ازاله مو (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله فقهی۲
{{مقاله فقهی۲
| ازاله مو|ازاله مو}}
| ازاله مو|ازاله مو}}
این مقاله در مورد احکام ازاله مو است چه ازاله مو از بدنِ خود یا غیر خود، چه [[محرم (احرام‌گزار)|مُحرم]] باشد چه [[محِل|مُحِلّ]] باشد.
{{جعبه اطلاعات اعمال
| عنوان = فتاوای مراجع درباره ازاله مو
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| فیلم =
| توضیح فیلم =
| دسته = [[محرمات احرام]]
| مربوط به آیین = [[احرام]] در [[عمره]] و [[حج]]
| مکان = [[حرم مکی]]
| زمان = هنگام [[احرام]]
| عمل قبلی =
| عمل بعدی =
| حکم = حرام است
| کفاره = دارد
| پیامد فقهی =
| ثواب =
| آداب وابسته =
| فلسفه و اسرار =
| منشاء و تاریخچه =
| مکان‌های وابسته =
| اشیای وابسته =
| ذکرهای وابسته =
| دعاهای وابسته =
| مفاهیم فقهی وابسته = [[محرمات احرام]]
| احکام فقهی وابسته =
| صفحه فتواهای مراجع =
| جستارهای وابسته = [[ازاله مو]]
}}
این مقاله در مورد احکام [[ازاله مو]] است چه ازاله مو از بدنِ خود یا غیر خود، چه [[محرم (احرام‌گزار)|مُحرم]] باشد چه [[محِل|مُحِلّ]] باشد.


== حکم ==
== حکم ==
خط ۸: خط ۳۶:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' در حرمت ازاله مو، فرقی نیست میان کم و زیاد، بلکه ازاله یک مو نیز حرام است{{توضیح مساله|401|
'''امام خمینی:'''[از [[محرمات احرام]] است:] ازاله مو از بدن خود یا غیر خود، چه [[مُحرم]] باشد چه [[تحلل|مُحِل]].
|}
 
==مقدار ازاله مو==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 401
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' در حرمت [[ازاله مو]]، فرقی نیست میان کم و زیاد، بلکه ازاله یک مو نیز [[حرام]] است{{توضیح مساله|401|
* '''آیت‌الله سیستانی:''' بلکه حتی جزئی از یک مو.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' بلکه حتی جزئی از یک مو.
}}
}}
خط ۱۶: خط ۵۲:
{{ارجاع مساله|401}}
{{ارجاع مساله|401}}
|}
|}
{{سخ}}
 
== اگر از روی ضرورت باشد ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 402
! مسئله 402
خط ۲۲: خط ۵۹:
|
|
'''امام خمینی:''' ازاله مو، اگر از روی ضرورت باشد عیب ندارد{{توضیح مساله|402|
'''امام خمینی:''' ازاله مو، اگر از روی ضرورت باشد عیب ندارد{{توضیح مساله|402|
* '''آیات عظام سبحانی، صافی، گلپایگانی:''' گناه ندارد ولی کفاره دارد.
* '''آیات عظام سبحانی، صافی، گلپایگانی:''' [[گناه]] ندارد ولی [[کفاره]] دارد.
}}
}}
مثل زیادی شپش و درد سر و موی چشم که اذیت می‌کند.
مثل زیادی شپش و درد سر و موی چشم که اذیت می‌کند.
خط ۲۹: خط ۶۶:
{{ارجاع مساله|402}}
{{ارجاع مساله|402}}
|}
|}
{{سخ}}
 
== کنده شدن موی بدن بدون قصد ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 403
! مسئله 403
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر در وقت غسل یا وضو{{توضیح مساله|403|
'''امام خمینی:''' اگر در وقت [[غسل]] یا [[وضو]]{{توضیح مساله|403|
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' یا تیمم.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' یا [[تیمم]].
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله سیستانی:''' یا تیمم یا تطهیر از خبث یا ازاله مانع از رسیدن آب وضو و غسل و مانند آن.
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله سیستانی:''' یا تیمم یا تطهیر از خبث یا ازاله مانع از رسیدن آب وضو و غسل و مانند آن.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' محرم می‌تواند حمام برود ولی اگر بداند با کشیدن کیسه مویی از بدن جدا می‌شود نباید این کار را بکند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' [[محرم]] می‌تواند حمام برود ولی اگر بداند با کشیدن کیسه مویی از بدن جدا می‌شود نباید این کار را بکند.


}}
}}
خط ۴۵: خط ۸۳:
{{ارجاع مساله|403}}
{{ارجاع مساله|403}}
|}
|}
==انواع==
==نحوه کنده شدن مو ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 404
! مسئله 404
خط ۵۳: خط ۹۱:
* '''آیت‌الله زنجانی:''' در حرام بودن ازاله مو بین انواع مذکور فرقی نیست ولی در کفاره فرق دارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' در حرام بودن ازاله مو بین انواع مذکور فرقی نیست ولی در کفاره فرق دارد.
}}
}}
بین تراشیدن یا نوره مالیدن یا کندن یا قیچی کردن و غیر آن.
بین تراشیدن یا [[نوره مالیدن]] یا کندن یا قیچی کردن و غیر آن.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۶۴: خط ۱۰۲:
|
|
'''امام خمینی:''' کفاره سر تراشیدن، اگر به جهت ضرورت{{توضیح مساله|405|
'''امام خمینی:''' کفاره سر تراشیدن، اگر به جهت ضرورت{{توضیح مساله|405|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر محرم با ضرورت و بدون ضرورت سر خود را بتراشد کفاره‌اش یک گوسفند یا سه روز روزه یا اطعام ده مسکین است که به هر یک یک مد داده شود بلکه بنا بر احتیاط به هر کدام به مقداری که سیر شوند اگرچه بیش از یک مد باشد طعام داده شود. احتیاط در رعایت اکثر از مدّ و اشباع است.  
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر محرم با ضرورت و بدون ضرورت سر خود را بتراشد کفاره‌اش یک گوسفند یا سه روز [[روزه]] یا [[اطعام]] ده مسکین است که به هر یک، یک [[مد]] داده شود بلکه بنا بر [[احتیاط]] به هر کدام به مقداری که سیر شوند اگرچه بیش از یک مد باشد طعام داده شود. احتیاط در رعایت اکثر از مدّ و اشباع است.  
* '''آیت‌الله زنجانی:''' این کفاره، مخصوص بیماری و سردرد است و تراشیدن تمام سر برای ضرورت‌های دیگر مانند تراشیدن قسمتی از سر، کفاره ندارد. (مدّ حدود نهصد گرم است).
* '''آیت‌الله زنجانی:''' این کفاره، مخصوص بیماری و سردرد است و تراشیدن تمام سر برای ضرورت‌های دیگر مانند تراشیدن قسمتی از سر، کفاره ندارد. (مدّ حدود نهصد گرم است).
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' کفاره ازاله مو از بدنِ خود، چه در حال ضرورت و چه در غیر ضرورت ثابت است الاّ در ازاله مو از بدنِ دیگری که در حال ضرورت کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' کفاره ازاله مو از بدنِ خود، چه در حال ضرورت و چه در غیر ضرورت ثابت است الاّ در ازاله مو از بدنِ دیگری که در حال ضرورت کفاره ندارد.


}}
}}
باشد، دوازده «مُدّ» طعام است که باید به شش مسکین بدهد، یا سه روز روزه بگیرد، یا یک گوسفند قربانی کند{{توضیح مساله|405|
باشد، دوازده «مُدّ» طعام است که باید به شش [[مسکین]] بدهد، یا سه روز روزه بگیرد، یا یک گوسفند [[قربانی]] کند{{توضیح مساله|405|
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' صدقه دادن ده مدّ به ده مسکین کفایت می‌کند اگرچه دوازده مد به شش مسکین بهتر است.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' [[صدقه]] دادن ده مدّ به ده مسکین کفایت می‌کند اگرچه دوازده مد به شش مسکین بهتر است.


}}
}}
خط ۸۴: خط ۱۲۲:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر تراشیدن از روی ضرورت نباشد احتیاط واجب آن است که یک گوسفند کفاره بدهد{{توضیح مساله|406|
'''امام خمینی:''' اگر تراشیدن از روی ضرورت نباشد [[احتیاط واجب]] آن است که یک گوسفند کفاره بدهد{{توضیح مساله|406|
* '''آیت‌الله بهجت:''' رعایت این احتیاط لازم نیست.
* '''آیت‌الله بهجت:''' رعایت این احتیاط لازم نیست.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، زنجانی، سبحانی، سیستانی، مکارم، نوری:''' کفاره آن یک گوسفند است.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، زنجانی، سبحانی، سیستانی، مکارم، نوری:''' کفاره آن یک گوسفند است.
خط ۹۰: خط ۱۲۸:


}}
}}
بلکه تعین گوسفند در این صورت بعید نیست.
بلکه تعیّن گوسفند در این صورت بعید نیست.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۱۰۵: خط ۱۴۳:
بلکه احتیاط آن است که اگر از زیر یک بغل هم ازاله مو کند یک گوسفند کفاره بدهد{{توضیح مساله|407|
بلکه احتیاط آن است که اگر از زیر یک بغل هم ازاله مو کند یک گوسفند کفاره بدهد{{توضیح مساله|407|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر موی زیر هر دو بغل خود را بکند کفاره‌اش یک گوسفند است بنا بر اقوی و در کندن موی یک طرف، سه مسکین را طعام بدهد.  
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر موی زیر هر دو بغل خود را بکند کفاره‌اش یک گوسفند است بنا بر اقوی و در کندن موی یک طرف، سه مسکین را طعام بدهد.  
* '''آیت‌الله زنجانی:''' اگر موی زیر هر دو بغل را بکند باید یک گوسفند قربانی کند، و در غیر کندن و همچنین در ازاله موی زیر یک بغل، کفاره گوسفند بنا بر احتیاط مستحب است.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' اگر موی زیر هر دو بغل را بکند باید یک گوسفند [[قربانی]] کند، و در غیر کندن و همچنین در ازاله موی زیر یک بغل، کفاره گوسفند بنا بر احتیاط مستحب است.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اگر موی زیر بغل را بکند حکم همین است و همچنین بنا بر احتیاط واجب اگر به وسیله دیگری، غیر از کندن، موی آن را ازاله نماید و اگر موی ریش یا غیر آن را بکند کفاره آن یک مشت طعام است و اگر مُحرِم سر دیگری را تراشید چه مُحرم باشد چه غیر مُحرم کفاره ندارد.  
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اگر موی زیر بغل را بکند [[حکم]] همین است و همچنین بنا بر احتیاط واجب اگر به وسیله دیگری، غیر از کندن، موی آن را ازاله نماید و اگر موی ریش یا غیر آن را بکند کفاره آن یک مشت طعام است و اگر مُحرِم سر دیگری را تراشید چه مُحرم باشد چه غیر مُحرم کفاره ندارد.  
* '''آیت‌الله صافی:''' کفاره تراشیدن سر و ازاله موی هر دو بغل، بلکه زیر یک بغل، اگر ناچار شود یک گوسفند یا سه روز روزه، یا صدقه دادن ده مدّ به ده مسکین است و بعضی دوازده مدّ به شش مسکین فرموده‌اند و این مطابق با احتیاط است و ترک نشود و اگر ناچار نشود باید کفاره دهد و بنا بر احتیاط کفاره کشتن گوسفند است.
* '''آیت‌الله صافی:''' کفاره تراشیدن سر و ازاله موی هر دو بغل، بلکه زیر یک بغل، اگر ناچار شود یک گوسفند یا سه روز [[روزه]]، یا صدقه دادن ده مدّ به ده مسکین است و بعضی دوازده مدّ به شش مسکین فرموده‌اند و این مطابق با احتیاط است و ترک نشود و اگر ناچار نشود باید کفاره دهد و بنا بر احتیاط [[کفاره]] کشتن گوسفند است.
* '''آیت‌الله فاضل:''' سه فقیر را اطعام کند.  
* '''آیت‌الله فاضل:''' سه [[فقیر]] را اطعام کند.  
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' کفاره ازاله مو از زیر بغل، یک گوسفند است.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' کفاره ازاله مو از زیر بغل، یک گوسفند است.
* '''آیت‌الله مکارم:''' این حکم واجب است.
* '''آیت‌الله مکارم:''' این حکم [[واجب]] است.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۲۱: خط ۱۵۹:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' 408 احتیاط واجب آن است که اگر موی سر را ازاله کند به غیر تراشیدن، کفاره تراشیدن را بدهد{{توضیح مساله|408|
'''امام خمینی:''' احتیاط واجب آن است که اگر موی سر را ازاله کند به غیر تراشیدن، کفاره تراشیدن را بدهد.{{توضیح مساله|408|
* '''آیت‌الله بهجت:''' فرقی بین کندن و ماشین کردن و نوره گذاشتن نیست، چه از سر باشد یا صورت یا مواضع دیگر.
* '''آیت‌الله بهجت:''' فرقی بین کندن و ماشین کردن و نوره گذاشتن نیست، چه از سر باشد یا صورت یا مواضع دیگر.
* '''آیت‌الله خویی:''' بلکه واجب است.
* '''آیت‌الله خویی:''' بلکه واجب است.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' رعایت این احتیاط، مستحب است.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' رعایت این احتیاط، [[مستحب]] است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' حکم آن از نظر کفاره با تراشیدن یکی است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' حکم آن از نظر کفاره با تراشیدن یکی است.


خط ۱۳۹: خط ۱۷۷:
|
|
'''امام خمینی:''' اگر دست بکشد به سر یا ریش خود و یک مو یا بیشتر بیفتد، احتیاط آن است که یک کف طعام صدقه بدهد{{توضیح مساله|409|
'''امام خمینی:''' اگر دست بکشد به سر یا ریش خود و یک مو یا بیشتر بیفتد، احتیاط آن است که یک کف طعام صدقه بدهد{{توضیح مساله|409|
* '''آیت‌الله بهجت:''' یک کف از طعام صدقه بدهد و ساقط شدن مو به این سبب با عدم اطمینان به ساقط شدن، غیر از ازاله غیر عمدّیه است که فدیه ندارد، اگرچه هر دو جایز است.
* '''آیت‌الله بهجت:''' یک کف از طعام صدقه بدهد و ساقط شدن مو به این سبب با عدم اطمینان به ساقط شدن، غیر از ازاله غیر عمدّیه است که [[فدیه]] ندارد، اگرچه هر دو [[جایز]] است.
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' باید یک مشت طعام بدهد.
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' باید یک مشت طعام بدهد.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' احتیاط مستحب آن است که به قدر یک مشت گندم و آرد و امثال آن صدقه بدهد.  
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' [[احتیاط مستحب]] آن است که به قدر یک مشت گندم و آرد و امثال آن صدقه بدهد.  
* '''آیت‌الله زنجانی:''' باید یک مشت طعام، کفاره بدهد و کشیدن اعضای دیگر حکم کشیدن دست را دارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' باید یک مشت طعام، کفاره بدهد و کشیدن اعضای دیگر حکم کشیدن دست را دارد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر در حال التفات به احرام عمداً دست خود را بر سر یا ریش خود بکشد و تار مویی کنده شود باید یک مشت آرد گندم کفاره دهد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر در حال التفات به [[احرام]] عمداً دست خود را بر سر یا ریش خود بکشد و تار مویی کنده شود باید یک مشت آرد گندم کفاره دهد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' خاراندن سر و بدن اشکال ندارد اگر مویی را نکند و خون خارج نشود و اگر بی‌جهت محرم دست به سر و ریش خود بکشد و مویی یا بیشتر بیافتد باید یک مشت طعام کفاره بدهد ولی اگر در وضو و مانند آن باشد چیزی بر او نیست.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' خاراندن سر و بدن اشکال ندارد اگر مویی را نکند و خون خارج نشود و اگر بی‌جهت محرم دست به سر و ریش خود بکشد و مویی یا بیشتر بیافتد باید یک مشت طعام کفاره بدهد ولی اگر در [[وضو]] و مانند آن باشد چیزی بر او نیست.
* '''آیت‌الله فاضل:''' در غیر وضو و غسل.
* '''آیت‌الله فاضل:''' در غیر وضو و [[غسل]].
* '''آیت‌الله مکارم:''' مقصود از یک کف طعام، مقداری غذاست.
* '''آیت‌الله مکارم:''' مقصود از یک کف طعام، مقداری غذاست.


خط ۱۵۴: خط ۱۹۲:
{{ارجاع مساله|409}}
{{ارجاع مساله|409}}
|}
|}
 
==استفتائات
== جستار وابسته ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
 
! مسئله 501
* [[ازاله مو]]
|-style="background:#f9f9fe;"
 
|
'''امام خمینی:''' سئوال: در موردی که کنده شدن مو با کشیدن دست به سر و صورت [[کفاره]] دارد، آیا فرقی بین عمد و [[سهو]] و غفلت هست؟
جواب: فرق نمی‌کند به شرط آنکه دست کشیدن عمدی باشد.{{توضیح مساله|501|
* '''آیت‌الله زنجانی:''' یعنی اگر عمداً دست بکشد و مو کنده شود کفاره دارد، خواه به کنده شدن مو توجه داشته باشد یا نه.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر در حال التفات به احرام عمداً دست خود را به سر یا ریش خود بکشد و تار مویی کنده شود، یک مشت آرد گندم، کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' و بی‌هدف.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|501}}
|}
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 502
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' سئوال: اگر غیر مُحرم از محرم ازاله مو کند یا یکی از کارهایی که بر محرم [[حرام]] است و کفاره دارد انجام دهد، چه حکمی دارد؟
جواب: اگر [[محرم]] به اختیار خود حاضر شود که مثلاً مُحلّی سر او را بتراشد حرام است و باید [[کفاره]] بدهد،{{توضیح مساله|502|
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر در عمره تمتع محرم به اختیار خود حاضر شود که شخص محل قبل از سعی او را تقصیر کند یا سر او را بتراشد و یا در حج قبل از اعمال روز عید او را حلق یا تقصیر نماید مرتکب حرام شده و باید کفاره دهد لکن کفاره تقصیر قبل از سعی در عمره تمتع یک گاو است.
* '''آیت‌الله فاضل:''' نسبت به مُحلّ مطلقاً کفاره‌ای نیست و نسبت به محرم اگر در موقع ازاله بی‌اختیار بوده و یا اسناد ازاله به محرم ولو تسبیباً محرز نباشد کفاره ندارد.
}} ولی چنانچه بدون اختیار او باشد کفاره ندارد، حتی بر  [[محل|مُحلّ]] مزبور.
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|502}}
|}
==منبع==
==منبع==
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
  | پیش از لینک =  
  | پیش از لینک =  
  | منبع = صفحه ۴۱۵ تا ۴۲۱ کتاب مناسک حج
  | منبع = صفحه 219 تا 222 کتاب مناسک حج مطابق با فتاوای امام خمینی(ره) و مراجع معظم تقلید
  | لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=415
  | لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=219
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
  | توضیحات منبع = تهیه و تنظیم در [[پژوهشکده حج و زیارت]]، منتشر شده به سال ۱۳۹۷،
}}
}}
==مقاله‌های مرتبط==
* [[ازاله مو]]
* [[راهنمای محرمات احرام: ازاله مو]]
{{فتواهای محرمات احرام}}
[[رده:فتواها درباره محرمات احرام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۳

مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام ازاله مو است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله ازاله مو.
فتاوای مراجع درباره ازاله مو
دسته محرمات احرام
مربوط به آیین احرام در عمره و حج
مکان حرم مکی
زمان هنگام احرام
حکم حرام است
کفاره دارد
مفاهیم فقهی وابسته محرمات احرام
جستارهای وابسته ازاله مو

این مقاله در مورد احکام ازاله مو است چه ازاله مو از بدنِ خود یا غیر خود، چه مُحرم باشد چه مُحِلّ باشد.

حکم[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 401

امام خمینی:[از محرمات احرام است:] ازاله مو از بدن خود یا غیر خود، چه مُحرم باشد چه مُحِل.

مقدار ازاله مو[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 401

امام خمینی: در حرمت ازاله مو، فرقی نیست میان کم و زیاد، بلکه ازاله یک مو نیز حرام است[م401 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله سیستانی: بلکه حتی جزئی از یک مو.

اگر از روی ضرورت باشد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 402

امام خمینی: ازاله مو، اگر از روی ضرورت باشد عیب ندارد[م402 ۱] مثل زیادی شپش و درد سر و موی چشم که اذیت می‌کند.

مراجع دیگر:
    • آیات عظام سبحانی، صافی، گلپایگانی: گناه ندارد ولی کفاره دارد.

کنده شدن موی بدن بدون قصد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 403

امام خمینی: اگر در وقت غسل یا وضو[م403 ۱] مویی بدون قصد کنده شود اشکال ندارد.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله خامنه‌ای: یا تیمم.
    • آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله سیستانی: یا تیمم یا تطهیر از خبث یا ازاله مانع از رسیدن آب وضو و غسل و مانند آن.
    • آیت‌الله سبحانی: محرم می‌تواند حمام برود ولی اگر بداند با کشیدن کیسه مویی از بدن جدا می‌شود نباید این کار را بکند.

نحوه کنده شدن مو[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 404

امام خمینی: در ازاله مو فرقی نیست[م404 ۱] بین تراشیدن یا نوره مالیدن یا کندن یا قیچی کردن و غیر آن.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله زنجانی: در حرام بودن ازاله مو بین انواع مذکور فرقی نیست ولی در کفاره فرق دارد.

کفاره[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 405

امام خمینی: کفاره سر تراشیدن، اگر به جهت ضرورت[م405 ۱] باشد، دوازده «مُدّ» طعام است که باید به شش مسکین بدهد، یا سه روز روزه بگیرد، یا یک گوسفند قربانی کند[م405 ۲] و «مُد» یک چارک (ده سیر) است تقریباً.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: اگر محرم با ضرورت و بدون ضرورت سر خود را بتراشد کفاره‌اش یک گوسفند یا سه روز روزه یا اطعام ده مسکین است که به هر یک، یک مد داده شود بلکه بنا بر احتیاط به هر کدام به مقداری که سیر شوند اگرچه بیش از یک مد باشد طعام داده شود. احتیاط در رعایت اکثر از مدّ و اشباع است.
    • آیت‌الله زنجانی: این کفاره، مخصوص بیماری و سردرد است و تراشیدن تمام سر برای ضرورت‌های دیگر مانند تراشیدن قسمتی از سر، کفاره ندارد. (مدّ حدود نهصد گرم است).
    • آیت‌الله گلپایگانی: کفاره ازاله مو از بدنِ خود، چه در حال ضرورت و چه در غیر ضرورت ثابت است الاّ در ازاله مو از بدنِ دیگری که در حال ضرورت کفاره ندارد.
    • آیت‌الله گلپایگانی: صدقه دادن ده مدّ به ده مسکین کفایت می‌کند اگرچه دوازده مد به شش مسکین بهتر است.


مسئله 406

امام خمینی: اگر تراشیدن از روی ضرورت نباشد احتیاط واجب آن است که یک گوسفند کفاره بدهد[م406 ۱] بلکه تعیّن گوسفند در این صورت بعید نیست.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: رعایت این احتیاط لازم نیست.
    • آیات عظام تبریزی، خویی، زنجانی، سبحانی، سیستانی، مکارم، نوری: کفاره آن یک گوسفند است.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: اگر سر را عالماً عامداً بتراشد باید یک گوسفند کفاره بدهد.


مسئله 407

امام خمینی: اگر از زیر هر دو بغل خود ازاله مو کند باید یک گوسفند ذبح کند برای کفاره، [م407 ۱] بلکه احتیاط آن است که اگر از زیر یک بغل هم ازاله مو کند یک گوسفند کفاره بدهد[م407 ۲]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله نوری: اگر از زیر هر دو بغل ازاله مو کند احتیاط آن است برای هر یک از بغل‌ها یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله بهجت: اگر موی زیر هر دو بغل خود را بکند کفاره‌اش یک گوسفند است بنا بر اقوی و در کندن موی یک طرف، سه مسکین را طعام بدهد.
    • آیت‌الله زنجانی: اگر موی زیر هر دو بغل را بکند باید یک گوسفند قربانی کند، و در غیر کندن و همچنین در ازاله موی زیر یک بغل، کفاره گوسفند بنا بر احتیاط مستحب است.
    • آیت‌الله سیستانی: اگر موی زیر بغل را بکند حکم همین است و همچنین بنا بر احتیاط واجب اگر به وسیله دیگری، غیر از کندن، موی آن را ازاله نماید و اگر موی ریش یا غیر آن را بکند کفاره آن یک مشت طعام است و اگر مُحرِم سر دیگری را تراشید چه مُحرم باشد چه غیر مُحرم کفاره ندارد.
    • آیت‌الله صافی: کفاره تراشیدن سر و ازاله موی هر دو بغل، بلکه زیر یک بغل، اگر ناچار شود یک گوسفند یا سه روز روزه، یا صدقه دادن ده مدّ به ده مسکین است و بعضی دوازده مدّ به شش مسکین فرموده‌اند و این مطابق با احتیاط است و ترک نشود و اگر ناچار نشود باید کفاره دهد و بنا بر احتیاط کفاره کشتن گوسفند است.
    • آیت‌الله فاضل: سه فقیر را اطعام کند.
    • آیت‌الله گلپایگانی: کفاره ازاله مو از زیر بغل، یک گوسفند است.
    • آیت‌الله مکارم: این حکم واجب است.


مسئله 408

امام خمینی: احتیاط واجب آن است که اگر موی سر را ازاله کند به غیر تراشیدن، کفاره تراشیدن را بدهد.[م408 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: فرقی بین کندن و ماشین کردن و نوره گذاشتن نیست، چه از سر باشد یا صورت یا مواضع دیگر.
    • آیت‌الله خویی: بلکه واجب است.
    • آیت‌الله زنجانی: رعایت این احتیاط، مستحب است.
    • آیت‌الله سبحانی: حکم آن از نظر کفاره با تراشیدن یکی است.


مسئله 409

امام خمینی: اگر دست بکشد به سر یا ریش خود و یک مو یا بیشتر بیفتد، احتیاط آن است که یک کف طعام صدقه بدهد[م409 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: یک کف از طعام صدقه بدهد و ساقط شدن مو به این سبب با عدم اطمینان به ساقط شدن، غیر از ازاله غیر عمدّیه است که فدیه ندارد، اگرچه هر دو جایز است.
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: باید یک مشت طعام بدهد.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: احتیاط مستحب آن است که به قدر یک مشت گندم و آرد و امثال آن صدقه بدهد.
    • آیت‌الله زنجانی: باید یک مشت طعام، کفاره بدهد و کشیدن اعضای دیگر حکم کشیدن دست را دارد.
    • آیت‌الله سبحانی: اگر در حال التفات به احرام عمداً دست خود را بر سر یا ریش خود بکشد و تار مویی کنده شود باید یک مشت آرد گندم کفاره دهد.
    • آیت‌الله سیستانی: خاراندن سر و بدن اشکال ندارد اگر مویی را نکند و خون خارج نشود و اگر بی‌جهت محرم دست به سر و ریش خود بکشد و مویی یا بیشتر بیافتد باید یک مشت طعام کفاره بدهد ولی اگر در وضو و مانند آن باشد چیزی بر او نیست.
    • آیت‌الله فاضل: در غیر وضو و غسل.
    • آیت‌الله مکارم: مقصود از یک کف طعام، مقداری غذاست.

==استفتائات

مسئله 501

امام خمینی: سئوال: در موردی که کنده شدن مو با کشیدن دست به سر و صورت کفاره دارد، آیا فرقی بین عمد و سهو و غفلت هست؟ جواب: فرق نمی‌کند به شرط آنکه دست کشیدن عمدی باشد.[م501 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله زنجانی: یعنی اگر عمداً دست بکشد و مو کنده شود کفاره دارد، خواه به کنده شدن مو توجه داشته باشد یا نه.
    • آیت‌الله سبحانی: اگر در حال التفات به احرام عمداً دست خود را به سر یا ریش خود بکشد و تار مویی کنده شود، یک مشت آرد گندم، کفاره بدهد.
    • آیت‌الله سیستانی: و بی‌هدف.


مسئله 502

امام خمینی: سئوال: اگر غیر مُحرم از محرم ازاله مو کند یا یکی از کارهایی که بر محرم حرام است و کفاره دارد انجام دهد، چه حکمی دارد؟ جواب: اگر محرم به اختیار خود حاضر شود که مثلاً مُحلّی سر او را بتراشد حرام است و باید کفاره بدهد،[م502 ۱] ولی چنانچه بدون اختیار او باشد کفاره ندارد، حتی بر مُحلّ مزبور.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله سبحانی: اگر در عمره تمتع محرم به اختیار خود حاضر شود که شخص محل قبل از سعی او را تقصیر کند یا سر او را بتراشد و یا در حج قبل از اعمال روز عید او را حلق یا تقصیر نماید مرتکب حرام شده و باید کفاره دهد لکن کفاره تقصیر قبل از سعی در عمره تمتع یک گاو است.
    • آیت‌الله فاضل: نسبت به مُحلّ مطلقاً کفاره‌ای نیست و نسبت به محرم اگر در موقع ازاله بی‌اختیار بوده و یا اسناد ازاله به محرم ولو تسبیباً محرز نباشد کفاره ندارد.

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از صفحه 219 تا 222 کتاب مناسک حج مطابق با فتاوای امام خمینی(ره) و مراجع معظم تقلید تهیه و تنظیم در پژوهشکده حج و زیارت، منتشر شده به سال ۱۳۹۷، است.

مقاله‌های مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]