کاروان صفا، ص۱۷۴ و ص۱۷۵.</ref>
| |
| | |
| === ساختار اداری سازمان حج و زیارت ===
| |
| ساختار اداری سازمان حج و زیارت سه بخش اصلی دارد:
| |
| * حوزه ریاست با زیر مجموعه دفتر ریاست، اداره حراست، دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات، دفتر بهسازی و آموزش و فناوری و نمایندگی امور حج و زیارت در کشورهای عربستان، عراق و سوریه.
| |
| * معاونت حج، عمره، عتبات که دارای چند اداره است: اداره کل برنامهریزی پذیرش و اعزام، اداره کل برنامهریزی تدارک و امور رفاهی و اداره کل امور عتبات عالیات.
| |
| * معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی که شامل ادارات کل امور حقوقی و قراردادها، امور مالی و ذیحسابی، منابع انسانی و پشتیبانی است.<ref>تاریخچه ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت، ص۲۱ و ص۲۲.</ref>
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۳۴: |
خط ۲۱: |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| * با کاروان ابراهیم در حج ۷۱، جعفریان رسول، و محمدعلی خسروی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۷۱ش. | | * '''ابن قولویه'''، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تحقیق عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش. |
| * با کاروان صفا در سال ۸۲، جعفریان، رسول، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۳ش. | | * '''حر عاملی'''، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق. |
| * پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور آییننامه امور حج مصوب هیئت وزیران، ۱۳۳۳ش. | | *'''الأمالی'''، شیخ طوسی، محمد بن حسن، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق. |
| * تاریخچه ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت، اسداللهی، سید ابراهیم، تهران، سازمان حج و زیارت، ۱۳۹۱ش. | | * '''كنز العمال'''، متقی هندی، علی بن حسامالدین، بیجا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق. |
| * حج۳۳، علیزاده موسوی، مهدی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۲ش. | | *'''استفتائات جدید'''، مکارم شیرازی، ناصر، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ع)، ۱۴۲۷ق. |
| * «حج و زیارت انتقال تشکیلات مدیریتی، خط مشیها و وظایف»، میقات حج، شماره ۲۰، بیتا. | | *'''فرهنگ فقه فارسی'''، هاشمی شاهرودی، سید محمود، قم، مؤسّسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، بیتا. |
| * سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/Attribute/?IDS=1237293982787247792 «آییننامه امور حج، مصوب هیئت وزیران»]، بازدید: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ش. | | * '''فقرات فقهیه'''، شریفی اشکوری، الیاس، قم، آل ایوب، ۱۳۸۱ش. |
| * سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورایعالی اداری راجع به اهداف و وظایف سازمان حج و زیارت»]، بازدید: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ش. | | * '''رساله توضیح المسائل (مراجع)'''، خمینی، روح الله و سایر مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بیتا. |
| * سرپرستی در عملیات زیارتی ویژه کارگزاران حج و زیارت، محمدی، تقی، تهران، مشعر، 1393ش. | | *'''مناسک حج'''، صافی گلپایگانی، لطفالله، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۶ق. |
| * شرح وظایف و دستورالعملهای اجرایی مدیران و عوامل خدماتی، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، تهران، نشر مشعر، ۱۳۷۶ش.
| |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
