گنبد مسجدالنبی: تفاوت میان نسخه‌ها
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''گنبد مسجدالنبی'''، گنبد سبز رنگی موسوم به | {{جعبه اطلاعات بنا | ||
| عنوان = گنبد مسجدالنبی | |||
| تصویر = گنبد خضرا.jpg|File.png|270px|thumb|left| | |||
| اندازه تصویر = | |||
| پیوند تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام‌های دیگر = گنبد خضرا، قبه الخضراء | |||
| مکان = مسجدالنبی | |||
| کاربری = | |||
| بزرگداشت نزد = | |||
| وابسته به دین/مذهب = | |||
| باورها = | |||
| آیین‌ها = | |||
| احکام = | |||
| زیارت کنندگان = | |||
| بازدیدکنندگان = | |||
| زمان پایه‌گذاری = | |||
| بنیانگذار = قایتبای | |||
| رویدادها = | |||
| بازسازی‌ها = | |||
| بازسازی کنندگان = عبدالحمید دوم، محمود دوم عثمانی | |||
| بخش‌های از میان رفته = | |||
| ویژگی‌های تاریخی = | |||
| متولیان = | |||
| مساحت = | |||
| طول = | |||
| عرض = | |||
| ارتفاع = | |||
| وضعیت بنا = | |||
| گنجایش = | |||
| امکانات = | |||
| بخش‌های بنا = | |||
| معمار = | |||
| سبک = | |||
| ویژگی‌ها = | |||
| گنبدها = | |||
| مناره‌ها = | |||
| درها = | |||
| رواق‌ها = | |||
| صحن‌ها = | |||
| ایوان‌ها = | |||
| گرداننده = | |||
| نهاد وابسته = | |||
| نهاد نگهدارنده = | |||
| مدیر = | |||
| روحانی = | |||
| نهادهای زیر مجموعه = | |||
| ثبت در = | |||
| شماره ثبت = | |||
| تاریخ ثبت = | |||
| وبگاه = | |||
| عرض جغرافیایی = | |||
| طول جغرافیایی = | |||
}} | |||
'''گنبد مسجدالنبی'''، گنبد سبز رنگی موسوم به گنبد خضراء است که در سقف مسجد و در راستای مزار پیامبر قرار گرفته‌است. | |||
نخستین بار در زمان سیف‌الدین قلاوون گنبدی بر مقبره نبوی گرفت که مقطع آن مربع و سقفش هشت ضعلی بود که از سرب ساخته شده بود. در این مرحله به این گنبد قبه البیضاء گفته می‌شد. | |||
در دوره قایتبای گنبد مسجد بازسازی شد. در این زمان گنبد از سنگ بازالت ساخته شد و رأس آن از آهک بود. این گنبد قبه الزرقاء نامیده می‌شد. | |||
گنبد تا این زمان در محدوده داخلی مسجد و بالای قبر نبوی قرار داشت. اما گنبد اصلی که به عنوان گنبد خارجی مسجد ایجاد شد، پس از آتش سوزی 886ه.ق، شکل گرفت. این گنبد نیز در دوره قایتبای و از آجر ساخته شد. | |||
در زمان محمود دوم عثمانی در سال 1228ه.ق ،گنبد مسجد، در اثر فرسودگی تخریب و بازسازی شد و سپس با رنگ سبز رنگ آمیزی شد. | |||
برخی اطلاق عنوان قبه الخضراء به گنبد مسجدالنبی را مربوط به دوره عبدالحمید اول می‌دانند و اعلام می‌دارند در سال 1253ه.ق این گنبد به رنگ سبز درآمد. | |||
==گنبد اولیه== | ==گنبد اولیه== | ||
در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|سيف الدين قلاوون]] (678-689) به سال 678 قمری برای اولین بار بر مقبره نبوی [[گنبد]] قرار گرفت. از این گنبد با نام [[قبه البیضاء]] نیز یاد شده است. این گنبد، همان گنبد اصلی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] است که در دوره‌های بعد تکامل یافته‌است.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 237</ref> سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 384</ref> <ref>مدینه منوره، ص 99</ref>این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده بود. ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 385</ref><ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|سيف الدين قلاوون]] (678-689) به سال 678 قمری برای اولین بار بر مقبره نبوی [[گنبد]] قرار گرفت. از این گنبد با نام [[قبه البیضاء]] نیز یاد شده است. این گنبد، همان گنبد اصلی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] است که در دوره‌های بعد تکامل یافته‌است.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 237</ref> سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=384 وفاءالوفا، ج2، ص 384]</ref> <ref>مدینه منوره، ص 99</ref>این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده بود. ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=385 وفاءالوفا، ج2، ص 385]</ref><ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
==گنبد بزرگ | ==ساخت گنبد بزرگ برای مسجدالنبی== | ||
===گنبد داخلی=== | ===گنبد داخلی=== | ||
در بازسازی دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]]، به‌جای سقف چوبی، گنبد داخلی ساخته شد که در ساختمان سنگ بازالت به‌کار رفته بود و رأس آن از سنگ آهک ساخته شد. این بنا در شوال 881ه پایان یافت. <ref>مدینه منوره، ص 103</ref>این همان گنبدی است که از آن به قبه الزرقاء یاد شده است.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 421</ref> | در بازسازی دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]]، به‌جای سقف چوبی، گنبد داخلی ساخته شد که در ساختمان سنگ بازالت به‌کار رفته بود و رأس آن از سنگ آهک ساخته شد. این بنا در شوال 881ه پایان یافت. <ref>مدینه منوره، ص 103</ref>این همان گنبدی است که از آن به قبه الزرقاء یاد شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=421 وفاءالوفا، ج2، ص 421]</ref> | ||
===گنبد بزرگ بیرونی=== | ===گنبد بزرگ بیرونی=== | ||
پس از حریق دوم که در زمان قایتبای و پس از بازسازی‌های اولیه او اتفاق افتاد، گنبد بزرگی موازی [[حجره شریفه]]، ساخته شد. این گنبد از آجر ساخته و جایگزین [[قبه الزرقاء]] شد.<ref>وفاءالوفا، ج2،ص 421</ref> | پس از حریق دوم که در زمان قایتبای و پس از بازسازی‌های اولیه او اتفاق افتاد، گنبد بزرگی موازی [[حجره شریفه]]، ساخته شد. این گنبد از آجر ساخته و جایگزین [[قبه الزرقاء]] شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=421 وفاءالوفا، ج2،ص 421]</ref> | ||
در سال‌های 2-891ه.ق گنبد بالای قبر پس از بازسازی مجدد دچار فرسودگی شد و این گنبد تخریب و دوباره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 106</ref> | در سال‌های 2-891ه.ق گنبد بالای قبر پس از بازسازی مجدد دچار فرسودگی شد و این گنبد تخریب و دوباره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 106</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۸۸: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:گنبدهای مسجدالنبی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۲۵
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | گنبد خضرا، قبه الخضراء |
| مکان | مسجدالنبی |
| تاریخ بنا | |
| بنیانگذار | قایتبای |
| بازسازی کنندگان | عبدالحمید دوم، محمود دوم عثمانی |
گنبد مسجدالنبی، گنبد سبز رنگی موسوم به گنبد خضراء است که در سقف مسجد و در راستای مزار پیامبر قرار گرفته‌است.
نخستین بار در زمان سیف‌الدین قلاوون گنبدی بر مقبره نبوی گرفت که مقطع آن مربع و سقفش هشت ضعلی بود که از سرب ساخته شده بود. در این مرحله به این گنبد قبه البیضاء گفته می‌شد.
در دوره قایتبای گنبد مسجد بازسازی شد. در این زمان گنبد از سنگ بازالت ساخته شد و رأس آن از آهک بود. این گنبد قبه الزرقاء نامیده می‌شد.
گنبد تا این زمان در محدوده داخلی مسجد و بالای قبر نبوی قرار داشت. اما گنبد اصلی که به عنوان گنبد خارجی مسجد ایجاد شد، پس از آتش سوزی 886ه.ق، شکل گرفت. این گنبد نیز در دوره قایتبای و از آجر ساخته شد.
در زمان محمود دوم عثمانی در سال 1228ه.ق ،گنبد مسجد، در اثر فرسودگی تخریب و بازسازی شد و سپس با رنگ سبز رنگ آمیزی شد.
برخی اطلاق عنوان قبه الخضراء به گنبد مسجدالنبی را مربوط به دوره عبدالحمید اول می‌دانند و اعلام می‌دارند در سال 1253ه.ق این گنبد به رنگ سبز درآمد.
گنبد اولیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در زمان سيف الدين قلاوون (678-689) به سال 678 قمری برای اولین بار بر مقبره نبوی گنبد قرار گرفت. از این گنبد با نام قبه البیضاء نیز یاد شده است. این گنبد، همان گنبد اصلی مسجدالنبی است که در دوره‌های بعد تکامل یافته‌است.[۱] سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود.[۲] [۳]این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده بود. ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.[۴][۵]
ساخت گنبد بزرگ برای مسجدالنبی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گنبد داخلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در بازسازی دوره قایتبای، به‌جای سقف چوبی، گنبد داخلی ساخته شد که در ساختمان سنگ بازالت به‌کار رفته بود و رأس آن از سنگ آهک ساخته شد. این بنا در شوال 881ه پایان یافت. [۶]این همان گنبدی است که از آن به قبه الزرقاء یاد شده است.[۷]
گنبد بزرگ بیرونی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پس از حریق دوم که در زمان قایتبای و پس از بازسازی‌های اولیه او اتفاق افتاد، گنبد بزرگی موازی حجره شریفه، ساخته شد. این گنبد از آجر ساخته و جایگزین قبه الزرقاء شد.[۸]
در سال‌های 2-891ه.ق گنبد بالای قبر پس از بازسازی مجدد دچار فرسودگی شد و این گنبد تخریب و دوباره ساخته شد.[۹]
گنبد خضرا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در زمان محمود دوم عثمانی، گنبد بالای قبر(گنبد بیرونی) دچار فرسودگی شد.[۱۰] بدین ترتیب گنبد تخریب و گنبد جدیدی از سرب بنا شد. در این دوره گنبد به رنگ سبز نقاشی شد. این کار در سال 1228ه.ق انجام گرفت [۱۱][۱۲]و این همان گنبدی است امروز مشاهده می‌شود.[۱۳]
در برخی منابع اطلاق گنبدالخضرا به گنبد مسجد را به دوره عبدالحمید اول عثمانی منتسب می‌کنند. به‌طوری‌که نقل کرده‌اند در بازسازی گنبد در این دوره در سال1253ه.ق، گنبد به رنگ سبز، رنگ‌آمیزی شد و پس از آن قبه الخضرا نام گرفت[۱۴].[۱۵]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 237
- ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 384
- ↑ مدینه منوره، ص 99
- ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 385
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ مدینه منوره، ص 103
- ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 421
- ↑ وفاءالوفا، ج2،ص 421
- ↑ مدینه منوره، ص 106
- ↑ مدینه منوره، ص 107
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155
- ↑ مدینه منوره، ص 113
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 70
- ↑ فصول من تاریخ المدینه المنوره، ص 128