کربلاء فی ادب الرحلات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
(←محتوا) |
|||
| (۲۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = کربلاء في أدب الرحات (کتاب).jpg | | تصویر = کربلاء في أدب الرحات (کتاب).jpg | ||
| نویسنده =عبدالصاحب ناصر آل نصرالله | | نویسنده =عبدالصاحب ناصر آل نصرالله | ||
|زبان=عربی|موضوع= | |زبان=عربی|موضوع=[[کربلا]]، [[عراق]]، تاریخ، سفرنامه‌ها|تعداد جلد=۱|صفحه=۴۱۸|ناشر=مؤسسة البلاغ|تاریخ نشر=۱۴۳۴ق.|محل انتشارات=[[بیروت]]}} | ||
''' | '''کربلاء فى ادب الرحلات'''، کتابی است به زبان عربی، تألیف سید عبدالصاحب نصرالله، که به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان به [[کربلا]] و شرح [[زیارت]] آنان از [[حرم امام حسین(ع)]] پرداخته است. این کتاب در سال ۱۴۳۴ق. چاپ شده است. | ||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
سید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله الکلیدار،<ref>التضحیة و الرمز، المقدمة، ص۱۳.</ref> نویسنده معاصر، از خاندان آل نصرالله [[عراق]]<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص167.]</ref> و دارای آثاری مانند تاریخ کربلاء،<ref>[http://www.worldcat.org/oclc/1081411129 Tārīkh Karbalāʼ, worldcat]</ref> [[بیوتات کربلاء القدیمة (کتاب)|بیوتات کربلاء القدیمة]]،<ref>[http://www.lib.ir/book/38524736/%D8%A8%D9%8A%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9/ بیوتات کربلاء القدیمة، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> الحوادث و الوقائع فی تاریخ کربلاء<ref>[http://www.lib.ir/book/86897514/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%B9-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1/ الحوادث و الوقائع فی تاریخ کربلاء، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> و التضحیة و الرمز<ref>[http://www.lib.ir/book/38523738/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B6%D8%AD%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%85%D8%B2/ التضحیة و الرمز، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب | کتاب کربلاء فى ادب الرحلات، فصل‌بندى خاصى نداشته و پس از مقدمه، شرح حال سفر بزرگانى که به [[کربلا]] رفته‌اند، به ترتیب تاریخ رفتن آن‌ها بیان شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸.]</ref> | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
این کتاب، به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان، شاعران و نویسندگان به کربلا و شرح زیارت آنان از [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] پرداخته است. | این کتاب، به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان، شاعران و نویسندگان به کربلا و شرح زیارت آنان از [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] پرداخته است. | ||
منبع اصلی کتاب، سفرنامه‌ها است. برای | منبع اصلی کتاب، سفرنامه‌ها است. برای کسانی که پیش از سده چهارم هجری به کربلا رفته‌اند، از کتاب‌های دیگر بهره برده است.{{یادداشت|پیش از سده چهارم هجری، سفرنامه نوشته نمی‌شده است.<ref>نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.</ref>}} افراد گردآوری شده در این کتاب، از کشورهای گوناگون مانند [[ایران]]، [[هند]]، [[مصر]]، [[روسیه]]، [[هلند]]، [[انگلیس]]، [[پرتغال]]، [[ایتالیا]]، [[فرانسه]]، [[آلمان]] و [[آمریکا]] انتخاب شده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> | ||
نویسنده، در مقدمه، به موضوعاتی مانند | نویسنده، در مقدمه، به موضوعاتی مانند پیشینه کربلا{{یادداشت|به باور وی تاریخ سکونت در کربلا به پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.}} و تاریخ بنای حرم امام حسین(ع){{یادداشت|به باور وی، در سال ۶۳ یا ۶۵ق. نخستین بنا بر روی قبر امام حسین(ع) ساخته شده است.}} پرداخته<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.]</ref> و پس از مقدمه، کتاب را با شرح سفر [[ابوحمزه ثمالی]](م.۱۲۸ق)، صحابی سه [[امام(ع)]] آغاز کرده و با شرح سفر [[جاک بیرک]](م.۱۹۹۵م)، شرق‌شناس فرانسوی به پایان رسانده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> نمونه‌هایی از افراد و گزارش‌های گردآوری شده در این کتاب، عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
*[['''منصور نمری'''|'''منصور نمری''']]( | *[['''منصور نمری'''|'''منصور نمری''']](م.۱۹۰ق): او در زمان [[هارون الرشید]] به زیارت امام حسین(ع) رفته و کربلا را «روستا» معرفی کرده است. | ||
*[[محمد بن حسین بن علی شیبانی|'''أشانی''']](م.۲۲۱ق): او تخریب حرم امام حسین(ع) به دست [[متوکل عباسی]] را گزارش کرده و از ممنوع بودن زیارت خبر داده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲.]</ref> | |||
او کربلا را «روستا» معرفی کرده است. | *[[ابن حوقل|'''ابن حوقل''']](م.پس از ۳۶۷ق): وی پیش از سال ۳۶۷ق. برای قبر امام حسین(ع) حرم بزرگی معرفی کرده است. | ||
*[[ابن بطوطه|'''ابن بطوطه''']](م.۷۷۹ق): وی در سال ۷۲۶ق. کربلا را شهری کوچک خوانده است. | |||
*[[محمد بن حسین بن علی شیبانی|'''أشانی''']]( | *'''بیدرو تکسیرا'''، جهانگرد پرتغالی: او در سال ۱۰۱۳ق. شهر کربلا را دارای ۴ هزار خانواده و ساکنان آن را عرب، ایرانی و ترک دانسته است. | ||
*[[عباس مکی|'''عباس مکی''']]، شاعر و ادیب: وی در سال ۱۱۳۱ق. از جواهرات و چراغدان گران‌بهای حرم که بیشترشان را شاهان ایران هدیه کرده‌اند خبر داده است. | |||
او تخریب حرم امام حسین(ع) به دست [[متوکل عباسی]] را گزارش کرده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲.]</ref> | *'''کارستون نیبور''': او در سال ۱۱۳۹ق. از مکان‌هایی یاد کرده که اکنون اثری از آن‌ها نیست؛ مانند جایگاه افتادن [[امام حسین(ع)]] از اسب به زمین و حوض آبی بزرگ، یادآور جایی که [[حضرت عباس(ع)]] نتوانست آب را به خیمه‌ها برساند. | ||
*'''ابوطالب خان''': او در سفرنامه [[مسیر طالبی]]، در سال ۱۲۱۷ق. گزارشی از خرابی‌های کربلا پس از [[حمله وهابیان]] داده است. | |||
*[[ابن حوقل|'''ابن حوقل''']]( | *'''عبدالعلی خان ادیب الملک''': وی در سال ۱۲۴۳ق. گزارش دقیقی از مزار بزرگان، در حرم امام حسین(ع) داده است. | ||
*[[ناصرالدین شاه|'''ناصرالدین شاه''']]: او در سال ۱۲۸۷ق. به کربلا رفته است. شرح سفر او ۳۳ صفحه از کتاب کربلاء فى ادب الرحلات را به خود اختصاص داده است. | |||
وی پیش از سال ۳۶۷ق. برای قبر امام حسین(ع) حرم بزرگی معرفی کرده است. | *'''عبدالوهاب محمد حسن عزام'''(م.۱۹۵۸م): او [[قتلگاه]] را سردابی معرفی کرده که حدود ده پله پایین رفته و با تورهای آهنی محصور شده است.</ref> از خاندان آل نصرالله [[عراق]]<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲-۱۷۸.]</ref>{{پایان}} | ||
*[[ابن بطوطه|'''ابن بطوطه''']]( | |||
وی در سال ۷۲۶ق. کربلا را شهری کوچک خوانده است. | |||
*'''بیدرو تکسیرا'''، جهانگرد پرتغالی: | |||
او در سال ۱۰۱۳ق. شهر کربلا را دارای ۴ هزار خانواده و ساکنان آن را عرب، ایرانی و ترک دانسته است. | |||
*[[عباس مکی|'''عباس مکی''']]، شاعر و ادیب: | |||
وی در سال ۱۱۳۱ق. از جواهرات و | |||
*'''کارستون نیبور''': | |||
او در سال ۱۱۳۹ق. از مکان‌هایی یاد کرده که اکنون اثری از آن‌ها نیست؛ مانند | |||
*'''ابوطالب خان''': | |||
او در سفرنامه [[مسیر طالبی]]، در سال ۱۲۱۷ق. گزارشی از خرابی‌های کربلا پس از [[حمله وهابیان]] داده است. | |||
*'''عبدالعلی خان ادیب الملک''': | |||
وی در سال ۱۲۴۳ق. گزارش دقیقی از مزار بزرگان، در حرم امام حسین(ع) داده است. | |||
*[[ناصرالدین شاه|'''ناصرالدین شاه''']]: | |||
'''افرادی که در کتاب، سفرشان به کربلا شرح شده، عبارتند از''': | '''افرادی که در کتاب، سفرشان به کربلا شرح شده، عبارتند از''': | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
| خط ۶۹: | خط ۳۷: | ||
#[[ابوحمزه ثمالى]]، | #[[ابوحمزه ثمالى]]، | ||
#[[منصور نمرى]]، | #[[منصور نمرى]]، | ||
#[[محمد بن | #[[محمد بن حسین بن على شیبانى]] معروف به اشنانى، | ||
#[[ابن حوقل]] | #[[ابن حوقل]] نصیبى، | ||
# | #[[نظام الدین ابویعلى]] شاعر [[بنی‌عباس|عصر عباسى]] معروف به [[ابن هباریه]]، | ||
#[[ابن بطوطه]]، | #[[ابن بطوطه]]، | ||
#[[حمدالله مستوفى]]، | #[[حمدالله مستوفى]]، | ||
#نسّابه [[ابن زهره | #نسّابه [[ابن زهره حسینى]]، | ||
#[[محمد بن احمد بن | #[[محمد بن احمد بن ایاس]]، مورّخ و جهانگرد مصرى، | ||
#مطراقى زاده، مورّخ و جهانگرد، | #مطراقى زاده، مورّخ و جهانگرد، | ||
#[[قاضى نورالله شوشترى]]، | #[[قاضى نورالله شوشترى]]، | ||
# | #محیطى، نویسنده گلشن شعرا، | ||
# | #بیدرو تکسیرا، جهانگرد پرتغالى، | ||
# | #پیترو دیلا فاله، گردشگر ایتالیایى، | ||
#نظمى بغدادى، | #نظمى بغدادى، | ||
#مرتضى نظمى زاده، پدر مولف گلشن خلفا، | #مرتضى نظمى زاده، پدر مولف گلشن خلفا، | ||
# | #تافرنییه گردشگر فرانسوى، | ||
#[[ | #[[سید ضامن بن شدقم]]، نسّابه معروف، | ||
#عباس بن على بن | #عباس بن على بن نورالدین حیدر مکى موسوى حسینى، عالم، ادیب، شاعر و جهانگرد، | ||
# | #شیخ مصطفى صدیقى خلوتى دمشقى از بزرگان صوفیه، | ||
# | #کارستون نیبور، جهانگرد آلمانى، | ||
# | #تایلرِ جهانگرد، | ||
#ابوطالب بن حاجى محمد | #ابوطالب بن حاجى محمد بک خان اصفهانى معروف به ابوطالب خان سیّاح هندى، | ||
# | #سید محمد بن احمد حسینى منشى بغدادى، | ||
# | #شیخ امین بن حسن حلوانى مدنى، | ||
#مدرّس حرم نبوى | #مدرّس حرم نبوى شریف، | ||
# | #یمین الدوله على خان، یکى از حاکمان سرزمین اوده [[هند]]، | ||
#جمس | #جمس بکنغهام، جهانگرد، | ||
# | #جیمز بیلى فریزر جهانگرد انگلیسى، | ||
# | #ایلیا نیکولا بیرزین، گردشگر روسى، | ||
# | #ثیودور نولدکه، دانشمند آلمانى، | ||
# | #ویلیام کینیت لوفتس، باستان‌شناس انگلیسى، | ||
#عبدالعلى خان پسر حاج على خان حاجب الدوله ( | #عبدالعلى خان پسر حاج على خان حاجب الدوله (ادیب الملک)، | ||
# | #میرزا سیف الدوله نوه [[فتح على شاه]] قاجار، | ||
#جون اشر، جهانگرد | #جون اشر، جهانگرد انگلیسى و عضو جمعیت جغرافى لندن، | ||
# | #تنکو مارتینوس لیکلاما آینهولت، جهانگرد هلندى، | ||
#روبرت | #روبرت کلایف، دانشمند نقشه‌کش انگلیسى، | ||
#[[ | #[[ناصرالدین شاه]] قاجار، | ||
# | #محمدرشید بن سید داود سعدى، از عالمان [[عراق]]، | ||
#مدام | #مدام دیولافوا، همسر مارسل دیوالافوا، | ||
#جون | #جون بیترز، رییس گروه باستان شناسان [[آمریکا]] که براى بررسى آثار باستانى شهر نفر به عراق مهاجرت کرده بود، | ||
#اس. اس. بتلر و دوستش ل. | #اس. اس. بتلر و دوستش ل. ایلمبر از کارمندان سازمان جاسوسى [[انگلستان]]، | ||
# | #اوسکار رویتر، مهندس آلمانى، | ||
#المس | #المس غیرترود بیل، شرق شناس و جهانگرد معروف انگلیسى، | ||
#محمدهارون | #محمدهارون حسینى زنکى بورى، از منطقه بومباى هندوستان، | ||
# | #عمانوئیل فتح الله عمانوئیل، مضبوط، ادیب، جهانگرد و تاجر مسیحى ساکن [[بغداد]]، | ||
# | #الوا موسیل، جهانگرد چکسلواکى، | ||
#علامه | #علامه شیخ [[محمدرضا شبیبى]]، از عالمان بزرگ عراق، | ||
#ورنالد ستورز، جهانگرد | #ورنالد ستورز، جهانگرد انگلیسى و عضو المکتب العربى براى انجام کارهاى اطلاعاتى، | ||
#سانت جون | #سانت جون فیلپى، جهانگرد و دانشمند انگلیسى، | ||
# | #لیدى درور، نویسنده انگلیسى، | ||
# | #دوایت دونالدسون، نویسنده انگلیسى، | ||
# | #سید عبدالرزاق حسنى، | ||
#محمد ثابت، جهانگرد مصرى، | #محمد ثابت، جهانگرد مصرى، | ||
#[[ | #[[سید محسن امین]] عاملى، | ||
#عبدالوهاب عزام، | #عبدالوهاب عزام، متفکر مصرى، | ||
# | #مالیبارد، روزنامه نگار هلندى، | ||
# | #جاک بیرک، شرق شناس فرانسوى.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> | ||
</small> | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==چاپ== | ==چاپ== | ||
این کتاب، توسط مؤسسة البلاغ، در [[بیروت]]، در سال ۱۴۳۴ق. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.<ref>[http://www.lib.ir/book/86648372/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D8%A7%D8%AA/ کربلاء | این کتاب، توسط مؤسسة البلاغ، در [[بیروت]]، در سال ۱۴۳۴ق. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.<ref>[http://www.lib.ir/book/86648372/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D8%A7%D8%AA/ کربلاء فی أدب الرحلات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]؛ [http://www.worldcat.org/oclc/897366417 Karbalāʼ fī adab al-riḥlāt, worldcat]</ref> | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
[https://www.karbala-tv.net/watch.php?v=11443 بررسی کتاب کربلاء فی ادب الرحلات (فیلم، گفتگو).] | * [https://www.karbala-tv.net/watch.php?v=11443 بررسی کتاب کربلاء فی ادب الرحلات (فیلم، گفتگو).] | ||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۱۲: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167 | ||
}} | }} | ||
*'''کتاب کربلاء فی أدب الرحلات'''، عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۲۰۱۳م. | |||
*'''کتاب کربلاء | |||
*'''التضحیة و الرمز'''، السید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۳۰ق، ۲۰۰۹م. | *'''التضحیة و الرمز'''، السید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۳۰ق، ۲۰۰۹م. | ||
* '''https://www.worldcat.org''' | * '''https://www.worldcat.org''' | ||
{{پایان}} | |||
{{کتاب‌شناسی عتبات عالیات}} | |||
[[ | [[رده:کتاب‌های معاصر]] | ||
[[ | [[رده:کتاب‌های قرن پانزدهم قمری]] | ||
[[رده:سفرنامه‌های عتبات]] | |||
[[رده: | [[رده:کتاب‌های تاریخ کربلا]] | ||
[[رده:کتاب‌های عبدالصاحب ناصر آل نصرالله]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۹ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۵۹
.jpg) | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | عبدالصاحب ناصر آل نصرالله |
| محتوا | |
| موضوع | کربلا، عراق، تاریخ، سفرنامه‌ها |
| زبان | عربی |
| نشر | |
| تعداد جلد | ۱ |
| تعداد صفحات | ۴۱۸ |
| ناشر | مؤسسة البلاغ |
| محل نشر | بیروت |
| تاریخ نشر | ۱۴۳۴ق. |
کربلاء فى ادب الرحلات، کتابی است به زبان عربی، تألیف سید عبدالصاحب نصرالله، که به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان به کربلا و شرح زیارت آنان از حرم امام حسین(ع) پرداخته است. این کتاب در سال ۱۴۳۴ق. چاپ شده است.
نویسنده[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله الکلیدار،[۱] نویسنده معاصر، از خاندان آل نصرالله عراق[۲] و دارای آثاری مانند تاریخ کربلاء،[۳] بیوتات کربلاء القدیمة،[۴] الحوادث و الوقائع فی تاریخ کربلاء[۵] و التضحیة و الرمز[۶] است.
ساختار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب کربلاء فى ادب الرحلات، فصل‌بندى خاصى نداشته و پس از مقدمه، شرح حال سفر بزرگانى که به کربلا رفته‌اند، به ترتیب تاریخ رفتن آن‌ها بیان شده است.[۷]
محتوا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این کتاب، به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان، شاعران و نویسندگان به کربلا و شرح زیارت آنان از حرم امام حسین(ع) پرداخته است.
منبع اصلی کتاب، سفرنامه‌ها است. برای کسانی که پیش از سده چهارم هجری به کربلا رفته‌اند، از کتاب‌های دیگر بهره برده است.[یادداشت ۱] افراد گردآوری شده در این کتاب، از کشورهای گوناگون مانند ایران، هند، مصر، روسیه، هلند، انگلیس، پرتغال، ایتالیا، فرانسه، آلمان و آمریکا انتخاب شده‌اند.[۹]
نویسنده، در مقدمه، به موضوعاتی مانند پیشینه کربلا[یادداشت ۲] و تاریخ بنای حرم امام حسین(ع)[یادداشت ۳] پرداخته[۱۰] و پس از مقدمه، کتاب را با شرح سفر ابوحمزه ثمالی(م.۱۲۸ق)، صحابی سه امام(ع) آغاز کرده و با شرح سفر جاک بیرک(م.۱۹۹۵م)، شرق‌شناس فرانسوی به پایان رسانده است.[۱۱] نمونه‌هایی از افراد و گزارش‌های گردآوری شده در این کتاب، عبارتند از:
- منصور نمری(م.۱۹۰ق): او در زمان هارون الرشید به زیارت امام حسین(ع) رفته و کربلا را «روستا» معرفی کرده است.
- أشانی(م.۲۲۱ق): او تخریب حرم امام حسین(ع) به دست متوکل عباسی را گزارش کرده و از ممنوع بودن زیارت خبر داده است.[۱۲]
- ابن حوقل(م.پس از ۳۶۷ق): وی پیش از سال ۳۶۷ق. برای قبر امام حسین(ع) حرم بزرگی معرفی کرده است.
- ابن بطوطه(م.۷۷۹ق): وی در سال ۷۲۶ق. کربلا را شهری کوچک خوانده است.
- بیدرو تکسیرا، جهانگرد پرتغالی: او در سال ۱۰۱۳ق. شهر کربلا را دارای ۴ هزار خانواده و ساکنان آن را عرب، ایرانی و ترک دانسته است.
- عباس مکی، شاعر و ادیب: وی در سال ۱۱۳۱ق. از جواهرات و چراغدان گران‌بهای حرم که بیشترشان را شاهان ایران هدیه کرده‌اند خبر داده است.
- کارستون نیبور: او در سال ۱۱۳۹ق. از مکان‌هایی یاد کرده که اکنون اثری از آن‌ها نیست؛ مانند جایگاه افتادن امام حسین(ع) از اسب به زمین و حوض آبی بزرگ، یادآور جایی که حضرت عباس(ع) نتوانست آب را به خیمه‌ها برساند.
- ابوطالب خان: او در سفرنامه مسیر طالبی، در سال ۱۲۱۷ق. گزارشی از خرابی‌های کربلا پس از حمله وهابیان داده است.
- عبدالعلی خان ادیب الملک: وی در سال ۱۲۴۳ق. گزارش دقیقی از مزار بزرگان، در حرم امام حسین(ع) داده است.
- ناصرالدین شاه: او در سال ۱۲۸۷ق. به کربلا رفته است. شرح سفر او ۳۳ صفحه از کتاب کربلاء فى ادب الرحلات را به خود اختصاص داده است.
- عبدالوهاب محمد حسن عزام(م.۱۹۵۸م): او قتلگاه را سردابی معرفی کرده که حدود ده پله پایین رفته و با تورهای آهنی محصور شده است.</ref> از خاندان آل نصرالله عراق[۱۳]
افرادی که در کتاب، سفرشان به کربلا شرح شده، عبارتند از:
- ابوحمزه ثمالى،
- منصور نمرى،
- محمد بن حسین بن على شیبانى معروف به اشنانى،
- ابن حوقل نصیبى،
- نظام الدین ابویعلى شاعر عصر عباسى معروف به ابن هباریه،
- ابن بطوطه،
- حمدالله مستوفى،
- نسّابه ابن زهره حسینى،
- محمد بن احمد بن ایاس، مورّخ و جهانگرد مصرى،
- مطراقى زاده، مورّخ و جهانگرد،
- قاضى نورالله شوشترى،
- محیطى، نویسنده گلشن شعرا،
- بیدرو تکسیرا، جهانگرد پرتغالى،
- پیترو دیلا فاله، گردشگر ایتالیایى،
- نظمى بغدادى،
- مرتضى نظمى زاده، پدر مولف گلشن خلفا،
- تافرنییه گردشگر فرانسوى،
- سید ضامن بن شدقم، نسّابه معروف،
- عباس بن على بن نورالدین حیدر مکى موسوى حسینى، عالم، ادیب، شاعر و جهانگرد،
- شیخ مصطفى صدیقى خلوتى دمشقى از بزرگان صوفیه،
- کارستون نیبور، جهانگرد آلمانى،
- تایلرِ جهانگرد،
- ابوطالب بن حاجى محمد بک خان اصفهانى معروف به ابوطالب خان سیّاح هندى،
- سید محمد بن احمد حسینى منشى بغدادى،
- شیخ امین بن حسن حلوانى مدنى،
- مدرّس حرم نبوى شریف،
- یمین الدوله على خان، یکى از حاکمان سرزمین اوده هند،
- جمس بکنغهام، جهانگرد،
- جیمز بیلى فریزر جهانگرد انگلیسى،
- ایلیا نیکولا بیرزین، گردشگر روسى،
- ثیودور نولدکه، دانشمند آلمانى،
- ویلیام کینیت لوفتس، باستان‌شناس انگلیسى،
- عبدالعلى خان پسر حاج على خان حاجب الدوله (ادیب الملک)،
- میرزا سیف الدوله نوه فتح على شاه قاجار،
- جون اشر، جهانگرد انگلیسى و عضو جمعیت جغرافى لندن،
- تنکو مارتینوس لیکلاما آینهولت، جهانگرد هلندى،
- روبرت کلایف، دانشمند نقشه‌کش انگلیسى،
- ناصرالدین شاه قاجار،
- محمدرشید بن سید داود سعدى، از عالمان عراق،
- مدام دیولافوا، همسر مارسل دیوالافوا،
- جون بیترز، رییس گروه باستان شناسان آمریکا که براى بررسى آثار باستانى شهر نفر به عراق مهاجرت کرده بود،
- اس. اس. بتلر و دوستش ل. ایلمبر از کارمندان سازمان جاسوسى انگلستان،
- اوسکار رویتر، مهندس آلمانى،
- المس غیرترود بیل، شرق شناس و جهانگرد معروف انگلیسى،
- محمدهارون حسینى زنکى بورى، از منطقه بومباى هندوستان،
- عمانوئیل فتح الله عمانوئیل، مضبوط، ادیب، جهانگرد و تاجر مسیحى ساکن بغداد،
- الوا موسیل، جهانگرد چکسلواکى،
- علامه شیخ محمدرضا شبیبى، از عالمان بزرگ عراق،
- ورنالد ستورز، جهانگرد انگلیسى و عضو المکتب العربى براى انجام کارهاى اطلاعاتى،
- سانت جون فیلپى، جهانگرد و دانشمند انگلیسى،
- لیدى درور، نویسنده انگلیسى،
- دوایت دونالدسون، نویسنده انگلیسى،
- سید عبدالرزاق حسنى،
- محمد ثابت، جهانگرد مصرى،
- سید محسن امین عاملى،
- عبدالوهاب عزام، متفکر مصرى،
- مالیبارد، روزنامه نگار هلندى،
- جاک بیرک، شرق شناس فرانسوى.[۱۴]
چاپ[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این کتاب، توسط مؤسسة البلاغ، در بیروت، در سال ۱۴۳۴ق. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.[۱۵]
پیوند به بیرون[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ التضحیة و الرمز، المقدمة، ص۱۳.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص167.
- ↑ Tārīkh Karbalāʼ, worldcat
- ↑ بیوتات کربلاء القدیمة، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
- ↑ الحوادث و الوقائع فی تاریخ کربلاء، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
- ↑ التضحیة و الرمز، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲-۱۷۸.
- ↑ نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.
- ↑ کربلاء فی أدب الرحلات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران؛ Karbalāʼ fī adab al-riḥlāt, worldcat
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از مقاله نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، علی احمدی، فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، بهار 1393، ص167 است.
- کتاب کربلاء فی أدب الرحلات، عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۲۰۱۳م.
- التضحیة و الرمز، السید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۳۰ق، ۲۰۰۹م.
- https://www.worldcat.org